تا چند دهه پيش كه خودروهاي پهن پيكر و جادار به عنوان خودروهاي مدل روز و شناخته شده جهان به شمار ميآمدند، موضوع لزوم طراحي خودروهاي كوچك و درونشهري تنها در حد يك ايده فانتزي مطرح ميشد؛
اما از يكسو با گذشت ايام و بروز تغييرات گسترده در شيوه زندگي و از سوي ديگر پذيرش ناخواسته تغييرات مربوط به چالشهاي جهاني همچون انرژي و كمبود سوخت، اكنون كار به جايي رسيده كه درخصوص طراحي و كاربردي كردن خودروهاي درونشهري و حتي دو سرنشينه نيز رقابتي داغ ميان شركتهاي كوچك و بزرگ خودروساز جهان به راه افتاده است. خودروي مفهومي Gordon Murray T.25نتيجه چنين استراتژياي است كه پيشبيني ميشود در سالهاي نه چندان دور به يك خودروي مقبول براي بسياري از مصرفكنندگان تبديل شود.
نگاهي كلي به فاكتورهايي كه درخصوص طراحي اين خودرو ديده ميشود نشان ميدهد بيش از هر نكتهاي به بازگشت سريع سرمايه اوليه، صرف كمترين هزينه ممكن و در عين حال برگشتپذير بودن قطعات مختلف آن توجه شده است. از اينرو ميتوان متصور شد كه از هماكنون با خودرويي روبهرو ميشويم كه بر مبناي اصول نوين صنعت خودروسازي ساخته شده است. Gordon Murray T.25 براي نخستين بار در آكسفورد رونمايي شد تا كارشناسان صنعت خودروسازي از آن به عنوان تحولي شگرف در طراحي خودروهاي درونشهري ياد كنند. وزن بسيار كم، توجه به فاكتورهاي زيست محيطي، ايمني بالا، بازده قابل توجه و از همه مهمتر تجزيهپذير بودن بسياري از قسمتهاي آن از جمله نكاتي بوده كه توجه كارشناسان را به خود معطوف كرده است. اين خودرو تنها 3/1 متر پهنا دارد. ابعاد كوچك اين خودرو يكي از اهرمهاي اصلي است كه طراحان آن با استفاده از آن به تبليغ همهجانبه آن پرداخته و ميگويند: 3 دستگاه از اين خودرو را ميتوان در فضاي در نظر گرفته شده براي يك خودروي معمولي پارك كرد!
يكي از نكات جالب توجه اين خودرو در اين است كه برند ارائه كننده آن تنها 3 سال عمر دارد. Gordon Murray Design در سال 2007 و با هدف طراحي نسل متفاوت خودروها و مناسب براي استفادههاي درونشهري بنيان گذاشته شد و اكنون با گذشت 3 سال نتيجه كار به بار نشسته است. تفكري كه در پس ارائه اين برند جديد نهفته است، حول يك اصل كلي به جلو نگاه ميكند: لزوم ايجاد تغييرات بنيادين در شيوه طراحي خودروها و بهخصوص خودروهاي كوچك درونشهري. نتيجه اين طرز تفكر اين بوده است كه ميتوان براي توليد چنين خودرويي، كارخانهاي خودروسازي طراحي كرد كه تنها 20 درصد كارخانههاي فعلي خودروسازي وسعت داشته باشد.
اين خودرو در ماههاي گذشته در آزمونهاي مختلف و دشواري حضور داشته و تقريبا از تمامي آنها سربلند بيرون آمده است. ابعاد كوچك خودرو اين امكان را به راننده ميدهند تا آن را با زاويه عمود نسبت به جدول كنار خيابان نيز پارك كند. در اين صورت براحتي ميتوان3 دستگاه از اين خودرو را در فضاي در نظر گرفته شده براي يك خودروي معمولي پارك كرد، بدون آن كه احتمال برخورد درها در حين باز و بسته شدن وجود داشته باشد. طراحان خودرو معتقدند تاثيري كه اين فناوري نوين بر كاستن از حجم ترافيكهاي درونشهري خواهد گذاشت يكي از مهمترين فاكتورهايي خواهد بود كه در جلبنظر مشتريان نقش ايفا خواهد كرد. همچنين از آنجا كه Gordon Murray T.25خودرويي كوچك است حجم مواد به كار رفته در قسمتهاي مختلف آن نيز در مقايسه با خودروهاي امروزي به مراتب كمتر است كه اين خود در مقرون به صرفه بودن قيمت نهايي آن بسيار تاثيرگذار است. در اين خودرو راننده اشراف تقريبا صددرصدي نسبت به محيط اطراف دارد و اين همه به لطف بهرهگيري از تكنيك نوين استفاده از شيشههاي مخصوص به جاي جداره فلزي در نيم تنه بالايي خودرو صورت ميگيرد. از اينرو ميتوان گفت راننده ديد 360 درجهاي نسبت به محيط اطراف دارد و بدون شك همين فاكتور نقش مهمي در كاسته شدن از احتمال وقوع تصادفات خواهد داشت.
برگ برندهاي به نام وزن كم
در خودرويGordon Murray T.25چند فاكتور بيش از ساير فاكتورها خودنمايي ميكنند كه وزن، يكي از آنهاست. اندازهگيريهاي مختلف نشان دادهاند اين خودرو تنها 550 كيلوگرم يعني كمي بيش از نيم تن وزن دارد كه ميتوان آن را تقريبا معادل يك سوم وزن بسياري از خودروهاي فعلي دانست. در نتيجه به انرژي بسيار كمتري براي حركت دادن آن نياز بوده كه اين خود به معناي افزايش بازده خودرو در بخش مصرف سوخت است. پيشبيني شده است اين خودرو در قالب يك خودروي دوگانهسوز برقي به مرحله توليد تجاري برسد كه در اين صورت نيز در مصرف انرژي الكتريكي در آن شاهد يك ركورد جالب توجه خواهيم بود.
بسياري از خودروهاي امروزي در حين تصادفات خسارات و هزينههاي زيادي در بردارند كه علت اصلي آن يكپارچه بودن بدنه آنهاست. در چنين حالتي نياز به تعويض بخشي از بدنه خودرو به معناي تعويض كل بدنه است اما در Gordon Murray T.25 و با توجه به ابتكار عملي كه از سوي طراح ديده شده است چنين مشكلي با تقسيم بدنه به بخشهاي مختلف و قابل تفكيك برطرف شده است. از آنجاكه قسمت جلوي خودرو كمي فشردهتر از قسمت عقبي آن است آيينه بغلها تقريبا جزيي از بدنه دروني خودرو به حساب ميآيند. در چنين شرايطي خيال راننده از آسيب ديدن آنها در مواقعي كه خودرو با فاصله بسيار اندكي از خودروهاي مجاور يا موانع محيطي حركت ميكند كاملا راحت خواهد بود. در بدنه اين خودرو از موادي بهره گرفته شده است كه در بدنه خودروهاي رقابتهاي فرمول يك نيز ديده ميشود. اين ابتكار عمل موجب افزايش استحكام خودرو در قسمت عقب و جلوي آن شده است.
طراحان خودرو قرار گرفتن يك تا 3 سرنشين در آن را پيشبيني كردهاند و در عين حال فضاي كافي (160 تا 720 ليتر آن هم با توجه به گزينههاي مختلفي كه پيش روي خريدار قرار ميگيرد) براي قرار دادن بارها وجود
دارد.
در كل بايد اين خودرو را در زمره خودروهاي دوستدار محيط زيست و مناسب شهرهاي در حال متراكمتر شدن دانست. رخ نه چندان جذاب مهمترين ضعفي است كه برخي كارشناسان درخصوص اين خودرو مطرح ميكنند كه شايد با كمي ابتكار عمل بيشتر نتيجه كار جذابتر از محصول فعلي از كار در ميآمد.
از آنجاكه قسمت جلوي خودرو كمي فشردهتر از قسمت عقبي آن است آيينه بغلها تقريبا جزيي از بدنه دروني آن به حساب ميآيند.
مهدي پيرگزي / جام جم