به گزارش خبرگزاری مهر، در راستای بحث، چگونه فلسفه ورزی کنیم؟ عنوان "خانواده فلسفه تعلیم و تربیت"را بر می گزینم و چند نکته به عنوان تکمله سخن اشاره می شود که در راستای بحث، چگونه فلسفه ورزی کنیم؟ خالی از لطف نیست.
۱- فلسفی شدن به از فلسفی بودن تام و تمام است که برخی مدعیان فیلسوف بودن دارند، بهتر است که ما اعضای خانواده تعلیم و تربیت، در راستای فیلسوف شدن از راه فلسفه ورزی همت گماریم و برای ارتقای خانواده فلسفه تعلیم و تربیت از هیچ کوششی دریغ نورزیم.
۲- دانش ارایه شده دانشمندان و فیلسوفان به دو شکل قابل مطالعه است:
یک: درون نظریه ای و دوم: برون نظریه ای.
یک: درون نظریه ای به این معنا که مفاهیم، اصطلاحات و ... آرای یک فیلسوف را بخوانیم و در داخل همان نظریه بسط و تعمیم، تطبیق دهیم تا اگر تناقضاتی، تضادهایی در درون هرم ساخت شناختی اش دارد، کشف و رفع و یا دست کم به فهم خویش در آوریم.
دوم: مطالعه برون نظریه ای است که با همین شیوه مطالعه درون نظریه ای، به جای آنالیز یک نظریه، آرای دیگران را در تطبیق با نظرات هم سن خوانش مورد تحلیل، تفسیر، تطبیق و تبیین قرار می دهد، لذا برای فلسفی شدن علاوه بر مطالعه درون نظریه ای به مطالعه دانش برون نظریه ای نیاز می باشد.
۳- به نظر من دانش فلسفی به دودسته دانش اخذی و تالیفی قابل تقسیم اند که عبارتند از:
الف-دانش اخذی که از طریق فلسفه خوانی واسطه ای حاصل می شود و گهگاه با خطا واستنباطات نادرست و حتی تناقضات فلسفی و مغالطات آکادمیک آغشته می شود که باید با نظارت اهل فن یعنی فیلسوفان دانش بهنگام اصلاحات انجام شود . مطالعه منابع دست اول(به زبان اصلی) و منابع دست دوم (به زبان خواننده یا ترجمه ای) است که میزان خطاها و مغالطات در این بخش دست کم از نظر ترجمه ای اش کمتر می باشد.
ب-دانش تالیفی به این معناست که فیلسوف از طریق چند مرحله مندرج در روشهای تحقیقاتی تطبیقی است استفاده می کند که عبارتند از:
توصیف اطلاعات متعدد پیرامون یک موضوع خاص مطالعاتی ـ فلسفی اخذی
تفسیر اطلاعات و دانش اخذی
هم سنجی دانش و اطلاعات جمع آوری شده در بسته های فنی فلسفی انجام شود تا شباهتها و تفاوتهای منطقی بین آنها (درون نظریه ای و برون نظریه ای) حاصل شود تا اینجا بحث تعیین صحت و سقم مفاهیم اخذی از سایر اندیشمندان فلسفی است.
مقایسه و نتیجه گیری به قصد تعیین استحکامات مفاهیم اخذی که به مفاهم تالیفی مبدل شود .
۴- فلسفه فهمی هم به عنوان گامی از فلسفیدن مطمح نظر قرار گیرد و شایسته است گفته شود که گامهای آن عبارتند از:
گام اول فلسفه خوانی است که با خواندن عادی منابع فلسفی – استدلالی امکان پذیر است.
گام دوم فلسفه شناسی است که شایسته است ابتدا با نظارت یک یا چند فیلسوف عام وفلسفه دان خاص،گذر دانش فلسفی فرد طالب فلسفه دانی، به شناخت فلسفه احراز گردد.
گام سوم فلسفی شدن است که با أخذ و تالیف مفاهیم مستنتج در متون عام و خاص فلسفی (دانش اخذی و تألیفی) حاصل می شود.
گام چهارم تلاش در به روزآوری دانش اخذی و تألیفی فیلسوف است که بتواند از منابع دست اول فلسفیدن ملی و بین المللی، چه شخصا وچه جمعا با همیاری متخصصان زبانی رشته های دیگر به فهم خویش در آورد.
نتیجه اینکه می توان از طریق استفاده از منابع دست اول فلسفی بودن یا فیلسوف بودن را به فلسفی شدن و یا فیلسوف ماندن با دانش اخذی و تألیفی به هنگام ساز تبدیل شد و برای فلسفی شدن علاوه بر مطالعه درون نظریه ای به مطالعه دانش برون نظریه ای فیلسوفان کلاسیک، معاصر و پیشرفته همت گمارد.
این قسم آرزوی دیرینه انجمنهای فلسفی دنیای ماست که امید است از حالت مغفول به رخ مقبول و معقول در آید. با درود بر همه همکاران که باب فلسفه ورزی را به تحلیل، تاویل، تفسیر، تدقیق، تبیین کشاندند و به تعریض تخصصی آن در رسانه های مجازی همت می گارند.*
*نویسنده:دکتر عباس شکاری، عضو هیات علمی دانشگاه کاشان