پايگاه اينترنتي آنتي‌وار در مقاله‌اي تصريح كرد كه سياست چين دوگانه است و هر چند ظاهرا با تحريم‌هاي غرب عليه ايران همكاري مي‌كند اما از منافع خود در بخش انرژي ايران نخواهد گذشت.
به گزارش فارس، پايگاه اينترنتي آنتي‌وار در مقاله‌اي به قلم "آنتوانتا بزلوا " (Antoaneta Bezlova) تصريح كرد: به نظر مي‌رسد كه تحريم‌هاي جديد اتحاديه اروپا عليه ايران فضاي جديدي را براي سرمايه‌گذاري شركت‌هاي مشتاق چيني در ايران باز كرده‌اند.
در حالي كه چين اخيرا به بزرگترين شريك تجاري ايران تبديل شده است برخي تحليلگران چيني بر اين باورند كه گستره جديدي از فرصت‌هاي اقتصادي در ايران ايجاد شده است.
چين كشوري است كه تشنه منابع انرژي است و قراردادهايي به ارزش ده‌ها ميليارد دلار با ايران به امضا رسانده كه اجازه دسترسي اين كشور را به بخش نفت و گاز ايران مي‌دهد. چين همواره به شراكت با ايران كه صاحب چهارمين منابع نفت جهان و دومين منابع گاز جهان است ابراز علاقه كرده و براي رسيدن به اين شراكت فرآيندي دشوار را پشت سر گذاشته كه نمي‌خواهد آن را به خطر بياندازد.
نويسنده مقاله تصريح كرده است: در يادداشت‌هاي منتشر شده از سوي كسي كه سال‌ها سفير چين در تهران بوده است، "هوا ليمينگ " (Hua Liming)، آمده است كه پس از آنكه چين در دهه 1990 ميلادي به يك وارد كننده نفت تبديل شد، ديپلماسي اين كشور با ايران كاملا تابع نيازهاي چين به انرژي بوده است. سال گذشته ايران 11 درصد نفت چين را تامين كرد و پس از آنگولا و عربستان سعودي سومين تامين كننده نفت چين محسوب شد.
• تحريم‌ها شركت‌هاي غربي را از ميدان رقابت خارج كرده است
به نوشته بزلوا، چيني‌ها در ضمن تامين نيازهاي نفتي خود از طريق ايران به انجام برخي پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري در بخش انرژي ايران نيز مبادرت ورزيدند و به تدريج جاي شركت‌هاي غربي را كه با تحريم‌هاي غرب مجبور به خروج از ميدان رقابت بودند، گرفتند. بيش از 100 شركت چيني حاضر در ايران به كشيدن جاده، ساخت نيروگاه، ساخت كارخانجات ذوب‌آهن و پتروشيمي اشتغال دارند.
با رسيدن سطح مبادلات تجاري ايران و چين به 21.2 ميليارد دلار در سال 2009، چين عملا به بزرگترين شريك تجاري ايران بدل شد. هر چند كه بر روي كاغذ اتحاديه اروپا همچنان بزرگترين شريك تجاري ايران محسوب مي‌شود اما اگر كالاهاي چيني صادر شده از طريق امارات عربي متحده به ايران در نظر گرفته شود، چين اتحاديه اروپا را در مبادلات تجاري با ايران پشت سر خواهد گذاشت.
بنابر گزارش فوق، گسترش روابط تجاري ايران و چين برخي را به اين فكر انداخته است كه شايد اطميناني كه چين براي ايران ايجاد كرده است باعث شده تا رويكرد ايران نسبت به شركاي تجاري غربي خود تا اين حد همراه با بي‌اعتنايي باشد.
"دكتر هارش وي. پنت " (Harsh V. Pant)، استاد دانشگاه كينگ در لندن در اين خصوص مي‌گويد: "با افزايش فشارهاي بين‌المللي بر ايران طي چند سال گذشته در خصوص برنامه هسته‌اي اين كشور، شركت‌هاي غربي شروع به كاهش مراودات خود با ايران كردند و همين امر باعث شد كه ايران بيشتر در حوزه سرمايه‌گذاري در نفت و گاز به چين روي بياورد. تصويب دور جديد تحريم‌هاي اتحاديه اروپا عليه ايران بدين معني خواهد بود كه چين همچنان حامي ايران خواهد بود و لذا دليلي ندارد كه ايران به مذاكره با غرب چندان راغب باشد. "
بزلوا در ادامه مي‌نويسد: تحريم‌هاي اتحاديه اروپا بيش از هر چيز صنايع نفت و گاز ايران را هدف گرفته‌اند كه ستون فقرات اقتصاد ايران محسوب مي‌شود و علاوه بر آن تجارت خارجي و خدمات مالي هم در اين تحريم‌ها گنجانده شده است. اين تحريم‌ها ضمن منع سرمايه‌گذاري اتحاديه اروپا در بخش نفت و گاز ايران، صادرات تجهيزات كليدي و تكنولوژي پالايش و بهره‌برداري از گاز طبيعي به ايران را ممنوع مي‌سازند.
وزاري خارجه اتحاديه اروپا يك ماه پس از آنكه ايالات متحده تحريم‌هاي خاص خود عليه ايران را اعمال كرد از تحريم‌هاي جديد خود عليه ايران خبر دادند. شوراي امنيت سازمان ملل نيز كمي پيش از تحريم‌هاي ايالات متحده، قطعنامه چهارمي را عليه برنامه هسته‌اي ايران صادر كرد و چين نيز با موضع نامعلوم خود به اين قطعنامه راي مثبت داد.
• دوگانگي سياست‌هاي چين
"جاناتان هولسلگ " (Jonathan Holslag)، محقق امور چين در موسسه بروكسل در اين خصوص مي‌گويد: "هر چند كه چين نمي‌خواهد كاملا هم عقيده با غرب ديده شود و اميدوار است كه شراكت راهبردي خود با ايران را حفظ كند اما از سوي ديگر نمي‌خواهد دچار روابط پيچيده با واشنگتن هم بشود. "
هولسلگ بر اين باور است كه چين كم‌كم در حال ارسال سيگنال‌هايي است كه به ايران مي‌گويند كه بايد با سازمان ملل همكاري كند. از جمله اين سيگنال‌ها پايين آوردن سرعت سرمايه‌گذاري در حوزه نفتي يادآوران و تاخير در پرداخت برخي وام‌ها بوده است.
چين براي آنكه در نظام جامعه بين‌الملل به ذينفعي به اصطلاح مسئوليت‌پذير تبديل شود تلاش كرده است تا در كنسرت قدرت‌ها در فشار آوردن به تهران ساز مخالف ننوازد اما به هر حال اين كشور تلاش دارد تا منافع خود در ايران را حفظ كند. چين براي به دست آوردن اعتبار بين‌المللي تلاش مي‌كند تا اهميت بيشتري به خلع سلاح هسته‌اي بدهد.
به عقيده هولسلگ، چين بر اين باور است كه تحريم‌ها سازنده نبوده و بنيادگرايي را در ايران تقويت مي‌كنند. به عبارت ديگر تحريم ايران به ملي‌گرايي هسته‌اي در اين كشور دامن مي‌زند.
به نوشته بزلوا، چندي پيش يك ديپلمات بلندپايه چيني خواستار آغاز دور جديدي از تلاش‌هاي ديپلماتيك براي رفع ركود حادث شده در خصوص مذاكرات مرتبط با برنامه هسته‌اي ايران شد و تصريح كرد كه چين به روند مذاكرات در خصوص برنامه هسته‌اي ايران پايبند است.
روزنامه چيني "گلوبال تايمز " فاش ساخت كه چين در توافقي با قدرت‌هاي غربي تضمين دريافت كرده است كه تحريم‌هاي آمريكا و اتحاديه اروپا عليه ايران هر چه كه باشد منافع چين در خصوص منابع انرژي ايران به خطر نيفتد.
اين در حالي است كه به گفته دكتر پنت تحريم‌هاي جديد اتحاديه اروپا عليه ايران محدوديت‌هاي زيادي براي صنايع نفت و گاز ايران فراهم آورده و اجازه نمي‌دهد كه اين صنايع با پتانسيل واقعي خود مشغول به كار باشند، لذا چين در بهره‌برداري كامل از اين منابع با مشكل مواجه خواهد شد.
هوا ليمينگ در نوشته‌هاي خود با يادآوري مشكلات ميانه دهه 1990 ميلادي در امن كردن مسير صادرات نفت ايران به چين مي‌نويسد كه هر چند ايران اكنون سالانه 27 ميليون تن نفت خام به چين صادر مي‌كند اما هنوز كمبود دانش فني و تكنولوژي، بهره‌برداري چين از اين منابع را با مشكلاتي مواجه كرده است.