* 5 مرداد در دفاع مقدس
* آغاز عملیات غرورآفرین «مرصاد» در منطقه اسلامآباد غرب (1367 ش)
اشاره:
گروهک منافقین در پی حملات عراق به خاک میهن اسلامی و عقبنشینیهای موقت رزمندگان اسلام، با تصور اینکه پذیرش قطعنامه 598 ناشی از جدائی ملت و دولت است، به خیال واهی، فرصت را غنیمت شمرده و سعی در رسیدن به اهداف پلید خود نمود. منافقین با جمعآوری دیگر ضد انقلابیون سرخورده، از کشورهای مختلف اروپایی، نیرویی به استعداد تقریبی 15 هزار نفر فراهم کرده و با بهرهگیری از جنگافزارهای اهدائی صدام و دیگر اربابان خود، حمله خود را
از غرب کشور به خاک جمهوری اسلامی ایران آغاز کردند.
نیروی هوائی عراق با حمایت مقدماتی، آنها را برای ورود به عمق خاک ایران و
در نهایت، فتح تهران، ترغیب میکند.
با این اتحاد شوم، قسمتهایی از اراضی میهن اسلامی مورد تجاوز قرار میگیرد.
ملت سلحشور و مسلمان ایران، پس از اطلاع از تجاوز منافقین به میهن اسلامی، به خروش آمده و به جبهههای جنگ اعزام میشوند. سرانجام عملیات مرصاد در پنجم مرداد ماه 1367،
با رمز مبارک یا علی(ع) و به منظور مقابله با منافقین در منطقه اسلامآباد و کرند غرب در استان کرمانشاه، آغاز گردید.
منافقین خلق، خوشحال از پیروزیهای مقدماتی و در یک اقدام عجولانه، راهی باختران (کرمانشاه) شده و به خیال باطل خود، قصد حرکت به سمت تهران و سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران را نمودند.
رادیو منافقین، با ارسال پیام به مردم باختران، از آنها میخواهد که زمینه را برای ورود ارتش
به اصطلاح آزادیبخش مهیاء سازند و آماده جذب در گردانها و لشکرها باشند.
از آن طرف رزمندگان اسلام در 34 کیلومتری باختران، ناگهان راه را بر ستونهای منافقین میبندند و واحدهای زرهی رزمندگان، در
یک اقدام متهورانه، تعداد زیادی از ادوات سنگین زرهی منافقین را هدف قرار داده و به آتش میکشند. جاده باختران - اسلامآباد در همان لحظات اولیه، انباشته از ادوات سوخته شده میشود و عکسالعمل سریع رزمندگان، منافقین را به فراری مفتضحانه وادار میسازد. این عملیات در روز بعد نیز با حمله هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران با سرکوبی شدید منافقان ادامه یافت و دشمن را دچار شکست سخت و سنگینی نمود.
بدین ترتیب، منافقان شکست خورده، در
این تجاوز نابخردانه، متحمل تلفات و
خسارات عظیمی شدند که بیش از
120 دستگاه تانک، 400 دستگاه نفربر،
90 قبضه خمپارهانداز 80 میلیمتری،
150 قبضه خمپارهانداز 60 میلیمتری و
30 قبضه توپ 106 میلیمتری منهدم شد. علاوه بر آن دهها دستگاه تانک، نفربر، خودرو و نیز صدها قبضه سلاح سبک و نیز مقادیری تجهیزات پیشرفته الکترونیکی و مخابراتی به غنیمت نیروهای اسلامی درآمد. در این عملیات، 4800 نفر از منافقان نیز کشته و زخمی شدند.
* 5 مرداد در گذ ر تاریخ
* ابوالفتح میرزا سالارالدوله
با دو هزار سوار و پیاده
وارد کرمانشاه شد و
ضمن تلگراف تند و سختی به مجلس خواستار سلطنت
محمدعلی میرزا شد (1290ش)
* مستوفی الممالک به رئیس الوزرائی انتخاب گردید. (1294ش)
* تولد هوشنگ پزشک نیا، نقاش معاصر ایرانی (1296ش)
اشاره:
هوشنگ پزشک نیا ( 1296-1351ش ) پس از اتمام تحصیلاتش در ایران ، به
سال 1321شمسی به آکادمی هنرهای زیبای استانبول ترکیه رفت و زیر نظر پرفسور
«لئو پولد لوی» نقاشی را فرا گرفت.
سال 1325 شمسی به ایران بازگشت و در شهر آبادان مشغول به کار شد. سپس سال 1337 شمسی به تهران نقل مکان کرد. به او وعدهی کاری را داده بودند، اما وقتی برگشت دریافت که کار را به دیگری دادهاند. ده سال در کنسرسیوم نفت در داغی آبادان برای نشریات فراوان کنسرسیوم کار کرده بود و نقاشی کشیده بود. چون به ایران برگشت و بیکار ماند، در نامهای دستمزدش را
از کنسرسیوم طلب کرد، اما به حق و حقوقش دست نیافت. سالهای ۱۳۳۹ و ۴۰، باز
با شوری عاشقانه ۱۵۰ تابلوی جدید میکشد و آنها را به پاریس و لندن میبرد. در گالری تدسکو پاریس آثارش را به تماشا میگذارد، چندتایی را میفروشد و بسیاری را نزد «مادام الو» نامی که گالریدار بوده، امانت میگذارد. سرنوشت آن آثار هرگز معلوم نشد. تا آخر عمر پزشکنیا منتظر بود تا بهای این تابلوها را دریافت کند که البته به مقصود نرسید. سال ۱۳۴۱ برادرش ایرج در تصادف کشته میشود و وضع روحیاش کاملاً به هم میریزد. ده سال پایان زندگیاش با سختی، تلخی و آشفتگی گذشت. بدبین و شکاک شده بود.
نامههایی به مراکز مختلف و شخصیتهای فرهنگی و سیاسی کشورها مینوشت و ارسال میکرد. مکاتبهها میکرد برای
گرفتن پول تابلوها!! که صد البته هرگز،
به پشیزی هم دست نیافت و مهمتر اینکه معلوم نشد چه بر سر تابلوها آمده. حتی خانوادهاش، همسر و چهار فرزندش هم نفهمیدند. پزشک نیا ده سال پایانی زندگی اش را با سختی، تلخی و آشفتگی گذراند و در نیمهشب شنبه ۱۶ آذر ماه 1351 شمسی
بر اثر سکته قلبی در تهران درگذشت. آثارش میان تجربه های کوبیستی، اکسپرسیونیستی، واقع گرایی (رئالیستی) و یافتن شیوه ای شخصی در نوسان بود.
تشابه میان تمام آثارش، بیان اکسپرسیو مسائل اجتماعی مردم زحمت کش و
طبقه ی کارگراست. از پزشک نیا آثارحکاکی (گراور سازی) نیز به جا مانده است که در آنها بیشتر از عنصر خط به صورت هاشورهای سیال برای دورگیری شخصیت ها استفاده کرده است و گاه آثارش با خطوط سفید که از دل سیاهی
زمینه به بیرون پریده اند تصاویری
نگاتیف (منفی) ارائه داده اند. اگرچه او از نخستین هنرمندان نوگرای ایرانی بود اما
به دلیل گوشه گزینی و تردید و
تشویش هایش و کشمکش میان
مکتبهای مختلف نقاشی، نتوانست نقشی فعال در تحول هنر معاصر ایران داشته باشد و بدین قرار بسیاری او را در زمان حیاتش در نیافتند و بسیاری نیز پس از مرگش او را
به فراموشی سپردند.
* ستاد مبارزه با گرانفروشی حبیب القانیان را بازداشت کرد (1354ش)
اشاره:
ستاد مبارزه با گرانفروشی حبیب القانیان سرمایه داری یهودی معروف را به علت صدور دستور گرانفروشی و عدم عرضه فاکتور بازداشت و به زندان بوشهر انتقال داد.
* یک قرارداد نفتی بین ایران و افغانستان در کابل امضاء شد. (1356ش)
اشاره:
بر اساس این قرارداد یکصد و ده هزار تن مواد نفتی از ایران به افغانستان صادر شد.
* ملک حسین شاه اردن
وارد تهران شد(1357ش)
* حسنی مبارک معاون سادات وارد تهران شد(1357ش)
* دکتر علی امینی
نخست وزیر شاه با
صدور اعلامیه ای فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد.(1357ش)
اشاره:
وی فقدان برنامه ها و وجود تورم را
مشکل اقتصادی دانست که به صورت
یک مشکل سیاسی ظاهر شده است و حل هیچ یک بدون دیگری ممکن نیست.
* امام خمینی(ره) در پیامی به ملت ایران ضمن قدردانی از مردم که به مناسبت
حوداث اخیر از برگزاری مراسم جشن ماه شعبان خودداری کرده بودند، جنایات رژیم را تشریح کردند و ادامه مبارزه را ضروری دانستند.(1357ش)
* از ساعت 18 الی 20،
مراسم بزرگداشتی در تهران
به مناسبت درگذشت
شیخ احمد کافی (1357ش)
اشاره:
با حضور جمعیتی حدود 10 هزار نفر و سخنرانی آقای یاسینی در مهدیه برگزار و در پایان ضمن برپایی تظاهرات تعدادی از شیشه های چندین بانک، سینما و فروشگاه شکسته شد. در ادامه این تظاهرات در ساعت21، جمعیتی حدود 2 هزار نفر قصد حمله به کلانتری بخش 17 تهران را داشتند که با مداخله مأموران متفرق و حدود 15 نفر دستگیر شدند.
* روزنامه پاتریوت (دهلی نو) در گزارشی اعلام کرد که شاه به پایان راه نزدیک شده است و در مقابل نارضایتی عمومی
برای ادامه حیات خود تنها به
سلاح های آمریکایی و سازمان سیا متکی است (1357ش)
* اقامه اولین نماز جمعه رسمی جمهوری اسلامی ایران در تهران به امامت آیت الله طالقانی
(1358 ش)
اشاره:
روز جمعه پنجم مرداد سال 1358 برابر با سوم ماه مبارک رمضان سال 1399 ق،
اولین نماز جمعه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به امامت مرحوم آیتالله سیدمحمود طالقانی در دانشگاه تهران برگزار شد.
امام خمینی(ره)، چند روز قبل از
این تاریخ، این مهم را به ایشان سپردند و حکم برپایی و اقامه نماز جمعه را صادر فرمودند. واگذاری این تکلیف عظیم و سنگین توسط
رهبر فرزانه انقلاب در حساسترین بُرهه از زمان
انقلاب اسلامی برعهده آیتالله طالقانی که
زبان گویایی برای بازگویی حقائق و رسوا نمودن دشمنان انقلاب داشت، امر خطیری بود.
جمعیت انبوه و میلیونی که از نخستین ساعات بامداد این روز از نقاط مختلف شهر تهران به دانشگاه و خیابانهای اطراف هجوم آورده بودند، با مشاهده امام جمعه، تکبیرگویان، حمایت خویش را از رهبری امام خمینی(ره) و نهضت الهی ایشان اعلام داشتند.
با آغاز اقامه نماز جمعه، گروهکهای مغرور و منافق که برای فریفتن مردم و برای واژگون نشان دادن مسائل و به انحراف کشیدن انقلاب، دست به تبلیغات بسیار عظیم و خطرناک و حساب شده زده بودند، ناگهان با یک معجزه بزرگ الهی و اسلامی روبرو شدند و نقشههای خود را نقش برآب دیدند. اتحاد و اجتماع صفوف نمازگزاران نماز جمعه، توطئههای حساب شده و ترتیب یافته منافقان را خنثی ساخت و حیله و تزویر آنان را در هم شکست. شیاطین و منافقین در همه جا راه یافتند اما در صفوف
به هم پیوسته نماز رسوخ پیدا نکردند. سرانجام از همین صفوف نماز جمعه بود که مشتهای گره کرده به سوی منافقان و احزاب و گروهکهای مغرور و مستکبر و از خدا بیخبر نشانه رفت و آنان را متواری و نابود ساخت. نماز جمعه پس از پیروزی انقلاب، همواره محلی برای هوشیاری و آگاهیبخشی به مردم و نیز مکانی برای تزکیه نفس و خشوع و خضوع در برابر ذات خداوندی بوده و هست.
* مرگ «محمدرضا پهلوی»
در قاهره (1359 ش)
اشاره:
محمدرضا پهلوی در چهارم آبان ماه 1298 ش
در تهران به دنیا آمد. پس از تأسیس سلسله پهلوی توسط رضاخان میرپنج، وی به عنوان ولیعهد انتخاب شد و این مقام را تا سال 1320 ش بر عهده داشت. با ورود متفقین به ایران و برکناری وتبعید رضاخان به آفریقای جنوبی، دولتهای استکباری که محمدرضا را مهرهای آرام و مطیع دیدند، او را به سلطنت ایران نشاندند. از این پس، محمدرضا به عنوان پادشاه ایران، سلطنت خود را آغاز کرد.
تا قبل از کودتای 28 مرداد 1332،
نفوذ انگلستان در کشور بیشتر بود، ولی
پس از کودتا، آمریکا به عنوان قدرت اصلی در مملکت، شاه را به هرطرف که منافع آن دولت طلب میکرد، میکشاند. با آغاز حرکت انقلاب اسلامی در خرداد 1342، شاه،
با قساوتی تمام، مردم را به خاک و خون کشید و رهبر انقلاب اسلامی را در 13 آبان 1343 به تبعیدی ناخواسته فرستاد.
پس از این تبعید، محمدرضا پهلوی یکهتاز میدان حکومت ایران شد و به دیکتاتوری خود محور بَدل گشت. در طول این سالیان، ساواک هرگونه مخالفتی را با شدت سرکوب میکرد و مستشاران آمریکایی در تمام ارکان کشور نفوذ کرده بودند. شاه برای تثبیت بیشتر مقام خود،
در سال 1350 جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی ایران را برگزار نمود و عده زیادی از سلاطین و رؤسای جمهور و نمایندگان کشورها در آن شرکت کردند. هزینه این جشنها در رسانههای غربی بازتاب بدی پیدا کرد و آنان ضمن نشان دادن فیلمهای جشن، گوشههایی از زندگانی رقتبار جنوب تهران را به نمایش گذاشتند. اقدامات اسلام ستیزانه محمدرضا پهلوی در سالهای بعد شکل گستردهتری
به خود گرفت و حتی تاریخ هجری شمسی را به تاریخ مجعول و موهوم شاهنشاهی بدل ساخت. در اواخر سال 1356، و پس از درج مقاله اهانتآمیز علیه امام خمینی، امواج توفنده
انقلاب، بار دیگر پایههای پوسیده نظام شاهنشاهی را در بر گرفت.
در این میان شاه سعی کرد با اقدامات عوام فریبانه، خشم مقدس ملت ایران را فرو نشاند. از این رو با برکناری نخستوزیر و دستگیری برخی از مهرههای سرشناس پهلوی، درصدد بود تا تقصیر را بر گردن آنها بیندازد. وقتی این تلاشها به جایی نرسید، محمدرضا خود در صفحه تلویزیون ظاهر شد و
نطقی استرحامآمیز ایراد نمود و خطاب به مردم گفت که صدای انقلاب شما را شنیدم. او همچنین از مراجع تقلید ملتمسانه درخواست کرد که مردم را هدایت نمایند و قول همهگونه آزادی داد. ولی نه دولت نظامی و نه نطق شاه، بازدارنده روند انقلاب نبود. در این حال محمدرضا شاه که برای خود چارهای جز سرکوب و کشتار نمیدید، دست به ارتکاب جنایات متعددی زد. این کشتارها مانع از سقوط رژیم ستمشاهی نگردید و پس از فرار مفتضحانه او سرانجام در 22 بهمن 1357 ش، طومار سلطنت ننگین پهلوی و 2500 سال حکومت شاهنشاهی در هم
پیچیده شد.
شاه که چند هفته قبل از پیروزی انقلاب، ماندن در ایران را صلاح نمیدید، در 26 دی 1357،
از کشور خارج شد و پس از ماهها آوارگی، سرانجام در پنجم مردادماه 1359 ش در قاهره پایتخت مصر در میان غُربَت و بیماری و کولهباری از جنایت و وحشیگری
به اسلاف خود پیوست.
* رحلت آیتالله «سید جواد حسنی خرمشاهی» عالم مشهور کرمانشاه (1375ش)
اشاره:
آیتالله سیدجواد حسنی خرمشاهی از عالمان نامدار کرمانشاه، در خاندانی که نسبشان به امام حسنمجتبی(ع) میرسید، در سال 1284 ش (1325 ق) به دنیا آمد. وی در کودکی پدرو مادرش را از دست داد و تحت سرپرستی و کفالت آیتالله آقا رحیم آل آقا، روحانی بزرگ شهر قرار گرفت. سید جواد، تحصیلات خویش را در مکتبخانه آغاز کرد و پس از آن به فراگیری علوم دینی پرداخت. وی در کنار شاگردی در محضر بزرگان،
به مطالعه مداوم احادیث و اخبار و تاریخ و تفسیر همت گماشت و بر غنای معلومات خویش افزود. از آن پس، خدمات دینی خود را
با تألیف، تبلیغ دین، امامت جماعت و ارشاد مردم
آغاز کرد و بیش از پنجاه سال بر اریکه منبر و در جایگاه وعظ، مردم مسلمان را از بیانات خویش بهرهمند نمود.
مسجد آیتالله خرمشاهی در زمان جنگ تحمیلی و هشت سال دفاع مقدس (با نام مسجد
میر عبدالباقی) از بزرگترین مراکز کمک رسانی به جبهههای نبرد بود و خود او نیز با وجود کهولت سن در جبههها حاضر میشد و
با حضور خویش، روحیه بیشتری
به رزمندگان اسلام میداد.
از این عالم وارسته تألیفاتی چند به یادگار مانده
از جمله: مفاتیح آیات قرآن، کتاب انسابِ سادات، فرهنگ لغت قرآن و دیوان اشعار.
آیتالله خرمشاهی سرانجام پس از عمری نزدیک به 92 سال در پنجم مرداد 1375 ش برابر با 9 ربیع الاول 1417 ق درگذشت و در کرمانشاه به خاک سپرده شد.
* 10 شوال در گذر تاریخ
* رحلت آیتالله شیخ «هادی تهرانی» عالم و فقیه مسلمان (1321 ق)
اشاره:
شیخ هادی فرزند مولی محمدامین تهرانی، از بزرگان علمای طراز اول اوایل قرن چهاردهم، عالم به فروع و اصول، جامع معقول و منقول و دارای تألیفات متعدد است. وی مقدمات تحصیل را از علمای تهران و اصفهان فراگرفت. آیت الله تهرانی در نجف اشرف از پرورش یافتگان حوزهی درس فاضل ایروانی، میرزا محمد حسن شیرازی، شیخ مرتضی انصاری، شیخ عبدالحسین جَنّات و صاحب روضات الجنات بوده است. آثار گرانبهای او که حاکی ازمراتب بالای علمی اوست، عبارتند از: اتحادُ الوجود و الماهیه، الاِتقان، الارث، الاستِصحاب، اصالةُالبِرائه، منظومه فی الکلام، التوحید و دائِعُ النبوه فی الاحکام الشرعیه.
* درگذشت «میرزا حسین خلیلی» از رهبران مشروطه (1326 ق)
اشاره:
حاج میرزا حسین فرزند حاج میرزا خلیل تهرانی از فقهای شیعه در قرن چهاردهم ه و از پرورش یافتگان حوزهی درس شیخ محمدحسن نجفی صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری بود. ایشان پس از فوت حاج میرزا محمدحسن شیرازی، مرجع تقلید بعضی از مناطق شیعهنشین گردید. آیت الله خلیلی از رهبران نهضت مشروطیت در نجف بود که باتشکیل چند انجمن، روحیهی مبارزه با استبداد را در ایرانیها تقویت نمود. از ایشان آثار خیریهای بر جای مانده که از آن جمله میتوان به بنای دو مدرسه در محلهی عمارهی نجف اشرف اشاره نمود. این عالم بزرگ در روز جمعه دهم شوال 1326 قمری در مسجد سهله وفات یافت و پس از انتقال به نجف اشرف در مقبرهی خصوصی خود مدفون گردید.
* درگذشت ابوعلی محمد بن عبداله بغدادی معروف به
ابن مقله (328ق)
اشاره:
اِبْن ِ مُقْله، ابوعلی محمد بن علی بن حسین (حسن) بن عبدالله شیرازی (شوال ۲۷۲- ۳۲۸ قمری/ مارس ۸۸۶ -۹۴۰ میلادی)، ادیب، خوشنویس، مبتکر و مبدع خطوط مختلف و وزیر عباسیان. ابداع و تنظیم خطوط ششگانه و اصول دوازدهگانه خوشنویسی را به او نسبت میدهند که تحول عظیمی در سیر نگارش حروف به سمت خوشنویسی هنرمندانه به شمار میرود و نقطه عطفی در خوشنویسی اسلامی است. ابن مقله در عصر روز پنجشنبه ۲۱ شوال سال ۲۷۲ه.ق در بیضا فارس متولد شد. این هنرمند توسط خلیفه عباسی المقتدر بالله به وزارت برگزیده شد. در سال ۳۱۸ ه.ق بهدنبال سخنچینی و تهمت حسودان از مقام خود عزل شد. او از بغداد به زادگاهش فارس برگشت و تا سال ۳۲۰ ه.ق در آنجا ماند. پس از شورش مردم بغداد علیه المقتدرو پس از سقوط او القاهر بالله به خلافت رسید. در زمان القاهر، ابنمقله دوباره به وزارت رسید. چندی بعد باردگر با تهمتهای اطرافیان خلیفه او را از وزارت عزل کرد. پس از چندی باز مردم بغداد شوش کردند و القاهر را نیز از تخت به زیر آورده و در چشمانش میل کشیدند. بس از او پسرش با لقب الراضی بالله به خلافت رسید و ابن مقله باردگر بهوسیله او به صدارت رسید ولی برای بار سوم از صدارت خلع و درنهایت پس از شکنجه و آزار درپی بدخواهی عدهای حسود، دست راست این هنرمند را از بدنش جدا کردند. ولی چون الراضی پشیمان شده بود، دستور داد به مداوای او بپردازند، اما مداوا سودی نبخشید. پس نوشتن با دست چپ را تمرین کرد و حتی قلم را به آرنج دست راست میبست و مینوشت. گفته شده که او در این کار هم موفق گردید. بیشترین شهرت ابن مُقلَه در هنر خوشنویسی است. وی حروف را به شکل هندسی بسیار زیبایى مینوشت و بسیاری از شرح حال نویسان، او را نخستین طراح رسم الخط و شیوهی جدید خط عربی دانستهاند. همچنین ابن مُقلَه مخترع خط ثُلْث، نَسخ، رِقاع و... است و چندبار قرآن را با خط خوش نگاشت. از آثار ابنمقلَه میتوان به کتاب رساله فی علمِالخَط و القَلَم اشاره کرد. ابنمقله در سال ۳۲۸ه.ق چشم از جهان
فرو بست.
* 27 جولای در گذر تاریخ
* در گذشت «جان دالتون» دانشمند بزرگ بریتانیایی (1844م)
* کشف ماده انسولین (1921م)
* اختراع دوچرخه در آلمان (1779م)
* اعدام «ماکسیمیلیان روبْسْپیر» یکی از رهبران
انقلاب کبیر فرانسه (1793م)
* درگذشت
«میخائیل لِرْمانتوف»
شاعر برجسته روسی (1841م)
* مرگ «فیودور تیوتْچِفْ»
شاعر و ادیب مشهور روسی (1873م)
* امضای قرارداد ترک مخاصمه و پایان جنگ خونین دو کره (1953م)
* روز ملی «روسیه سفید» (بلاروس)
* جیوسووی کاردوچی ادیب و شاعر ایتالیائی (1853م)