27 فروردین درگذر تاریخ

* صدام حسین گفت: بین ایران و عراق هیچگونه مشکلی وجود ندارد (1356ش)

* درگذشت خطیب شهیر و خدمتگزار،
 حجت الأسلام  « عباسعلی اسلامی سبزواری » (1364 ش)
اشاره:
حجت الأسلام و المسلمین شیخ عباسعلی اسلامی
 در سال 1281 ش (1320 ق) در سبزوار به دنیا آمد. وی پس از تحصیل در سبزوار راهی مشهد و عتبات عالیات شد و از محضر حضرات آیات: آقا بزرگ تهرانی، حاج آقا حسین طباطبایی قمی و سیدابوالحسن اصفهانی استفاده‏های فراوانی بُرد. سپس به تهران بازگشت و به ترویج دین پرداخت. او برای نجات جوانان از انحرافات حاکم بر محیط مدارسِ آن روزگار، به فکر تشکیل مدارس اسلامی افتاد و با تلاشی وصف‏ناپذیر برای رسیدن به مقاصد دینی خود تلاش و مبارزه کرد تا سرانجام موفق به
 تأسیس جامعه تعلیمات اسلامی شد. حجت الأسلام اسلامی در زمینه خدمات اجتماعی در تهران و شهرستان‏ها آثار و ابنیه‏های ارزنده و فراوانی پدید آورد که تأسیس حدود یکصد و هشتاد مدرسه و کتابخانه و 84 مسجد از آن جمله‏اند. این روحانی مبارز، در جریان کشف حجاب و پس از آن به دلیل اعتراض به این اعمال رژیم، بارها توسط مزدوران پهلوی دستگیر و به زندان افتاد و ممنوع المنبر شد. وی پس از انقلاب اسلامی نیز با این که بیش از هشتاد سال داشت. بارها به جبهه رفت و به رزمندگان روحیه می‏داد. رساله حجاب، عدم تشابه و تساوی حقوق زن و مرد و نیز خاطرات در 8 جلد از جمله آثار اوست. این شخصیت برجسته سرانجام در 27 فروردین سال 1364 ش برابر با 25 رجب 1406 ق در
 83 سالگی درگذشت و در حرم مطهر
 حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
* رحلت عالم بزرگوار آیت ‏الله
« شیخ علی جواهری » (1374 ش)
اشاره:
آیت الله حاج شیخ علی جواهری از علمای بزرگ بروجرد، در سال 1283 ش برابر با 1322 ق در بیت رفیع و
 با شکوه آیت‏الله شیخ محمد حسن نجفی
صاحب کتاب عظیم جواهرالکلام به دنیا آمد. وی پس از فراگیری مقدمات علوم اسلامی از پدر و دیگر اساتید، به درس حضرات آیات: میرزای نائینی، آقاضیاءالدین عراقی و
 سید ابوالحسن اصفهانی شتافت و همزمان علاوه بر تدریس، به تبلیغ و ترویج شعائر دینی در شهرهای خوزستان پرداخت. آیت‏الله جواهری پس از سفری که به ایران داشت به دعوت آیت الله ‏بروجردی که در آن زمان
ساکن بروجرد بود، به آن شهر رفته و سالیان متمادی در آن جا اقامت گزید. ایشان شعر عربی را بسیار روان می‏سرود و با خط بسیار زیبایش به استنساخ کتب می‏پرداخت. از ویژگی‏های این عالم برجسته، زهد و تقوی و تهجّد و مداومت بر ادعیه و نوافل و کثرت مطالعه و نوشتن بود. از تألیفات ایشان می‏توان از دیوان اشعار، تقریرات درس فقه آیت الله بروجردی و جواهرالعلوم در چهار جلد نام برد. او همچنین از حضرات آیات سیدحسین بروجردی، میرزای نائینی، سید ابوالحسن اصفهانی، سید عبدالهادی شیرازی،
سید ابوالقاسم خویی و سید محسن حکیم دارای اجازه اجتهاد بود. آیت‏اللَّه علی جواهری سرانجام در
 27 فروردین 1374 ش برابر با 16 ذی قعده 1415 ق
 در 91 سالگی در بروجرد به دیار باقی شتافت و
 در همان شهر به خاک سپرده شد.

* ارتحال فقیه جلیل آیت‏ الله
 «بیوک خلیل ‏زاده مروّج»
امام جمعه اردبیل (1380 ش)
اشاره:
آیت‏ الله حاج شیخ بیوک خلیل‏زاده مروج در
 سال 1309 ش (1349 ق) در اردبیل زاده شد و
 پس از پشت سرگذاشتن علوم ابتدائی، برای تحصیل سطوح عالیه، در 17 سالگی به حوزه علمیه قم رفت. ایشان در درس خارج حضرات آیات سید حسین بروجردی، سید محمد محقق داماد و اندکی هم درس امام خمینی(ره) در قم و آیت‏الله یونس اردبیلی در مشهد شرکت کرد و مبانی علمی‏اش را استوار نمود. آیت‏الله مروج از آن پس به زادگاهش بازگشت و به خدمات دینی و علمی و رسیدگی به امور مردم همت گماشت. ایشان همچنین در جریان نهضت اسلامی مردم از هیچ کوششی دریغ نورزید و بر اثر این فعالیت‏ها، در سال‏های دهه 1350 ش، ممنوع المنبر شد.
 وی به رغم همه مشکلات، در آستانه پیروزی انقلاب، از فرو افتادن جوانان در گرداب گروهک‏های منحرف جلوگیری می‏کرد و اقدامات آگاهی بخش فراوانی به انجام رساند. آیت‏الله مروج پس از پیروزی انقلاب،
 از سوی امام خمینی(ره) به عنوان
امام جمعه اردبیل و ا ز سوی  مرد م آن  د یا ر  به  نمایندگی
 مجلس خبرگان  رهبری در چند دوره انتخاب شد. وی در جریان جنگ تحمیلی بارها به جبهه‏های نبرد شتافت و با کمک‏ها و سخنرانی‏های خود، شور فراوانی در
 رزمندگان اسلام ایجاد کرد. سرانجام آن عالم خدمتگزار
 در 27 فروردین  سال 1380 ش برابر با 21 محرم 1422 ق در 71 سالگی چشم از جهان فروبست و پس از تشییع باشکوه، در گلزار شهدای اردبیل به
خاک سپرده شد.

* 16 جمادی الثانی در گذر تاریخ

* وفات محدث ایرانی تبار «ابن‏ هُمام اسکافی»  در بغداد(336 ق)
اشاره:
ابن هُمام در سال 258 قمری دیده به جهان گشود ودر دوران تحصیل از محضر اساتیدی همچون
احمد بن ادریس قمی، عبدالله بن جعفر حمیدی و پدرش بهره برد. وی در عصر خود از بزرگ‏ترین مورخان
 شهر بغداد به شمار می‏رفت. از آثار وی می‏توان به «الأنوار فی التاریخ الائمة(ع)» اشاره کرد.
 این عالم بزرگ در بغداد وفات یافت و در مقابر قریش
به خاک سپرده شد.

* درگذشت «ابن دراج قسطلی»
 شاعر و کاتب مشهور اندلسی(421 ق)
اشاره:
* درگذشت ابوعمر احمد بن محمد بن عاص مشهور به  ابن دَرّاج
از بزرگ‏ترین شاعران اندلس
ابوعمر احمد بن محمد بن عاص مشهور به
ابن دَرّاج از بزرگ‏ترین شاعران اندلس بوده و نماینده‏ی اصلی اعتلای این سرزمین در پایان قرن چهارم و
 ابتدای قرن پنجم محسوب می‏شد. وی سبک نوینی در قالب‏های شعر قدیم عربی پدید آورد و اشعارش علاوه بر آثار ادبی، منبع موثقی از اتفاقات آن دوران است.

* وفات «ابن سرّاج» ادیب، شاعر و فقیه مالکی در اندلس(508 ق)
اشاره:
(ابن سرّاج) ادیب، شاعر و فقیه مالکی در خانواده‏ای اهل دانش و فضل در عصر ملوک الطوائف اندلس متولد شد. دانش‏اندوزی خود را نزد جد و پدرش که بزرگ اندلس به شمار می‏رفتند، آغاز کرد. در پی فوت پدر، ابن سرّاج که به استادی در علم نحو شهرت داشت،
 به تدریس پرداخت.

* 16 آوریل در گذر تارخ
* یورش صهیونیست‏ها به فلسطینیان در آستانه تشکیل رژیم صهیونیستی (1948م)
در روز شانزدهم آوریل 1948م، صهیونیست‏های مسلح در حمله به اردوگاه سابق ارتش انگلستان در تل لیتفنسکی در فلسطین، نود فلسطینی را کشته و تعدادی را مجروح کردند. این فاجعه زمانی روی داد که از یک طرف نیروهای انگلیسی در حال ترک پادگان‏ها و اردوگاه‏های خود و بازگشت به میهن‏شان بودند و از طرف دیگر صهیونیست‏ها عملیات کشتار فلسطینی‏های بی‏گناه را با هدف تشکیل
دولت نامشروع صهیونیستی تشدید کرده بودند. نتیجه این اقدامات هماهنگ انگلیسی‏ها و صهیونیست‏ها
علیه مسلمانان فلسطینی، قتل عام و آوارگی
تعداد زیادی از آنان و اعلام موجودیت رژیم اشغال‏گر قدس
 در یک ماه بعد بود.

*  روز ملی «دانمارک»
اشاره:
کشور دانمارک در شمال اروپا بین دریای بالتیک و دریای  شما ل  قرارگرفته  است. مساحت  دانمارک
 43/094 کیلومتر مربع و جمعیت آن 5/300/000 نفر می‏باشد. پیش‏بینی جمعیت دانمارک تا سال 2025 در حدود
 5/2 میلیون نفر است. میزان جمعیت این کشور اروپائى تقریباً ثابت است. پایتخت دانمارک کپنهاک و واحد پول آن کرون است. حدود 90 درصد مردم دانمارک
پیرو مذهب پروتستان بوده و اکثریت آنها
 ملیت دانمارکی دارند و از نژاد سفید اروپائى هستند. زبان رسمی مردم، دانمارکی است. از نظر اقتصادی، دانمارک یکی از کشورهای ثروت‏مند اروپائی به شمار می‏آید. اورهوس، اودنسه و اولبورگ از شهرهای مهم این کشور هستند. حکومت دانمارک مشروطه سلطنتی با یک مجلس قانون‏گزاری می‏باشد. این کشور دارای دو روز ملی می‏باشد که یکی پنجم ژوئن و دیگری شانزدهم آوریل است.

* وقوع آتش‏سوزی مهیب
در سرزمین منای عربستان (1997م)
اشاره:
در 16 آوریل 1997م و در جریان مراسم معنوی حج،
انفجار یک کپسول گاز پیک نیک باعث ایجاد
آتش سوزی مهیبی در محل وقوف حجاج خانه خدا در سرزمین مِنا در 10 کیلومتری مکه شد. در اثر این آتش‏سوزی، 343 تن از حجاج کشته و 1290 تن دیگر مجروح شدند و هفتاد هزار چادر در آتش سوخت. این حادثه دومین آتش‏سوزی بزرگ در منا پس از آتش‏سوزی دسامبر 1975 م بود که باعث مرگ
 هزار نفر و جراحت چندین هزار حاجی شد. وقوع چنین حوادث مرگبار باعث شد تا دولت عربستان در سرزمین منا، چادرهای نسوز نصب کند.
* آغاز تهاجم ترک‏های عثمانی
علیه امپراتوری روم شرقی (1453م)
اشاره:
امپراتوری روم شرقی یا بیزانس با تقسیم امپراتوری روم باستان در اواخر قرن چهارم میلادی شکل گرفت. حدود جغرافیایى این امپراتوری متغیر بوده
 اما می‏توان شبه جزیره بالکان و آسیای صغیر را قسمت عمده آن دانست. این امپراتوری در مدت عمر هزار ساله‏اش با مهاجمین خارجی مانند بلغارها، اسلاوها، ترک‏ها، اعراب و ایرانیان مواجه بوده است. اولین امپراتور بیزانس در سال 395م به سلطنت رسید و پس از وی حدود 80 نفر در این مسند قرار گرفتند. در
 قرون پایانی، این امپراتوری با تهاجم
ترک‏های عثمانی مواجه بود اما همچنان به مقاومت خود ادامه می‏داد و اگرچه از دولت‏های اروپائى کمک طلبید اما این درخواست کمک، بی‏پاسخ ماند. سرانجام در
 دوره کُنسْتانْتین یازدهم، شهر قسطنطنیه توسط
 سلطان محمد فاتح پادشاه عثمانی و ارتش وی تصرف گردید. سلطانِ عثمانی که دو سال قبل از آن به حکومت رسیده بود با تدارک لشکری عظیم و نیز تهیه
 تجهیزات جنگی و از جمله توپ‏هایی با گلوله نیم تنی، در
16 آوریل 1453م حمله خود را آغاز نمود و در روز 29 مه آن سال تهاجم نهائی را عملی نمود. در جریان این حمله امپراتور روم کشته شد و شهر به تصرف ترک‏ها درآمد و امپراتوری روم شرقی سقوط نمود. تاریخ نگاران این مقطع را آغاز
«عصر جدید» می‏دانند.

* تولد «آناتول فرانس» نویسنده و شاعر معروف فرانسوی (1844م)
اشاره:
آناتول فرانسوا تیبو معروف به آناتول فرانس منتقد، شاعر و نویسنده معروف فرانسوی، در
 16 آوریل 1844م، در پاریس به دنیا آمد. پدرش شغل کتاب‏فروشی داشت و او را از کودکی باکتاب آشنا ساخت. وی در آغاز زندگی، کاتولیکی پرشور بود، اما هر چه بر سنش افزوده می‏شد، بیشتر خواهان اصلاحات اساسی در جامعه می‏گشت. چون آناتول بزرگ شد، علاقه شدیدی به مطالعه پیدا نمود و پس از مدت کوتاهی به سرودن شعر و مقالات ادبی دست زد. او پس از حضور در مجامع ادبی پاریس و جمع‏آوری آثار خود، آنها را در چهار جلد منتشر ساخت و شخصیت ادبی خود را به ثبوت رساند. فرانس مدتی نیز وارد سیاست شد و نگرانی‏های بشرِ قرن بیستم را در مقالات کوتاه و در داستان‏ها و آثار دیگر خویش منعکس کرد. وی در صدد پیدا کردن راه حلی برای نگرانی‏ها بود و آثاری نیز در این‏باره پدید آورد. او معتقد بود که نثر روشن، به آفتاب شباهت دارد اما اگر آفتاب را زیر منشور تجزیه کنیم متوجه می‏شویم که آفتاب از انواع و اقسام نورها و سایه روشن‏ها ساخته شده است. فرانس، سنگین، قوی و سهل می‏نوشت و در نگارش، سنت‏های کلاسیک و قدیمی را رعایت می‏کرد. نثر او آهنگ‏دار، خوشایند، هوس‏انگیز و روی هم رفته یک سمفونی آهنگین است. با این حال چون آثار او سخت طنزآمیز و نیش‏دار بود بیشتر مقامات مذهبی کلیسا علناً با او به مخالفت برخاستند و حتی زمانی آثار او را تحریم کردند. آناتول فرانس از جمله نویسندگان معدودی است که در جهان شهرت و طرفداران زیادی دارد و در ادبیات به قدری پیش رفته که او را سلطان نثر فرانسه لقب داده‏اند. هم‏چنین او را پس از مرگ به گل قریحه نژاد لاتین ملقب نمودند. بیشتر آثار ادبی آناتول فرانس از برق لبخند شکاکیّتی خوش بینانه روشن است. باوجود بینش و نظر فوق‏العاده جدیدی که داشت، هم‏چون فلاسفه جانْ‏گرای قدیم، معتقد بودند که تمام اطراف ما را ارواح جانْ‏دار فرا گرفته‏اند، ولی حواس انسانی ما قادر به مشاهده آنها نیست. فرانس نویسنده‏ای است با هوشی تیز و ذهنی قاطع و ادراکی قوی و استعدادی عمیق در طنزگویى، با فرهنگی شگفت‏انگیز و قلبی حساس در برابر بی‏عدالتی‏ها. با این حال، آناتول فرانس، چه در نوشته‏هایش و چه در زندگی‏اش، مخلوطی از یک فیلسوف و مسیحی کافر بود. همیشه طرفدار آزادی‏خواهی بود و در این راه تلاش می‏کرد. برخی از آثار معروف فرانس شامل زندگی ادبی در 5 جلد، ژاندراک، عصیان فرشتگان، پیرکوچک و زندگی در آغوش گل‏ها می‏باشند.
آناتول فرانس در سال 1921م موفق به دریافت
 جایزه ادبی نوبل شد و سرانجام در 12 اکتبر 1924م، در اوج شهرت و افتخار، در 80 سالگی درگذشت.
* تولد «چارلی چاپلین»
 کمدین معروف سینما (1889م)
اشاره:
چارلْزْ اسپِنسِر چاپْلین معروف به چارلی چاپلین کمدین و بازیگر شهیر جهان در 16 آوریل 1889م در لندن به دنیا آمد. وی از کودکی بر صحنه تئاتر ظاهر شد و به تدریج به شهرت رسید. یکی از
ویژگی‏های خارق‏العاده چاپلین، وسعت جاذبه او بود به صورتی که حتی منتقدین بدبینِ او نیز، به موفقیت و اعتبار چاپلین به عنوان «محبوب عام» اذعان داشتند. او در جوانی به آمریکا رفت و از سال 1945م به کارگردانی و فیلم‏نامه‏نویسی روی آورد. چاپلین در امریکا به دلیل ساختن فیلم‏های انتقادی و همدردی با فقرا و محرومین جامعه از سوی دولت آن کشور با محدودیت‏هایى مواجه گردید و در سال 1952م حکم تبعید وی از آمریکا صادر شد. در واقع به علت آن‏که وی در آثارش به عنوان یک مصلح اجتماعی، به نظام طبقاتی حمله می‏نمود و مشکلات جامعه را مطرح می‏ساخت و از سوی دیگر دیدگاه منفی وی نسبت به جامعه مدرن و ماشینیسم، باعث شد تا در فضای ضد کمونیستی پس از جنگ دوم جهانی، مورد انتقاد قرار بگیرد. او که خود را «شهروند جهان» می‏دانست و تابعیت آمریکا را نپذیرفته بود، در دوره حاکمیت نظریه ضدکمونیستی
«مک کارتیسم» به عنوان یک شهروند متمائل به اندیشه‏های کمونیستی در معرض اتهام قرار گرفت. چاپلین که ادامه کار در آمریکا را دشوار می‏دید، همراه همسرش به سوئیس رفت. چارلی در دوران جدید که جهان در حال تغییر که تغییرات آن، در جهت بهبود اوضاع فعلی نبود، به جای مضامین بی‏عدالتی، گرسنگی، بیکاری و فقر، در آثارش به جنایات سازمان یافته و شکنجه و کشتار جمعی می‏پرداخت. او هیچگاه به بی‏بند و باری‏های عالم سینما آلوده نشد و با وجود آن که در حرفه خود از نوابغ به شمار می‏رفت، همواره از پلیدی‏ها و فساد حاکم بر جامعه سینمای غرب دوری می‏جست.
 به‏طور کلی فیلم‏های چارلی چاپلین حاوی طنز گزنده آمیخته با اندوه است و انتقادات جسورانه او از مناسبات نابرابر اجتماعی و عشق به انسانیت در تمام آثارش به چشم می‏خورد. جویندگان طلا، دیکتاتور بزرگ و عصر ماشین از
کارهای معروف اوست.
چارلی چاپلین سرانجام در دسامبردر بیست و پنجم سال 1977م در هشتاد و هشت سالگی در سوئیس درگذشت.

* مصطلح شدن عبارت «جنگ سرد» بین بلوک شرق و غرب (1947م)
اشاره:
پس از جنگ جهانی دوم، بر سر مسائلی چون سرنوشت آلمان، اروپای خاوری و حکومت این کشورها و... اختلافاتی بین امریکا و هم‏پیمانانش با شوروی پدید آمد که باعث جنگ تبلیغاتی وسیعی علیه یک‏دیگر گردید. این جنگ رسانه‏ای و تبلیغاتی در نهایت توسط برنارد باروک، سیاست‏مدار آمریکایى به عنوان جنگ سرد مطرح شد و این واژه از این زمان
 برا ی توصیف روا بط شرق و غرب وا رد فرهنگ سیاسی جهان گردید. به بیان دیگر جنگ سرد اصطلاحی است که نخستین بار در مورد جنگ روانی و تبلیغاتی بین شوروی و کشورهای کمونیست از یک طرف و کشورهای بلوک غرب از سوی دیگر به کار برده شد. در این جنگ، کشورهای متخاصم به جای توسل به زور و اقدام به جنگ، به تبلیغات و عملیات ایذائى علیه یک‏دیگر اکتفاء می‏کنند. در جنگ سرد هم‏چنین حالت کشمکش دو کشور که هر یک می‏کوشد خود را قوی و کشور مقابل را ضعیف نشان دهد به وفور یافت می‏شود. در این میان، کشورهای بلوک شرق و غرب، پیمان‏های متعددی علیه هم منعقد کردند که انعقاد پیمان‏های ناتو، سیتو و پیمان‏های دوجانبه آمریکا با کشورهای جهان سوم به منظور قرنطینه و محاصره بلوک کمونیست، و نیز پیمان ورشو در شرق، از جمله عوارض و جنبه‏های دیگر جنگ سرد به شمار می‏آیند. نخستین دوره جنگ سرد از سال‏های 1946 تا 1962م ادامه داشت و با مرگ رهبران پیشین امریکا و شوروی، دوره تازه جنگ سرد تا اوائل دهه 1990م نیز ادامه یافت. به طور کلی ویژگی‏های جنگ سرد عبارتند از: آماده سازی نیروهای نظامی دو طرف و مسلح شدن به سلاح‏های هسته‏ای، مبارزه تبلیغاتی بسیار فشرده در دو طرف، عدم انجام هیچ گفت‏وگوی موفقیت‏آمیز بین طرفین و سرایت کشاکش کمونیسم و سرمایه‏داری به جهان سوم.