*آغاز حمله بزرگ "ناپلئون بُناپارت" پادشاه فرانسه به روسیه تزاری (1812م)

فرانسه در دوران امپراتوری ناپلئون بُناپارت به بزرگ‏ترین قدرت اروپا و جهان مبدل شد. قلمرو امپراتوری ناپلئون، بخش اعظم اروپا را از ایتالیا و اسپانیا تا هلند و آلمان و لهستان فرا گرفت.

ولی ناپلئون کشورگشا به این هم اکتفا نکرد و درصدد حمله به کشور پهناور روسیه برآمد. در این میان هرچند ناپلئون بُناپارت در سال 1807م پیمان عدم تعرض به روسیه را امضا کرده بود اما به تدریج روابط این دو کشور تیره شد.

در نتیجه، ناپلئون با بزرگ‏ترین ارتشی که تا آن زمان به جنگ برده بود به روسیه حمله کرد. حمله ناپلئون بُناپارت به روسیه در 24 ژوئن سال 1812م، آغازِ پایانِ اقتدار ناپلئون به شمار می‌‏آید.

سرعت پیشروی نیروهای فرانسوی در آغاز این حمله، حتی با وسایل و تجهیزات امروزی هم عجیب و باورنکردنی است. او فاصله مرزهای آن روز روسیه با لهستان تا مسکو را در کمتر از سه ماه پیمود و روز چهاردهم سپتامبر 1812م وارد مسکو شد. ناپلئون گمان می‌‏کرد که با فتح مسکو، تزار روسیه را به زانو در خواهد آورد و روسیه را به قلمرو امپراتوری خود خواهد افزود، ولی فردای ورود سربازان فرانسوی به مسکو، شهر آتش گرفت و سربازان روسی که ضمن عقب ‏نشینی شهر را آتش زده بودند، سپاه ناپلئون را در مسکو بدون آذوقه گذاشتند، شدت آتش سوزی به حدی بود که سه چهارم شهر مسکو به کلی طعمه حریق شد و نابود گشت.

با فرا رسیدن زمستان سخت روسیه و کمبود تدارکات و مواد غذایى، ناپلئون تصمیم گرفت از روسیه عقب ‏نشینی کند ولی در بین راه، سرما و گرسنگی از یک طرف و حملات پی‏ درپی نیروهای روسیه از طرف دیگر، صدها هزار نفر از سربازان فرانسوی را از پای درآورد، به طوری که از 530 هزار نفر از ارتش ناپلئون، تنها 30 هزار نفر به مبدا حرکت خود بازگشتند.

این شکست پایان اقتدار بُناپارت را رقم زد و از آن پس در برابر اتحاد کشورهای مخالف خود، ناکام ماند. شکست سنگین ناپلئون در روسیه باعث شد تا وی در جنگ‏های بعدی نیز شکست بخورد. در واقع نقطه آغاز فروپاشی امپراتوری ناپلئون، با شکست او در روسیه رقم خورد.