* 25  فروردین در گذر تاریخ
* روز بزرگداشت ادیب و عارف شهیر «شیخ فرید الدین عطار نیشابوری»
اشاره:

شیخ فریدالدین محمد بن ابراهیم نیشابوری مشهور به عطار،
 شاعر و عارف نام آور ایرانی در قرن ششم و آغاز قرن هفتم
 است. وی در ابتدا شغل عطاری داشته و پس از تغییر حال،
 در سِلک صوفیان و عارفان درآمد.
عاقبت پس از سفرهای متعدد، در زادگاه خود رحل اقامت
 افکند. عطار به حق از شاعران بزرگ متصوفه است که کلام ساده و گیرنده او با عشق و شوقی سوزان همراه می‏باشد. زبان نرم و گفتار دل انگیزش که از دلی سوخته و عاشق و شیدا بر می‏آید، حقایق عرفانی را به نحوی خاص
 در دل‏ها جایگزین می‏سازد. غیر از دیوان مفصّل عطار،
مثنوی‏های متعدد او مانند اسرارنامه، الهی‏نامه، مصیبت‏نامه، خسرونامه، سی‏فصل و لسان‏الغیب و... مشهورند. معروفترین مثنوی‏های عطار، منطق‏الطیر نام دارد
 و کتاب تذکرة الاولیاء در بیان مقامات عرفاء نیز
 از آثار مشهور منثور اوست.

* درگذشت استاد دکتر «محمد جواد مشکور» مورخ، ادیب و زبانشناس معاصر (1374 ش)

* رحلت مورخ شهیر «حاج شیخ محمد شریف رازی» در سال (1379ش)
اشاره:
حجت‏الاسلام و المسلمین حاج شیخ محمد شریف رازی،
 در ضبط تاریخ حوزه‏های علمیه
 و بزرگان شیعه اهتمامی خاص داشت و با تألیف و نگارش کتاب‏های آثارُالحُجَّة یا دایرةالمعارف حوزه علمیه
 قم در 2 جلد و نیز گنجینه دانشمندان درباره شرح حال
 زندگی علماء معاصر شیعه در ایران و عراق، در 9 جلد، در احیاء و بزرگداشت نام و یاد علمای شیعه قدمی بلند و گامی ارجمند برداشت. علاوه بر این از شریف رازی آثار با ارزش دیگری بر جای مانده که اختران فروزان ری
 و تهران، کرامات صالحین، چرا شیعه شدم،
مشاهیر دانشمند اسلام، تعلیقه بر وسائل الشیعه
 در 5 جلد و تعلیه بر بحارالانوار در 6 جلد و...
از آن جمله‏اند. معظمٌ‏له سرانجام پس از عمری تحقیق
و نگارش، در بیست و پنجم فروردین 1379ش در هفتاد و نه سالگی بدرود حیات گفت
 و در قبرستان شیخان قم مدفون گردید.

* 24جمادی الثانی در کذر تاریخ

* درگذشت «یحیی بن قاسم ثَعْلَبی» ملقب به «ابوزکریا» ادیب و
شاعر مشهور عرب (616 ق)
اشاره:
ابوزکریا، یحیى بن قاسم ثَعْلَبی، فقیه، قاری، مفسّر، نحوی، لغوی، عروضی و شاعر ماهر بود. وی در میان اعراب بیشتر به عنوان ادیب و شاعر مطرح می‏باشد، دیوان شعری به جای مانده است. سرانجام ابوزکریا در سال 616 ق در 95 سالگی
بدرود حیات گفت.

* تولد حضرت آیت‏ الله «حاج شیخ محمدعلی اراکی» (1312 ق)
اشاره:
پدر حضرت آیت الله العظمی حاج شیخ محمدعلی اراکی(ره) حجت الاسلام حاج احمد آقا، مشهور به میرزا آقا فراهانی از علمای مشهور آن سامان بود. مادرش نیز از نوادگان امامزاده سید حسن واقف است.وی پس از یادگیری خواندن و نوشتن، در نوجوانی وارد حوزه علمیه اراک شد و در درس استاد سید جعفر شیثی حضور یافت و مقدمات علوم اسلامی را از او
فرا گرفت.
دروس سطح حوزه را نزد آیت الله العظمی سید محمد تقی خوانساری به خوبی پشت سر گذراند.
آیت الله اراکی هم زمان با تحصیل دوره سطح،
در درس شرح منظومه آیت الله شیخ محمد باقر اراکی معروف به سلطان آبادی شرکت کرد و از دانش آن حکیم فرزانه خوشه‎ها چید، ایشان سالها در درس
آیت الله العظمی آقا نور الدین اراکی و
آیت الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی شرکت کرد و از دانش و تقوای آن دو مرجع بزرگ تقلید شیعیان، بهره‎ها برد.
آیت الله حائری علاقه زیادی به او داشت. نبوغ فکری آیت الله اراکی مورد توجه استاد قرار گرفت.
آیت الله اراکی به سفارش استاد معمم شد. با یکی از بستگان ازدواج نمود.

* رحلت آیت‏ الله «شیخ مرتضی
حائری یزدی» فرزندِ مؤسس
حوزه‏ علمیه‏ قم(1406 ق)
اشاره:
شیخ مرتضی فرزند ارشد آیت الله‏ شیخ عبدالکریم حائری یزدی مؤسس حوزه‏ی علمیه‏ی قم در 1334 ق در اراک به دنیا آمد.
وی پس از اتمام دروس مقدماتی، به محضر درس اساتید بزرگ حوزه از جمله آیات عظام: گلپایگانی، سیدمحمدتقی خوانساری، محقق داماد،
حجت کوه کمره‏ای، بروجردی و امام خمینی راه یافت و نیز از درس والد خود، خوشه‏ها چید.
ایشان بیش از چهل سال در حوزه‏ی علمیه‏ی قم
به تدریس پرداخت و شاگردان زیادی تربیت نمود. در زمان حکومت طاغوت، با قوانین ضد خدایی شاه مخالفت می‏ورزید و با آن مبارزه می‏کرد.
این عالم ربانی سرانجام در 25 اسفند 1364 ش درسن 72 سالگی به لقای معبود شتافت و در پائین پای پدر بزرگوار خود آرمید.
* ارتحال عالم بزرگ
آیت ‏الله «سیدمحمدرضا گلپایگانی»
زعیم حوزه‏ علمیه قم(1414 ق)
اشاره:
سیدمحمدرضا فرزند سیدمحمدباقر موسوی گلپایگانی در سال 1316 قمری در «گوگد» گلپایگان
دیده به جان گشود.
پس از چندی جهت فراگیری علوم اسلامی به اراک عزیمت نمود و از محضر آیت‏الله شیخ عبدالکریم حائری بهره جست.
پس از تأسیس حوزه‏ی علمیه‏ قم، به این شهر مهاجرت نمود و بعد از درگذشت آیت‏الله حائری،
به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت.
حضرات آیات مرتضی حائری یزدی، عبدالرحیم ربانی شیرازی، مرتضی مطهری، محمدعلی
قاضی طباطبایى، سیداسدالله مدنی، محمد مفتح، سیدمحمد بهشتی، علی مشکینی، ناصر مکارم شیرازی، جعفر سبحانی، لطف الله صافی گلپایگانی، احمد جنتی و ده‏ها نفر از علما و فضلای حوزه، از جمله شاگردان این مرجع بزرگوار تقلید می‏باشند.
آیت الله گلپایگانی دارای تألیفات و تقریرات متعددی نیز می‏باشند که کتاب الحج، کتاب القضاء و الطهاره و... از آن جمله‏اند.
اولین مدرسه‏ی علوم دینی به سبک جدید،
اولین مؤسسه‏ بزرگ قرآنی در قم، اولین فهرست بزرگ فقهی و حدیثی با استفاده از دانش و اختراعات جدید بشری و تأسیس و ساخت صدها مدرسه، مسجد،
مؤسسه دینی در کشور و خارج ازکشور از جمله خدمات این عالم ربانی می‏باشند.
سرانجام این فقیه جلیل و مرجع کبیر در
18 آذر 1372 ش در 96 سالگی بدرود حیات
گفت و در کنار اساتید بزرگ خود در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) مدفون شد.

* 14 آوریل در گذر تاریخ

* تولد «مانی» یکی از مدعیان پیامبری در ایران (216م)