«استحمام» همانند بسياري از كارهايي كه در طول شبانه‌روز انجام مي‌دهيم، داراي آدابي مخصوص به خود است كه عدم رعايت آنها مي‌تواند مشكلاتي را براي فرد فراهم كند، اين موضوع تا حدي اهميت دارد كه حتي در دين اسلام نيز توصيه‌هاي فراواني براي آن شده است.
كشور گرم و خشك ايران در اين موقع از سال شاهد گرماي گسترده‌اي است و افراد براي حفظ نظافت بيشتر و حتي جلوگيري از گرمازدگي، بيش از ساير روزها از دوش و حمام استفاده مي‌كنند، ولي آيا همه ما استحمامي اصولي و درست داريم؟
دكتر علي حريرچي، پزشك عمومي در گفتگو با جام‌جم در اين‌باره معتقد است كه حمام و دوش آب سرد فقط براي نظافت نيست و براي تامين زيبايي و بهداشت امري ضروري است.
وي مي‌افزايد: بهتر است در بدو ورود به حمام، بتدريج زير دوش رفت تا تغييراتي در جريان خون ايجاد نشود و حرارت متوسط آب بين 34 تا 37 درجه باشد.
به گفته اين پزشك عمومي، آبهاي نيم‌گرم (30 درجه) مسكني براي بي‌خوابي‌اند، در حالي كه آبهاي گرم (38درجه) براي پاك كردن پوست چرب بسيار مناسب‌اند، چون چربي را كاملا حل كرده و پوست را پاك مي‌كنند، ولي نبايد فراموش كرد كه اين درجه از آب براي بيماران فشار خوني و قلبي بسيار مضر است.
ساعت حمام
سير يا گرسنه بودن، سرد يا گرم بودن آب، روز يا شب بودن زمان استحمام همه از مواردي است كه فرد بايد هنگام استحمام مد نظر بگيرد، به عنوان مثال يك حمام با درجه گرماي 27 تا 30 درجه براي شخصي كه صبح به سختي از خواب بيدار مي‌شود و به محل كارش مي‌رود، مي‌تواند مفرح و نشاط‌آور باشد، ولي اگر خسته و بي‌رمق از محل كار خود مراجعت كرده‌‌ايد، بهترين استحمام مي‌تواند دوش نيمه گرم باشد تا خستگي از تنتان بيرون برود.
دكتر حريرچي با اشاره به اين كه دوش نيمه گرم قبل از خواب مي‌تواند به داشتن يك خواب خوب كمك كند، مي‌افزايد: بهتر است افرادي كه دچار لرز و اختلالات دستگاه تنفسي‌اند، استحمام كوتاهي داشته باشند.
وي متذكر مي‌شود: با توجه به گرماي كنوني هوا، افراد مي‌توانند بيش از روزي يك مرتبه نيز استحمام داشته باشند، ولي نبايد اين مساله را از ياد ببرند كه آب گرم مي‌تواند نسوج بدن را نرم و شخص را خسته كند.
فوايد حمام با آب سرد
برخي به حمام كردن با آب سرد علاقه دارند و اغلب در فصل تابستان از اين نوع استحمام استفاده مي‌كنند. به گفته دكتر حريرچي زمان اين نوع استحمام نبايد از 5 دقيقه تجاوز كند، چراكه استحمام با آب سرد (25 درجه) مي‌تواند اثرات تحريك‌كننده‌اي در اعصاب و عضلات داشته باشد و حرارت بدن را افزايش دهد، ولي در اين حين برخي به استحمام با آب نيمه‌گرم (33 تا 35 درجه) علاقه دارند كه زمان آن نبايد از 15 دقيقه تجاوز كند، چون ممكن است سبب خشكي پوست شود و در عين حال دسته‌اي كه علاقه به استحمام با آب گرم (35 تا 41 درجه) دارند، نيز نبايد بيشتر از 15 دقيقه در زير آب باشند، چون پس از گذشت اين مدت سستي و رخوت سراغ فرد خواهد آمد كه تندي نبض، تنفس و افزايش گرماي بدن را در پي خواهد داشت.
توصيه‌هاي گرمابه‌اي
دكتر حريرچي مي‌گويد: بهتر است افراد بعد از هضم غذا با معده‌اي سبك به حمام بروند و از استحمام با معده سنگين بپرهيزند، چون استحمام در اين شرايط باعث فساد غذا مي‌شود. وي درخصوص استحمام ناشتا اظهار مي‌كند: بسياري عادت دارند پس از بلند شدن از رختخواب دوش بگيرند، كه اغلب اين عادت اشتباه، باعث ضعف آنها مي‌شود، بنابراين بهتر است قبل از رفتن به حمام با ميل كردن مقداري عسل از اين حالت (ناشتايي) خارج شوند.
اين پزشك عمومي مي‌گويد: بهتر است قبل از خروج از حمام كمتر از يك دقيقه آب سرد را از مچ به پايين پا ريخت و پس از استحمام بلافاصله اقدام به فعاليت نكرده و مدتي را نشست و استراحت كرد.