* 22 د ی  در گذر تاریخ

* صدور فرمان تأسیس «عدالتخانه» توسط «مظفرالدین شاه قاجار» (1284 ش)
اشاره:
پافشاری و مبارزات مردم مسلمان ایران به رهبری روحانیت، برای به دست آوردن حق تصمیم‏گیری در امور خویش و برقراری حکومت مشروطه، سرانجام استبدادگران را منزوی و شاه قاجار را به پذیرش درخواست ایشان ناچار ساخت. بست نشینان در حرم حضرت عبدالعظیم، با واسطه قرار دادن سفیر عثمانی، خواسته‏های خویش از جمله تأسیس عدالت‏خانه در سراسر کشور را به دولت اطلاع دادند. مظفرالدین‏شاه نیز که شور و هیجان مردم را در این امر دیده بود، بدون هیچ درنگی حکم تأسیس عدالت‏خانه را صادر نمود. بدین ترتیب نخستین کوشش‏های مردم آزادمنش ایران و رهبرانشان به خصوص آیت‏الله سید محمد طباطبایی که اولین بار، تأسیس عدالت‏خانه توسط وی مطرح شد به ثمر نشست و راه برای تحقق خواسته‏های مهم‏تر که همان پذیرش مشروطیت بود، هموار گشت. به دنبال صدور این فرمان، آیت‏الله سید عبدالله بهبهانی و سید محمد طباطبایی به همراه سایر علما پس از یک ماه تحصُّن باشکوه و احترام فراوان و با استقبال مردم، وارد شهر شدند.
*  مورگان شوستر خزانه دار کل ایران که بر اثر اولتیماتوم روس برکنار شده بود با دریافت خسارت تهران را ترک کرد. (1290ش)

* رحلت عالم امامی و فقیه اصولی، آیت ‏الله «سید ابوالقاسم دهکُردی اصفهانی» (1313 ش)
اشاره:
آیت‏الله سید ابوالقاسم دهکردی اصفهانی در حدود سال 1234 ش (1272 ق) از پدر و مادری فرهیخته در دهکُرد از توابع شهرکرد به دنیا آمد. وی در ابتدا در اصفهان از محضر بزرگوارانی همچون میرزا ابوالمعالی کلباسی و محمدباقر مسجد شاهی و... استفاده برد و سپس در نجف نزد حضرات آیات:
میرزای بزرگ شیرازی، میرزا حبیب‏الله رشتی، شیخ زین‏العابدین مازندرانی و میرزا حسین نوری کسب فیض نمود. آیت‏الله دهکردی سپس به اصفهان بازگشت و به تدریس، تألیف و تبلیغ مشغول گشت و متجاوز از سیصد تن از فضلا در مجلس درس او در مدرسه صدر حاضر می‏شدند. وی علاوه بر مراتب علم و دانش، خطیبی توانا بود و مردم بسیاری از خواص و عوام از مجالس وعظ او استفاده می‏کردند. برخی از آثار این عالم بزرگ از این قرارند: شرح بر شرائع در دو جلد، جَنةُ الماوی در اخلاق، حاشیه بر تفسیر صافی و وسیلة النجاة. سرانجام آیت‏الله دهکردی اصفهانی در 22 دی ماه 1312 ش برابر با ششم شوال 1353 ق در 79 سالگی بدرود حیات گفت و جنازه این مرجع بزرگ پس از تشییعی باشکوه در جوار مقبره حضرت زینب بنت موسی بن جعفر(ع) در اصفهان به خاک سپرده شد.

* محمد ذوالفقاری سناتور درگذشت. وی چندین دوره نماینده مجلس و استاندار و سفیرکبیر بود(1355ش)
 
*   سعدون حمادی وزیر خارجه عراق برای انجام مذاکراتی به تهران آمد. (1355ش)
همراه وی هیئتی از کارشناسان عراقی نیز وارد تهران شدند.

 *  بنابر گزارش ساواک شعارهایی در حمایت از امام و قیام مردم تبریز و علیه محمدرضا پهلوی و ساواک بر روی دیوار کارخانه «فابکا» واقع در میدان خراسان تهران  نوشته شد.(1356ش)
*    محکومیت انتشار مقاله توهین‏آمیز روزنامه اطلاعات علیه امام توسط مراجع تقلید (1356 ش)
اشاره:
در پی قیام خونین نوزدهم دی ماه 1356 در قم و تبلیغات کاذب و انحرافی رسانه‏های رژیم شاه و پشتیبانان خارجی آن بر ضد این قیام، حضرت آیت‏الله گلپایگانی در نامه‏ای به آیت‏الله سید احمد خوانساری در تهران، خواستار کمک ایشان در مقابله با این تبلیغات شد. همچنین حضرات آیات مرعشی نجفی،
میرزا هاشم آملی و شیخ مرتضی حائری یزدی با انتشار اعلامیه‏هایی، چاپ مقاله توهین‏آمیز در روزنامه اطلاعات بر ضد امام خمینی و فاجعه 19 دی ماه قم به دست عوامل
رژیم پهلوی را شدیداً محکوم کردند.

   تشکیل شورای انقلاب
 به فرمان «امام خمینی» (ره) (1357ش)
اشاره:
با اوج‏گیری نهضت اسلامی در سال 1357، اندیشه طرح تشکلی به نام شورای انقلاب در میان روحانیون معتمد حضرت امام(ره) پدید آمد که در سفر شهید مطهری به پاریس، این طرح با امام در میان گذارده شد. با موافقت معظمٌ له، این شورا تشکیل گردید و اعضای آن انتخاب شدند. پس از آن امام خمینی(ره) طی اطلاعیه‏ای، اعضای شورای انقلاب اسلامی را تعیین و وظائف آن را برای مردم تشریح نمودند. معظم‏له در بخشی از اطلاعیه خویش فرمودند: به موجب حق شرعی و بر اساس رأی اعتماد اکثریت قاطع مردم ایران که نسبت به این‏جانب ابراز شده است، در جهت تحقق اهداف اسلامی ملت، شورایی به نام شورای انقلاب اسلامی، مرکب از افراد با صلاحیت و مسلمان و متعهد و مورد وثوق، موقتاً تعیین شده و شروع به کار خواهند کرد. اعضای این شورا عبارت بودند از: حضرات آیات
سید علی خامنه‏ای، سید محمود طالقانی،
سید محمد بهشتی، مرتضی مطهری،
اکبر هاشمی رفسنجانی، سید عبدالکریم موسی اردبیلی، محمدرضا مهدوی کنی و آقایان یدالله سحابی، مهدی بازرگان و عباس شیبانی و... . در آستانه پیروزی انقلاب، اعضای این شورا، مهندس بازرگان را به عنوان نخست وزیر دولت موقت پیشنهاد کردند که حضرت امام با این پیشنهاد موافقت نمودند. پس از پیروزی انقلاب، این شورا با مشروعیت حاصله از حمایت‏های مردمی، زمام امور را به دست گرفت. از جمله اقدامات شورای انقلاب، می‏توان به تصویب اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ملی شدن بانک‏ها، سامان بخشیدن به دادگاه‏های انقلاب، برگزاری همه‏پرسی در رابطه با نظام جمهوری اسلامی، بررسی پیش‏نویس قانون اساسی، تصویب آئین نامه‏های مجلس خبرگان و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی و... اشاره کرد. مسئولیت شورای انقلاب تا زمان تشکیل مجلس شورای اسلامی به طول انجامید و از تاریخ 7 خرداد 1359 وظائف این شورا به  مجلس و شورای  نگهبان  واگذار گردید.
 
*   شهادت دکتر مسعود علی محمدی ،  استاد فیزیک   دانشگاه   تهران و دانشمند هسته ای ایران (1388ش)
اشاره:
مسعود علی‌محمدی (۳ شهریور ۱۳۳۸ در تهران (کن) - ۲۲ دی ۱۳۸۸ در تهران) استاد فیزیک دانشگاه تهران بود که در بامداد ۲۲ دی ماه ۱۳۸۸ و در سن ۵۰ سالگی، به هنگام بیرون آمدن از منزلش بر اثر انفجار یک بمب کنترل از راه دور ترور شد. او مدرک کارشناسی را از دانشگاه شیراز (۱۳۶۴) و کارشناسی ارشد (۱۳۶۷) و دکترای فیزیک با گرایش ذرات بنیادی را از دانشگاه صنعتی شریف در سال ۱۳۷۱ کسب کرد. او از دانشجویان نخستین دوره دکترای فیزیک در داخل ایران بود و نخستین شخصی است که در ایران دکترای خود را در فیزیک دریافت نموده‌است. او ده‌ها مقاله ISI منتشر نمود. او همچنین به همراه وحید کریمی پور اولین دانشجویان پسادکترا در پژوهشگاه دانش‌های بنیادی بودند. تخصص اصلی او ذرات بنیادی، انرژی‌های بالا و کیهان‌شناسی بوده‌است. با پژوهشگاه دانش های بنیادی
 (مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات) نیز طی سال‌ های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ همکاری داشته‌اند. از جمله درس هایی ارائه شده توسط وی می‌توان به مکانیک کوانتومی و الکترومغناطیس، مکانیک آماری،
 ذرات بنیادی و نظریه میدان‌های کوانتمی اشاره کرد. علیمحمدی، یکی از برگزیدگان جشنواره بین‌المللی خوارزمی در سال ۸۶ بود و در پژوهش‌های بنیادی رتبه دوم را کسب کرد. وی از سال ۱۳۷۴ در دانشکده فیزیک دانشگاه تهران مشغول به تدریس بود و عضو هیئت علمی و ممیزه این دانشگاه بود.
وی همچنین در مقاطع مختلف تحصیلی شاخه فیزیک در تربیت معلم، وی همچنین به عنوان استاد راهنما و مشاور در پروژه‌ های پایان ‌نامه‌ های مرتبط با علوم فیزیکی، به فعالیت مشغول بوده.

*  درگذشت شاهرخ اورامی ، از شاعران آئینی ایران (1391ش)
اشاره:
«شاهرخ اورامی»، شاعر کردستانی متخلص به ماموستا اهون، متولد 1332 شهرستان سنندج، پنجشنبه 22 دی در سن 59 سالگی به دلیل ایست قلبی در بیمارستان توحید سنندج درگذشت. این شاعر یکی از شاعرانی بود که با این‌ که خود اهل سنت بود، اما شعرهای زیادی در مدح اهل بیت سروده بود. از آثار این شاعر کشورمان می‌توان به «تولای علی(ع) در فرهنگ کردهای اهل سنت جهان»، «شعاع مهر حسین(ع)»، «دیوان شعر کردی فاطمی و علوی»،
«تولای حسین(ع) در ادب اهل تسنن»، «مهر رضوی در آئینه ادبای کرد» و
«ترا من دوست دارم» اشاره کرد.

*   20  ربیع‌الاول  در گذر تاریخ

* درگذشت «ابوسهل هروی» دانشمند و ادیب (433 ق)
اشاره:
محمد بن علی هروی نحوی ولغوی شهیر، معروف به مؤذن، از ادبای قرن پنجم هجری قمری بوده است. وی دارای آثار قلمی از جمله اَسماءُ الاَسَد، اَسماءُ السیف و التلویحُ فی شرحِ الفَصیح می‏باشد. وفات وی در قاهره روی داد.

* رحلت «ابوطیب طبری» فقیه وادیب مسلمان (450 ق)
اشاره:
ابوطیب طبری، فقیه و ادیب مسلمان در سال 348 ق در آمل متولد شد و برای کسب دانش به نقاط مختلف سفر کرد. ابوطیب بالاخره در بغداد سکنی گزید و به درس و بحث پرداخت و در زمره‏ی علمای بزرگ زمان خود درآمد. وی تا پایان عمر طولانی خود، مسند قضا و افتاء را در بغداد برعهده داشت. ابوطیب طبری با ادبیات و شعر آشنا بود و اشعاری نیز سروده است. از جمله آثار ابوطیب می‏توان به جواب فی السّماع و الغِناء و التعلیقةِ الکبری فی الفروع در ده جلد، اشاره کرد.

*  وفات «محمد بن ابیوردی» شاعر و ادیب (507 ق)
اشاره:
از محمد بن احمد بن عثمان مشهور به ابیوردی، شاعر و ادیب مشهور، به عنوان شاعری خوش قریحه و لغت‏شناسی ادیب یاد شده است که درعلم لغت، حدیث، تاریخ و برخی از علوم دیگر استاد بود. وی در فن کتابت، مهارتی بسزا داشت و کُتُبش هنوز هم از جمله منابع مهم لغت به شمار می‏رود. اشعار ابیوردی از زیبایی خاصی برخوردار بوده و بیان وی، شیرین و روان می‏باشد. وی در اشعارش برخی معانی تازه را به نظم کشیده است. تاریخ ابیورد و طبقاتُ العُلوم از اوست. وفات ابیوردی در اصفهان روی داد.

*   12  ژانویه  در گذر تاریخ

* درگذشت «پیر دو فرما» ریاضی‏دان معروف فرانسوی (1665م)    

*  تولد «جک لندن» نویسنده بلند آوازه آمریکایی (1876م)