* 24 شهریور در گذر تاریخ

* رحلت فیلسوف کبیر و عالم نامدار شیعه، حکیم «جهانگیرخان قشقایی» (1289 ش)
اشاره:
حکیم جهانگیر خان قشقایی در سال 1208 ش (1243 ق) در یکی از روستاهای اطراف شهرضا به دنیا آمد. وی در ابتدا مختصری درس خواند و علاوه بر در پیش گرفتن شاهنامه‏خوانی، در نواختن تار استادی داشت. جهانگیرخان که در چهل سالگی برای تکمیل هنر نوازندگی به اصفهان رفت، ناگهان شوق فراگیری دانش در او بیدار شد و از زندگی ایلی دست کشیده، در مدرسه صدر اصفهان به فراگیری علوم دینی روی آورد. او در محضر استادانی همچون محمدرضا صهبای قمشه‏ای، ملاحسینعلی تویسرکانی، ملاعبدالجواد حکیم خراسانی و شیخ محمد حسین نجفی و... به شاگردی نشست و دیری نگذشت که در حکمت، فلسفه، فقه، طب، ریاضی و نجوم و... به استادی رسید و در عرفان و اخلاق از سرآمدان روزگار خویش گردید. حکیم جهانگیرخان از آن پس به تدریس مشغول شد و در طول چهل سال شاگردان بسیاری از قبیل حضرات آیات: سید حسین طباطبایی بروجردی، آقاضیاءالدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی، محمد علی شاه آبادی، سید حسن مدرس، حاج آقا رحیم ارباب، علامه محمد حسین فاضل تونی، سید محمد کاظم عصار و ده‏ها حکیم و عالم فرزانه دیگر از محضرش کسب فیض کردند. جهانگیرخان دانشمندی بود که هم از علم و هم از اخلاق برخوردار بود. سراسر زندگی خود را در تجرد و قناعت زیست و هرگز جامه ایلی را به جز در هنگام نماز از تن خویش بیرون نکرد. سرانجام این حکیم وارسته و عارف و فیلسوف در بیست و چهارم شهریور 1289 ش برابر با سیزدهم رمضان 1328 ق در 83 سالگی رخ در نقاب خاک کشید و در قبرستان تخت فولاد اصفهان مدفون شد.

* درگذشت استاد «حبیب الله نجومی» ستاره‏شناس معاصر و ناشر سالنمای ایران (1366 ش)
اشاره:
حبیب الله نجومی در سال 1287، در شیراز و در خانواده‏ای به دنیا آمد که از طرف پدر، بیشتر از مشاهیر علم هیئت و نجوم بودند که تقریباً طی سه نسل به استخراج و چاپ تقویم همت گماشته‏اند. حبیب الله نجومی، خود، از نه سالگی رموز نجوم را از پدر آموخت و در هجده سالگی به استخراج و محاسبه تقویم پرداخت. پس از درگذشت پدر، نجومی این کار را به تنهایی پی گرفت و در 1312 ش نخستین تقویم خود را انتشار داد. استاد حبیب الله نجومی، ناشر سالنمای ایران، سرانجام در 24 شهریور 1366 در هفتاد و دو سالگی دار فانی را وداع گفت.

* درگذشت علی ‏محمد حیدریان ،
نقاش نامی معاصر (1369ش)
اشاره:
استاد علی‏محمد حیدریان در سال ۱۲۷۵ش در شهر اصفهان به‏دنیا آمد. او تحصیلات خود را در مدرسه‏هاى خرد و آلیانس (فرانسوی‏زبان) ادامه داد و در همان طفولیت پدر خود را از دست داد و تحت تکفل برادرش قرار گرفت. از ابتداى تشکیل هنرستان نقاشى کمال‏الملک، وی از نخستین هنرجویانى بود که نقاشى را از کمال‏الملک آموخت. حیدریان بعدها در کنار استاد کمال‏الملک به تربیت شاگردان نقاشى پرداخت. وى هم‏چنین از استادان مؤسس هنرکده‏ نقاشى بود که پس از آن تبدیل به دانشکده هنرهاى زیباى دانشگاه تهران شد. در آن زمان به حیدریان بورسیه‏اى براى سفر به خارج و تکمیل مطالعات و هنر خود اعطاء شد. طی این سفر، سه ماه در بروکسل (بلژیک) و سه ماه در پاریس (فرانسه) به‏سر برد و با آثار نقاشان بزرگ آشنا شد و به کپى‏برداری از آن‏ها پرداخت. وی بعد از شش ماه بورسیه را ناتمام گذاشت و از پاریس به ایران گشت و مجدداً به کار در دانشکده و تعلیم مشغول شد. حیدریان در سال ۱۳۴۳ش به سمت استاد تمام‏وقت در دانشکده هنرهاى زیبا منصوب شد و در سال ۱۳۴۶ش با توجه به خدماتش به هنر ایران به‏عنوان استاد ممتاز دانشکده هنرهاى زیبا انتخاب شد. آثار باقی‏مانده از حیدریان را مى‏توان در
پنج دسته طبقه‏بندى کرد: تابلوهایى از صورت اشخاص (پرتره)، تابلوهایى از مناظر طبیعى یا فضاهاى سربسته مانند اتاق، تابلوهایى با عنوان طبیعت بى‏جان، تابلوهایى که از آثار نقاشان جهان کپى شده است مانند کارهاى رامبراند، ولاسکوئر، رنوار، شیشکین و تى‏سین و تابلوهاى تخیلى استاد مانند تابلوى حضرت موسى (ع) یا تابلوى غدیر خم یا تابلوى حضرت مسیح (ع). از جمله آثار وى مى‏توان به دو مورد اشاره کرد: کپى تابلوى چوپان «میله» که در مجموعه‏ خانوادگى محفوظ است و چهره‏اى از پروفسور پاستور که در موزه‏ مؤسسه‏ پاستور پاریس نگهداری می‏شود. حیدریان در تمام زندگى خود هرگز در هیچ نمایشگاه خصوصى شرکت نکرد و اگر هم در نمایشگاه‏هاى دسته‏جمعى شرکت مى‏کرد، با اصرار دوستانش بود. حیدریان تا سال ۱۳۶۷ش در کارگاه نقاشى خود مشغول به کار بود و به تربیت نقاشان می پرداخت. کسانى هم‏چون جواد حمیدى، محمود جوادى‏پور، مرتضى ممیز، کیخسرو خروش، پرویز کلانترى و منیر فرمانفرمائیان و بسیارى دیگر... از جمله معروف‏ترین شاگردان وى بوده‏اند که هریک نامی آشنا در عرصه هنر این مرز و بوم به‏شمار می‏روند. سبک کار استاد علی‏محمد حیدریان؛ کلاسیک، ناتورالیسم و گاهى به‏همراه رگه‏هایى از تأثیرات قلم امپرسیونیست‏ها می‏باشد. این استاد شهیر نقاشی در اسفند ۱۳۶۸ش در خانه خود زمین خورد و پس از آن از صندلى چرخ‏دار استفاده می‏‏کرد تا بالاخره در تاریخ بیست و چهارم شهریورماه سال ۱۳۶۹ هجری شمسی دار فانى را وداع گفت.

* درگذشت  دکتر  
«عبدالحسین زرین کوب »  استاد بنام ادبیات  پارسی  (1378 ش)
اشاره:
دکتر عبدالحسین زرین کوب، پژوهشگر برجسته ادبیات و تاریخ، در سال 1301 ش در بروجرد به دنیا آمد. وی پس از پشت سرگذاشتن تحصیلات ابتدایی و دبیرستان، به خدمت معارف و فرهنگ درآمد و در سال 1327 ش، با کسب عنوان رتبه اول موفق به دریافت لیسانس و سپس
فوق لیسانس و دکترا گردید. وی در این دوران از محضر استادانی نظیر محمدتقی بهار، عباس اقبال آشتیانی، احمد بهمنیار و بدیع الزمان فروزان‏فر استفاده برد و در خارج از دانشگاه، مدتی چند در خدمت آیت الله ابوالحسن شعرانی با مباحث حکمت و فلسفه آشنایی کامل یافت. استاد زرین کوب در سال 1330 ش، در کنار عده‏ای از دانشمندان و استادان برای مشارکت در طرح ترجمه مقالات دایرة المعارف بزرگ اسلامی دعوت شد و همکاری شایانی نمود. وی سالیان متمادی در دانشگاه تهران تدریس نمود و مدتی مدیریت گروه ادبیات فارسی این دانشگاه را برعهده داشت. زمینه اصلی پژوهش استاد، مطالعه در تاریخ و فرهنگ اسلامی و نقد ادبی است. ایشان با تبحر در زبان فارسی و تسلط بر زبان و ادبیات عرب و آشنایی با چند زبان اروپایی و مشخصاً انگلیسی و فرانسوی، آثار پرارزشی از خود به یادگار گذاشت که تألیف فلسفه شعر، نقد ادبی در 2 جلد، شعر بی‏دروغ، از کوچه رندان و نیز ترجمه ادبیات فرانسه در قرون وسطی، متافیزیک و فن شعر و... از آن جمله‏اند. مجموعه تألیفات و پژوهش‏های استاد زرین‏کوب که بیش از پنجاه اثر می‏باشند نشان می‏دهد که او زندگانی علمی خود را در میان تاریخ و ادبیات و فلسفه تقسیم کرده و در واقع پیوندی بین این رشته‏ها برقرار ساخته است. استاد زرین کوب که عضو شورای مشاوران عالی کتابخانه ملی و عضو شورای عالی علمی مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی بود و ماه‏های آخر عمر خویش را در تدوین آثار درباره زندگی و اندیشه‏های عطار و سعدی سپری می‏کرد، سرانجام در 24 شهریور 1378 ش در 77 سالگی بدرود حیات گفت و در قطعه فرهیختگانِ بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

* 19  ذی القعده  در گذر تاریخ

* درگذشت «کمال الدین فارسی» ریاضی‏دان ایرانی(718 ق)

* انقعاد معاهده ‏ی
«ارزنه الروم» میان ایران و عثمانی (1238 ق)
اشاره:
پس از شکست دولت عثمانی از ایران،دولت مزبور تقاضای صلح نمود و معاهده‏ای در ارزنة الروم در ذی قعده‏ی سال 1238 ق بین نمایندگان طرفین به امضا رسید که شامل هفت ماده بود. به موجب این عهدنامه، دولت ایران ولایاتی را که از عثمانی تصرف کرده بود باز گرداند ودولت عثمانی نیز تعهد کرد که به زوار ایرانی آزار نرساند و مالکیت ایران را بر بندر خرمشهر،جزیره‏ی خضر و ساحل چپ اروند رود و نیز حق کشتی رانی در این قسمت رودخانه را به رسمیت بشناسد. همچنین قرار شد هر دولت در پایتخت یکدیگر سفیر و نماینده داشته باشد.

* 15 سپتامبر  در گذر تاریخ

 * استقلال کشورهای آمریکای مرکزی از استعمار اسپانیا (1821م)

 *  روز ملی و استقلال «السالوادور» از استعمار اسپانیا (1821م)

 *روز ملی و استقلال «گواتمالا» از استعمار اسپانیا (1821م)

 * تصرف اسکندریه مصر توسط قوای متجاوز انگلیسی (1882م)

 *  کشف ویروس حامل بسیاری از بیماری‏ ها  توسط  دانشمندان روسی (1892م)

 *  اعلام حکومت جمهوری در روسیه و  پایان امپراتوری روسیه تزاری (1917م)

 *  اعدام «عدنان مندرس» نخست‏ وزیر پیشین ترکیه (1961م)

 *   تولد الیور استون کارگردان آمریکائی (1946 م)