از زمانی که انسان پا بر این کره خاکی گذاشت همیشه نگاهش به آسمان بوده و هر چه در آن وجود دارد برای وی منبعی از اسرار بوده است. به همین دلیل همیشه سعی کرده به این اسرار و ناشناخته‏ ها پی ببرد و آنچه می‌تواند از آنها کشف کند.

 

در حال حاضر بار کشف این حقایق بر دوش سازمان های فضایی جهان قرار دارد. گرچه تاکنون اطلاعات زیادی کشف شده، ولی هنوز در مراحل ابتدایی قرار داریم و فضانوردان برای رفتن به سفرهای طولانی مدت، بویژه برای مطالعه سیاره مریخ با مانعی به نام پرتو‏های کیهانی و خطرات ناشی از آنها برای سلامت بدن مواجه هستند.

آژانس های فضایی برای سفرهای بلندمدت مانند مریخ برنامه‏ریزی و تلاش می‏کنند فضاپیماهای قدرتمندی را بسازند که بتواند با موفقیت انسان را به دوردست‏ها در فضا ببرد، ولی مطالعات اخیر نشان می‏دهد فضانوردانی که به سیاره مریخ سفر می‏​کنند به واسطه قرار داشتن در معرض پرتوهای کیهانی ممکن است دچار آسیب‏های مغزی شوند. محققان برای بررسی این موضوع، چند موش آزمایشگاهی را در معرض ذرات باردار الکتریکی قرار دادند. این نوع ذرات در فضا به وسیله پرتو‏های کیهانی به وجود می‏آیند. شش هفته بعد موش‏ها در معرض پرتوهای اکسیژن و اکسید تیتانیوم قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان می​‏دهد این موش ها دندریت یا شاخه ‏های متعدد سلول های عصبی شان را از دست داده اند. دانشمندان در آنها کاهش حس کنجکاوی، فعالیت و احساس گیجی مشاهده کردند. بویژه زمانی که از نظر یادگیری و سطح حافظه مورد آزمایش قرار گرفتند.

علاوه بر افت دندریت ها، علائم دیگری مانند کاهش کارکردهای شناختی که بیشتر در بیماران مبتلا به آلزایمر مشاهده می‏شود، نیز در گزارش‏ها ثبت شده است. با وجود مقدار اندک ذرات باردار الکتریکی، انتظار نمی‏رفت چنین آسیب‏های عمده‏ای در موش‏ها مشاهده شود و از این رو می توان گفت دامنه تاثیرات این پرتوها فراتر از انتظار دانشمندان بود.

از این رو به نظر می رسد انسان هایی که در معرض پرتو‏های کیهانی قرار می‏​گیرند، عوارضی مشابه موش‏ها را تجربه می‏​کنند و در حقیقت این یک خطر جدی برای فضانوردانی محسوب می‏ شود که قرار است مدت طولانی را در سفرهای فضایی سپری ‏کنند. ابرنواخترها معمولا در تولید پرتو‏های کیهانی نقش اصلی را به عهده دارند. این ذرات، ترکش‏های حاصل از ستاره​‏های بسیار پر جرمی هستند که در مرحله تحول و تکاملشان دچار انفجار بسیار مهیبی می شوند و حجم عظیمی از ماده و انرژی را در کیهان رها می کنند.

این پرتو‏ها فقط به نقطه خاصی از فضا اختصاص ندارند و به شکل پراکنده می‏ توان آنها را در همه جا مشاهده کرد. به علاوه آن قدر نیرومند هستندکه از لباس فضانوردان و حتی از جمجمه سر انسان عبور ‏کنند و تاثیرات مخربی بر بدن بگذارند. البته در اینجا باید خاطر نشان کرد که پرتو کیهانی به فضانوردانی که در ایستگاه فضایی بین المللی مستقر هستند، آسیب نمی​‏رساند.

Perfscience.com/ مترجم: نرگس عبداللهی