حتی برخی منتقدان سینمایی به شوخی (و شاید هم جدی) میگویند برای یافتن این فیلم گمشده ، وجود خود سربازرس شرلوک هلمز ضروری است و کسی جز او نمیتواند معمای گم شدن این فیلم را حل کند.
کارزار جدیدی که انستیتو فیلم بریتانیا به راه انداخته، برای پیدا کردن یک کپی از اولین فیلم بلند سینمایی است که براساس داستان کلاسیک و معروف شرلوک هلمز ساخته شده است. این فیلم صامت از سوی جورج پیرسون کارگردانی شده و «مطالعهای در اسکارلت» نام دارد. فیلم سیاه و سفید پیرسون پاییز سال 1914 روی پرده سینماها رفت و با استقبال بالای منتقدان و تماشاگران سینما روبهرو شد. این درام پررمز و راز، اولین اقتباس سینمایی از داستان سرآرتور کانن دویل به همین نام بود. قصه خیالی فیلم درباره یک جنایت عجیب و غریب بود که در جریان سفر شرلوک هلمز جوان اهل بیرمنگام به خاک آمریکا اتفاق میافتد و او را درگیر یکسری ماجراجویی هیجانانگیز میکند. کل صحنههای فیلم در تابستان 1914 در استودیوی قدیمی وارتون هال فیلمبرداری و خیلی سریع آماده نمایش عمومی شد. دومین فیلم شرلوک هلمز پیرسون به نام «دره ترس» سال 1916 اکران عمومی شد. اچ آسانتبری نقش هلمز را در این فیلم بازی کرد. این فیلم هم جزو کارهای گمشده انستیتو فیلم بریتانیاست.
در جستجوی گمشده
برایان دیکستون از مسئولان آرشیو انستیتو فیلم بریتانیا در رابطه با این موضوع میگوید: «آرزوی هر دوستدار سینما و مسئول آرشیو این است که بتواند فیلمهای گمشده را پیدا کند. اما اولین فیلم شرلوک هلمزی سینما از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شخصیت شرلوک هلمز شهرت بینالمللی دارد و در همه جای دنیا او را بخوبی میشناسند.
در هر نقطه از جهان، هلمز را به عنوان یک کارآگاه جسور و بزرگ میشناسند و میخواهند در ماجراجوییهای او حضور داشته باشند. به همین دلیل، فوقالعاده خواهد شد اگر کسی یا کسانی بتوانند در پیدا کردن فیلم به ما کمک کنند و باعث خلق یک جشن و بزرگداشت باشکوه شوند. برای همه ما اهمیت زیادی دارد که شانس تماشای دوباره این فیلم را داشته باشیم. به گفته این آرشیویست، انستیتو فیلم بریتانیا امیدوار است نشانهای از اولین فیلم شرلوک هلمزی تاریخ سینما را در گوشه انبار یکی از اهالی انگلستان پیدا کنند. در اولین قدم، آگهیهای زیادی در این رابطه در شهری که الهامبخش خلق کاراکتر هلمز شد، پخش شده است. در عین حال، نمایشگاه شرلوک هلمز اواسط ماه اکتبر در موزه لندن برپا میشود. اهل فن میگویند مسئولان انستیتو فیلم بریتانیا امیدوارند تا این تاریخ، یکی از اهالی کشور انگلستان موفق به پیدا کردن فیلم موردنظر در گوشهای از عمارت قدیمی خود شود.
شرلوک هلمز تازه
بحث پیدا کردن اولین فیلم شرلوک هلمزی تاریخ سینما در حالی بازتاب وسیعی در رسانههای هنری دنیا داشته که صنعت سینما در تدارک تولید سومین قسمت مجموعه فیلم احیا شده شرلوک هلمز است. هنوز زمانی برای شروع کار فیلمبرداری فیلم اعلام نشده و گفته میشود کار نگارش فیلمنامه آن توسط درو پیرس به مراحل نهایی رسیده است.
به احتمال زیاد کلید فیلمبرداری فیلم اواخر فصل پاییز زده شود. با آنکه رابرت داونی جونیور برای سومین بار در نقش هلمز ظاهر میشود، هنوز کارگردانی برای آن انتخاب نشده است. جودلا در نقش دوست صمیمی هلمز یعنی دکتر واتسون بازی خواهد کرد و ریچل آدامز هم ایرنه آدلر دوست صمیمی این دو مرد ماجراجو خواهد بود.
کمپانی برادران وارنر، تهیهکننده این مجموعه فیلم، خط اصلی قصه قسمت تازه آن را فاش نکرده و قصد دارد فیلم را در سکوت خبری جلوی دوربین ببرد. اولین قسمت نسخه دوبارهسازی و احیاشده فیلم سال 2009 روی پرده سینماها رفت. گای ریچی، فیلمساز مستقل و غیرمتعارف انگلیسی، کارگردانی آن را به عهده داشت. این نسخه سیاهتر و تلختر از نسخههای قبلی سینمایی و تلویزیونی شرلوک هلمز بود و مورد استقبال تماشاگران و حتی منتقدان قرار گرفت.
این فیلم که تا به حال چند بار از تلویزیون ایران هم پخش شده، با هزینه بالای 90 میلیون دلاری تولید شد و به تنهایی 210 میلیون دلار در آمریکای شمالی فروش کرد. تماشاگران دیگر کشورهای جهان بیش از 300 میلیون دلار برای تماشای فیلم پول پرداخت کردند. این موفقیت بالای مالی باعث شد کمپانی برادران وارنر برای تولید قسمت دوم آن هزینه بالاتری صرف کند و 125 میلیون دلار برای این کار اختصاص دهد.
اکران عمومی فیلم سال 2011 فروش 188 میلیون دلاری در آمریکای شمالی به همراه داشت. با آن که این رقم فروش کمتر از رقم فروش اولین قسمت آن بود، اما تماشاگران بینالمللی استقبال خیلی خوبی از آن کردند.
به این ترتیب، طبیعی بود تهیهکنندگان فیلم تولید قسمتهای بعدی آن را نیز در دستور کار خود قرار دهند. این در حالی است که شبکه بیبیسی از سال 2010 مجموعه تلویزیونی «شرلوک» را با بازی بندیکت کامبرباخ روی آنتن فرستاده و تا به حال دو فصل آن تولید شده است.
تهیهکنندگان مجموعه میگویند پخش آن حداقل تا سال 2016 ادامه خواهد داشت. 15 اپیزودی که تا به حال از این مجموعه پخش شده، تماشاگران زیادی داشته است.
نکته جالب این که با وجود ماجراجوییهای تلویزیونی شرلوک هلمز (که برای عموم مردم در دسترس است و میتوانند آن را تماشا کنند) نسخه سینمایی ماجراهای هلمز هم ساخته میشود و مورد استقبال بالای عموم تماشاگران قرار میگیرد. این در حالی است که بیل کاندون، فیلمساز مستقل سینما هم برای سال 2015 «آقای هلمز» را آماده نمایش عمومی میکند. این فیلم کمخرج یان مککلن، بازیگر کلاسیک انگلیسی را در نقش شرلوک هلمز پیر و بازنشسته نشان میدهد که نگاهی به فعالیتهای گذشتهاش در سالهای دور میکند و این بار با یک پرونده لاینحل و عجیب و غریب روبهرو میشود که زن جوان و مرموزی در راس آن قرار دارد. یان مککلن پس از رابرت داونی جونیور، دومین بازیگر مجموعه فیلمهای کمیک استریپی مارول است که در نقش هلمز ظاهر میشود.
وایلدر، هلمز، پارکر و دیگران
شرلوک هلمز ساخته آلبرت پارکر محصول سال 1922 معروفترین فیلم قدیمی مجموعه فیلم شرلوک هلمز به حساب میآید و بسیاری این نسخه را قدیمیترین نسخه این مجموعه فیلم میدانند. جان بریمور، بازیگر کلاسیک سینما با بازی در نقش کاراکتر هلمز به نامی مطرح در دنیای سینما تبدیل شد. این فیلم هم مثل اولین فیلم شرلوک هلمزی تاریخ سینما صامت است. تماشاگران اندکی موفق به تماشای تبدیل این اثر کلاسیک شدهاند. منتقدان سینمایی میگویند داستان شرلوک هلمز اگر برای بسیاری شانس و خوشاقبالی به همراه داشت، برای بیلی وایلدر، کمدیساز کلاسیک سینما خوشیمن نبود. وی سال 1970 «زندگی محرمانه شرلوک هلمز» را ساخت و پس از آن در مصاحبههای مختلف خود، کارگردانی آن را یکی از اشتباهات بزرگ زندگیاش عنوان کرد.
امپایر / مترجم: کیکاووس زیاری/ جام جم