* 30 آذر در گذر تاریخ

* سرنگونی سلسله ساسانی
با قتل یزدگرد سوم (21 ش)
اشاره:
به دنبال شکست یزدگرد سوم آخرین پادشاه سلسله ساسانی از سپاه اسلام در نهاوند، این سلسله پس از 416 سال حکومت، منقرض شد و مسلمانان، ایران را فتح کردند.
 سپاه اسلام با آن که نفرات و تجهیزات بسیار کمتری از ارتش ایران داشت، اما به خاطر روحیه بالا و ایمان محکم، در نبردهای پیاپی که چند سال طول کشید، ارتش ساسانی را شکست داد که آخرین آنها، جنگ نهاوند بود. با سقوط سلسله ساسانیان، ایرانیان که از ظلم و فساد پادشاهان ناراضی بودند، به خاطر ارزش‏ها و اصول متعالی اسلام همچون یگانه‏پرستی، عدالت و برابری، به این دین گرائیدند و به تدریج، خود، در گسترش آن کوشیدند.

* سالارالدوله با لشکری مجهز وارد کرمانشاه شد (1290ش)

* ارسال پیمان سه جانبه بین ایران و شوروی و انگلستان به مجلس شورای ملی (1320 ش)
اشاره:
مهم‏ترین اقدام کابینه محمد علی فروغی
 پس از روی کار آمدن محمدرضا پهلوی و درگیر و دار جنگ جهانی دوم و حضور متفقین در ایران، امضای پیمان بین دولت ایران و دولت‏های اتحاد جماهیر شوروی و انگلستان بود که متن آن طی ماده واحده‏ای در 30 آذر 1320 تقدیم مجلس شد. در این پیمان احترام به حاکمیت ایران از طرف دولت‏های روس و انگلیس، قراردادن تسهیلات لازم در اختیار شوروی و بریتانیا در دوران جنگ از طرف ایران و نگاهداری نیروهای نظامی متفقین در ایرانی تا هر زمان و... عنوان شده بود. این پیمان هر چند به ظاهر ضرری به حال ایران نداشت ولی حضور طولانی مدت این نیروها در ایران و نیز ضربات ناشی از جنگ و تحمیل هزینه‏های طاقت‏فرسا، بر مردم کشور بسیار گران آمد و فقر و فلاکت بیشتری نصیب مردم محروم نمود. بعد از جنگ، نیروهای شوروی علی رغم تعهد جهت خروج فوری، در این کار، بسیار تعلُّل کردند که پس از شکایت دولت ایران به سازمان‏های بین‏المللی، این نیروها، حاضر به تخلیه ایران شدند.

* سینمای دریای مشهد ظرف سه ساعت به کلی سوخت (1350ش)

* هویدا در شورای مرکزی
 حزب ایران نوین گفت: ملت ایران جواب دشمنان متجاوز را با مشت آهنین می دهد(1350ش)

* وزیر دادگستری در
 مقامات قضائی تغییرات دامنه داری داد (1350ش)

* دولت شوروی
 چهار هزار تن پنبه از ایران خریداری کرد(1351ش)

* ایران از آمریکا پانصد هلیکوپتر خریداری کرد(1351ش)

* کنفرانس ژنو با شرکت نمایندگان مصر، اسرائیل و اردن با گفتگو در مورد اراضی اشغالی اسرائیل و جنگ خاورمیانه آغاز شد (1352ش)
* ژاک شیراک نخست وزیر فرانسه برای یک دیدار رسمی وارد تهران شد(1353ش)

* طبق یک موافقتنامه درازمدت ایران یکصد میلیارد ریال
کالا از رومانی وارد
 می کند(1353ش)

* در جریان گروگان گیری
هیئت های نفتی در وین، یک پلیس، یک کارمند، و یک عضو هیئت نفتی کشته شدند(1354ش)

* سازمان ملل متحد مبارزه مسلحانه علیه هرگونه استعمار را مجاز اعلام کرد(1355ش)

* شهرداری تهران اعلام کرد، تعداد اتومبیل های تهران از مرز یک میلیون و پانصدهزار گذشت (1356ش)

* توافق شوروی برای ارسال تسلیحات پیشرفته به عراق در جریان جنگ تحمیلی (1364ش)
اشاره:
گسترش مناسبات همه جانبه عراق و شوروی سابق در جریان جنگ تحمیلی، این امکان را فراهم ساخت تا روس‏ها اهداف جدید سیاست خارجی خود را در منطقه و در برابر ایران پی‏گیری کرده و در مقابل، عراقی‏ها نیز با برخورداری از حمایت سیاسی - نظامی شوروی، تجهیزات نظامی و کمک‏های مستشاری دریافت کنند. بر این اساس بود که روس‏ها علاوه بر ارسال سلاح به عراق، با ارزیابی از ضعف‏های ساختاری ارتش آن کشور در وضعیت دفاع و حمله، در توسعه نیروهای مسلح عراق و طرح ریزی استراتژی تهاجمی عراق نیز نقش فعال و محوری داشتند. کمک‏های شوروی سابق به عراق در این مرحله در مقایسه با کمک سایر کشورها بسیار برجسته‏تر و نمایان‏تر بود و تا اندازه‏ای، تاثیرات سرنوشت‏سازی بر روند تحولات جنگ داشت. این کمک‏ها تا اندازه‏ای بود که شوروی در حدود شصت درصد از تجهیزات نظامی عراق را تأمین می‏کرد.

* شب یلدا، طولانی‏ ترین
 شبِ سال
اشاره:
شب یَلدا یا شب چلّه بلندترین شب سال در نیم‌کره شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر
(آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) اطلاق می‌شود. ایرانیان و بسیاری از دیگر اقوام شب یلدا را جشن می‌گیرند. این شب در نیم‌کره شمالی با انقلاب زمستانی مصادف است و به همین دلیل از آن زمان به بعد طول روز بیش‌تر و طول شب کوتاه‌تر می‌شود. یلدا و جشن‌هایی که در این شب برگزار می‌شود، یک سنت باستانی است. مردم روزگاران دور و گذشته، که کشاورزی، بنیان زندگی آنان را تشکیل می‌داد و در طول سال با سپری شدن فصل‌ها و تضادهای طبیعی خوی داشتند، بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند کارها و فعالیت‌های خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت و حرکت و قرار ستارگان تنظیم کنند.

*  28 صفر در گذر تاریخ

* رحلت جانسوز پیامبر اسلام «حضرت محمد (ص)» (11 ق)
اشاره:
پیامبر عظیم الشأن اسلام حضرت محمد(ص) در سن شصت و سه سالگی پس از 23 سال رسالت و نبوت به لقای معبود شتافت. دین اسلام در مکه به کندی پیش می‏رفت و آزار مشرکان مانع رشد اسلام بود اما درمدینه، تحول بزرگی در نشر اسلام حاصل شد و اسلام، تمام جزیرةالعرب را فرا گرفت. هرچندرسول خدا(ص) تلاش فراوانی در حفظ نظم و انضباط دینی مردم انجام دادندولی پس از رحلت آن بزرگوار، مردم به بزرگترین وصیت حضرتش که پیروی از امیرالمؤمنین(ع) بود، عمل نکردند.

* شهادت «امام حسن مجتبی(ع)» (50 ق)
اشاره:
معاویه که وجود امام حسن(ع) را برای بیعت گرفتن یزید مانع می‏دید، به جَعده دختر اشعث خوارجی و همسر امام نوشت: اگر شوهرت را مسموم کنی، تو را به عقد پسرم یزید در خواهم آورد و صد هزار درهم نیز به همراه نامه برای جعده فرستاد. این وعده کار خودش را کرد و این زن به هوای ازدواج با یزید، پسر رسول خدا(ص) را مسموم نمود. هرچند هیچ گاه به آرزوی پلید خود نرسید. سن شریف امام حسن مجتبی(ع) به هنگام شهادت 47 سال و مدت امامت آن حضرت 10 سال بوده است.

*  21 دسامبر در گذر تاریخ

* مرگ «جیووانی بوکاچیو» ادیب و نویسنده معروف ایتالیایی (1375م)

* تولد «ژوزف استالین» دیکتاتور سفاک شوروی سابق (1879م)

* استقلال اولیه «بلغارستان» از امپراتوری عثمانی (1908م)

* افتتاح نمایشگاه مینیاتور ایران در موزه ملل شرق مسکو (1963م)

* تأسیس «سازمان آزادی بخش فلسطین» توسط مبارزان فلسطینی (1964م)

* گروگان‏گیری وزیران نفت اوپک در جریان نشست این سازمان در ویِن (1975م)

* سقوط هواپیمای مسافربری آمریکا بر فراز «لاکربی» در اسکاتلند (1988م)

* انتخاب شارل دو گل ،
به عنوان رئیس جمهور فرانسه (1958م)

* استقلال نپال (1923م)

* درگذشت عصمت عبدالمجید دبیر کل سابق اتحادیه عرب (2013م)