يكي از ويژگي‌هاي خنده زيبا، دندان‌هاي تميز و براق است كه با درخشندگي خود، باعث جلا و هرچه زيباتر شدن آن مي‌شود، به همين دليل، برخي به خاطر داشتن دندان‌هاي جرم‌گرفته و نازيبا، از خنديدن در جمع پرهيز و سعي مي‌كنند به اين وسيله دندان‌هاي خود را از نظرها پنهان كنند.
دكتر عليرضا كريمي مجرد ، جراح دندانپزشك و متخصص بيماريهاي دهان و دندان در اين باره به «جام‌جم »ميگويد: پروتئين‌هاي موجود در غذا، بزاق و لاشه سلول‌هاي مرده بافت‌هاي مختلف دهان همراه با باكتري‌هاي موجود در دهان، به طور معمول پلاك‌هايي را روي دندان‌ها تشكيل مي‌دهند كه اگر روزانه از سطح دندان‌ها تميز نشوند، املاح موجود در بزاق و مواد غذايي بر روي آنها رسوب كرده و منجر به ايجاد جرم دنداني آهكي و سخت مي‌شود.
به گفته اين دندانپزشك، پلاك‌ها براحتي با مسواك و نخ دندان تميز مي‌شوند، اما جرم با مسواك از بين نمي‌رود و برخي از نواحي دندان‌ها كه معمولا كمتر مسواك مي‌شوند و در مجاورت دهانه مجراي غدد بزاقي هستند، بيشتر جرم مي‌گيرند.
كريمي مجرد با اشاره به اين‌كه عادات غذايي، روش مسواك زدن و نحوه قرار گرفتن دندان‌ها در تشكيل سريع‌تر جرم تاثير بسزايي دارد، ميگويد: بخشي از جرم بر روي سطح دندان و قسمتي بين دندان و لثه در شيار لثه‌اي قرار دارد كه براحتي قابل مشاهده نيست.
وي خاطرنشان ميكند: جرمي كه روي دندان تشكيل مي‌شود، به مرور زمان سبب التهاب و تورم لثه‌ها شده و از آنجا كه حاوي مقادير بسيار بالايي از باكتري‌هاي بيماري‌زاست، عفونت لثه‌ها و پوسيدگي‌هاي دنداني را درپي دارد.
طبق بررسي‌هاي صورت گرفته، اثرات التهابي لثه‌ها اغلب بدون درد است و فرد متوجه اثر تخريبي جرم روي لثه‌ها نمي‌شود، ولي با شروع التهاب و عفونت، لثه‌ها و متعاقب آن استخوان نگه‌دارنده ريشه تحليل رفته و در نتيجه لقي دندان را ايجاد ميكند.
آيا جرم‌گيري، دندان را خراب ميكند؟!
دكتر كريمي مجرد در اين باره اظهار ميكند: متاسفانه باورهاي غلطي ميان مردم كشور ما نسبت به جرم‌گيري وجود دارد كه مثلا جرم‌گيري باعث نازك شدن مينا، لقي دندان، فاصله بين دندان‌ها و ... مي‌شود كه همگي ناشي از تلقي‌هاي غلط عاميانه است.
وي ميافزايد: اساس كار دستگاه جرم‌گيري براساس لرزش‌هايي است كه با نوساناتي ضربه‌هايي كوتاه به جرم وارد كرده و باعث خرد شدن اين رسوبات آهكي و شستشوي آن با فشار آب مي‌شود.اين متخصص بيماريهاي دهان و دندان ميگويد: درواقع هنگامي كه جرم روي دندان‌هاست، مثل لايه‌اي روي دندان را پوشش داده و از زير باعث تحليل لثه‌ها و عريان شدن ريشه مي‌شود و وقتي فرد جرم‌گيري ميكند، اين لايه آسيب‌زا برداشته مي‌شود و آن وقت تخريب‌ها آشكار مي‌شود و ريشه عريان شده در اثر تحريكات سرما و گرما، حساسيت خود را براي مدتي كوتاه نشان مي‌دهد و اين باور غلط را به وجود مي‌آورد كه دندان‌ها در اثر جرم‌گيري تراشيده و خالي شده‌اند، در حالي كه اساسا دستگاه جرم‌گيري قادر به تراش دندان نيست.
به گفته اين جراح دندانپزشك، جرم‌ها به مرور و طي سال‌ها باعث تخريب لثه و استخوان نگه‌دارنده ريشه و سرانجام جايگزين آنها مي‌شود كه در اثر عقب‌‌نشيني لثه‌ها، بين دندان‌ها فضاهاي خالي ايجاد مي‌شود كه اين فضا توسط جرم پر مي‌شود و در نهايت لقي دندان را در پي دارد.
دكتر كريمي مجرد با بيان اين كه ضرورت انجام جرم‌گيري با توجه به مضرات تجمع ميكروب‌ها در آن (حدود 20 تا 40درصد از جرم را ميكروب‌ها تشكيل مي‌دهند) و تخريب نسوج نگه‌دارنده دندان‌ها، اجتناب‌ناپذير است، ميگويد: استفاده از خميردندانهاي ضد جرم مفيد نيستند، چراكه جرم با آنها از بين نرفته و فقط رنگ موجود بر روي آن را از بين مي‌برد و از سويي ديگر اين خمير دندان‌ها به علت داشتن مواد ساينده با مقادير بالا، باعث ايجاد خراش بر روي سطح دندان‌ها شده و خود تجمع باكتري‌‌ها روي سطح دندان را تسهيل ميكند.
چند توصيه
روش صحيح مسواك زدن تنها راه پيشگيري از تشكيل جرم است، اين دندانپزشك در اين خصوص تصريح ميكند: جرم‌گيري سالي يك مرتبه توصيه مي‌شود. بنابراين اگر حين مسواك زدن متوجه شديد از لثه‌ها خون مي‌آيد، حتما بايد به پزشك مراجعه كرد.وي ميافزايد: به ناحيه‌اي كه خون مي‌آيد بيشتر مسواك بزنيد و از خونريزي نترسيد و اگر پس از جرم‌گيري به سرما و گرما حساس شديد، نگران نباشيد، چرا كه به مرور زمان رفع خواهد شد و براي رفع سريع آن مي‌توان از خميردندانهاي ضدحساسيت كه پزشك توصيه كرده است، استفاده كنيد.كريمي مجرد تصريح ميكند: استفاده از دهان‌شويه‌ها نيز تاثيري در پيشگيري از تشكيل جرم ندارند، بلكه فقط اثرات ضدميكروبي دارند كه آن هم استفاده مكرر آن توصيه نمي‌شود.