* 12  اسفند دردفاع مقدس
* شروع جنگ شهرها توسط عراق در جریان جنگ تحمیلی (1363ش)
اشاره:
با فرا رسیدن فصل زمستان و احتمال اجرای عملیات جمهوری اسلامی، که در منطقه جنوب در موقعیت مناسب فصلی انجام می‏گرفت، زمزمه‏های تازه‏ای مبنی بر احتمال گسترش حملات عراق به نفتکش‏ها و حمله به شهرها و اماکن غیرنظامی آغاز شد. عراق در آبان 1363 به طور رسمی اعلام کرد که اماکن غیرنظامی ایران را هدف حمله قرار خواهد داد. این تهدید که بعدها تحقق یافت در عین حال که به منزله تشدید فشار به ایران و در نتیجه، گسترش دامنه جنگ بود، نشان دهنده ناکامی استراتژی عراق در مراحل پیشین نیز بود. بنابراین اگر قصد عراق از ایجاد زیرساخت تولید گازهای شیمیایی، مقابله با حضور گسترده نیروهای داوطلب بود و حمله به نفتکش‏ها برای محروم کردن ایران از درآمد ارزی صورت می‏گرفت، حمله به اماکن غیرنظامی، با ایجاد زیرساخت موشکی و افزایش حملات هوایی، با هدف فشار روانی - اجتماعی مستقیم بر روی مردم و غیرمستقیم بر مسؤولین و تصمیم گیرندگان برای فراهم سازی زمینه‏های پایان جنگ بود. متعاقب انفجار اولین راکت هواپیماهای عراقی درتهران که کاملاً غیرقابل انتظار بود و نگرانی‏های بسیاری را به وجود آورد، برخی از تحلیل گران، هدف عراق را از این اقدام، وادار ساختن ایران برای دست زدن به یک حمله زمینی زودرس ذکر کردند. در جریان جنگ شهرها، خسارات فراوانی به اماکن غیرنظامی وارد آمد و تعداد زیادی به شهادت رسیدند.

* آغاز عملیات کربلای 7 در منطقه حاج عمران، توسط ارتش جمهوری اسلامی (1365ش)
اشاره:
در حالی که ایران اسلامی خود را آماده می‏کرد تا با اجرای عملیات کربلای 7، ضربه‏ای دیگر به دشمن وارد آورد، بر اثر شرارت‏های رژیم بعث عراق، جبهه جنوب بار دیگر به شدت فعال شد و رزمندگان مستقر درمنطقه عملیاتی کربلای 5، منطقه شلمچه را به قتلگاه بعثیان تبدیل کردند. در چنین شرایطی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، عملیات کربلای 7 را در 12 اسفند 65 با رمز مبارک یا مولای متقیان در عمق خاک عراق واقع در منطقه حاج عمران با اهداف آزاد سازی ارتفاعات مهم منطقه، انهدام ماشین جنگی دشمن، تسلط بر منطقه حاج عمران و ایجاد تسهیلات لازم برای ادامه نبرد در منطقه آغاز نمود. در این عملیات علاوه بر آزادسازی چند ارتفاع و انهدام چندین تیپ و گردان دشمن، مقدار زیادی ادوات، سلاح‏های سبک، نیمه سنگین و انواع خودرو منهدم و مقداری نیز به غنیمت گرفته شد. تعداد کشته و زخمی دشمن نیز بیش از 2300 نفر و 185 اسیر بود.

* شهادت شهید محمد رستم دیدگانی (1361ش)
اشاره:
شهید محمدرستم دیدگانی، یکم فروردین‌ماه ۱۳۳۵ش در روستای گاخس از بخش توت‌کابن شهرستان رودبار چشم به جهان هستی گشود. خانواده به‌دلیل ارادت به ساحت مقدس رسول مکرم اسلام (ص) او را «محمد» نامیدند. دومین فرزند خانواده که در دامان پدری متدین و مادری ولایت‌مدار به رشد و بالندگی می‌رسید، در سن هفت سالگی از داشتن آن‌ها محروم و مدتی نزد بستگان به‌سر برد و پس از آن به‌دلیل فقر مالی آن‌ها به یکی از مراکز نگهداری افراد بی‌سرپرست شهرستان رشت سپرده شد. وی تا سال ششم ابتدایی را در رشت به پایان رسانید و در این ایام تنها و بی‌کس است و قوم و خویشانش از او سراغی نمی‌گیرند و او با همه‌کس بیگانه است و او که جز خداوند متعال، یار و نگهداری نداشت جهت تأمین مخارج زندگی و مکانی برای خواب به کارگری پرداخت و تا سال اول متوسطه هم‌زمان با کار و تحصیل از شهر رشت به تهران مهاجرت نمود تا بتواند در محیطی بزرگ‌تر شغل بهتری پیدا نماید که پس از مراجعات مختلف به کارخانجات و شرکت‌ها موفق نگردید به کار مناسب دست پیدا کند و به‌ناچار به کارگری پرداخت. محمد در این ایام به ورزش بوکس می‌پرداخت و از توان بدنی بالایی نیز برخوردار بود. وی در رشته مکانیک موفق به اخذ دیپلم گردید و پس از آن خود را جهت ورود به دانشگاه در رشته انرژی اتمی و مهندسی ارتش آماده نمود که پس از پذیرش و به‌دلیل جو حاکم بر جامعه و خفقان رژیم پهلوی از تحصیل در آن مکان خودداری نمود و در این سال‌ها با افکار دکتر شریعتی و کتاب‌های استاد شهید مرتضی مطهری آشنا گردید و با علاقه خاصی به مطالعه کتاب‌های دینی و مذهبی از جمله نهج‌البلاغه و صحیفه‌ سجادیه پرداخت. شهید بزرگوار در اواخر سال ۱۳۵۶ش همراه و هم‌گام با امت حزب‌الله وارد صحنه مبارزه با رژیم پهلوی گردید و در تظاهرات و راهپیمائی‌ها حضوری مؤثر و پررنگ داشت. در سال‌های حماسه و خون به زادگاهش بازگشت و در انسجام و اتحاد نیروهای مذهبی و مؤمن به کمک دیگر برادران دینی خود پرداخت و با تشکیل گروه‌های اسلامی، مدافعین توحیدی را در محل راه‌اندازی نمود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به‌جهت به‌وجود آمدن تشکل‌ها و احزاب مختلف ضد انقلابی، محمد با تشکیل انجمن اسلامی و احداث کتابخانه در مسجد محل در معرفی انقلاب اسلامی به جوانان و نوجوانان نقش مهم و مؤثری را ایفا نمود. در این بین، منافقین اسلام در برابر قاطعیت و تلاش‌های وافر او که عرصه را بر آن‌ها تنگ نموده بود به‌پا خاسته و چند باری قصد حمله و به شهادت رساندن وی را داشتند که با عنایات خاص خداوند این امر به وقوع نپیوست. دیدگانی در سال ۱۳۵۸ش و با توجه به علاقه‌ای که به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی داشت، لباس سبز پاسداری را بر تن نمود و به‌عنوان عضو شورای فرماندهی سپاه رودبار مشغول به خدمت شد. وی پس از آن به تهران بازگشت و در تاریخ هفتم خردادماه ۱۳۵۸ش به‌عنوان رابط تبلیغاتی حزب جمهوری اسلامی به فعالیت پرداخت. محمد به مدت سه ماه در افغانستان به‌سر برد و با اسم مستعار حمدالله و داوود در درگیری با دشمنان اسلام و کمک به مردم مظلوم افغانستان به دفاع از آن‌ها پرداخت. وی پس از مراجعت به ایران، وارد سپاه پاسداران منطقه ۱۰ تهران شد و با شروع جنگ تحمیلی رژیم بعثی عراق علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در اولین روزهای جنگ خود را به سنگر‌های حق علیه باطل رساند و به مقابله با دشمنان کوردل انقلاب پرداخت. شهید دیدگانی، انسانی متقی و پرهیزگار بود. عشق به ائمه اطهار (ع) و پای‌بندی به مسائل اسلامی آن‌چنان در وجودش ریشه دوانده بود که جز خدا نمی‌دید و جز خدا نمی‌گفت. وی هم‌چون چراغی پرفروغ در مسیر حق و حقیقت گام برمی‌داشت و فروتنی در چهره‌اش هویدا بود. دیده باصفای شهید از زلال معرفت الهی سرشار بود و در گفتارش صداقت موج می‌زد. وی در پیام پربارش که در وصیت‌نامه‌اش برای همگان به ارمغان گذاشته عنوان می‌کند: «مبادا بر کشته‌ای از پویندگان راه خدا حسرت بکشید و در افسوسش دل بسوزانید و بر مشیت حضرت حق خشم بگیرید که دل دشمنان اسلام را شاد خواهید کرد. محمد در نوشته‌های زیبایی که از خود به یادگار گذاشته در طلب شهادت از خالقش چنین بیان کرده است که بارالها خواهان تکه‌تکه شدن گوشت تنم هستم و می‌خواهم در معراج الهی آن‌گونه در برابرت حضور یابم که ذرات وجودم سوار بر باد‌ها در گستره‌ زمین منتشر گردد...» و سرانجام پیکر پاک و مطهرش در تنگه کورک در منطقه عملیاتی سرپل ذهاب، آن‌گاه که فرماندهی محور را بر عهده داشت در تاریخ دوازدهم اسفندماه سال ۱۳۶۱ هجری شمسی، قبل از اذان ظهر وضوی خون گرفت و با اصابت ترکش خمپاره دشمن نماز سرخش را به مولا امام حسین (ع) اقتدا کرد و در سن بیست و شش سالگی شهد شیرین شهادت را نوشید و هم‌نشین عرشیان الهی گشت. پیکر پاک و مطهر شهید محمدرستم دیدگانی پس از تشییع باشکوه در گلزار شهدای روستای زادگاهش آرام گرفت.

* 12 اسفند در گذر تاریخ

* درگذشت بانو «کوکب پوررنجبر» مدرس قرآن (1370 ش)
اشاره:
بانو کوکب پوررنجبر در سال 1282 ش در شیراز به دنیا آمد و از 16 سالگی به جمع‏آوری مستندات در روش‏های تدریس علوم اسلامی پرداخت. وی پس از اتمام تحصیلات خود به شغل معلمی تعلیمات دینی روی آورد و در اثنای تدریس در مدارس، اعراب‏گذاری و تصحیح نسخ قرآن چاپ پاکستان، هندوستان و دیگر کشورهای اسلامی را آغاز کرد. بانو پوررنجبر با تغییر روش‏های تدریس قرآن و زیباسازی صفحات این کتاب آسمانی از سویی و ویراستاری و صفحه‏آرایی متن آموزشی و درک بصری راحت لغات از سوی دیگر تلاش نمود، تا آموزش قرآن را برای نونهالان و نوآموزان علوم دینی، ساده و آسان‏تر سازد. استاد پوررنجبر در 27 سالگی نابینا شد ولی با دیدن حضرت زهرا(س) در خواب، شفا یافت و عمر خود را وقف قرآن و علوم دینی کرد. ره‏آورد چهل و شش سال خدمت در مراکز دولتی و ملی ایشان، تأسیس مرکز آموزش کوکبیه است. ایشان از سال‏های 1338 تا 1363 به منظور تدریس قرآن مجید، ساده‏ترین روش ممکن خودآموزی در شش جلد تحت عنوان خودآموز و روش تدریس قرائت مجید را تألیف نمود. خودآموز گفت‏وگوی حسین و حسن، دیگر اثر این بانوی قرآنی است. خانم پوررنجبر به هنگام فوت، 88 سال داشت.

* رحلت فقیه معظم آیت‏ اللَّه «شیخ محمدرضا محقق تهرانی» (1373 ش)
اشاره:
آیت‏اللَّه حاج شیخ محمدرضا محقق تهرانی در سال 1291 ش (1332 ق) در تهران به دنیا آمد و پس از پشت سرگذاشتن دروس مقدمات و سطح در قم، راهی مشهد شد. وی در مشهد از دروس آیات عظام: میرزا هاشم قزوینی و حاج آقا حسین طباطبایی قمی و در تهران از محضر درس اخلاق و عرفان آیت‏اللَّه محمدعلی شاه آبادی استفاده برد. آیت‏اللَّه محقق تهرانی پس از چندی در قم در درس حضرات آیات: سیدصدرالدین صدر، سیدمحمدتقی خوانساری و سیدمحمد حجت کوه کمره‏ای شرکت جُست و براندوخته‏های علمی خویش افزود. با ورود آیت‏اللَّه بروجردی به قم در سال 1323، به مدت نه سال در درس فقه و اصول ایشان حاضر شد و به مدارج بالای علمی دست یافت. این عالم فرزانه سپس سالیانی در مشهد و تهران به تدریس، تالیف، تصنیف و ارشاد مردم پرداخت و منشأ خدماتی گردید. از ایشان آثار متعددی بر جای مانده که حقائقُ الفقه فی شرح شرایع الاسلام شامل یک دوره کامل فقه استدلالی در هفتاد جلد یکی از آثار گرانبهای اوست. آیت‏اللَّه محقق تهرانی سرانجام در 12 اسفند 1373ش برابر با دوم شوال 1415 ق در هشتاد و دو سالگی، بدرود حیات گفت و به جوار رحمت حق شتافت.

* مجله الحوادث چاپ لبنان به مناسبت دیدار عباسعلی خلعتبری ـ‌ وزیر خارجه شاه ـ‌از بغداد،مقاله ای تحلیلی منتشر کرد.(1356ش)
به اعتقاد نویسنده این مقاله «اگر از طرف دولت عراق سهل انگاری نمی شد، آیت الله خمینی قادر به برقراری ارتباط با طرفدارانش درایران و تحریک آنها نمی گردید... علمای شیعه در ایران وزنه مهمی را تشکیل می دهند و دولت ترجیح می دهد با آنها دوست باشد تا دشمن...»

* اعتصاب شرکت واحد شکسته شد و اتوبوس ها شروع به کار کردند و در منطقه غرب تهران سیل عظیم دانشجویان از کار کارگران شرکت واحد جلوگیری کردند و رانندگان را مضروب نمودند(1349ش)

* در یک برخورد شدید مرزی بین مأموران ایران و عراق 4 ایرانی کشته و سه نفر مجروح شدند(1351ش)

* شاه برای شرکت در کنفرانس سران کشورهای تولیدکننده نفت (اوپک) به الجزایر عزیمت نمود(1353ش)

* 1 جمادی الاول درگذر تاریخ

* تولد «محمد بن احمد ذهبی» محدث و مورخ(673 ق)
اشاره:
شمس الدین، محمدبن احمد ذهبی محدث و مورخ مشهور، علاقه‏ی زیادی به گردآوری حدیث داشت و برای تکمیل این علم، سفرهای بسیار کرد. او در این سفرها از بسیاری از بزرگان و علما حدیث شنید و آن‏ها را ضبط نمود. ذهبی وقایع تاریخ اسلام و مشاهیر این دوران را از زمان ظهور آیین اسلام تا سال 704 ق دنبال کرده و اخبار و وقایع محدثین آن دوره را نیز به رشته‏ی تحریر درآورده است. وی این مجموعه را تحت عنوان تاریخ اسلام به صورت کتابی تنظیم کرده است. آثار ذهبی بسیار مورد استفاده‏ی اهل علم قرار گرفت و در اکثر مواقع، دانش‏پژوهان برای شنیدن احادیث به محضرش می‏شتافتند. الکاشف، طبقات القُرّاء، المُعجم الکبیر و المعجم الصغیر از آثار اوست. ذهبی در سال 748 ق در 75 سالگی در دمشق وفات یافت.

* وفات «محمد بن عبداللَّه بن بهلول» معروف به شیبانی از مشاهیر حدیث(1387 ق)
اشاره:
محمد بن عبداللَّه بن محمد بن عبیداللَّه بن بهلول، معروف به شیبانی، کوفی الاصل، از مشاهیر محدثان امامیه می‏باشد که برای استماع حدیث، مسافرت‏ها کرده و تألیفاتی دارد. او در ابتدا به نقل احادیث معتبر همت می‏گماشت ولی در ادامه از روایت احادیث غریب نیز خودداری نکرد و باعث شد که دیگران نقل روایت‏های او را معتبر نشمارند.
* 3 مارس  درگذر تاریخ

* تولد «فرانسوا لاروش‏ فوکو» نویسنده و فیلسوف فرانسوی (1613م)

* درگذشت «رابرت هوک» دانشمند انگلیسی و بنیان‏گذار علم هواشناسی (1703م)

* تولد «الکساندر گراهام بل» دانشمند انگلیسی و مخترع تلفن (1847م)

* آغاز انقلاب مجارستان علیه سلطه اتریش (1848م)

* امضاء معاهده «سان استِفانو» بین روسیه و عثمانی (1878م)

* درگذشت «گوتلیپ دایْمْلِر» مهندس آلمانی و مخترع موتور سیکلت (1900م)

* روز ملی «مراکش» (مغرب)

* امضای قرارداد صلح بین آلمان و شوروی در جریان جنگ جهانی اول (1918م)

* آغاز انتفاضه مردم مسلمان عراق علیه رژیم دیکتاتوری صدام حسین (1991م)