* 17 تیر  درگذر تاریخ

* انعقاد پیمان «سعد آباد» در تهران (1316 ش)
اشاره:
ایران، قبل از جنگ جهانی دوم، تحت نفوذ
 سیاست استعماری انگلیس بود و قدرت متمرکز رضاخان، اداره مملکت را با استبداد تمام برعهده داشت. با روی کار آمدن آتاتورک در ترکیه، با تحریک انگلستان و برای این که شوروی در حلقه محاصره قرار داشته باشد، در هفدهم تیرماه 1316 ش
 برابر با هشتم ژوئیه 1937 م، پیمان دوستی و عدم تجاوز بین ایران، ترکیه، افغانستان و عراق در
کاخ سعدآباد تهران به امضا رسید.
به موجب این پیمان، این دولت‏ها متعهد شدند که سیاست خارجی هماهنگی داشته باشند و در مقابله با خطر کمونیسم که هر یک از دولت‏های آنان را تهدید کند، همدیگر را مورد حمایت قرار دهند.
همچنین دولت‏های عضو ضمن این که نباید در
امور داخلی هم دخالت کنند، باید در کلیه اختلافات بین المللی که با منافع آنان مربوط است، مشورت نمایند و علیه هم، عملیات تجاوزکارانه نداشته باشند. اما درعمل، این پیمان، توخالی و پوچ بود و ایران خود همکاری وسیعی با آلمان که شریک شوروی بود، داشت و کارشناسان آلمانی در مؤسسات بسیاری در ایران خدمت می‏کردند.

* درگذشت استاد خوشنویس
«احمد نجفی زنجانی» (1361 ش)
اشاره:
استاد احمد نجفی زنجانی مشهور به معصومی یا معصومی خوشنویس در سال 1287 ش در
 نجف اشرف به دنیا آمد. از آن‏جا که وی به آموختن فنون خط علاقه داشت، ضمن تحصیل، به فراگیری این هنر پرداخت و در 25 سالگی در زمره خوشنویسان عصر درآمد و به کتیبه‏نویسی روی آورد. کتیبه‏های درب طلای بارگاه امام علی(ع)، کتابخانه
حضرت امیر(ع)، درب نقره حرم سامرا، ضریح آرامگاه مسلم بن عقیل در کوفه، ضریح حضرت عبدالعظیم(ع) در شهر ری، ضریح حضرت رقیه(س) در شام، ضریح امام رضا(ع) و کتیبه‏های مسجد اعظم و مسجد آئینه و موزه قم و ده‏ها اثر ارزشمند در داخل و خارج از کشور به دست توانا و هنرمند این استاد گرانقدر نگاشته شده است. علاوه بر این، به دستور وزارت فرهنگ، عموم اصلاحات کتیبه‏های تاریخی در سراسر کشور و شجره‏نامه‏های انساب سادات و استنساخ
کتب قیمتی و تکمیل قرآن‏های خطی و گرانبها توسط وی انجام گرفت.
استاد معصومی از خوشنویسانی است که در نوشتن انواع خط از قبیل نسخ، ثلث، رقاع، کوفی، نستعلیق، شکسته، طغرا و... مهارت داشت. وی در انجمن خوشنویسان ایران به سمت استادی در امر تعلیم خط ثلث مشغول و تا پایان عمر در این خدمت بود.
قرآن، مفاتیح الجنان، مناسک حج، رسم المشق و غیره از جمله کتابت‏های اوست. این خوشنویس برجسته به هنگام فوت 74 سال داشت.

* شهادت آیت‏الله «محمد مهدی
ربانی املشی» عضو فقهای شورای نگهبان (1364ش)
اشاره:
آیت ‏الله شیخ محمد مهدی ربانی املشی در
سال 1313 ش (نیمه شعبان 1353 ق) در خانواده روحانی در قم متولد شد.
وی در خدمت پدرش مراتب علمی خویش را آغاز و پس از طی مراحل مقدماتی و سطح علوم حوزوی، از محضر بزرگانی چون
آیت‏الله بروجردی و امام خمینی(ره) استفاده نمود.
 آیت اللَّه ربانی از 17 سالگی در مسیر امور سیاسی قرار گرفت و در قیام 15 خرداد 1342 فعالانه در خدمت نهضت اسلامی بود. وی با انجام سفرهای مختلف، به سخنرانی‏های تندی علیه رژیم می‏پرداخت و در این راه متحمل شش سال زندان و شکنجه و 6 سال تبعید گردید. آیت‏الله ربانی املشی یکی از اعضای فعال جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به شمار می‏رفت و پس از پیروزی انقلاب مسئولیت‏های مختلفی را عهده‏دار بود که عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی، دادستانی کل کشور، عضویت شورای عالی قضائی، عضویت در شورای نگهبان و نمایندگی مجلس خبرگان از آن جمله‏اند. سرانجام این عالم ربانی و مجاهد نستوه،
پس از سال‏ها فعالیت و مبارزه خالصانه در راه اسلام، در بامداد هفدهم تیرماه 1364 ش در اثر یک بیماری رنج آور که زمینه آن را دشمنان اسلام و انقلاب در او به وجود آورده بودند، در 51 سالگی به شهادت رسید و در
حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.

* درگذشت «محمد علی ناصح» ادیب و شاعر معاصر (1365 ش)

* درگذشت فقیه جلیل و محقق فرزانه آیت‏الله «سیدمحمدحسین حسینی تهرانی» (1374 ش)
اشاره:
آیت‏الله سیدمحمدحسین حسینی تهرانی در
 سال 1305 ش (1345 ق) در تهران در بیت علم و فضل دیده به جهان گشود.
وی در نوجوانی وارد حوزه علمیه قم شد و از محضر علمای بزرگی چون آیات عظام سید حسین بروجردی، سید محمد محقق داماد و علامه طباطبایی بهره برد. سید محمد حسین سپس در 25 سالگی به نجف رفت و از استادانی نظیر حضرات آیات: سید ابوالقاسم خوئی و سید محمود شاهرودی بهره‏ها برد. وی پس از
هفت سال و طی مدارج عالی علمی به تهران بازگشت و به اشاعه مکتب تشیع و ابلاغ رسالت دینی همت گماشت. آیت الله حسینی تهرانی پس از پیروزی
 انقلاب اسلامی به مشهد عزیمت کرد و به تدریس و تربیت شاگردان و راهنمایی مؤمنین پرداخت. از این عالم بزرگوار بیش از 40 عنوان کتاب در 75 جلد برجای مانده است که از مطالعه آن‏ها، تبحّر فراوان مؤلف در علوم مختلف اسلامی همچون: کلام، فقه، اصول، تفسیر، حدیث، تاریخ، تراجم، حکمت، فلسفه، سیاست، ادبیات، طب، عرفان و اخلاق نمودار است. از جمله آثار این عالم بزرگوار عبارتند از: امام‏شناسی در 18 جلد، معادشناسی در 10 جلد، مهر تابان،
 روح مجرد و نیز نور ملکوت قرآن در 4 جلد. این عالم فرزانه سرانجام در 17 تیر 1374 ش برابر با
9 صفر 1416 ق در 69 سالگی دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی با شکوه در صحن مطهر حضرت امام رضا(ع) مدفون گردید.

* رحلت حکیم و فیلسوف گرانقدر، آیت‏الله «محمد اسماعیل صائنی زنجانی» (1377ش)
اشاره:
آیت‏الله حاج شیخ محمد اسماعیل صائنی زنجانی، در سال 1311ش (1351ق) در بیت علم و تقوا و فضیلت در زنجان زاده شد و پس از طی مقدمات و سطوح حوزوی، در هجده سالگی عازم حوزه علمیه قم گردید. ایشان در قم از محضر پر فیض حضرات آیات:
سید حسین بروجردی، سید محمد محقق داماد و حضرت امام خمینی(ره) بهره برد و همزمان، از علامه سید محمد حسین طباطبایی، دوره کامل اسفار، اصول فلسفه و روش رئالیسم را فرا گرفت.
آیت‏الله صائنی از آن پس، حلقه درس خود را تشکیل داد و به تدریس فلسفه و سطوح عالی حوزه همت گماشت. وی پس از 14 سال اقامت در قم،
در سال 1343ش، به اصرار اهالی متدین زنجان به زادگاه خود بازگشت و تا پایان عمر خویش، به مدت حدود 35 سال به ترویج دین و تعظیم شعائر مذهبی مشغول گردید.
آیت‏الله صائنی زنجانی در این زمان طولانی موفق شد فقه و اصول، فلسفه، کلام، تفسیر قرآن و نهج‏البلاغه و مباحث اخلاقی را به شمار زیادی از فضلا و طلاب علوم دینی و نسل جوان آموزش دهد و منشأ خدمات فراوانی گردد. از این حکیم گرانقدر آثاری بر جای مانده که تقریرات درس فقه و اصول آیت‏الله محقق داماد از آن جمله است. این عالم بزرگوار سرانجام پس از عمری خدمت به ساحت دین و ترویج مذهب، در
 17 تیرماه 1377ش برابر با پانزدهم ربیع‏الأول 1419ق در شصت و شش سالگی دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی با شکوه، در زنجان به خاک سپرده شد.

* رحلت فیلسوف شهیر معاصر
 آیت الله دکتر «مهدی حائری یزدی» (1378 ش)
اشاره:
آیت الله دکتر شیخ مهدی حائری یزدی
 درسال 1301ش (1341ق) در بیت علم و تقوا و فضیلت، از صُلب آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، مؤسس عالی قدر حوزه علمیه قم، به دنیا آمد. وی پس از گذراندن مقدمات و سطوح عالیه در این شهر نزد برادر بزرگوارش، آیت الله مرتضی حائری و آیت الله سید محمدرضا گلپایگانی، در محضر پر فیض حضرت امام خمینی(ره)، به آموختن متون کلامی و فلسفی و نزد آیات عظام: سیدمحمد حجت کوه کمره‏ای، سیدمحمدتقی خوانساری و سید حسین بروجردی به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و مبانی علمی خویش را استوار ساخت.
آیت الله مهدی حائری، در سال 1329 ش، با تصویب‌ آیت الله بروجردی، برای نظارت بر متون درسی دینی و فرهنگ کشور به تهران رفت و همزمان به تحصیل فقه در محضر
 آیت لله سید احمد خوانساری و فلسفه اسلامی نزد حکیم علامه، میرزا مهدی آشتیانی همت گماشت. او در سال 1339 ش، به نمایندگی آیت الله بروجردی، رهسپار آمریکا شد و رسیدگی به امور شیعیان آنجا را برعهده گرفت. این عالم بزرگوار، در آمریکا به تألیف، تدریس و انجام وظایف دینی و نیز تحصیل فلسفه غرب اشتغال ورزید و دوره دکترای خود را در دانشگاه میشیگان و تورنتو با درجه ممتاز گذرانید. آیت‏الله مهدی حائری در سال‏های اقامت در آمریکا ضمن تدریس فقه، فلسفه و ادبیات فارسی در دانشگاه‏های آمریکا، در ده‏ها سمینار و کنفرانس علمی و فلسفی شرکت جُست و با ایراد سخنرانی‏های متعدد، استواری و عظمت فلسفه و
کلام اسلامی را در محافل غرب به همگان نمایاند. ایشان در سال 1358 به ایران بازگشت و به
 کارهای علمی خود ادامه داد. کاوش‏های عقل نظری، علوم قرآن، متافیزیک و حکمت و حکومت، برخی از آثار این استاد فرهیخته به شمار می‏روند. سرانجام آن فیلسوف بزرگ در 17 تیرماه 1378 برابر با
14 ربیع الأول 1420 ق در 77سالگی بدرود حیات گفت و درحرم مطهر حضرت معصومه(س)
 به خاک سپرده شد.

* 21 رمضان در گذر تاریخ

* وفات «موسی بن عمران» و «یوشع بن نون(ع)» دو پیامبر بزرگ الهی
اشاره:
یوشع فرزند نون، نون از افرایم، افرایم فرزند یوسف، یوسف فرزند یعقوب، یعقوب فرزند اسحاق، اسحاق فرزند ابراهیم، ابراهیم فرزند تارح، تارح فرزند ناحور، ناحور از نسل سام، سام فرزند نوح، نوح از نسل خنوخ ،خنوخ از نسل انوش، انوش فرزند شیث و شیث فرزند آدم می باشد.
محل تولد و زندگی:
احتمالا متولد شده در جوشن مصر- سرزمین کنعان (اسرائیل فعلی) -
جلجال - شکیم
زمان حیات:
حدودا بین سالهای 1490 تا سال 1380 قبل از میلاد عیسای مسیح
 حضرت موسی (ع)-
ادوار نبوت: دوره چهارم نبوت
لقب:کلیم ا...
معنای اسم:از آب کشیده شده
پدر:عمران
مادر:یوکابد
تاریخ ولادت:۳۷۴۸ سال بعد از هبوت آدم.
مدت عمر: ۱۲۰ سال
بعثت:آن حضرت با برادرش هارون برای بنی اسراعیل مبعوث شد.
محل دفن:بروایتی در شش فرسنگی
بیت المقدس مدفون است.
نسب:موسی بن عمران بن قاهث بن لاوی بن یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم(ع)
تعداد فرزندان:آن حضرت ۲پسر داشت.
مختصری بر زندگینامه:
حضرت موسی از پیامبران اولواالعزم است،که در شهر منفیس ودر زمان سلطنت رامسس دوم‌متولد گردید. تولد او در زمانی اتفاق افتاد ،که فرعون نوزادان پسر
 بنی اسرائیل رامعدوم می کرد
به همین خاطرمادر حضرت موسی تا سه ماه او را به طور مخفیانه نگهداری نمودو بعد او را در صندوقی گذاشته،در رود نیل رها ساخت.از قضا آسیه زن فرعون آن حضرت را از آب گرفت واز او نگهداری نمود.موسی در قصر فرعون بزرگ شد و سرانجام،روزی خداوند او را به رهبری قوم یهود برگزید.
حضرت موسی وبرادرش هارون،جهت نجاتبنی اسرائیل از جرم فرعون به مصر آمدند واو را به خدا پرستی دعوت نمودند.
ولی فرعون با وجود معجزاتی که از موسی دید او را انکار کرد تا عاقبت همراه با لشکریانش در رود نیل هلاک شد.

* شهادت مظلومانه‏ ی
حضرت امیرالمؤمنین امام علی(ع) در کوفه (40 ق)
اشاره:
پس از ضربت خوردن امام علی(ع) در
 شب نوزدهم ماه مبارک رمضان توسط ابن ملجم مرادی از بازماندگان خوارج نهروان، درمانِ آن زخم تاثیری نبخشید و نوید پیامبر به امام به این که محاسن سفید حضرت به خون سرش رنگین می‏گردد، تحقق یافت. شهادت آن امام پس از سی سال امامت و چهار سال و نه ماه خلافت صورت گرفت. بدن مطهرامام علی(ع) را شبانه در محلی به نام نجف دفن کردند و این مکان، تا نزدیک به یکصد و پنجاه سال، از عموم مخفی بود و تنها برخی از شیعیان خاص از محل دفن امام آگاهی داشتند.
 امام علی(ع) در طول حیات پربرکت خویش در جنگ‏های صدر اسلام شرکت کرد و بزرگان مشرک عرب را به خاک مذلت کشاند. آن حضرت پس از رحلت
پیامبر اسلام به خاطر مصالح مسلمانان به مدت
 بیست و پنج سال خانه‏نشینی گزید و سکوت اختیار کرد. با قتل سومین خلیفه، مردم، امام را به خلافت برگزیده و در آن دوران پرآشوب نیز سه جنگ جمل، صفین و نهروان از جانب ناکثین (پیمان شکنان) قاسطین (معاویه و مردم شام) و مارقین (خوارج و خارج شدگان از دین) بر امام علی(ع) تحمیل شد.
فضائل امام علی(ع) فوق آن است که در این مختصر بگُنجَد و در اینجا تنها به دو سخن درباره‏ی آن حضرت بسنده می‏کنیم. ناظم نیشابوری درباره‏ی آن امام بزرگ گفته است که: علی بن ابی‏طالب، بر گوینده و نویسنده، محنتی گران و باری سنگین است که اگر بخواهد حقش را ادا کند به کفر و گزافه‏گویى دچار گردد و اگر کوتاه آید، خیانت و جفا نموده باشد و حدّ وسط در فضایل او آن قدر دقیق و باریک است که جز یک اندیشمند ماهر و حاذق از عهده‏اش نیز برنیاید. هم‏چنین ابن ابی‏الحدید معتزلی، شارح نهج‏البلاغه گوید: فضایل علی(ع) در آن حد از عظمت است که نویسنده و گوینده در برابر آن، خود را ضعیف و زبون و شرمسار می‏بیند که درصدد تفصیل آن برآید. دشمنان هرچه کوشیدند که نور عظمتش را فرو نشاند، فضایل آن حضرت بیشتر شایع گشت.

* درگذشت عالم ربانی
سید ماجد حسینی(1028 ق)
اشاره:
سید ابوعلی ماجد بن هاشم بن علی حسینی بحرانی از علمای بزرگ شیعه در قرن یازدهم هجری است. وی عالمی عامل و فاضلی کامل و محقق، فقیه، محدث، ادیب و شاعر و اولین منتشر کننده‏ی حدیث در شیراز بود.
سید ماجد، پس از فراگیری مقدمات علوم به حجاز و عراق هجرت نمود و سپس مقیم شیراز شد. وی در شیراز به تدریس و فتوا پرداخت و شیخ الاسلام شیراز گردید.
طلاب علوم دینی از اطراف و اکناف به دور او گرد آمده و از حوزه‏ی درسش بهره‏مند می‏شدند.
 ملامحسن فیض کاشانی و شیخ سلیمان ماحوزی از شاگردان او بوده و شیخ بهایی با وی دوستی داشته است. مهم‏ترین کتاب سیدماجد، سَلاسِلُ الحَدید می‏باشد و نیز مُقَدَّمَةُ الواجب و یوسفیّه نیز از اوست.
سید ماجد در شیراز بدرود حیات گفت ودر حرم حضرت شاه چراغ(ع) مدفون گردید.

* رحلت محدث بزرگ شیعه «شیخ حر عاملی» (1104 ق)
اشاره:
محدث بزرگ عالم تشیع، محمد بن حسن بن علی معروف به «شیخ حرّ عاملی» در هشتم رجب سال 1033 ق در روستای «مشغره» از توابع جبل عامل لبنان دیده به جهان گشود. وی تا چهل سالگی در محضر علمای لبنان و سوریه کسب فیض کرد و سپس به مدت 24 سال در مشهد مقدس به ترویج دین، تدریس، تألیف و قضاوت پرداخت.
 کتاب گرانسنگ «وسائل الشیعه» ثمره‏ی هجده سال تلاش پیگیر او در جمع‏آوری و تنظیم احادیث شیعه می‏باشد. او در این کتاب، احادیث احکام را به ترتیبِ ابواب فقه دسته‏بندی و تدوین کرده و بیانات کوتاهی در ضمن آن‏ها برای توضیح یا جمع بین روایات آورده است. از دیگر کتاب‏های شیخ، الجواهر السنیّه فی الاحادیث القُدسِیَّه و دیوان
شعر عربی است.شیخ حر عاملی درعصر صفویان به ایران مهاجرت نمود و پس از وفات، در صحن مطهر امام رضا(ع) درمشهد مقدس مدفون شد.

* عروج عیسی بن مریم(ع)
بر آسمان ‏ها