* 24  خرداد در گذر تاریخ

*  تقاضای خلع «محمد علی شاه» از سلطنت از سوی انجمن‏های ایالتی کشور (1287 ش)
اشاره:
در اوایل روز چهاردهم خرداد 1287ش، عده‏ای سرباز در خیابان‏ها به تهاجم و کتک و غارت مردم پرداختند. این وضعیت، مردم را چنان هراسان ساخت که هر کس به گوشه‏ای فرار کرد و پناهی جُست. به علت قطع سیم‏های تلگراف، این خبر تا چند روز به شهرهای دیگر نرسید، اما هنگامی که مردم دیگر شهرها نیز آگاه شدند، شورش کردند و انجمن ایالتی و ولایتی آذربایجان، تلگرافی به انجمن‏های شیراز، خراسان، اصفهان و کرمان فرستاد که خواهان حرکت انقلابی مردم به منظور خلع محمد علی شاه از سلطنت است. در پی آن، از شهرهای اصفهان، همدان، شیراز، رشت، کرمان، استرآباد، زنجان و دیگر شهرها، تلگراف‏های زیادی رسید که گویای حمایت مردم از این آرمان بود.

* ورود مجاهدان مشروطه خواه به تهران و پایان استبداد صغیر (1288 ش)
اشاره:
با ورود مجاهدان گیلان از قزوین و مجاهدان بختیاری از راه اصفهان و فتح شهر تهران در بیست و چهارم خرداد 1288ش، محمد علی شاه قاجار پس از یک دوره سلطنت کوتاه، ولی بسیار پرکشمکش، از اریکه قدرت سقوط کرد و دوران استبداد صغیر پایان گرفت. وی که با اتکاء به قدرت روس‏ها در بابر خواست مردم کشور سخت مقاومت کرده بود، پس از آگاهی از ورود مجاهدان به پایتخت و ناامیدی از حمایت واقعی روس‏ها، سراسیمه با کالسکه به سفارت روسیه پناهنده شد و بدین ترتیب، فصل نوینی در تاریخ ایران
 آغاز شد.  فاتحان تهران، سپس در جلسه‏ای محمدعلی‏شاه را از سلطنت عزل، و پسرش احمدشاه را به این مقام نشاندند. فتح تهران و خلع محمدعلی شاه قاجار از سلطنت، پایانی بر استبداد صغیر و آغازی بر شکل‏گیری دومین دوره مجلس شورای ملی بود.

*  رحلت عالم مجاهد آیت الله «غلامحسین تبریزی عبدخدایی» (1359 ش)
اشاره:
آیت‏الله شیخ غلامحسین تبریزی، در حدود سال 1264 ش (1303 ق) در تبریز به دنیا آمد و در همان شهر مقدمات علوم دینی را فرا گرفت. وی سپس راهی نجف اشرف گردید و در محضر علامه سید محمدکاظم یزدی، مدارج ترقی را پیمود. آیت‏الله عبد خدایی بعدها مجله مذهبی «تذکرات دیانتی» را در تبریز به هنگام حکومت استبدادی رضاخان منتشر کرد و به دلیل مبارزات ضدرضاخانی ماه‏ها در اختفا به سر برد.
 وی از سال 1310 ش مقیم مشهد گردید و از سال 1320 ش تا اواخر عمر در جوار مرقد امام هشتم(ع) اقامه نماز جماعت می‏نمود. از آثار چاپ شده ایشان، دروس دینیه بر تفسیر قرآن قابل ذکر است. این عالم مبارز سرانجام در 24 خرداد 1359 برابر با اول شعبان 1400 ق در سن 97 دار فانی را وداع گفت.

*  نامه 120 تن از نمایندگان مجلس برای بررسی طرح عدم کفایت سیاسی بنی‏ صدر
 (1360 ش)
اشاره:
پس از آن که مقاومت مردمی علیه تهاجم قوای متجاوز بعث در جبهه‏های جنگ به علت عدم پشتیبانی لازم از جانب بنی صدر به عنوان فرماندهی کل قوا، به فرسایش گرایید و اختلافات داخلی بین رئیس جمهور با مجلس شورای اسلامی و قوه قضائیه و دیگر نهادهای انقلابی به اوج رسید، همچنین نصایح امام خمینی(ره) نیز برای تفاهم و رفع اختلافات به جایی نرسید، در جلسه 24 خرداد 1360، نامه یکصد و بیست تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی قرائت شد که در آن تقاضای رسیدگی به صلاحیت سیاسی بنی صدر را داشته و خواستار طرح آن با قیدِ
 دو فوریت شدند.
در این میان، هواداران بنی صدر در مجلس، سعی می‏کردند با مخالفت با این طرح و نیز کارشکنی در رسمیت یافتن جلسات مجلس و خروج از صحن علنی، بنی صدر را همچنان در رأس قدرت نگاه دارند.
 اما نمایندگان انقلابی مجلس، با تصویب این طرح در 31 خرداد 1360، عملاً این عنصر خائن را به مرحله خلع قدرت رساندند. پس از تصویب عدم کفایت سیاسی بنی صدر در مجلس شورای اسلامی، حضرت امام نیز بر همین مبنا، وی را از ریاست جمهوری اسلامی ایران عزل نمودند.
 با عزل بنی صدر، هر چند یکی از ریشه‏های اصلی کارشکنی‏ها و اختلافات موجود از بن کنده شد، ولی از این به بعد، دوران چند ماهه فعالیت‏های خرابکارانه ضد نظام و درگیری‏های مسلحانه و خونین روی داد که به شهادت عالی‏ترین مسئولان نظام تا مردم کوچه و بازار منجر شد.
 اما ملت مسلمان ایران تحت رهبری‏های پیامبر گونه حضرت امام و با عنایات حق تعالی و امام عصر(عج) از این دوران پر اغتشاش گذشت و اهداف اسلامی و انقلابی خود را در پیش گرفت.
* 26 شعبان در گذر تاریخ

* وفات «ابن ‏فصیح»
 از فقهای حنفی مذهب
(755 ق)
اشاره:
ابن فصیح، ابوطالب فخرالدین احمد بن على بن احمد همدانى کوفى
 (۶۸۰- ۲۶شعبان۷۵۵ق/۱۲۸۱-۱۵سپتامبر ۱۳۵۴م)، فقیه حنفى، شاعر و ادیب سده هشتم هجری بود. به‏سبب اقامت و تدریس در شهرهای بغداد و دمشق، او را بغدادی و دمشقى نیز خوانده‏اند.
ابن فصیح در کوفه دیده به جهان گشود و در همان‏جا به آموختن فقه و ادبیات پرداخت و قرائت هفت‏گانه را نزد ابن صباغ و على بن سعد دیوانى آموخت. در بغداد از ابن عبدالحق، ابن دوالیبى و ابن صباغ حدیث شنید و اسماعیل بن طبال و دیگران به او اجازه روایت دادند. وی در عراق مدتى در آرامگاه ابوحنیفه به تدریس اشتغال داشت، سپس به دمشق رفت. در آن‏جا مورد تفقد و اکرام طنبغا امیر شام قرار گرفت و به افتاء، مناظره و تدریس در مدارس قصاعین و ریحانیه پرداخت و در ۷۵۰ق /۱۳۴۹م به حج رفت.
از شاگردان ابن فصیح مى‏توان ابن وهبان و ابن ادمى را نام برد. وی شعر نیز مى‏سرود و بسیاری از موضوعات و کتب فقهى را به نظم درآورد. پاره‏هایى از اشعار وی به‏صورت پراکنده در منابع آمده است. مرگ ابن فصیح در دمشق و بیست و ششمین روز از شعبان‏المعظم سال ۷۵۵ق اتفاق افتاد.
برخى از آثار ابن فصیح به شرح زیر به‏صورت خطى در کتابخانه‏ها موجود است:
۱. «حل‏الرموز»، قصیده‏ای است لامیه در قرائات سبع نظیر قصیده شاطبیه که در آن به نام قراء تصریح شده است.
۲. «مستحسن الطرائق فى نظم کنز الدقائق»، چنان‏که از نامش پیداست، همان کتاب «کنز الدقائق نسفى» است در فقه که ابن فصیح آن را به نظم درآورده، این منظومه توسط نورالدین على بن غانم مقدسى با نام اوضح رمز على نظم الکنز شرح شده است.
۳. «نظم منارالانوار»، همان «منارالانوار نسفى» است در اصول فقه که در ۹۰۳ بیت به نظم درآمده و نسخه‏ای از آن در مکتبةالعربیه دمشق موجود است.

* مرگ «یزید بن عبدالملک بن مروان» خلیفه‏ی ستمکار اموی (105 ق)

* رحلت فقیه و متکلم بزرگوار آیت الله «سیدمهدی روحانی» (1421ق)
اشاره:
آیت‏الله سید مهدی روحانی در سال 1343 ق (1 303 ش) در شهر مقدس قم و درخانواده‏ای فرهیخته و عالم به دنیا آمد. در دوران نوجوانی به فراگیری علوم دینی روی آورد و پس از چند سال در 20 سالگی عازم نجف اشرف گردید. با ورود آیت‏الله بروجرودی به قم، آیت‏الله روحانی در درس خارج فقه و اصول ایشان شرکت کرد و پس از مدتی به تدریس سطوح عالیه و خارج فقه و اصول پرداخت.
 پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در سه دوره به عنوان نماینده‏ی مردم استان‏های مرکزی و قم در مجلس خبرگان برگزیده شد.
 سرانجام آن فقیه پارسا و متکلم زاهد پس از یک دوره بیماری در 26 شعبان 1421 ق برابر با 3 آذر 1379 ش در 76 سالگی چشم از جهان فرو بست و پس از تشییعی با شکوه در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.