به گزارش خبرگزاری مهر، از مهمترين ويژگيهاي حيات بشري که انسان را از حيوانات متمايز ميکند، توانمندي او براي مديريت، ساماندهي امور و چينشهاي حسابشده است. اين ويژگي که زمينهساز تحول و بالندگي است، دستيابي به اهداف مطلوب را براي انسان آسان و سريع ميسازد.
تهيه اصطلاحنامهها، از نمونههاي مهم ساماندهي علوم بشري است که نقش مهمي در ايجاد جامعيت، گستردگي، سرعت و دقت در پژوهشهاي علمي دارد.
مفهوم اصطلاحنامه
«اصطلاحنامه»، معادل فارسي واژه «تزاروس»(Thesaurus)، به معناي «گنجينة لغات» است و مراد از آن، معجمي است که همة واژهها يا اصطلاحات مربوط به حوزه خاصي از معارف و فرهنگ بشري را با ساماندهي و نظاممندي ويژهاي در بر دارد.
در آغاز، هدف از تهيه اصطلاحنامهها، دستيابي آسان به اصطلاحات و کاربرد دقيق آنها بود اما با گذشت زمان، ساماندهي مفهومي و کاربرد واژهها در نمايهسازي، هدف اصلي تهيه اصطلاحنامهها قرار گرفت.
نظام مطلوب در اصطلاحنامهها، در بردارنده طبقهبندي سلسله مراتبي(اعم و اخص)، مشخص ساختن اصطلاحات مترادف (مرجح و نامرجح) و اصطلاحات وابسته و مرتبط با يکديگر است.
فوايد اصطلاحنامه
مهمترين فوايد اصطلاحنامهها عبارتاند از:
دستيابي سريع و آسان به نظام و نقشه جامع يک علم از راه مراجعه به نمودار درختي مبتني بر اصطلاحنامه؛
فهم جايگاه و موقعيت هر يک از موضوعها و مسائل يک علم در ساختار كلي آن علم و دستيابي به رابطه هر موضوع با موضوعهاي ديگر آن علم، از راه مراجعه به رده، اعمها، اخصها و وابستههاي هر اصطلاح؛
دستيابي به دقيقترين و آشناترين واژهها و اصطلاحها از ميان واژههايي که معناي يكساني دارند، از راه مراجعه به اصطلاحهاي «مرجح» و «نمودار درختي» که در آن، تنها از اصطلاحهاي مرجح استفاده ميشود؛
شناخت مترادفهاي يک اصطلاح، از راه مراجعه به واژههاي «نامرجح» آن؛
شناخت مشترکهاي لفظي، از راه مراجعه به اصطلاحنامة الفبايي و توضيحدهنده اصطلاحها.
اصطلاحنامه فلسفه اشراق
از حدود چهار سال پيش (در ميان کارهاي فلسفه) کار تهيه و تدوين اصطلاحنامه فلسفه اشراق، با استفاده از محققان متخصص و نظارت اساتيد برجسته آغاز شد و اصطلاحات و اصطلاحنامه آن در شوراي علمي فلسفه اسلامي به تصويب رسيد.
براي تهيه اصطلاحنامه فلسفه اشراق از دو دسته منبع استفاده شده است:
مجموعه مصنفات شيخ اشراق؛
برخي از شروح فلسفه اشراق كه نام و نسخ مورد استفاده از آنها در انتهاي كتاب آمده است.
ردههاي فلسفه اشراق
همه اصطلاحات فلسفه اشراق در هفت رده زير قرار گرفتهاند:
الشيء
النور
النور المجرد
الظلمة
العالَم
الأسماء التأويلية
القواعد الإشراقية
امتيازات اصطلاحنامههاي مرکز
جامعيت اصطلاحات
دقت در گزينش اصطلاحات و روابط
مستند بودن اصطلاحات و اصطلاحنامه به متون و مآخذ
ترسيم نمودار درختي
استفاده از واژههاي اصلي به جاي علائم و رمزها
بهرهگيري در امور دائرةالمعارفي
ارائة نرمافزار