مسوولان دارويي كشور، انجمن‌هاي دارويي و داروسازان مي‌گويند داروي داخلي استاندارد‌هاي لازم را دارد و كيفيتش قابل دفاع است،دقيقا برعكس برخي پزشكان و مردم كه باوري بدون ريشه به آنها مي‌گويد هر چيزي خارجي‌اش بهتر است خصوصا دارو.
روز جمعه به مناسبت سال روز تولد محمدبن زكرياي رازي، دانشمند و پزشك نامدار ايراني در تقويم كشور ما روز داروسازي نامگذاري شده است، روزي كه عنوانش در كشور ما خصوصا با رسيدن به رقم 95درصدي ميزان توليد داخلي دارو، چالشي به عنوان كيفيت داروي داخل را در اين چند سال به دنبال داشته است.
در واقع 95 درصد از داروهاي موجود در بازار دارويي كشور توليد داخل است و 5درصد باقيمانده به برخي داروهاي بيماران خاص اختصاص دارد كه هنوز امكان توليدش در ايران نيست و از ساير كشور‌ها وارد مي‌شود.
برخي از اين داروهاي توليد داخل نيز نمونه خارجي دارند كه ممكن است بيمار به دلخواه خودش يا توصيه پزشك خريد آن را به داروي ايراني ترجيح دهد.كارشناسان اين حوزه دلايل تمايل به خريد داروي خارجي را ناآگاهي پزشكان،سود جويي اقتصادي پزشكان وابسته به برخي از شركت‌هاي وارد كننده داروي خارجي،باور اشتباه خود بيماران و در برخي موارد اثر بخشي بهتر داروي خارجي عنوان مي‌كنند.
مسوولان دارويي كشور هم با تاييد اين فاكتورها معتقدند داروي داخلي استاندارد فارماكوپه‌هاي (مرجع تشخيص استاندارد دارو) آمريكا و اروپا را دارند و اين يعني داروي داخلي استاندارد لازم را دارد.
دكتر محمدرضا شانه‌ساز، مديركل نظارت بر امور دارو و موادمخدر وزارت بهداشت در اين خصوص به «جام‌جم» مي‌گويد: اگر ما در معرفي داروي داخلي چه در داخل كشور و چه در سطح بين‌الملل موفق نبوده‌ايم، علتش كيفيت داروي توليدي نيست بلكه به منافع پرسود برند‌ها و شركت‌هاي دارويي بر مي‌گردد كه سال‌هاست در اين حوزه فعال هستند و ايران و كشورهاي منطقه بازار خوبي براي آنها بوده است.
او به توليد داروي ايراني ام اس اشاره و اظهار مي‌كند: همزمان با توليد داروي ايراني ام اس بسياري اعتراض كردند و جو بدي عليه اين دارو بود درحالي كه در حال حاضر اين دارو در كشورهاي ارمنستان و سوريه به ثبت رسيده و در چند كشور هم در حال بررسي است.
به گفته شانه‌ساز سياست‌هاي دارويي كشور در حال حاضر به سمت ارتقاي كيفي دارو‌ها و خدمات دارويي در داروخانه‌ها متمركز شده است.

35 ميليون بار مراجعه به داروخانه‌ها
سهم سالانه مردم در هزينه‌هاي دارويي 3هزار ميليارد تومان است يعني به طور متوسط هر ايراني سالانه 5بار نسخه گرفته و به داروخانه مراجعه مي‌كند.
به عبارتي تعداد مراجعه سالانه ايرانيان به داروخانه‌ها 35ميليون بار است كه اين عدد با توجه به حساسيت اين كالا كه مصرف نادرست يا بي رويه آن مي‌تواند نتيجه عكس داشته باشد، رقم قابل ملاحظه‌اي محسوب مي‌شود.
دكتر مهدي محمدزاده، رئيس انجمن مديريت اقتصاد دارويي ايران با تاييد اين آمار مي‌گويد: دارو يك ماده شيميايي و حتي خطرناك محسوب مي‌شود كه به دليل نبود نظارت، آگاهي و حساسيت لازم مصرف آن در كشور بي‌رويه و غيرمنطقي شده است.او با ضروري اعلام كردن بازنگري در سيستم نظارت دارويي در كشور معتقد است: عدالت در نظام سلامت و دارويي كشور بايد اجرا شود.
او اساس اين عدالت را دسترسي مردم به داروي با كيفيت داخلي و حق انتخاب و امكان دسترسي به داروي خارجي مي‌داند و تاكيد مي‌كند: داروي ايراني استاندارد لازم را دارد و اگر در مواقعي اثربخشي لازم را نداشته دليلي بر كيفيت نامناسب آن نيست چرا كه امكان دارد دارويي خارجي هم اثر بخشي كاملي براي يك بيمار نداشته باشد و كيفيت دارو و اثربخشي آن 2 موضوع متفاوت است.
به گفته محمدزاده، سود دارو در سال 2009، در سراسر دنيا 92ميليارد دلار بوده كه 20 درصد اين مبلغ يعني 180ميليارد دلارآن هزينه تبليغات دارويي شده است.
او با اشاره به ممنوعيت تبليغات دارويي در سراسر دنيا ادامه مي‌دهد: با وجود اين ممنوعيت، رقم 180 ميليارد دلار نشان مي‌دهد كه برندهاي دارويي با استفاده از روش تقاضاي القايي به فروش دارو دست مي‌يابند.به گفته رئيس انجمن مديريت اقتصاد دارويي ايران تقاضاي القايي يعني روش‌هاي غير مستقيمي كه پزشكان و بيماران را به طرف خريد دارويي با برند خاص سوق مي‌دهد يا در كشور ما سبب مي‌شود داروي خارجي بهتر از داروي داخلي به نظر برسد.

فرهنگ سازي
گذشته از بحث كيفيت دارو كه مسوولان بايد مردم و حتي پزشكان را به اين باور برسانند كه داروي توليد داخل بي‌كيفيت نيست، مصرف صحيح و منطقي دارو نيز به اطلاع‌رساني و فرهنگ‌سازي نياز دارد.
متاسفانه مسوولان دارويي كشور تنها به دفاع از كيفيت داروي توليد داخل در مواجهه با رسانه‌ها مشغول هستند و از اثر‌گذاري آموزش و فرهنگ‌سازي غافل شده‌اند.
تعداد دارو‌هاي نوشته شده در نسخ پزشكي ايران به‌زعم مسوولان چند برابر استاندارد دنياست، از طرفي مصرف خودسرانه دارو هم مشكل ديگر اين حوزه است. با اين تفاسير بهتر است كار آموزشي و فرهنگي در اين خصوص انجام شود.شايد اگر محمد زكرياي رازي در عصر ما زندگي مي‌كرد به جاي كشف الكل به دنبال كيفيت داروي داخلي بود و يا توجيه مردم براي مصرف صحيح داروها.

مستوره برادران نصيري / جام جم