اين روزها ديگر نان و پنير مواد ا صلي صبحانه برخي خانواده‌ها را تشكيل نمي‌دهند و بسياري از محصولاتي را كه تحت عنوان غلات صبحانه (كورن‌فلكس) شناخته مي‌شوند در اغلب فروشگاه‌ها و سوپرماركت‌هاي بزرگ مواد غذايي مي‌بينيم كه جاي صبحانه سنتي را گرفته است.
افرادي كه وقت كم و عجله زيادي براي خروج از خانه دارند، سريعا با مقداري شير اين غلات را مي‌‌خورند. اما آيا اين محصولات جزو بهترين مواد غذايي براي تهيه يك صبحانه مغذي به شمار مي‌آيند؟ آيا اين محصولات صنعتي مي‌‌توانند جايگزين صبحانه سنتي ما باشند؟
به طور كلي غلات صبحانه محصولي فرآوري شده از انواع غله‌هاست كه به عنوان يك غذاي مقوي همراه با شير در وعده غذايي صبحانه مصرف مي‌شود معمولا رايج‌ترين غلاتي كه در اين محصولات استفاده مي‌شود، ذرت، گندم، يولاف (جوي دوسر) و برنج است و مواد شيرين‌كننده آن عصاره مالت، شكر سفيد، شكر قهوه‌اي و شربت ذرت است.
البته برخي از غلات صبحانه توسط كنسانتره ميوه‌جات شيرين مي‌شوند و در برخي از آنها براي ايجاد طعم، رنگ و بافت مطلوب از شكلات‌ها، ادويه‌جات، ميوه‌هاي خشك‌شده و انواع مغزدانه‌هاي مقوي و نيز مواد نگه‌دارنده استفاده مي‌شود، اما نكته قابل توجه آن است كه برخي توليدكنندگان داخلي يا خارجي در اين نوع محصولات به جاي دانه كامل غلات از آرد تصفيه شده و همچنين مواد رنگ و طعم‌دهنده مصنوعي به منظور جذابيت بيشتر و از شكر براي افزايش حجم محصول به مقدار زياد استفاده مي‌كنند كه مصرف اين نوع محصولات به مقدار زياد و در طولاني مدت ميتواند براي سلامت افراد خصوصا كودكان مخاطره‌آميز باشد.
نكته مهم‌تر آن كه برخي از افراد تصور مي‌كنند كه غلات صبحانه به دليل دارا بودن شيرين‌كننده‌هاي طبيعي نظير شربت ذرت، عسل، خرما، عصاره مالت و شيره ميوه‌جات كم‌كالري و رژيمي هستند.
بر اين اساس اين نوع محصولات را به مقدار زياد مصرف كرده و گاهي نيز به بيماران ديابتي توصيه مي‌كنند ولي بايد گفت مواد قندي چه طبيعي باشند و چه تصفيه شده به يك اندازه به بدن كالري مي‌رسانند.
گاهي نيز مواد قندي طبيعي كالري بيشتري نسبت به قندهاي تصفيه شده نظير قند و شكر دارند. اغلب قندهاي طبيعي براي جذب هم نياز به انسولين دارند، بنابراين مصرف اين نوع محصولات را بدون نظر پزشك معالج به بيماران ديابتي توصيه نمي‌كنيم.
موضوع ديگر حرارت پختي است كه در فرآيند توليد غلات صبحانه اعمال مي‌شود. حرارت بالا ميتواند ساختار برخي از ويتامين‌هاي اضافه شده يا موجود در غلات صبحانه نظير ويتامين‌هاي B و C را تخريب و بي‌اثر كرده و همچنين باعث از ميان رفتن پروتئين غله شود كه البته اين موضوع در مورد محصولاتي كه در آنها از آرد تصفيه شده غلات استفاده مي‌شود، بيشتر صدق مي‌كند. از طرفي غلات آسياب شده در اثر خرد و آرد شدن ويتامين B1 و B3، آهن و كلسيم خود را از دست خواهند داد، البته اگرچه آسياب كردن غلات موجب شكستن و جدا شدن لايه خارجي (سبوس) و تبديل دانه به‌اجزاي كوچك‌تر و افزايش سطح تماس با آنزيم‌هاي گوارشي و هضم راحت‌تر مي‌شود، ولي بد نيست بدانيد كه ساييدن و جدا كردن سبوس از غلات نه‌تنها ميتواند تا حدود زيادي از ارزش تغذيه‌اي و فيبري محصول بكاهد، بلكه ميتواند مصرف‌كننده را به يبوست، افزايش قند و چربي و در نهايت چاقي مبتلا كند.
توصيه‌ها
* از غلات صبحانه‌اي كه در آن دانه كامل غلات به‌جاي آرد تصفيه شده به كار رفته استفاده كنيد و آن را به همراه يك ليوان شير كم‌چرب يا بدون چربي يا يك ليوان آب پرتقال كه به جذب آهن غلات نيز كمك مي‌كند، ميل كنيد.
* محصولاتي كه داراي رنگ و طعم قوي و غيرعادي هستند مطمئنا داراي مواد شيميايي افزودني‌اند، از مصرف آنها اجتناب كنيد.
* سعي كنيد محصولي با شكر كمتر يا فاقد مواد شيرين‌كننده خريداري كنيد و اين را بدانيد كه محصولات صنعتي سرشار از مواد نگه دارنده و ديگر افزودني‌ها هستند. بنابراين بهتر است كه مصرف آنها را به حداقل برسانيد.
فاخره بهبهاني
جام جم