* 18 آذر درگذر تاریخ

* انتصاب «موسیو مِرنارْدْ» به سمت خزانه‏داری کل ایران در پی اولتیماتوم روسیه به ایران (1290ش)
اشاره:
در پی اولتیماتوم دولت روسیه به دولت ایران مبنی بر عزل «مورگان شوستر» آمریکایی از سمت خزانه‏داری کل کشور و اخراج وی از ایران، دولت ایران در حالی که قوای روس در شهرهای آذربایجان ایران به قتل و غارت و کشتار مردم مشغول بودند به ناچار در برابر خشونت دولت تزاری تسلیم شد و به خدمت مستشاران آمریکایی پایان داد. دولت روس که هنوز هم به این موفقیت قانع نبود، به زودی دولت را مجبور ساخت که مجلس را منحل و اکثر مطبوعات را توقیف نماید و رئیس بلژیکی کل گمرک را که دست‏نشانده ایشان بود، به جای شوستر آمریکایی، خزانه‏دار کل ایران کند.
 سرانجام ناصرالملک که در این زمان، نائب‏السلطنه کشور بود «موسیو مرنارد» بلژیکی را به این سمت برگزید.

* رحلت عالم ربانی آیت ‏الله «میرسید محمد مدرس
 نجف آبادی» (1318ش)
اشاره:
آیت‏الله میرسیدمحمد بن سید محمد حسین مدرس نجف‏آبادی در حدود
سال 1256ش (1294ق) در نجف‏آباد به دنیا آمد.
جمعی از علمای بزرگ معاصر اصفهان از شاگردان معظمٌ له بودند. همچنین حاشیه بر کفایةُالاصول در 2 جلد از جمله آثار ایشان است. میرسیدمحمد مدرس نجف آبادی سرانجام در نیمه دی ماه 1318ش برابر با
25 ذی‏قعده 1358ق در 62 سالگی به دیار باقی شتافت و در قبرستان تخت‏فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.

* تعطیلی دانشگاه ‏های ایران در اعتراض به سفر «کارتر» رئیس جمهور وقت آمریکا
به ایران (1356 ش)

* به دنبال اعلامیه آیت الله خوانساری بازار تهران تعطیل کرد (1350ش)
اشاره:
اصناف و تجار در مسجد سیدعزیزالله حضور یافتند. در این اجتماع بزرگ واعظ شهیر آقای فلسفی سخنان مبسوطی ایراد نمود و اقدامات جنایتکارانه دولت بعثی عراق را در اخراج ایرانیان محکوم کرد. در این اجتماع سفراء کشورهای اسلامی حضور داشتند.
* نجفقلی خان صمصام السلطنه بختیاری با سه هزار نفر سوار بختیاری وارد اصفهان شد (1287ش)
اشاره:
و پس از تصرف شهر امر به تشکیل انجمن مشروطه داد. اقبال الدوله حاکم مستبد اصفهان به قنسولگری انگلیس پناه برد.

* امان الله میرزا ضیاء الدوله که در کنسولگری انگلیس در تبریز متحصن شده بود با
اسلحه گرم خودکشی کرد (1290ش)

* به پیشنهاد هیئت وزیران و فرمان ناصرالملک نایب السلطنه مسیومرنارد بلژیکی رئیس کل گمرک ایران بجای مورگان شوستر آمریکائی موقتاً به مقام خزانه داری کل تعیین شد. (1290ش)
اشاره:
به پیشنهاد هیئت وزیران و فرمان ناصرالملک نائب السلطنه مسیومرنارد بلژیکی رئیس کل گمرک ایران بجای مورگان شوستر امریکائی موقتاً به مقام خزانه داری کل تعیین شد. متن فرمان به این ش رح است: بر وفق پیشنهاد شورای وزراء، ما به طریق ذیل امر می نمائیم:
ماده اوّل - به ملاحظه تصمیم شورای وزراء که بر طبق عقیده کمیسیون مخصوص که از طرف اعضای منتخبه پارلمان تشکیل شده نموده اند، چون مستر مورگان شوستر از مقام خزانه داری کل منفصل شده اند مسیو مرنارد مدیر کل گمرکات موقتاً به مقام خزانه داری کل تعیین شده اند.
ماده دوم - بنابراین مسیومرنارد از تاریخ این حکم مشاغل خزانه داری را در تحت امر وزیر مالیه به عهده خواهد گرفت و از همان تاریخ تمام حوالجات و نوشتجات خزانه داری باید به امضای ایشان رسیده بدون آن از درجه اعتبار ساقط خواهند بود.
 ماده سوّم - کمیسیونی از طرف شورای وزراء تعیین و مجاز خواهد شد که به محاسبات خزانه دار سابق رسیدگی نموده و آنها را به کفیل خزانه داری جدید تفویض نماید. ماده چهارم - وزیر مالیه مسئول طریقه اداره نمودن و انجام وظائف خزانه داری کل است و ایشان تعلیمات لازمه را پس از تصویب شورای وزراء برای مدیر موقتی خزانه خواهد فرستاد.
 ماده پنجم - اجرای این حکم با
وزیر مالیه است. امضاء: ابوالقاسم ناصرالملک نائب السلطنه - نجفقلی رئیس شوری - وثوق الدوله وزیر خارجه - قوام السلطنه وزیر داخله - ذکاء الملک وزیر عدلیه - معاضدالسلطنه وزیر پست و تلگراف - غلامحسین وزیر جنگ - حکیم الملک
وزیر مالیه.

* درگذشت آیت ‌الله اژه‌ای ،
از علمای بزرگ اصفهان (1389ش)
اشاره:
آیت‌الله حاج شیخ علی محمد اژه‌ای از علمای بزرگ اصفهان که قبل از
سال 1300 (1299 هجری شمسی) در اصفهان متولد شده است روز 15 دی 1389 در سن نود سالگی دارفانی را وداع گفت و به
ملکوت اعلی پیوست.
وی پدر شهید مجاهد حجت‌الاسلام شیخ علی اکبر اژه‌ای بود که در جنایت بمب‌گذاری منافقین در هفتم تیرماه 1360 در محل حزب جمهوری اسلامی به همراه شهید مظلوم آیت‌ الله بهشتی و 72 تن از یاران امام به
 شهادت رسید.

*  13 ربیع الاول درگذر تاریخ

* فتح بیت المقدس از سوی سپاه اسلام پس از
 نبردهای خونین میان مسلمانان و سپاهیان روم در عهد خلافت
عمر بن خطاب (16 ق)

* آغاز دوران حکومت
 500 ساله‏ ی عباسیان در مکه
 بنا به روایتی (132 ق)
اشاره:
پس از کشتار و قتل عام فراوان برای کسب قدرت توسط عباسیان، بیعت ابوالعباس
عبدالله بن محمد بن علی بن عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب معروف به سَفّاح در
 13ماه ربیع الاول سال 132 ق انجام گرفت.
بدین ترتیب حکومت طولانی خاندان عباسی آغاز شد. ابوالعباس سفاح
اولین خلیفه‏ی عباسی، تا سال 136 ق خلافت کرد. مرگ سفاح در سال 136 ق در 32 سالگی
 واقع شد.

* تولد «قاضی جُرجانی» از ادبا و فقهای بزرگ شافعی(290 ق)
اشاره:
علی بن‏عبدالعزیز بن حسن بن‏علی بن‏اسماعیل، مکنّی به ابوالحسن جُرجانی، فقیه شافعی بود.
وی در عین حال شاعری ماهر و نویسنده‏ای زبردست به شمار می‏رفت. جرجانی برای تحصیل علوم و معارف، به بیشتر بلاد اسلامی سفر کرد.
 از آثار وی، دیوان شعر، رسائل، تفسیر القرآن و تهذیب التاریخ را می‏توان نام برد. وفات او را به اختلاف در سال‏های 366 362 و 392 ذکر کرده‏اند. قاضی جرجانی در گرگان
مدفون است.

* تولد «ملک الشعراء بهار» ادیب و سیاست‏مدار ایرانی (1304 ق)
اشاره:
استاد محمدتقی بهار یکی از بزرگ‏ترین گویندگان پارسی در چند قرن اخیر ازتاریخ ادبیات ایران است. فعالیت‏های ممتد ادبی او نزدیک به نیم قرن ادامه داشت و در کنار آن وارد کارهای سیاسی نیز گردید.
اهمیت شعر بهار در آن است که زبان فصیح پیشینیان را به بهترین صورت درسخن خود به کار برد و از حدود فشرده و تنگ موضوعات قدیم در شعر بیرون آمد. تألیف سبک‏شناسی و نیز تصحیح تاریخ سیستان و مُجمَلُ التَّواریخِ و القِصَص ازفعالیت‏های ادبی وی به شمار می‏روند.

* 5 ژانویه درگذر تاریخ

*  آغاز جنگ ‏های 24 ساله بین امپراتوری ایران و روم (603م)

* کشف سرزمین اروگوئه
در آمریکای لاتین (1516م)
 
* چاپ نخستین اسکناس اروپا در سوئد (1691م)