* 20  اسفند در گذر تاریخ

* از طرف محمدعلی شاه مسعود میرزا ظل السلطان (1286ش)
اشاره:
به فرمانروائی فارس، میرزا محمودخان علاء الملک به حکومت اصفهان، سردار معتضد به والیگری کرمان و ظهیرالدوله به حکومت گیلان منصوب شدند.

* سپهدار وزیران خود را به نائب السلطنه سپس مجلس شورای ملی به این شرح معرفی کرد (1289ش)
اشاره:
سپهدار رئیس الوزراء و وزیر جنگ،
 معاون الدوله وزیر پست و تلگراف و وزیر تجارت، علاء السلطنه وزیر علوم و وزیر فوائد عامه، مستشار الدوله وزیر داخله، محتشم السلطنه وزیر خارجه، ممتاز الدوله وزیر مالیه، مشیرالدوله وزیر عدلیه.

*  در جلسه فوق العاده مجلس از 75 نفر نماینده تماماً به رئیس الوزرائی میرزاحسن خان مشیرالدوله ابراز تمایل نمودند و مؤتمن الملک رأی تمایل مجلس را به شاه اطلاع داد (1293ش)  

*  تشکیل نیروی هوایی ایران با هفت فروند هواپیما (1304 ش)
اشاره:
در اواخر سال 1304 ش، چند فروند هواپیمای فرانسوی و روسی خریداری شد که با نام پرندگانی از قبیل عقاب، سیمرغ، کرکس، تیهو و... خوانده می‏شدند. محل استقرار این هواپیماها، آبادی قلعه مرغی در جنوب غربی تهران انتخاب شد که وسعت کافی جهت نشستن هواپیما داشت. پس از آن، عده‏ای دانشجو جهت گذراندن دوره‏های آموزشی خلبانی به کشورهای روسیه و فرانسه اعزام شدند. تا این که در همان سال، نیروی هوایی ایران تشکیل گردید. پس از مدتی، با تأسیس آموزشگاه‏ها و دانشکده‏های خلبانی و فنی و دیده‏بانی، تربیت و آموزش نیروها نیز در داخل کشور انجام گرفت.

*  ترور «احمد کسروی»،
یکی از نویسندگان ضد مذهبی زمان طاغوت توسط فداییان اسلام (1324 ش)
اشاره:
سید احمد کسروی یکی از نویسندگانی بود که علی‏رغم این که در ابتدا خود در سلک روحانیت قرار داشت، ولی پس از مدتی، در اثر انحرافات فکری، به هتاکی علیه مقدسات دینی اسلام دست زد. آرای او در نقد مذهب تشیع، مسائلی بود که پیش از وی بر قلم برخی از نویسندگان اهل سنت جاری شده بود و علمای شیعه نیز پاسخ آن‏ها را داده بودند، اما او با زبانی که از بی‏نزاکتی و هتاکی خالی نبود، همان انتقادها را رواج داد. کسروی ضمن اینکه مرتباً بر ضد علما و روحانیت شیعه هرزه‏گویی می‏کرد، وقتی که معارض و مبارزی در این مسیر برای خود ندید، پا را فراتر نهاده و شروع به هتاکی به ساحت مقدس امام جعفرصادق(ع) نمود و درصدد بود که با این بی‏شرمی و دریدگی، آخرین میزان غیرت و سرمایه‏های نهفته مکتبی شیعیان را ارزیابی کند. وقتی کار کسروی به این مرحله رسید، در تمام محافل دینی به ویژه در حوزه علمیه نجف اشرف، شور و غوغایی برپا شد. در این حال هنگامی که کتابی از او در اهانت به ساحت مقدس امام صادق(ع) به دست سید مجتبی نواب صفوی رسید، وی کتاب را نزد علمای نجف برد و حکم ارتداد کسروی را از آیت‏الله‏العظمی حاج آقاحسین قمی، از مراجع بزرگ نجف، گرفت. از این رو راهی ایران گردید و پس از چند بار مناظره، وقتی که کسروی را غیرقابل اصلاح دید، درصدد از میان بردن این مهره منحرف برآمد. اما در زمان حمله به کسروی، گلوله در تفنگ نواب گیر کرد و تنها توانست او را زخمی کند. با این حال، پس از مدتی که از زندانی شدن نواب می‏گذشت، بر اثر فشار مردم و علما از حبس آزاد شد و توانست علیه کسروی شکایت کند. پرونده‏ای برای کسروی تشکیل گردید که سرانجام هنگامی که او به دادگستری مراجعه نمود توسط یاران فداییان اسلام اعدام انقلابی شد. برادران امامی که عامل اصلی این ترور بودند نیز پس از مدتی بر اثر درخواست‏های مکرر مردم و دفاع قاطع علما، از زندان آزاد شدند. بدین ترتیب، نخستین اقدام انقلابی فداییان اسلام به بار نشست و کسروی و اندیشه‏های پلیدش به گورستان تاریخ پیوست.

*  خارج شدن ایران از سازمان سنتو (1357 ش)
اشاره:
با توجه به اهمیت استراتژیک ایران و نیاز مبرم اروپا و آمریکا به منابع عظیم انرژی طبیعی ایران همچون نفت و گاز، غرب درصدد برآمد که به هر طریق ممکن، ایران را از جمله متحدان خود سازد. از این رو، پیمان نظامی بغداد در سال 1333ش میان عراق، ترکیه و انگلستان منعقد شد. چند ماه بعد ایران و پاکستان نیز به این پیمان پیوستند و نام آن به سازمان پیمان مرکزی یا سنتو تغییر یافت، ضمن آنکه آمریکا نیز به عنوان عضو ناظر در این پیمان حضور داشت. هرچند امضای این پیمان با مخالفت‏های شدیدی در ایران مواجه گردید ولی دولت به اعتراضات مردمی توجهی نکرد و پیمان سنتو را به رسمیت شناخت. پیمان سنتو حلقه میانی پیمان ناتو در اروپا و پیمان سیتو در شرق آسیا بود و همکاری‏های اقتصادی، سیاسی، نظامی و اطلاعاتی را در برمی‏گرفت. این زنجیره از پیمان‏های نظامی، در واقع بخشی از محاصره اتحاد جماهیر شوروی و اقمار آن را تشکیل می‏دادند که توسط آمریکا برنامه‏ریزی شده بود. در این میان آمریکا به بهانه اجرای مفاد این قرارداد، توانسته بود با گسیل نظامیان خود به داخل نیروهای مسلح ایران،کشورمان را به پایگاه دیدبانی در جهت اهداف خود تبدیل کند. اما در پی کودتای نظامی عبدالکریم قاسم در عراق در سال 1337ش، این کشور از پیمان سنتو خارج شد. پاکستان نیز در اعتراض به عدم حمایت اعضای سنتو از این کشور در مقابل هند، این پیمان را ترک کرد و سرانجام با سرنگونی رژیم شاه و خروج ایران از پیمان سنتو، این پیمان عملاً از هم پاشید. قبل از انحلال پیمان سنتو، در سال 1354، در پی سرنگونی رژیم ویتنام جنوبی، پیمان سیتو نیز منحل شده بود. با این وصف، حلقه محاصره آمریکا به دور شوروی در آسیا، عملاً در اواخر دهه 1350ش از بین رفت. پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و خروج جمهوری اسلامی ایران از این پیمان استعماری، رشته‏های آن از هم گسیخت و به جای آن، سازمان همکاری‏های اقتصادی «اکو» در راستای منافع کشورهای منطقه پا گرفت.

* رحلت فقیه برجسته و عالم مجاهد آیت ‏الله «حاج آقا حسین خادمی» (1363 ش)
اشاره:
آیت‏الله حسین خادمی اصفهانی در سال 1280ش (1317ق) در اصفهان به دنیا آمد. وی پس از فراگیری مقدمات و سطح، به نجف اشرف رفت و از محضر استادانی چون میرزای نائینی، سیدابوالحسن اصفهانی و شیخ محمد جواد بلاغی بهره‏مند شد. آیت‏الله خادمی در 26 سالگی به مقام رفیع اجتهاد نائل گشت و پس از بازگشت به اصفهان، حلقه درس فقه و اصول خود را تشکیل داد و شاگردان فراوانی تربیت نمود. ایشان در جریان کشف حجاب، با سخنرانی‏های آتشین خود به مبارزه با رژیم رضاخان برخاست و در ملی شدن صنعت نفت نیز در کنار آیت‏الله کاشانی و شهید نواب‏صفوی فعالیت زیادی نمود. آیت‏الله خادمی از آغاز نهضت امام خمینی، در تشویق و ترغیب مردم در برپایی جنبش اسلامی ضد سلطنتی و بیان اهداف امام، در اصفهان نقش ارزشمندی ایفاء نمود. از آیت‏الله سیدحسین خادمی تألیفات متعددی برجای مانده که کتاب رهبر سعادت در زمینه اثبات دین اسلام با دلائل علمی، فلسفی، تاریخی و با تحلیل‏های منطقی، شهرت دارد. این عالم بزرگوار در 20 اسفند 1363 ش در 86 سالگی در اصفهان بدرود حیات گفت و در شهر مشهد مدفون گردید.

*  20 جما د ی  ا لا و لی   در گذ ر تا ریخ

*  تولد فقیه بزرگ و عالم شیعه «فخرالمحققین حلی» فرزند دانشمندِ علامه‏ی حلی(682 ق)
اشاره:
محمد بن حسن بن یوسف معروف به فخرالمحققین فرزند علامه‏ی حلی، ملقب به فخر الاسلام، فخرالدین و رأس المدقّقین از اعاظم و بزرگان شیعه و دارای جلالت علمی بسیاری بود. وی در نوجوانی به اجتهاد دست یافت. فخر المحققین مورد تأیید و توجه خاص پدر بزرگوار خود علامه‏ی حلی بود تا آن جا که علامه، اتمام مصنفات خود را پس از مرگ به فخر سپرد.
ایضاحُ الفَوائد، تَحصیل النّجاة و مَنبَع الاسرار از جمله آثار اوست.

*  درگذشت «ابوعبدالله
 محمد بن عبدری فاسی» مشهوربه
«ابن حاج» درقاهره(737 ق)
اشاره:
ابن حاج، در ابتدا در نزد علمای فاس در مراکش امروزی دانش آموخت. آن گاه به قاهره رفت و تاپایان عمر در این شهر اقامت گزید. ابن حاج سپس به تعلیم و تربیت دانش‏پژوهان پرداخت و افراد زیادی ازمحضر او بهره‏مند شدند. از ابن حاج آثار بسیاری به جای مانده است که مهم‏ترین آن‏ها، المَدخل نام دارد. او در این کتاب، مسائل اخلاقی، فقهی، اجتماعی و اقتصادی را مورد بررسی قرار داده است.
 
*  رحلت فقیه جلیل «سیدالعلماء» عالم شیعی هندوستان(1307 ق)
اشاره:
سیدابراهیم بن سیدمحمد تقی نقوی نصیرآبادی از علما و فقهای امامیه‏ی قرن چهاردهم هجری، معروف به سیدالعلماء و از شاگردان میرزای شیرازی، شیخ محمد طه نجف، میرزا محمد حسین شهرستانی، میرزا حبیب‏الله رشتی و شیخ زین العابدین بوده است. وی در سن جوانی به مقام استنباط احکام شرعیه و مرجعیت شیعیان هندوستان نائل گردید. سید العُلماء با کمال شهامت در مقابل علمای درباری به جهت الغای شهادتِ ولایت در اذان ایستاد و از تهدید مرگ نیز نهراسید. از آثار این عالم برجسته‏ی شیعی می‏توان به کتاب‏های تکلِمه‏ی یَنابیعُ الانوار و الشمعَةُ فی احکامِ الجُمعَه اشاره کرد. سیدالعُلماء در سال 1307 ق در سن 48 سالگی دار فانی را وداع گفت و به اجداد طاهرینش پیوست.

*  وفات «آیت‏الله فاضل نوری» از علمای اصفهان(1343 ق)
اشاره:
حاج میرزا بهاءالدین معروف به فاضل نوری از بزرگان و علمای اصفهان بود. وی در اخلاق فاضله مقام والایى داشت و تمامی اوقات شریف او در تصفیه‏ی باطن و تهذیب اخلاق صرف شد. در فنون شعر نیز ماهر بود و به «فاضل» تخلّص می‏نمود. اشعار وی توسط یکی از فرزندانش به نام نصیرالدین نوری معروف به خواجَوی، مدون و آماده‏ی چاپ گردید. پدر فاضل نوری، «میرزا جواد نوری» نیز در عصر خود ریاست مذهبی اصفهان را به عهده داشت و صاحب کرامت بود. جد وی ملامحمدعلی نوری هم‏چنین از بزرگان علم و جامع معقول و منقول به شمار می‏رفت. فاضل نوری در بیستم
جمادی الاولی 1343 ق در اصفهان وفات یافت و در تکیه‏ی بابارکن‏الدین در قبرستان تخت فولاد اصفهان ، در جوار مزار پدر بزرگوار خود به خاک سپرده شد.

* 11 ما رس  در گذر تاریخ

*  تولد «هنری جِیْمز» نویسنده بزرگ آمریکایی (1843م)

*  درگذشت «الکساندر فلمینگ» دانشمند انگلیسی و کاشف پنی‏سیلین (1955م)

* مرگ «ریچارد بیرد» مکتشف و قطب شناس آمریکایی (1957م)

* انتخاب «میخائیل گورباچف» به عنوان رهبر جدید اتحاد جماهیر شوروی (1985م)

* درگذشت شیخ «محمد غزالی» روحانی و مصلح بزرگ مصری (1996م)