* 29  اسفند در گذر تاریخ

* درگذشت «سیداشرف الدین حسینی» مدیر روزنامه «نسیم شمال» (1313ش)
اشاره:
سیداشرف الدین حسینی گیلانی در حدود سال 1249 ش (1287 ق) در قزوین به دنیا آمد. او در کودکی یتیم شد و در جوانی به عتبات رفت. وی پس از پنج سال راهی تبریز شد و پس از آموزش علوم متداول، ساکن رشت گردید. اشرف‏الدین پس از مدتی به سبب داشتن روحیه وطن خواهی و نیز استعداد و قریحه شاعری، تصمیم به چاپ و نشر روزنامه‏ای به نام نسیم شمال گرفت و آن را از شهریورماه 1286ش، نه ماه قبل از به توپ بستن مجلس منتشر کرد. سید اشرف‏الدین حسینی پس از مدتی به معروف‏ترین، مشهورترین و محبوب‏ترین شاعر و سراینده اشعار طنزآمیز و انتقادی دوران مشروطه تبدیل شد و روزنامه‏اش به شهرت فراوانی رسید. این روزنامه به اندازه‏ای در میان توده مردم محبوبیت یافته بود که مدیر آن را نسیم شمال می‏خواندند و همه این‏ها حکایت از اخلاق و صدق عقیده سید در دفاع از وطن و مردم بی‏پشت و پناه و حمایت به تمام معنی از طبقات زحمتکش مردم دارد. او مسائل جدی را در غالب فکاهی همراه با طعن و طنز و کنایه به نوعی که هر کس از توده مردم آن را می‏فهمید و احساس می‏کرد، مطرح می‏نمود. این روزنامه که نزدیک به بیست سال منتشر می‏شد، پس از مرگ سیداشرف‏الدین نیز مدتی انتشار یافت. سرانجام در سال 1306 ش شایع شد که به بیماری جنون مبتلا شده است. به این بهانه او را به تیمارستان بردند و چند سالی در حال بیماری و تنگدستی زنده بود تا این که در روز بیست و نهم اسفند ماه 1313 ش برابر با ذی‏حجه 1352ق در 64 سالگی درگذشت.

* تصویب ملی شدن صنعت نفت ایران (1329ش)
اشاره:
از سال‏های اولیه حفر چاه نفت ایران، چشم طمع بیگانگان به دنبال استثمار منابع زیرزمینی کشور بوده و آنان در هر فرصتی به گرفتن امتیازهای گوناگون نفتی اقدام می‏کردند. پس از لغو امتیاز نفتی دارسی بین ایران و انگلستان، قرارداد الحاقی گس - گلشاییان به منظور کشف و استخراج نفت توسط شرکت‏های نفتی انگلیسی منعقد گردید. این قرارداد را جهت تصویب به مجلس بردند که با مخالفت عده‏ای از نمایندگان مجلس و علماء به ویژه آیت‏اللَّه کاشانی و مردم روبرو شد. پافشاری‏های سپهبد رزم‏آرا نخست وزیر پهلوی، این لایحه را بار دیگر به مجلس برد و او که تصویب آن را مشکل یافت، قصد کودتا نمود. اما یک روز قبل از اجرای کودتا، توسط خلیل طهماسبی از گروه فداییان اسلام ترور شد. به دستور آیت‏اللَّه کاشانی مردم به این قرارداد اعتراض کرده و خواهان ملی شدن نفت ایران شدند. سرانجام با به وجود آمدن آن وضعیت، مجلس به ملی شدن صنعت نفت ایران، رأی مثبت داد و در 29 اسفند 1329 مقرر شد که کلیه عملیات اکتشاف، استخراج و بهره‏برداری نفت در دست دولت قرار گیرد.

* تأکید حضرت امام خمینی بر عزای ملی در نوروز 1342 شمسی (1341 ش)
اشاره:
پس از برگزاری رفراندوم قلابی شاه در ششم بهمن 1341 و در شرایطی که رسانه‏ها داخلی و خارجی یکصدا شاه و انقلاب سفید او را می‏ستودند، نغمه‏های مخالفت با این همه پرسی از گوشه و کنار و در رأس آنها از جانب امام خمینی بلند شد. حضرت امام طی نشست هفتگی با مراجع و علمای قم، خواهان در پیش گرفتن سیاست مشترک علیه رژیم شده و پیشنهاد دادند که در اعتراض به اعمال رژیم، نوروز 1342 عزای عموی اعلام شود. این پیشنهاد با استقبال وسیع شخصیت‏های حوزوی مواجه گردید و آنان نیز ضمن حمایت از امام، عید نوروز را عزای ملی اعلام کردند. پس از این حرکت، شاه در اقدامی وقیحانه با روحانیت اعلام جنگ نمود و مخالفان را به مرگ تهدیدکرد. این عمل محمدرضا پهلوی عکس العمل شدید حضرت امام را به دنبال آورد و ایشان طی سخنانی در 29 اسفند 1341 در جمع روحانیان، طلاب و مردم قم به افشاگری علیه رژیم پرداخته و بر موضع خود مبنی بر اعلام عزای عمومی در نوروز 42 پافشاری نمودند. به دنبال تحریم نوروز، در برخی ازمساجد و حسینیه‏ها و منازل علما و در رأس آن بیت حضرت امام، مجالس عزا برپا شد. این عمل باعث زیر سؤال بردن برنامه‏های شاه شد و خشم حکومت را برانگیخت. از این رو رژیم به این نتیجه رسید که باید با حرکتی قهرآمیز، زهر چشمی به نیروهای مذهبی نشان دهد تا به خیال خود آنان را سر جایشان بنشاند. این فرصت در دوم فروردین 1342 نصیب مزدوران شاه گردید و آنان طی یورش به مدرسه فیضیه، درصدد به اصطلاح سرکوب حوزه علمیه قم و روحانیان برآمدند. این عمل، وقایع مهمی را در پی داشت که مهم‏ترین آنها، عکس العمل شدید امام طی سخنرانی عاشورای 1342 ش، دستگیری ایشان و وقوع قیام خونین پانزدهم خرداد 42 می‏باشد.

* افتتاح رسمی «سازمان تلویزیون ملی ایران» (1345 ش)
اشاره:
پس از آن که نخستین فرستنده تلویزیون ایران در یازدهم مهرماه سال 1337 پخش برنامه‏های خود را آغاز کرد، این روز با عنوان آغاز کار تلویزیون ایران نام گرفت. تلویزیون ایران در ابتدا به صورت یک بخش خصوصی اداره می‏شد که در هر روز چهار ساعت برنامه پخش می‏کرد. با بهره‏برداری از فرستنده‏های دیگر در سطح کشور و تغییر ساختار آن، تلویزیون ملی ایران در آبان 1345 به صورت تلویزیون دولتی، به طور آزمایشی آغاز به کار کرد. اما افتتاح رسمی سازمان تلویزیون ملی ایران در 29 اسفند 1345 صورت گرفت. در سال 1350 و به دنبال ادغام رادیو و تلویزیون، سازمان واحدی به نام سازمان رادیو - تلویزیون ملی ایران مشغول به کار گردید. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، این سازمان به نام صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تغییر نام یافت و با گذشت زمان، فعالیت آن به شکل افزایش فرستنده و شبکه‏های رادیویی و تلویزیونی در تهران و شهرستان‏ها رو به گسترش نهاد؛ چنان که در حال حاضر (1382) این سازمان دارای 30 مرکز در استان و شهرستان‏های مختلف ایران، بیش از پانزده دفتر منطقه‏ای در کشورهای مختلف جهان، چندین شبکه بین‏المللی و خبری، بیش از 18 شبکه رادیویی و تلویزیونی سراسری و شبکه‏های متعدد مختلف صدا و سیما در تهران و شهرستان‏ها می‏باشد.

* درگذشت «سیدمحمدعلی ریاضی یزدی» شاعر معاصر (1362 ش)
اشاره:
سیدمحمدعلی ریاضی یزدی، متخلّص به ریاضی در سال 1290 ش در یزد به دنیا آمد. پس از تحصیلات ابتدایی و علوم دینی در 17 سالگی به اصفهان رفت و پس از اتمام تحصیلات وارد دانشکده معقول و منقول شد و لیسانس گرفت. سیدمحمدعلی ریاضی یزدی، شاعری توانا و خوش قریحه و دانشمندی فاضل بود و در سرودن انواع شعر از قصیده و غزل، استاد بوده است. وی از شاعرانی بود که به پیامبر اسلام(ص) و اهل‏بیت پیغمبر اخلاص زیادی داشت و در مدایح و مراثی ائمه اطهار، اشعار بسیاری نظم کرد که نمونه اشعار وی در نگین سخن آمده است. ریاضی یزدی سرانجام در 29 اسفند 1362ش در هفتاد و دو سالگی در تهران در گذشت و در ابن بابویه در ری به خاک سپرده شد.

* رحلت فقیه عارف و مجتهد برجسته آیت ‏اللَّه «احمد حجتی» (1376 ش)
اشاره:
آیت‏اللَّه شیخ احمد حجتی در سال 1297ش (1337ق) در شهرستان میانه در آذربایجان به دنیا آمد و در کودکی پدر را از دست داد. وی تحت تکفل و تربیت برادر بزرگش میرزا ابومحمد قرار گرفت. ایشان پس از مدتی تحصیل، راهی خدمت سربازی شد و پس از آن درس را ادامه نداد ولی بر اثر رؤیای صادقانه‏ای که دید، بار دیگر به تحصیل علوم دینی روی آورد. از این رو به قم رفت و به مدت سیزده سال از محضر عالمانی همچون: سید محمد حجت کوه کمره‏ای، سیدحسین بروجردی، امام خمینی و سید شهاب الدین مرعشی نجفی بهره برد تا به اجتهاد دست یافت. آیت‏اللَّه حجتی سپس در میانه به ارشاد مردم مشغول شد و پس از سالیانی راهی تهران گردید. وی به موازات تلاش علمی و فعالیت تبلیغی و پاسداری از شریعت، در صحنه سیاسی نیز حضوری فعال داشت و پس از بازداشت حضرت امام در جریان قیام پانزده خرداد 1342 علیه رژیم به اعتراض برخاست. افشاگری آیت‏اللَّه حجتی علیه رژیم خودکامه به آنجا رسید که از سخنرانی ایشان جلوگیری کردند و ایشان ممنوع المنبر شد. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز از حامیان نظام به شمار می‏رفت و مورد عنایت امام و مقام معظم رهبری بود. این فقیه وارسته در زمره مجتهدان و فاضلانی قرار داشت که عمر با برکت خویش را در راه کسب دانش فقه و تدریس علوم دینی صرف کرد و همزمان با تلاش‏های فکری، ضمن دوری از جنجال‏های تبلیغاتی، به تهذیب نفس و دوری از تعلقات دنیوی پرداخت تا جایی که به موفقیت‏های معنوی و عرفانی والایی دست یافت. آیت‏اللَّه احمدحجتی سرانجام در اواخر اسفند 1376 ش در 82 سالگی به دیدار معبود شتافت و در قبرستان نو در قم دفن شد.

* تهاجم نیروهای متحد آمریکایی و انگلیسی به عراق (1381 ش)
اشاره:
بعد از یک سال رَجَز خوانی آمریکا درباره عراق و تهدید به حمله به این کشور به بهانه تولید و انباشت سلاح‏های کشتار جمعی و علی‏رغم اعتراضات سراسری مردم جهان، شیطان بزرگ آمریکا به همراه استعمار پیر انگلستان در روز بیست و نهم اسفندماه 1381 ش برابر با بیستم ماه مارس 2003 م به مردم بی‏دفاع عراق حمله کرده و جنگ تمام عیاری را آغاز کرد. در پی این جنگ خونین، بیش از هزار موشک کروز، هزاران بمب و ده‏ها هزار گلوله توپ و بمب‏های خوشه‏ای بر روی مردم عراق ریخته شد و هزاران نفر از زنان، مردان و کودکان عراقی به خاک و خون غلطیدند. کشتار دوازده هزار نفر از مردم، همچنین تخریب خانه‏های مسکونی بی‏شمار، بیمارستان‏ها، تاسیسات اقتصادی، فرهنگی، مساجد، مجروح و معلول شدن ده‏ها هزار نفر و بر جای ماندن آثار زیان‏بار و خطرناک استفاده از سلاح‏های الکترومغناطیسی، شیمیایی و سایر سلاح‏های ممنوعه، از دیگر اثرات این حمله دهشتناک بود. سرانجام پس از سه هفته کشتار و تخریب و آواره کردن تعداد زیادی از ملت عراق توسط ارتش‏های متجاوز آمریکا و انگلیس، بر اساس یک توافق میان آمریکایی‏ها و صدام، ارتش عراق در برابر نیروهای اشغالگر تسلیم شد و این کشور در بیستم فروردین 1382 به اشغال کامل نظامیان مهاجم درآمد. اولین اقدام آمریکا پس از تسخیر کامل عراق، سرقت نفت این کشور بود و به فاصله یک هفته پس از فروپاشی رژیم صدام، وزارت جنگ آمریکا (پنتاگون) به عنوان قیم عراق به انعقاد قراردادهای کلان تحت عنوان بازسازی این کشور به شرکت‏های وابسته به دولتمردان آمریکا اقدام کرده و مزدوران خود را برای رهبری عراق در نظر گرفتند. همچنین پس از سقوط رژیم صدام و ورود مهاجمان به پایتخت، غارت وسیع اموال دولتی و نیز موزه ملی و بزرگ عراق و هزاران قطعه ارزشمند آن با هماهنگی نیروهای اشغالگر صورت گرفت و لطمات جبران ناپذیری به فرهنگ و تمدن گذشته این کشور وارد آمد.

* سود بازرگانی 150 قلم کالاهای شیمیایی برای صنایع از میان رفت(1352ش)

* ژنرال ملامصطفی بارزانی به تهران دعوت شد تا ترتیب سکونت وی و ایادیش در یکی از نقاط ایران داده شود(1353ش)

* فعالیت علیه معتادین اعلام شد (1354ش)
اشاره:
اعلام شد در طول سال 1354 با دستگیری هزار قاچاقچی و معتاد، 2 هزار کیلو تریاک و 60 کیلوهروئین و 25 هزار قرص مرگ آور. فعالیت علیه معتادین ثمربخش بوده است.

* بنا بر گزارش روزنامه کیهان، جمعی از روزنامه نگاران، نامه ای اعتراض آمیز مبنی بر اعمال شدید سانسور و خفقان مطبوعات تسلیم جمشید آموزگار، نخست وزیر وقت کردند.(1356ش)
اشاره:
این نامه افشاگرانه از طریق خبرگزاری ها به سراسر جهان مخابره شد. امام نیز دریکی از سخنرانی های خود در نجف، این اقدام نویسندگان را ستود. در پی این رسوایی ها، رژیم شاه به کارگزاری داریوش همایون، عده ای از نویسندگان و خبرنگاران روزنامه های صبح و عصر را ممنوع القلم و تهدید کرد که اگر لازم باشد همه روزنامه نگاران را زندان می اندازیم و برایشان پرونده سازی می کنیم.

* در ساعت 19، مراسمی در اهواز با سخنرانی آقای شیخ موسوی در مسجد جزایری برپا گردید.(1356ش)
اشاره:
در این مراسم اعلامیه ای در مورد اینکه روحانیت شیعه، نوروز امسال عزادار می باشد و از برگزاری مراسم عید معذوراست، در مسجد توزیع گردید.


* آیت الله محمد صدوقی، با انتشار اعلامیه ای، نوروز 57 را عزای عمومی اعلام کرد.(1356ش)

* در تمام شهرهای آذربایجان برف سنگینی بارید و سرمای شدیدی ظاهر شد بطوریکه این سرما در 50 سال اخیر بی سابقه بوده است. (1290ش)
اشاره:
تعداد زیادی احشام و چهارپایان در آغل و اصطبل تلف شدند. همچنین در سایر شهرهای شمالی و غربی ایران سرمای شدیدی حادث شد. در همدان به علت نزول برف سنگین مردم به مدت یک هفته از خانه های خود خارج نشدند و عده ای از مردم نیز تلف گردیدند و کلیه راههای ارتباطی در آذربایجان و غرب مسدود گردید

*  18  جمادی الاول
 درگذر تاریخ
* وفات «احمد عبد ربّه» شاعر و نویسنده‏ ی عرب(328 ق)
اشاره:
احمد بن محمد بن عَبد رَبِّه اَندلُسی قُرطُبی، از مشاهیر علما و ادبا و محدثین و شعرای زمان خود بود. وی قصص و حکایات بسیاری را به نظم درآورد. اثر مشهور این شاعر و نویسنده‏ی عرب، عَقدُالفَرید نام دارد که درباره‏ی تاریخ، شعر، عروض و لغت نگاشته شده است. از ابن عبد ربِّه، اشعار بسیار نغز و شیوایی نیز باقی مانده که وی در آن‏ها، روح شرقی خود را به خوبی آشکار کرده است. وی در هشتاد و دو سالگی به علت فلج چندین ساله، در اندلس وفات یافت.

* درگذشت «ابوالعباس احمد بن علی نجاشی» عالم شهیر شیعه در قرن پنجم(450 ق)
اشاره:
ابوالعباس احمد بن علی بن احمد معروف به ابنِ الکوفی، نجاشی و شیخ نجاشی در سال 372 ق در کوفه به دنیا آمد. وی از شاگردان معروف سید مرتضی علم الهدی بود که از شیخ مفید، تَلعَکْبَری و دیگر بزرگان نقل روایت نموده است. نجاشی در علم رجال یگانه‏ی زمان و در علم حدیث کم نظیر بود. به جهت تخصّص ابن الکوفی در این علوم و کثرت احاطه‏ی وی در علم تاریخ و انساب و سِیَر، مورد اعتماد علمای بزرگ دیگر می‏باشد. رِجال نجاشی، اخبار بنی‏سُنَن و فَضل الکوفه از کتب این عالم بزرگ مسلمان هستند.

* رحلت علامه «سیدمحمد مولانا» عالم و مؤلف(1363 ق)
اشاره:
حاج سید محمد مولانا از علمای تبریز، در ابتدا، مقدمات و ادبیات متداول را در تبریز خواند و در 19 سالگی راهی عتبات گردید. در نجف به درس شیخ الشریعه‏ی اصفهانی، فاضل شربیانی و دیگر بزرگان راه یافت و به درجه‏ی اجتهاد رسید. در 1321 ق به تبریز برگشت و به تدریس و تالیف پرداخت. مِصباحُ الوَسایل فی شرحِ الرَّسایِل و حاشیه‏ی فُصول از کتب اوست.

20 مارس  درگذر تاریخ
* مرگ «ریچارد شیردل» پادشاه معروف انگلستان (1199م)

* درگذشت «اسحاق نیوتن» منجم و ریاضی‏دان شهیر انگلیس (1727م)

* روز ملی و استقلال کشور افریقایی «تونس» (1956م)

* آغاز حمله انتقامی ویت‏کنگها علیه نیروهای امریکایی در ویتنام (1967م)

* پایان تسلط رژیم نژادپرست افریقای جنوبی بر کشور نامیبیا (1990م)

* یورش نظامی امریکا و انگلیس به عراق و آغاز جنگ سوم خلیج فارس (2003م)

* روز جهانی شعر