تابستان امسال تبريز اين شهر تاريخي را ميزبان گردشگران متعددي از داخل و خارج كشور كرده است.
به گزارش خبرگزاري فارس از تبريز، تبريز به عنوان شهري تاريخي كه در مسير راه ابريشم نيز قرار دارد همواره مورد توجه تاريخ‌نويسان بوده است، و اينك دو سال است كه خيل عظيم مسافران و گردشگران به تبريز زمينه‌اي را فراهم آورده است كه اين شهر پس از مشهد مقدس به گردشگرپذير‌ترين شهر كشور تبديل شود.
ديگر مردم تبريز با حسرت به گردشگران متعدد شهرهاي اصفهان، شيراز و شهرهاي شمالي كشور نگاه نمي‌كنند چون خود ميزباني لايق براي آناني هستند كه تبريز را براي گشت و گذار انتخاب كرده‌اند.
هتل‌هاي متعدد تبريز با انواع و اقسام ستاره‌ها اتاق خالي ندارند و حتي مهمانسراها نيز اتاق‌هايشان به نوعي رزرو شده‌اند.
در اين گزارش تلاش داريم تا دلايل افزايش رغبت گردشگران به تبريز را بررسي كنيم تا شايد زمينه شود براي رفع نقص‌ها و افزايش بيش از پيش گردشگر كه همواره صنعتي بدون دود بوده و مورد توجه شهرها و كشورهاي پيشرفته است.
چرا كه مسئولان شهر استانبول به عنوان پايتخت فرهنگي اروپا و يك شهر توريستي تاريخي با وجود اينكه تمام امكانات و نيازهاي يك گردشگر را فراهم آورده‌اند ولي هنوز هم تلاش مي‌كنند تا افتخار پايتخت فرهنگي اروپا در يك كشور مسلمان را حفظ كنند و اين موضوع بايد الگويي باشد براي مديران و مسئول شهرمان تا بر اقدامات خود بيفزايند.
گفت‌و‌گو با كارشناسان و مسئولان ذيربط حتي مديران هتل‌هاي تبريز دلايل متعدد و متنوعي را درباره افزايش ميزان گردشگر به تبريز پيش رويمان پديدار كرد كه هر كدام نياز به تهيه يك گزارش مفصل دارد.
برخي معتتقدند زيرساخت‌هاي گردشگري در تبريز به مرور فراهم و تكميل شده و امروز اين شهر مي‌تواند ميزباني در خور شان براي مسافران و گردشگران داخلي و خارجي باشد و عده‌اي ديگر مي‌گويند: تبريز شهري است كه هواي مطبوع آن بي‌نظير است و اين آب و هوا تاثير فراواني در افزايش آمار مسافران دارد.
در اين ميان عده‌اي نيز نظر جالبي دارند، آنان معتقدند افزايش آمار مسافر به تبريز را بايد در شهر بانه جستجو كرد، ايرانيان زيادي براي خريد كالاي ارزان قيمت مسير خود را براي رسيدن به بانه از تبريز مي‌اندازند تا حداقل يك شب در تبريز بمانند و سپس به سوي بانه رهسپار شوند و خريد كنند.
حتي برخي حضور تيم تراكتورسازي تبريز در ليگ برتر فوتبال كشور و انبوه تماشاگران اين تيم تبريزي را دليلي بر افزايش مسافر به اين شهر مطرح مي‌كنند.
با اين وجود نمي‌توان يك يا دو دليل را علت اصلي افزايش بي‌سابقه گردشگر در تبريز خواند.
* اشغال 110 درصدي هتل‌هاي آذربايجان شرقي
تراب محمدي مدير كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجانشرقي كه از بدو آغاز فعاليت با افزايش سال به سال آمار مسافران مواجه بوده است، مي‌گويد: در ماه نخست فصل تابستان امسال، ظرفيت هتل‌ها و مراكز اقامتي آذربايجانشرقي، از آمار استقبال 110 درصدي حكايت مي‌كنند.
وي كه خود نيز دلايل متعددي را در افزايش آمار گردشگران دخيل مي‌داند، اطلاع رساني را از مهم‌ترين اين دلايل خواند و افزود: در سال‌هاي اخير خبرنگاران و اصحاب رسانه با بذل توجه كافي و دقت به حوزه حساس و مهمي چون ميراث فرهنگي و گردشگري توانستند در راستاي افزايش اطلاعات مردم و جلب همكاري و مشاركت آنها همچنين ارائه تصوير درست از جاذبه‌هاي گردشگري استان اقدامات شايان توجهي انجام دهند و به ثمربخشي تلاش فعالان اين حوزه در استان ياري رسانند.
محمدي با اشاره به كسب عنوان اول در اطلاع‌رساني گردشگري در مدت تعطيلات نوروز امسال بين تمام استان‌هاي كشور، نقش اصحاب رسانه را در اين راستا بسيار ارزشمند دانست.
* تكميل زير ساخت‌ها
از سال‌هاي دور يكي از آرزوهاي مردم آذربايجانشرقي به ويژه تبريز تكميل آزاد راه تبريز ـ تهران بود كه بالاخره دو سال پيش به بهره‌برداري نيمه تكميل رسيد.
اين آزاد راه كه احداث آن بسيار طولاني شد ولي مسير تهران ـ تبريز را نزديك‌تر و امن‌تر كرد، از ديدگاه بسياري از كارشناسان احداث اين آزاد‌راه در افزايش خيل كثير گردشگران بي‌تاثير نبود.
احمدعليرضا بيگي استاندار آذربايجانشرقي درباره اين زيرساخت‌ها مي‌گويد: سرمايه‌گذاري‌هاي فراواني در زمينه توسعه زيرساخت‌هاي گردشگري آذربايجانشرقي در دست اجراست كه اميدواريم در آينده نزديك نتيجه اين سرمايه‌گذاري‌ها براي مردم آشكار شود.
وي معتقد است: افزايش ميزان سفرها به سوي تبريز حاصل همكاري تمام دستگاه‌هاي اجرايي است كه نتايج مثبتي نيز در برداشت.
بيگي خاطر نشان مي‌كند: در حال حاضر 140 ميليارد دلار از محل فروش نفت عايد كشورمان مي‌شود كه براي دريافت اين درآمد كاري در كشور صورت نمي‌گيرد در حالي كه بسياري از كشورهاي فاقد چنين نعمت‌هاي الهي با كار و فعاليت چند برابر اين درآمدها را در حالي كسب مي‌كنند كه درآمد آنان ارزش افزوده بالايي نيز دارد.
رئيس ستاد تسهيلات سفر آذربايجانشرقي مي‌افزايد: نفت ثروتي است خدادادي كه امانت آيندگان است، يكي از راه‌هايي جايگزين درآمد نفت در كشور توسعه گردشگري و توجه به زيرساخت‌هاي اين صنعت است.
بيگي تاكيد مي‌كند: در بسياري از كشورهاي همسايه‌مان، گردشگر با ورود به آن كشور مورد استقبال قرار مي‌گيرد و در نهايت ضمن استفاده از خدمات آن كشور هزينه خدمات دريافتي را مي‌پردازد و اين درآمد حاصل ارزش افزوده بسيار بيشتري دارد.
استاندار آذربايجانشرقي در ادامه با تاكيد بر ضرورت بازنگري در برخي موضوعات حوزه گردشگري استان توجه به آموزش اقشار مختلف مردم از راننده تاكسي گرفته تا مهماندار يك هتل بايد آموزش‌هاي تخصصي لازم را براي استقبال و ارائه خدمات به گردشگران را ضروري خواند.
* تبريز و جشنواره‌هايش
سه سالي است كه شهر تاريخي تبريز ميزبان جشنواره‌هايي است كه هر كدام را مي‌توان در افزايش خيل عظيم مسافر به تبريز موثر خواند.
هواي دلنشين شب‌هاي تبريز محيطي را فراهم مي‌آورد كه با برگزاري جشنواره تابستاني تبريز لحظاتي شاد و مفرح براي حاضران ترتيب يابد.
سيد قاسم ناظمي، مدير عامل اسبق سازمان فرهنگي و هنري شهرداري تبريز و برگزار كننده نخستين جشنواره تابستاني تبريز مي‌گويد: جشنواره تابستاني تبريز به دنبال تحقيق و پژوهش‌هايي كه در حوزه شهري انجام گرفته بود، برگزار شد.
وي ادامه مي‌دهد: يك گروه كارشناسي تقريبا يك سال قبل از برگزاري نخستين دور جشنواره تابستاني تبريز با انجام تحقيق‌هاي متعدد به اين نتيجه رسيدن كه شهروندان به عنوان مخاطبان اصلي شهرداري تبريز نيازهايي دارند كه يكي از مهم‌ترين آنها برگزاري آيين‌هاي فرهنگي و مفرح است.
وي ادامه مي‌دهد: با وجود اينكه جشنواره تابستاني در سال 1387 با فراز و نشيب‌هاي فراواني برگزار شد ولي هم‌اكنون به يك مطالبه عمومي تبديل شده است كه هر مديري در راس سازمان فرهنگي و هنري شهرداري تبريز قرار گيرد برگزاري اين جشنواره را يك الزام براي خود مي‌داند.
وي كه پس از پايان ماموريتش در شهرداري تبريز به حوزه هنري بازگشته است هم‌اكنون از تهران روند برگزاري جشنواره تابستاني را دنبال مي‌كند.
وي مي‌گويد: از خبرها و مطالبي كه در رسانه‌هاي منعكس شده مشخص است كه دور سوم نيز مخاطبان خوبي را جذب كرده است.
ناظمي مي‌افزايد: برگزاري جشنواره عكس فيروزه نيز در معرفي تبريز بسيار اثر‌گذار بود چرا كه صدها عكاس از سراسر كشور به تبريز مي‌آيند تا بهترين‌ها را از اين شهر ثبت كنند و به هزازان نفر نشان دهند.
به گفته وي نبايد برگزاري چنين جشنواره‌هايي را در جذب گردشگر بي‌تاثير بدانيم.
نخستين مدير عامل سازمان فرهنگي و هنري شهرداري تبريز مي‌افزايد: پس از برگزاري جشنواره تابستاني نخست در تبريز پيام‌هاي شهرونداني كه با سامانه ثبت پيام شهرداري تبريز در تماس بودند نيز شنيدني بود از شهرهاي دور و نزديك كشور تماس گرفته و از برگزاري اين آيين تقدير كرده بودند.
حسين نجفي مدير عامل فعلي سازمان فرهنگي و هنري شهرداري تبريز نيز كه امسال براي نخستين بار مسئوليت اجراي اين جشنواره را بر عهده داشت از حضور بيش از 600 هزار نفر در برنامه‌هاي جشنواره تابستاني تبريز گفت.
وي معتقد است: سومين جشنواره تابستاني تبريز به مسئولان و متوليان فرهنگي شهر اين تجربه و ضرورت را نشان داد كه هر قدر بتوانيم برنامه‌هاي مفيد، سالم و متنوع فرهنگي، هنري و اجتماعي براي اقشار و سنين مختلف مردم طراحي و اجرا كنيم علاوه بر اينكه مورد اسقبال شهروندان قرار مي‌گيرد، از گرايش مردم به سمت شبكه‌هاي بيگانه جلوگيري مي‌شود.
رئيس ستاد برگزاري سومين جشنواره تابستاني تبريز مي‌افزايد: شور و نشاط و استقبال خانواده‌ها و به ويژه جوانان و بانوان در اين برنامه‌ها نشان دادند كه در كنار ساير نيازهاي اجتماعي اقتصادي از جمله مسكن، اشتغال و ازدواج، نياز فرهنگي و روحي نيز جزو اولويت‌هاي اول شهروندان است.
نجفي تاكيد مي‌كند: در افزايش تعداد مسافران به تبريز نقش جشنواره تابستاني تبريز و جشنواره عكس فيروزه را نبايد فراموش كنيم.
* گردشگري منبع عظيم درآمد ملي است
معاون عمراني استاندار آذربايجان شرقي با اشاره به جايگاه توريسم و گردشگري در جهان اظهار داشت: گردشگري و توريسم از منابع تامين كننده مالي كشورها در شرايط كنوني جهاني است.
وي اظهار داشت: كشورهاي مختلف برنامه‌ريزي گسترده‌اي در اين زمينه داشته‌اند و در حال حاضر كشوري مانند چين سالانه 400 ميليارد دلار از اين طريق درآمد دارد.
اشرف‌نيا تاكيد كرد: در موضوع جذب گردشگر نحوه جذب و ايجاد مراكز رفاهي و گردشگري از جايگاه خاصي برخوردار است و اين مسئله در جهان مورد توجه قرار مي‌گيرد و در كشور ما نيز بايد مورد توجه باشد.
وي با اشاره به ظرفيت ايران اسلامي اظهار داشت: كشور ما داراي جايگاه خاص در زمينه ميراث فرهنگي و گردشگري است و جاذبه‌هاي تاريخي و فرهنگي در كشور و استان از دوران قبل از اسلام وجود دارد.
* سرمايه‌گذران براي حضور فعال در توريسم و گردشگري تشويق شوند
معاون عمراني استاندار آذربايجان شرقي با تاكيد بر ظرفيت بالاي گردشگري در آذربايجان و تبريز خواستار برنامه‌ريزي در اين زمينه شد و اظهار داشت: در اين راستا بايد از ظرفيت‌هاي بخش خصوصي نيز بهره جست.
اشرف‌نيا تصريح كرد: سرمايه‌گذران براي حضور فعال در توريسم و گردشگري تشويق شوند و در اين راستا اقدمات حمايتي لازم نيز صورت مي‌گيرد.
وي همچنين از مديران دولتي و مسئولان گردشگري استان خواست تا در زمينه توسعه گردشگري و ميراث فرهنگي مديريت ريسك‌پذيري اعمال كنند.
معاون عمراني استاندار آذربايجان شرقي با تاكيد بر حفظ قانون اظهار داشت: بايد از ظرفيت‌هاي مختلف در اين راستا استفاده كرد اما قانون نيز بايد رعايت شود.
معاون عمراني استاندار آذربايجان شرقي گفت: سرمايه‌گذاري بخش خصوصي در حوزه گردشگري مورد حمايت و تاكيد مسئولان ارشد اجرايي در آذربايجان شرقي است.
* سرمايه‌گذاري 4 هزار ميليارد ريالي در بخش گردشگري آذربايجان شرقي
دبير ستاد دائمي تسهيلات سفر آذربايجان شرقي، از تجهيز تمام امكانات و توان نيروي انساني استان براي تابستان خبر داد و گفت: 4 هزار ميليارد ريال سرمايه‌گذاري در بخش گردشگري استان شده است.
تراب محمدي با اشاره به اهميت مسئله سرمايه‌گذاري در حوزه گردشگري، ورود بخش خصوصي به امر سرمايه‌گذاري گردشگري در استان را قابل توجه ارزيابي كرد و اظهار داشت: در جاي جاي استان، درخواست‌هايي براي ايجاد زيرساخت‌ها از جمله هتل‌ها و مراكز اقامتي داشته‌ايم و يكي از اين محورهاي سرمايه‌گذاري احداث هتل در استان و تبريز با توجه به نياز روز افزون به هتل و مراكز اقامتي است.
وي تصريح كرد: در اين راستا 38 هتل مجوز تأسيس و احداث در استان را گرفته‌اند كه بخشي از اين هتل‌ها در حال انجام مراحل نهايي اجرايي قرار دارند و با تكميل و رفع برخي اشكالات به زودي پذيراي ميهمانان خواهند بود.
رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري آذربايجان شرقي اظهار داشت: 400 ميليارد تومان در بحث گردشگري سرمايه‌گذاري شده است كه اين سرمايه‌گذاري‌ها علاوه بر هتل در موارد ديگر گردشگري و ميراث فرهنگي مورد توجه بوده است.
محمدي با بيان اينكه سرمايه‌گذاري در حوزه گردشگري و توريسم صورت مي‌گيرد، افزود: در حال حاضر آثار تاريخي براي ساماندهي و احيا در اختيار سرمايه‌گذاران بخش خصوصي قرار گرفته است كه از آن جمله مي‌توان به مجموعه‌هاي روستاي كندوان اشاره كرد.
مدير كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان شرقي همچنين از راه‌اندازي 12 كمپ گردشگري جديد در استان خبر داد و گفت: دو مورد از اين كمپ‌ها به بهره‌برداري رسيده است و اميدواريم كمپ‌هاي باقيمانده نيز در آينده نزديك افتتاح شوند.
وي اضافه كرد: 17 منطقه نمونه گردشگري موجود در استان را نيز به بخش خصوصي واگذار كرده‌ايم كه در مرحله تهيه نقشه و مطالعه قرار دارند كه در صورت تكميل اين مراحل، سرمايه‌گذاري آغاز مي‌شود.
محمدي همچنين به احداث هتل پنج ستاره لاله تبريز اشاره كرد و اظهار داشت: طرح توسعه هتل درياي مراغه، هتل آريانس مراغه، پرديس اسكو، هتل عجبشير و هتل ملكان نيز در دستور كار قرار دارد كه در راستاي افزايش جذب گردشگر به اين منطقه از كشور ضرورت دارد.
وي در ادامه از سرمايه‌گذاري بخش خصوصي در مجتمع صنايع دستي ريحانه خبر داد و اضافه كرد: اين مجتمع نيز با سرمايه‌گذاري بخش خصوصي در بخش‌هاي مختلف صنايع دستي در حال احداث است.
* سخن آخر
افزايش خيل مسافران به سوي يك شهر فرصتي مغتنم براي آن شهر فراهم مي‌آورد تا زمينه تبليغ و شناساندن ظرفيت‌هاي شهر را بيش از پيش بيان كند.
اينك كه به لطف خدا و در سايه تلاش مسئولان و همكاري شهروندان تبريزي شهر اولين‌ها به يك شهر توريستي تبديل شده است و با ثبت جهاني بازار تبريز نيز به حتم خيل سفرها را شاهد خواهيم بود ولي بايد براي پذيرايي از اين مسافران همه خود را آماده كنند.
برگزاري دوره‌هاي آموزشي زبان براي رانندگان تاكسي، ارتقاي فرهنگ هتل‌داري براي صاحبان هتل‌ها و مهمانداران، توجه به تكميل زير ساخت‌ها از جمله تكميل تونل‌هاي شيبلي و قطار شهري تبريز را مي‌توان مهم‌ترين اين ضرورت‌ها در شرايط كنوني خواند.
اگرچه در سال‌هاي اخير زيرساخت‌هاي مناسبي از جمله تكميل و تجهيز فرودگاه بين‌المللي تبريز نقشي شگرف در توسعه گردشگري منطقه داشته است ولي با توجه به تنوع نيازهاي مسافران تشكيل گروه‌هاي تحقيق و نظر سنجي براي رفع اين نيازهاي يك ضرورت اجتناب ناپذير است.
گزارش از امير كريم‌زاد شريفي