علائم و نشانه‌هاي مسموميت غذايي بسته به علل پيدايش تفاوت دارند اما بيشتر مسموميت‌ها منجر به بروز يك يا چند نشانه زير خواهند شد: تهوع ، استفراغ ، اسهال آبكي ، درد شكمي ، بي اشتهايي ، خستگي و تب.
علائم و نشانه‌ها ممكن است در عرض چند ساعت پس از خوردن مواد غذايي آلوده يا حتي چند روز بعد شروع شوند.
چه زماني به دكتر مراجعه كنيم؟
اگر يك يا چند مورد از حالات زير را داشتيد، فورا به پزشك مراجعه كنيد.
تهوع و استفراغ مكرر ، استفراغ خون ، اسهال شديد ، وجود خون در اجابت مزاج، درد شديد شكمي ، تشنگي شديد ، خشكي دهان ، ادرار كم يا عدم ادرار ، ضعف شديد و سرگيجه.
افراد مسن، زنان باردار، شيرخواران و كودكان و افرادي كه مبتلا به بيماري‌هاي مزمن مانند ديابت بوده يا در حال دريافت شيمي‌درماني يا پرتودرماني هستند بيشتر در معرض اين مشكل قرار دارند.
عوارض
شايع‌ترين عارضه مسموميت، كم‌آبي بدن (از دست دادن شديد آب، املاح و مواد معدني ضروري) است.
اگر شما فردي بزرگسال و سالم هستيد و مايعات كافي براي جبران آب از دست رفته مي‌نوشيد، دچار مشكل جدي نخواهيد شد. اما نوزادان، سالمندان و بيماران ممكن است با كم‌آبي بدن روبه‌رو شوند. در اين صورت حتي ممكن است لازم باشد در بيمارستان بستري شده تا اقدامات لازم براي آنها صورت گيرد.
مسموميت غذايي در اكثر موارد به خودي خود در عرض 48 ساعت بهبود مي‌يابد؛ اما براي داشتن حسي بهتر نكات زير را رعايت كنيد:
به معده خود استراحت دهيد و خوردن و آشاميدن را براي چند ساعت متوقف كنيد.
سعي كنيد تكه‌اي يخ را مكيده يا آب كافي بنوشيد.
پس از بهبود نسبي، به تدريج شروع به خوردن و نوشيدن كنيد و از غذاهايي كه هضم آنها ساده‌تر است شروع كنيد. اگر تهوع شما برگشت، دوباره خوردن را قطع كنيد.
بيماري و كم‌آبي بدن، باعث خستگي و ضعف شما مي‌شود پس استراحت را فراموش نكنيد.
مقابله و پيشگيري
هميشه پيشگيري بهتر از درمان است پس اين كارها را فراموش نكنيد.
- دست‌ها، ظروف و سطوح مربوط به مواد غذايي را مرتب بشوييد.
- مواد غذايي خام را جدا از مواد آماده مصرف نگهداري كنيد. هنگام خريد، آماده كردن غذا يا نگهداري آنها، گوشت، مرغ و ماهي را جدا از مواد غذايي ديگر نگه داريد.
- پخت غذاها بايد در درجه حرارت مطمئن صورت گيرد. عوامل بيماريزا اغلب در دمايي بين 63 تا 74 درجه سانتي‌گراد از بين خواهند رفت.
- غذاهاي فاسدشدني را بي‌درنگ در يخچال يا فريزر قرار دهيد. اگر ماده غذايي‌اي را قرار نيست طي دو روز آينده مصرف كنيد حتما در فريزر قرار دهيد.
- مواد غذايي منجمد را در دماي اتاق قرار ندهيد. امن‌ترين شيوه براي آب كردن يخ غذاها، استفاده از يخچال يا مايكروويو (انجمادزدايي) است. ريختن آب سرد روي غذا نيز شيوه‌اي مطمئن خواهد بود.
- اين نكته را هميشه به ياد داشته باشيد؛ اگر به سلامت غذايي اطمينان نداريد، آن را مصرف نكنيد.
نيلوفر اسعدي بيگي
جام جم