* 8 مهر در گذر تاریخ

* رحلت فقیه جلیل آیت‏الله
 «سید محمد صادق لواسانی»
یار دیرین امام خمینی(ره)
 (1369 شمسی)
اشاره:
آیت‏الله سید محمد صادق لواسانی در سال 1285
 در خاندانی عالم در نجف اشرف به دنیا آمد. وی در نوجوانی
 به همراه پدر به همدان رفت و پس از مدتی برای ادامه دروس حوزوی راهی اراک شد. آیت‏الله لواسانی در هفده سالگی پس از تأسیس
 حوزه علمیه قم به این شهر هجرت کرد و پس از مدتی
 با حضرت امام خمینی، هم حجره و هم بحث شد. ایشان در قم از محضر استادان بزرگواری همچون حاج شیخ عبدالکریم حائری، سید محمد تقی
 خوانساری، سید محمد حجت، محمدعلی شاه آبادی و میرزاجواد آقا ملکی تبریزی دروس خارج فقه و اصول، عرفان، سیر و
 سلوک و حکمت و فلسفه را فراگرفت و سپس در نجف در پای درس بزرگانی چون آقاضیاءالدین عراقی و میرزا ابوالحسن مشکینی به شاگردی نشست. آیت‏الله لواسانی در سال 1314ش از طرف مراجع بزرگ قم
 به تولیت مدارس فیضیه و دارالشفاء منصوب شد و این دو حوزه علمیه را به مدت شش سال
 به بهترین وجه اداره کرد. این عالم مجاهد
 پس از آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی،
 بارها حمایت قاطع خود را از امام عنوان کرده
 و پس از تبعید ایشان به ترکیه، به نمایندگی تام‏الاختیار
 آن حضرت در تهران منصوب گردید. فعالیت‏های آیت‏الله لواسانی پس از مدتی
 برای رژیم گران آمد و ایشان را به مدت سه سال
به منطقه هشت‏پر در تالش تبعید کردند. وی
 بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، بی‏هیچ نام و عنوانی در کنار امام قرار گرفت و تا آخرین لحظه
 پشتیبان آن حضرت بود. این مرد الهی سرانجام در 8 مهر 1369 ش برابر با نهم ربیع الاول
 در 84 سالگی دارفانی را وداع گفت و
 در حرم مطهر حضرت معصومه به خاک سپرده شد.

* روز بزرگداشت مولانا جلال‏الدین محمد بن بهاء الدین معروف به مولوی
اشاره:
جلال الدین محمد بن بهاء الدین محمد، معروف به مولانا، مولوی، ملای روم و جلال الدین
 رومی، در سال 604ق در بلخ به دنیا آمد. در کودکی با پدرش بهاءالدین محمد
 معروف به بهاء ولد، مقارن حمله مغول
 به آسیای صغیر (ترکیه امروزی) رفت و
با خاندانش در قونیه مستقر شد. مولوی
پس از فراگیری علوم از پدر و دیگر استادان قونیه
 و شام به تدریس پرداخت.
 وی بعدها با عارفی واصل و بزرگ به نام شمس الدین
 محمد تبریزی در قونیه ملاقات کرد و
 از نَفَسِ گرم او چنان به تاب و تب افتاد که دیگر تا دم واپسین، سردی نیافت و هیچ‏گاه از ارشاد سالکان و افاضه حقایق الهیه
 باز نایستاد. از این دوره پرشور که سی سال از پایان حیات مولوی را شامل می‏شود، آثار بی‏نظیری
 از این استاد بزرگ به وجود آمد. در مثنوی معنوی
 که آن را به‏حق باید یکی از بهترین نتائج اندیشه
 و ذوق فرزندانِ آدم و چراغ فروزانِ راه عرفان
 دانست، مولوی، مسائل مهم عرفانی، دینی و اخلاقی را مطرح کرده و هنگام توضیح، به بیان آیات و احادیث و امثال مبادرت می‏جوید. غیر از مثنوی، غزل‏های مولوی به منزله دریای جوشانی از عواطفِ حاد و اندیشه‏های بلند شاعر است که با نشیب و
 فراز همراه است. همچنین کتبِ فیه ما فیه، مکاتیب و مجالس سبعه از جمله آثار منثور مولانا
 است. مولانا جلال الدین رومی، سرانجام
در سال 672 ق در 68 سالگی به وصال معبود
 شتافت و پس از تشییع و نمازی با شکوه
 در قونیه به خاک سپرده شد. مزار او
 در ترکیه، زیارتگاه دوستداران ادب پارسی و عرفان اسلامی است.

* وزیر دفاع انگلیس
وارد تهران شد(1352ش)

* از طرف عضدالملک
 نائب السلطنه سپهدار تنکابنی
 به رئیس الوزرائی
انتخاب گردید(1288ش)
 
* تصویب نشان
 «امام خمینی»(ره)
به عنوان عالی ‏ترین نشان دولت جمهوری اسلامی ایران
(1378 ش)

* 5 ذی الحجه در گذر تاریخ

* شکست «عباس میرزا»
نائب ‏السلطنه از قوای روسی
 در نبرد اصلاندوز(1228 ق)
اشاره:
با تجاوز قوای روسی به شمال کشور، عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه قاجار
 به مقابله با آنان برخاسته و آن‏ها را شکست داد. پس از مدتی، بین سپاهیان ایران و روس
 در محلی به نام اصلاندور در کنار رودخانه ‏ ارس
 جنگی روی داد که به شکست ایران انجامید. فتحعلی شاه که خطر را نزدیک می‏دید، تقاضای صلح کرد و روسیه نیز که گرفتار جنگ
 با ناپلئون بود از این تقاضا استقبال نمود. درنتیجه، قراردادی که به پیمان گلستان معروف است منعقد شد و به موجب آن، همه‏ی ولایاتی
 که تا آن تاریخ در تصرف روس‏ها
 بود به اضافه‏ی قره باغ، شروان، باکو، دربند ودیگر مناطق به مالکیت دولت روس درآمد.

* تولد شیخ «محمد غزالی» دانشمند بزرگ مصری(1335 ق)

اشاره:

در تاریخ 1334 هـ.ق . در یک خانواده ساده
 و متدین در روستای «نکلاالعنب» واقع
 در استان بحیره، کودکی دیده به جهان گشود که بعدها به عنوان یکی از متفکرین بزرگ جهان اسلام معروف و مشهور شد.
پدرش شیخ احمد السقا که یکی از تجار روستا
به شمار می‌آمد و دوستدار اهل بیت(ع) بود. غزالی با پشتکار و کوشش، پس از چهار سال تحصیل
در 1360 هـ. ق. در سن 26 سالگی، موفق شد
از دانشگاه الأزهر فارغ‌التحصیل شود. همچنین موفق به کسب اجازه دعوت و ارشاد و اجازه تدریس در دانشگاه الأزهر گردید. غزالی در دانشکده اصول دین و
 مرکز بررسی‌های عربی و اسلامی دانشگاه الأزهر
 مشغول تدریس و فعالیت علمی شد. همچنین سالیانی چند، ریاست شورای معارف اسلامی دانشگاه عبدالقادر را به عهده داشت و
 به عقیده صاحبنظران، اعتبار این دانشگاه
در دوره‌های فوق‌لیسانس و دکترای رشته‌های فرهنگ اسلامی، مبانی دین و شریعت اسلام و...
 بیشتر مرهون کلاس‌های درس غزالی بوده است. به عقیده غزالی یکی از عوامل مهم
 در شکل گیری وحدت میان توده های مردم، نقش عالمان دینی در کلیه فرقه های اسلامی است. این نکته بدیهی است که اگر عالمان
 در سخنرانی ها، کنفرانس ها و نوشتارهای خود
 به موضوع وحدت توجه کنند، جو جامعه اسلامی
 نیز به سوی وحدت پیش خواهد رفت.

* درگذشت فقیه و عارف بزرگ آیت ‏الله «محمدحسین
 غروی اصفهانی» (1361 ق)
اشاره:
شیخ محمدحسین غروی اصفهانی معروف
 به کمپانی فرزند شیخ محمدحسن در دوم محرم 1296
 در کاظمین دیده به جهان گشود. وی با حمایت پدر
 که از بازرگانان متدین بود تحصیلات خویش را
 با جدّیت شروع کرد. سطح را نزد شیخ حسن
 تویسرکانی فرا گرفت؛ آن گاه
از محضر آقاسیدمحمد فشارکی اصفهانی و حاج آقا رضا همدانی بهره برد واز شاگردان آخوند ملامحمد کاظم خراسانی گردید.
 پس از ارتحال آخوند، به تدریس پرداخت. درس اصول و فقه ایشان بسیار دقیق بود و
 با زبان عربی فصیح بیان می‏شد. آیت الله کمپانی
 علاوه بر نبوغ و تبحّرش در فقه و اصول؛
 در کلام، تفسیر، حکمت، تاریخ، ادب، عرفان و سایر علوم نیز مهارت داشت. آیت الله غروی
 نزد علماء زمان از احترام و بزرگداشت  بسیاری
 برخوردار بود و زمانی دراز به تدریس فقه
 و اصول و علوم عقلی اشتغال داشت.
 مجلس درس این عالم ربانی مجمع اهل فضل
 و کمال بود ولی در تدریس فلسفه شهرتی خاص
 داشت. حضرات آیات عظام سید محمد حجت
 کوه‏کمره‏ای، سیدمحمدهادی میلانی، سیدابوالقاسم خویى، سید عبدالاعلی سبزواری، محمدتقی بهجت فومنی و محمدرضا مظفر از جمله شاگردان این عالم ربانی می‏باشند. ایشان در فلسفه، حکیمی عرفانی مشرب
 و در اخلاق، مخزن اسرار بود و در سیر و سلوک به مقام شهود رسیده بود. از همه بریده
 و به دوست پیوسته بود. معروف است که حدود 12 سال ازدرس و بحث کناره گرفت و به سیر و سلوک پرداخت. از این عالم بزرگوار
 بیش از 10 کتاب و رساله بر جای مانده است. که برخی از آن‏ها عبارتند از: الاجتهاد و التقلید و العِداله، اُرجوزَةٌ فی الصوم، الانوارُ القُدسیّه، تُحفةُالحکیم، دیوان اشعار، نَهایةالدِّرایة فی شرح الکفایة و منظومه‏ای در اعتکاف.
 وی سرانجام در سپیده دم پنجم ذیحجه1361 (ق)
 بر اثر سکته قلبی در 65 سالگی درگذشت و پیکر پاکش در کنار مقبره‏ی علامه حلی
 در نجف اشرف به خاک سپرده شد.

* 30 سپتامبر در گذر تاریخ

* کشف سرزمین نیکاراگوئه
 در آمریکای مرکزی توسط دریانوردان اسپانیا (1512م)

* تصرف شهرهای دمشق و حَلَب توسط انگلیس در جریان
 جنگ جهانی اول (1918م)

* پایان کنفرانس تاریخی مونیخ در آلمان قبل از جنگ جهانی دوم

* وقوع پرتلفات ‏ترین کودتای قرن بیستم در کشور اندونزی

* روز ملی و استقلال «بوتْسوانا» از استعمار انگلستان (1966م)

* روز جهانی ناشنوایان