*  31  تیر در گذر تاریخ

*  رأی مثبت دادگاه «لاهه» نسبت به حقانیت ایران در اختلاف با انگلیس (1331 ش)
اشاره:
پس از ملی شدن صنعت نفت ایران در آخر اسفند 1329، شرکت نفتی انگلیس که طرف قرارداد شرکت نفت ایران بود، به این دلیل که متضرّر شده است خواهان ادامه همکاری با ایران گردید. ولی چون نفت، ملی اعلام شده بود، شرکت انگلیسی به دیوان بین‏المللی دادگستری شکایت برد و خواهان احقاق حقوق خود بود. ایران، دیوان را برای رسیدگی به این پرونده دارای صلاحیت نمی‏دانست زیرا مسئله بر سر دولت‏ها نبود، بلکه دو شرکت با هم اختلاف داشتند. سرانجام رأی دیوان بر حقانیت ایران صادر شد و از انگلستان در امور نفتی ایران خلع ید شد.

* مرگ «احمد قوام» سیاستمدار و نخست وزیر
دوره قاجار و پهلوی (1334ش)
اشاره:
احمد قوام، معروف به قوام السلطنه، از بزرگترین رجال و سیاستمداران دوران معاصرایران در سال 1252 ش در تهران به دنیا آمد. وی از زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار وارد امور دیوانی شد و بعدها رئیس دفتر صدر اعظم گردید. بعدها فرمانروای خراسان و سیستان شد و پس از سیدضیاءالدین طباطبائی دوبار به صدارت رسید. قوام پس از دوره دوم نخست‏وزیری ظاهراً به جرم توطئه‏ای علیه رضاخان وزیر جنگ تحت تعقیب قرار گرفت و پس از مدتی زندانی شدن، راهی اروپا شد. او پس از چند سال به ایران بازگشت و در لاهیجان به کشاورزی پرداخت. قوام السلطنه از آن پس در کارهای سیاسی دخالت نکرد تا اینکه رضاخان پهلوی سقوط کرد. در این هنگام قوام بار دیگر به نخست‏وزیری رسید و در سال‏های 1324 و 1331 نیز در این مقام بود. وی در سال 1324 جهت حل مسئله حضور نیروهای روسی در ایران راهی مسکو شد و مذاکراتی انجام داد. در سال 1331 پس از اختلافی که بین مصدق و شاه بروز کرد، شاه برای اینکه حریف قَدَری در مقابل مصدق بتراشد، سراغ قوام السلطنه رفت. قوام‏السلطنه جاه‏طلب که در آن هنگام 80 سال از سنش می‏گذشت با اکثریت ضعیفی از مجلس رأی اعتماد گرفت. اما این صدارت بیش از چهار روز دوام نیاورد و با مقاومت و خروش ملت مسلمان ایران به رهبری آیت‏الله کاشانی، قوام در سی تیر 1331، مجبور به استعفا شد. قوام پس از استعفا، مدتی در حالت اختفا می‏زیست و احساس خطر می‏کرد. مجلس حکم به مصادره اموال او داد و او که بعد از این جریان، کاملاً تاب و توان خود را از دست داده بود سرانجام در 31 تیرماه 1334 در 83 سالگی درگذشت. احمد قوام، روی هم، پنج بار به نخست وزیری رسید و بیش از بیست بار به وزارت دست یافت. قوام ذاتاً مردی مستبد و قانون‏شکن و جاه طلب بود و از جنجال و سر و صدا لذت می‏برد. از تملق لذت می‏برد به همین دلیل، اطرافیان او را همیشه افراد چاپلوس تشکیل می‏دادند. او هم‏چنین از علوم زمان بهره داشت و گاهی شعر هم می‏سرود.

* از طرف وزارت کشور به استانداران و فرمانداران اختیارات جدیدی داده شد
(1349ش)
* اولین قراداد بندری ایران
و شوروی امضا شد(1350ش)

* حقوق گمرکی روغن نباتی خام بخشوده شد(1352ش)

* تهاجم وسیع ارتش بعث عراق به خاک ایران پس از پذیرفتن قطعنامه 598 (1367ش)
اشاره:
برگزاری جلسه مشترک شورای فرماندهی انقلاب عراق به ریاست صدام در 30 تیرماه 1367 نشان می‏داد که دولت عراق درصدد اقدام مهمی است که نشانه‏های آن با آغاز پیشروی نیروهای ارتش عراق به خاک ایران آشکار شد. هدف این پیشبرد و تهاجم، آزاد کردن باقی مانده سرزمین‏های عراق، انهدام نیروهای ایران و به اسارت درآوردن تعداد بیشتری از نیروهای ایرانی برای ایجاد برابری با تعداد اسرای عراقی اعلام شد. بدین ترتیب، تنها سه روز پس از پذیرفتن قطعنامه 598 از سوی ایران، عراقی‏ها در روز 31 تیرماه 1367 در شرایطی که وزیر خارجه وقت ایران در حال مذاکره با دبیر کل سازمان ملل بود، تهاجم خود را از دو محور کوشک و شلمچه در منطقه جنوب آغاز کردند و در 30 کیلومتری شمالی خرمشهر مستقر شدند. در این میان پیام امام به سپاه باعث گسیل نیروهای بسیجی به جبهه‏ها گردید که با کمترین امکانات در برابر یورش دشمن مقاومت کردندو طی چند روز درگیری با انهدام سنگینی که به قوای عراقی تحمیل شد، آنان را مجبور به عقب نشینی نمودند. این تهاجم وحشیانه رژیم بعث عراق در حالی صورت می‏گرفت که با ادعاهای دروغین صلح‏طلبی در طول جنگ، مظلوم نمایی می‏کردند و ایران را متجاوز می‏خوانند. این حرکت عراق علاوه بر اینکه ناتوانی آنان را در برابر قوت اعتقاد و باور سپاه اسلام نمایان کرد، باعث رسوایی آنان در میان افکار عمومی گردید.

* 5  شوال در گذر تاریخ

*  حرکت امام علی(ع) ازطریق مداین برای جنگ صفین(37 ق)

*  ورود «مسلم بن عقیل» نماینده‏ی امام حسین(ع)
به کوفه(60 ق)
اشاره:
مسلم بن عقیل، نماینده و پسر عموی امام حسین(ع) به منظور دعوت ازمردم کوفه و آگاهی از میزان وفاداری آنان به امام، وارد این شهر شد. مردم کوفه، قبلاً با ارسال نامه‏های فراوان، خواستار عزیمت امام به این شهر و رهبری آنان برای مبارزه با حکومت ستمکار اموی شده بودند. در بدو ورود مسلم به کوفه، وی نامه‏ی امام را که حاکی از دعوت مردم کوفه به قیام بود، برای آنان قرائت کرد و دراندک زمانی، حدود 18 هزار نفر با وی بیعت کردند. پس از آن، مسلم، بیعت گسترده‏ی اهالی کوفه را به اطلاع امام رساند. اما اندکی بعد، مردم کوفه تحت تأثیر تبلیغات و تهدید و تطمیع ابن زیاد، حاکم جدیدِ کوفه، بیعت خود را با امام حسین(ع) نادیده گرفتند. آن‏ها حتی پا را فراتر گذاردند و گروهی از آن‏ها عازم جنگ با امام شدند. مسلم بن عقیل هم که در کوفه تنها مانده بود، به دست مأموران اموی اسیر شد و به شهادت رسید.

*  تولد «خواجوی کرمانی» شاعر و ادیب شهیر ایرانی(679 ق)
اشاره:
ابوالعطاء کمال‏الدین محمود بن علی بن محمود، معروف به خواجوی کرمانی در سال 679 ق در شهر کرمان به دنیا آمد. او در جوانی در کرمان و فارس تحصیل کرد و از آن پس به مسافرت پرداخت. خواجو در اثنای مسافرت، با عده‏ای از مشایخ، سلاطین و وزرا ملاقات کرد و در پایان عمر، چندی نیز با حافظ شیرازی، شاعر بزرگِ غزل سرای قرن هشتم معاشرت داشت. دیوان قصیده‏ها، غزل‏ها و رباعی‏ها، مثنوی‏های همای و همایون، گل و نوروز، کمال نامه، گوهر نامه و... از آثار خواجوی کرمانی است. در غالبِ این مثنوی‏ها، خواجو از نظامی پیروی کرده است. خواجو در غزل‏های خود، شیوه‏ی سعدی را اساس قرار داده و آن را با افکار عرفانی در آمیخته است. روش ایجاد شده توسط خواجوی کرمانی به همت حافظ شیرازی کامل شده است. این ادیب نامدار ایرانی سرانجام در 753 ق در 74 سالگی درگذشت.

*  رحلت «سیدجمال‏الدین حسینی اسدآبادی» متفکر و مصلح بزرگ جهان اسلام(1314 ق)
اشاره:
سیدمحمد بن سید صفدر معروف به سیدجمال، اندیشمند انقلابی، سخنور و از رهبران ضداستعماری ملل اسلامی است که بنا به گفته‏ی بسیاری از تاریخ‏نگاران، وی شیعه و ایرانی و در سال 1254 قمری در اسدآباد همدان چشم به جهان گشود. پدرش او را به کابل برد و به تحصیل علوم متنوع از جمله: تاریخ، فقه، ادبیات، منطق، حکمت و ریاضیات پرداخت. در 18 سالگی در بسیاری از علوم متداوله به مقام عالی رسید. سیدجمال‏الدین از آن پس، به هندوستان و حجاز و مکه مسافرت کرد. سپس به مصر رفت و در دانشگاه الازهر به تدریس منطق و فلسفه پرداخت و شیخ محمد عبده از محضر او استفاده نمود. از آن جا که سید، خود بنیانگذار اتحاد ملل اسلامی و وحدت شیعه و سنی بود، تعمّداً ملیت خود را مخفی نگه می‏داشت. سید با مسافرت به اکثر کشورهای عربی و اسلامی و با ایراد خطابه‏های پرشور، از مسلمانان می‏خواست با اتحاد و همبستگی در برابر مفاسد و حاکمیت دست نشانده و استعماری اروپاییان ایستادگی کنند. در نتیجه، دولت‏های دست نشانده، تحمل چنین اندیشه‏ای را در جامعه‏ی خویش نداشتند و چندین بار او را به هند، پاریس و لندن تبعید کردند. سیدجمال‏الدین با همیاری محمد عبده، 18 شماره از روزنامه‏ی عروةالوثقی را در پاریس منتشر کرد، ولی با کارشکنی مقامات انگلیسی، این نشریه تعطیل شد. وی هم‏چنین به ایران و عثمانی سفر کرد و ملاقات‏هایى با سران کشورهای اسلامی از جمله ناصرالدین شاه قاجار داشت، تا بلکه حرکت و رشد مسلمانانِ سرزمین‏های اسلامی را فراهم نماید. اما دول استعماری سخت با او مخالفت کردند. پس از آن راهی استامبول شد و چون ناصرالدین شاه قاجار، توسط یکی از یاران سید در شهر ری به قتل رسید، امپراتور عثمانی او را تحت نظر گرفت. سرانجام سیدجمال‏الدین اسدآبادی در پنجم شوال 1314 قمری مصادف با 18 اسفند 1275 در 60 سالگی دیده از جهان فرو بست و در گورستان شیخلَر ترکیه به خاک سپرده شد.

* 22 جولای در گذر تاریخ

* درگذشت «یوهان سباستین ژان باخ» موسیقی‏دان و آهنگ‏ساز شهیر آلمانی (1750م)

*  وقوع نبرد معروف «ایزونزو» بین ایتالیا و اتریش در جریان جنگ جهانی اول (1915م)

* وقوع نبرد نیروهای فرانسه و تونس در بندر «بِیْزرْتْ» در تونس (1961م)

*  تأسیس سازمان همکاری منطقه‏ای برای عمران موسوم به آر - سی - دی (1964م)