* 5 بهمن در گذرتاریخ

* ادامه اجتماعات مردمی ضد رژیم طاغوت (1357 ش)
اشاره:
با وجود این که عوامل رژیم شاه، اجتماع بیش از
دو نفر را در اکثر شهرهای ایران منع کرده بودند،
قشرهای مختلف مردم، بدون اعتناء
به هشدارهای حکومت نظامی، به راهپیمایی و
تظاهرات علیه رژیم ادامه دادند و مزدوران شاه،
علی رغم توسل به شدیدترین شیوه‏های سرکوب،
موفق به کنترل مردم نشدند. در این میان برخوردهای خشونت‏آمیز مأموران‌حکومتی
با مردم، منجر به شهادت تعداد زیادی از مردم در شهرهای مختلف کشور شد.

*  رحلت فقیه و زاهد بزرگوار،
آیت الله «میرزا جمال ‏الدین کرباسی» (1310 ش)
اشاره:
آیت‏الله میرزاجمال‏الدین کرباسی (کلباسی)
فرزند آیت الله میرزا ابوالمعالی کلباسی در خاندان علم و تقوا در اصفهان به دنیا آمد. وی در ابتدا مقدمات و سطح را نزد پدر فاضلش به اتمام رساند و سپس برای
ادامه تحصیل عازم نجف اشرف گردید.
میرزا جمال‏الدین در نجف از محضر عالمان نامداری همچون آخوند خراسانی بهره برد و پس از سالیان دراز اقامت در آن حوزه و کسب مدارج عالی علمی، به
اصفهان بازگشت.
ایشان سپس حلقه درس خود را تشکیل داد و محضرش، مرکز اجتماع فضلا ء و ارباب فضل و
دانش گردید. زندگی آیت الله کرباسی در کمال قناعت و سادگی و زهد سپری شد و به تعلقات دنیوی اسیر نگردید. از ایشان آثاری بر جای مانده که تلخیصُ الهیئه در علم نجوم و کتابی در اصول فقه از آن جمله است.
میرزا جمال‏الدین کلباسی سرانجام در
5 بهمن 1310 ش برابر با 17 رمضان 1350 ق در اصفهان وفات یافت و در تخت فولاد مدفون شد.

* برگزاری انتخابات اولین دوره
ریاست جمهوری اسلامی ایران (1358ش)
اشاره:
به دنبال استعفای دولت موقت به دلیل
تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران توسط دانشجویان پیرو خط امام، شورای انقلاب
به دستور حضرت امام خمینی(ره)،
مدیریت اجرائی کشور را برعهده گرفت و
پس از چندی اولین انتخابات ریاست جمهوری در پنجم بهمن 1358 ش برگزار گردید.
در این انتخابات ابوالحسن بنی صدر که
پس از اقامت پانزده ساله در فرانسه به ایران بازگشته و با تظاهر به وفاداری به انقلاب، نظام، مردم و رهبری توانسته بود به
پست‏های حساسی دست یابد با کسب 76 درصد آراء به ریاست جمهوری برگزیده شد.
عناوین اولین رئیس جمهور ایران و فرمانده کل نیروهای مسلح و... سبب شد که به زودی هویت اصلی خود را نشان داده و با تکیه بر قدرتی که از مردم
برای خدمت به آنان به دست آورده بود، خود را محور نظام نامیده و به سرکوبی و وارد آوردن اتهام به مخالفانش مشغول گردد.
این روند، مخالفت نیروهای انقلابی و ارزشی نظام را برانگیخت و پس از مدتی و علی‏رغم آغاز
جنگ تحمیلی، این کشمکش‏ها حتی با وساطت حضرت امام نیز پایان نیافت.
طرفداران بنی صدر در این مدت بارها
جوّ اغتشاش و ناامنی را در کشور به
راه انداخته و سعی در خارج کردن مخالفان از صحنه و کسب قدرت بیشتر بودند.
همسوئی و همکاری بنی صدر با
گروه منافقین موسوم به سازمان
مجاهدین خلق، دامن زدن به تشنجات و
درگیری‏ها در کشور، کوتاهی در دفاع از مرزهای‌ایران و عدم ممانعت از تجاوز رژیم بعث عراق در
جریان جنگ تحمیلی، در نهایت باعث شد
تا طرح عدم کفایت سیاسی بنی صدر در مجلس شورای اسلامی مورد بحث قرار گرفته و به تصویب رسد.
این در حالی بود که حضرت امام، در
بیستم خرداد 1360، وی را از فرماندهی کل قوا که از جانب ولی فقیه به رئیس جمهور تفویض شده بود، خلع نمودند. سرانجام و با رأی
عدم کفایت سیاسی بنی صدر در مجلس، حضرت امام، این عنصر توطئه‏گر و فریب‏کار را
در اول تیرماه 1360 از ریاست جمهوری عزل کردند.
از این زمان اتحاد بیشتر بنی‏صدر و گروه منافقین باعث به شهادت رساندن تعداد زیادی از
مسئولان عالی‏رتبه نظام گردید، تا این که وی به همراه سرکرده مجاهدین خلق در هفتم مرداد 1360 با چهره‏ای مبدل و زنانه از کشور گریخت و مقیم فرانسه شد.
پس از فرار مفتضحانه بنی صدر، مردم انقلابی و مسلمان ایران با حضور در پای صندوق‏ های رأی، برادر
محمد علی رجایی را با آراء قاطع خود به
ریاست جمهوری انتخاب کرده و بر حضور خود فروختگان و خودباختگان در مسئولیت‏های بالای نظام خاتمه دادند.

* ارتحال عالم ربانی
آیت الله «ملاعبدالله
مدرس گرجی» (1363 ش)
اشاره:
آیت‏ الله ملا عبد الله مدرس گُرجی
در سال 1274 ش در کردستان به دنیا آمد. پس از اتمام مقدمات در
زادگاه  خود از محضر ملاعبدالعظیم مجتهد
و چند تن از علمای کردستان استفاده کرد و اجازه اجتهاد گرفت.
او تا پایان عمر مرتباً به تدریس و تحشیه، تألیف، مطالعه و یادداشت نکات علمی و ادبی و نیز ارشاد و امامت مردم سنندج
مشغول بود. ملاعبدالله مدرس در تمام رشته‏های علمی و ادبی و دینی از قبیل صرف، نحو، منطق، کلام، تفسیر و حدیث متبحّر بود و آن‏ها را تدریس می‏کرد.
کشف الغوایه، حساب و جبر، تَحقیقُ النَّسخ و...
از تألیفات ایشان است. این عالم ربانی سرانجام
در 89 سالگی در سنندج درگذشت.

* وقوع کودتا در شیخ نشین شارجه (1350ش)
اشاره:
کودتایی در شیخ نشین شارجه صورت گرفت و شیخ خالد حکمران آن منطقه به قتل رسید و ولیعهد بر اوضاع مسلّط شد.

* سیل در خوزستان صدها خانه را ویران کرد(1354ش)

* درگذشت پرویز اسلام‌پور، شاعر سال‌های دهه چهل و پنجاه (1391ش)
اشاره:
پرویز اسلام‌پور از امضاءکنندگان بیانیه شعر حجم بود. این بیانیه پس از ماه‌ها بحث و گفت‌گو سرانجام در خانه پرویز اسلام‌پور تأیید شد و به امضای او، محمود شجاعی، بهرام اردبیلی، هوشنگ آزادی‌ور و
یدالله رؤیایی رسیده بود.
امضای بیانیه این جریان شعری و چند و چون‌های آن مدت‌ها محل بحث و جدل محافل ادبی در ایران بوده است. اسلام‌پور که علاوه بر «حجم» از شاعران «شعر دیگر» نیز محسوب می‌شود، درباره شعر حجم گفته است: «حجم‌ سکوی پرتاب است، و ظرفیت پرتاب‌های دور جان‌های ناپیدای شعر.» از کتاب‌های شعر اسلام‌پور، می‌توان به «وصلت در منحنی سوم» (1346)، «نمک و حرکت ورید» (1346)، «سطح شبح در سفر پاک» (1349) و «پس حس خداوند نجاتم می‌دهد» (1349) اشاره کرد. پرویز اسلام‌پور سال‌ها پیش ایران را به مقصد پاریس ترک کرد.
در این سال‌ها او کمتر شعر نوشت و منتشر کرد و تنها شعرهایی پراکنده از او در سایت‌ها و نیز ماهنامه «نوشتا» منتشر شد.
به نظر می‌رسد آخرین باری که از او اثری در نشریات منتشر شده، مربوط به گفت‌وگویی است بین او و یدالله رؤیایی، شاعر و واضع شعر حجم، که سال 1388 در نوشتا منتشر شد و البته مربوط به
تابستان 1993 میلادی بود.
اسلام‌پور در سال‌های آغازین دهه 50 و پس از انتشار چهار مجموعه شعر با گرایش‌های حجم و دیگر، به نوعی سخنگوی این جریان‌ها بود. سرانجام، پرویز اسلام‌پور که مدت‌ها بود از هیاهو بریده بود در 69سالگی تنها در منزلش از دنیا رفت.

* درگذشت محمد باقر
آصف زاده قزوینی نقاش
صاحب سبک قزوینی (1391ش)
اشاره:
زنده‌یاد آصف زاده مهرماه سال ۱۳۰۲ شمسی در خیابان سپه قزوین (کوچه بایندر) دیده به جهان گشوده و از همان دوران کودکی و نوجوانی
ضمن تحصیل، از نقاشی، شعر و موسیقی غافل نماند.
او پس از دوره دبیرستان به مطالعه آثار نقاشان جهان پرداخت و با سبک‌های مختلف نقاشی آشنا شد و
با ممارست توانست مهارت بسیار در
هنر نقاشی کسب کند .
 همچنین آصف زاده سمت سرپرستی
نمایشگاه‌های نقاشی و مربی هنری
اردوهای بزرگ تربیتی کشور را بر عهده داشت و از اعضای شورای فنی نشان‌های‌آموزشی لیاقت پیشاهنگان قزوین و مدرس هنر
کلاس‌های کارآموزی دبیران و معلمان تربیت معلم کل کشور در مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها بود.
آصف زاده به دلیل فعالیت‌های فرهنگی - هنری خود به دریافت گواهینامه شایستگی نقاشی از اداره کل
هنرهای زیبای کشور و گواهینامه درجه ممتاز نقاشی از اداره کل آموزش هنری وزارت فرهنگ و هنر نائل شد.
این چهره ماندگار در سال ۱۳۸۷ به عنوان
پیشکسوت نمونه کشوری برگزیده شده و
از سوی رئیس جمهور مورد تقدیر قرار گرفته علاوه براین در مراسم تجلیل از او در
سومین جشنواره نقاشی استان قزوین در
آبان ماه سال ۱۳۸۸از وی به خاطر بالغ بر نیم قرن تلاش و فعالیت‌های هنری تقدیر و تشکر شده است.

* اجتماع هزاران نفر از
مردم جهان در هلند
بنا به دعوت سازمان عفو
بین المللی (1355ش)
اشاره:
در این اجتماع به شدت مسائل عمده ای از ایران مطرح و مورد مذاکره قرار گرفت و درباره آن
چاره اندیشی شد.
مسائل مطروحه عبارت بودند از عملیات ساواک در ایران، نقض حقوق بشر در ایران و رفتار با زندانیان سیاسی.

* اظهار تأسف 9 نفر از روحانیون آستانه اشرفیه نسبت به درج
مطالب توهین آمیز مطبوعات و قتل و جرح طلاب و مردم شهرستان قم
طی تلگرافی به آقایان شریعتمداری، گلپایگانی و نجفی مرعشی(1356ش)
* توزیع اعلامیه ای علیه سالروز انقلاب شاه و ملت در چندین نقطه شهر بندرعباس(1356ش)

* اطلاع  رسانی ساواک سمنان به مرکز، درباره کشف اعلامیه ای به امضای «جوانان مسلمان ایران» درباره حادثه 19 دی شهرقم
(1356ش)

* توزیع اعلامیه ای علیه سالروز انقلاب شاه و ملت (طرح استعماری انقلاب ششم بهمن)
در چند نقطه ساری (1356ش)

* برپایی تظاهراتی از سوی
40 نفر در یکی از خیابان های اصفهان (1356ش)
اشاره:
 در پی این اقدام تظاهرکنندگان با دخالت مأموران متفرق و حدود هفت نفر دستگیر شدند.

* 4 ربیع الثانی در گذر تاریخ

* تولد حضرت عبدالعظیم(ع) (173ق)
اشاره:
یکی از چهره‏های شاخص اصحاب ائمه(ع)،
حضرت عبدالعظیم حسنی است که در شمار اصحاب امام رضا (ع)، جواد و هادی علیهم السلام بوده و
مورد تمجید فراوان قرار گرفته است.
حضرت عبدالعظیم الحسنی از نوادگان
امام حسن مجتبی(ع) بود که در شهر مدینه به دنیا آمد. آن حضرت فردی پرهیزگار و اندیشمند بود و از ائمه‏ی بزرگوار و هم عصر خویش
به طور مستقیم، نقل حدیث کرده است.
ایشان در زمان امامت امام هادی(ع)
به پیشنهاد آن حضرت برای هدایت مردم
به ایران مهاجرت کرد و در شهر ری در نزدیکی تهران کنونی مسکن گزید.
آمدن حضرت عبدالعظیم به ری، هم نشانه‏ی وجود تشیع در این شهر بوده و هم خود زمینه‏ای برای رشد
دعوت شیعی شده است.
حضرت عبدالعظیم احتمالاً در سال 250 هجری به درجه‏ی رفیع شهادت نائل شد.

* تولد «ابوبکر محمد انباری» فقیه و نحوی (513 ق)
اشاره:
ابوبکر محمد انباری فقیه، محدّث، نحوی و
لغت شناس بغدادی از نوجوانی به آموختن علوم دینی پرداخت و فراگیری نحو و لغت را نزد پدرش آغازکرد.
ابن انباری پس از فراگیری دیگر علوم و دانش‏ها
بر کرسی تدریس نشست و شاگردان زیادی
در محضر او کسب علم کردند.
وی فقیهی برجسته بود و به ویژه درنحو
استادی زبردست و کم نظیر به شمار می‏رفت. او هم‏چنین در این مقام ازکلامی گرم و
جذاب بهره‏مند بود. منشور الفوائد از جمله تألیفات اوست.

* درگذشت «کاتبی قزوینی» دانشمند، حکیم و منجم (675 ق)
اشاره:
ابوعمربن علی شافعی ملقب به نجم‏الدین و معروف به کاتبی قزوینی از علمای رصد و ریاضیات بود. وی از اساتید علامه‌حلی و قطب الدین شیرازی و از شاگردان
خواجه نصیر طوسی است.
وی به همراه دیگر عالمان، به فرمان هلاکو خان برای شرکت در عمل رصدخانه‏ی مراغه، احضار شده بود. کاتبی قزوینی به تشیع رغبتی وافر داشت و در حوزه درس قزوین تدریس می‏کرد. برخی از کتب وی عبارت است از: بحرالفوائد، جامع الدقایق در منطق و... .

* رحلت «تاج العلماء»
عالم مسلمان هندی (1312 ق)
اشاره:
سیدعلی محمد بن سلطان العلماء، مشهور به
تاج العلماء ازمشاهیر علمای هند بود. او فقیهی عالم، حکیمی متکلم و محدثی آگاه محسوب می‏شد.
وی هم‏چنین از ادیان گوناگون آگاهی و اطلاع وسیعی داشت به طوری که با صاحب نظران و بزرگان هر دین
به مباحثه می‏نشست.
از تاج العلما تألیفات بی‏شماری بر جای مانده که از میان آن‏ها می‏توان به احسن القصص در تفسیر
سوره‏ یوسف و گوهرشب چراغ در فضیلت نماز اشاره کرد.

* نطق تاریخی «سید حسن مدرس» علیه رضاخان (1343ق)
اشاره:
قرار بود که گروه اقلیت مجلس ششم، رضاخان را به خاطر سوء سیاست داخلی و خارجی، قیام و اقدام علیه
قانون اساسی و حکومت مشروطه و توهین به
مجلس شورای ملی و نیز تحویل ندادن اموال توقیف شده از محکومان به خزانه‏ی دولت استیضاح‌کند.
در صبح روز استیضاح، شهید ‌سید حسن مدرس و اعضای اقلیّت‌مجلس، بیرون از ساختمان مجلس، مورد ضرب و شتم اوباش طرفدار سردار سپه قرار گرفتند. استیضاح‏کنندگان در اعتراض به این اقدام، در جلسه‏ عصر که
طرح استیضاح بررسی شد، شرکت نکردند و
در نتیجه، دولت سردار سپه، رأی اعتماد گرفت.
از طرفی سردار سپه نیز برای همسو نگاه داشتن گروه‏های درون مجلس، با سران هر یک به طور محرمانه زد و بند کرده و برای اجرای برنامه‏ی آنان، قول مساعد داده بود.
مدرس که این جریان را مشاهده می‏کرد، قصد داشت، رابطه‏ی ننگین مجلسیان و
سردار سپه را به هم بزند و رضاخان را از اکثریت بیاندازد.
بنابراین در روز دهم آبان 1303 ش
نطق مفصَّل و تاریخی خود را بیان می‏کند. مدرس در این نطق، از وضع ناگوار کشور صبحت می‏کند.
از حکومت مشروطه و استفاده‏ای که ملت باید از آن ببرد سخن می‏گوید. از حکومت سردار سپه و فشارهای غیرقانونی او می‏نالد و به نمایندگان تذکّر می‏دهد که اگر بیش از این بخواهند از چنین حکومتی طرفداری و دفاع نمایند،
نه تنها به کشور صدماتی وارد می‏شود، بلکه خودِ آن‏ها، زودتر در معرض خطر
قرار خواهند گرفت.

* 25 ژانویه در گذر تاریخ

* ساخت اولین ساعت جیبی در نورنبرگ توسط «پیتر هلانْسْ» (1600م)

* کشف میکروب جذام (1871م)

* چاپ نخستین کتاب جهان توسط «گوتنبرگ» مبتکر آلمانی (1456م)

* انتشار اولین مجله دنیا
به نام «بن» در لندن (1820م)

* واگذاری امتیاز
استخراج معادن به «رویتر» انگلیسی توسط دولت ایران (1872م)

* تولد «ویلیام موآم»
نویسنده شهیر انگلیسی (1874م)

* تولد «امیل لودویک» نویسنده معروف آلمانی (1881م)

* درگذشت «پیر اوژن برتلْلو» شیمی‏دان فرانسوی (1907م)

* برگزاری نخستین دوره
بازی‏ های زمستانی المپیک
در فرانسه (1924م)