30 آذر- 19 صفر-22 دسامبر
* دفاع مقدس در گذر تاریخ

* بمباران شدید آبادان توسط ارتش بعث عراق (1359 ش)
اشاره: با آغاز جنگ تحمیلی، بسیاری از مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران اشغال شد و یا در تیررس مستقیم آتش دشمن بعثی قرار گرفت. در این میان، شهر مقاوم آبادان که از همان اوان جنگ از سه طرف محاصره شده بود، همچنان به صورت پراکنده مقاومت می‏نمود. در این شرایط، هواپیماهای عراقی، به طور مرتب این شهر و سایر شهرهای مرزی را بمباران می‏کردند. در اولین روز زمستان 1359، سه فروند هواپیمای توپولوف و میگ عراقی به آسمان آبادان تجاوز کرده و مناطق مسکونی این شهر را هدف قرار دادند. خانه‏های مسکونی بسیاری ویران شد و گروهی از مردم بی‏گناه به شهادت رسیده و یا مجروح شدند. با این حال دو فروند از هواپیماهای عراقی، در بازگشت توسط جنگنده‏های ایرانی مورد هدف قرار گرفته و متلاشی شدند.
* 1 دی در گذر تاریخ

* کشتار وحشیانه مردم تبریز به دست قزاقان روسی (1290ش)
اشاره: پس از آن که دولت روسیه به خاطر استخدام مورگان شوستر آمریکایی به عنوان خزانه‏دار کل کشور در ایران، به دولت صمصام‏السلطنه اولتیماتوم داد، مجلس شورای ملی این اولتیماتوم را نپذیرفت. در نهایت با فشار و تهدید روس‏ها مبنی بر تصرف تهران، دولت ایران ناچار شد که اولتیماتوم را قبول کرده، مورگان شوستر را معزول نماید. در آن هنگام که بین مجلس و دولت، درباره رد یا قبول اولتیماتوم، مذاکره و گفتگو جریان داشت، قوای نظامی روسیه به اقدامات وحشیانه‏ای در چند شهرستان دست زدند. در تبریز بین ماموران نظمیه و سربازان روس، زد و خورد روی داد و به کشته و زخمی شدن تعدادی از دو طرف انجامید. شهر تبریز در نهایت در پنجم دی ماه آن سال به اشغال کامل نیروهای روسیه درآمد و سربازان روسی در تبریز در سطحی وسیع دست به کشتار مردم زدند. روس‏ها به وضع دلخراشی عده‏ای را با نفت و بنزین آتش زدند، دسته‏ای را در تنورِ آتش، سوزاندند و چند روز بعد، ثقة الاسلام تبریزی، عالم بزرگ آن شهر نیز به همراه عده‏ای دیگر از مشروطه خواهان، توسط روس‏ها به دار آویخته شدند.

* شروع به کار رسمی بانک مرکزی (1339ش)
اشاره: بانک ملی ایران تا سال 1339 ش که قانون بانکی و پولی کشور به تصویب رسید، دارای حق انحصار نشر اسکناس بود و علاوه بر عملیات یک بانک تجارتی، وظایف بانک مرکزی کشور را نیز بر عهده داشت. سرانجام به موجب قانون هفتم خرداد ماه سال 1339 ش، عملیات بانک ملی به دو قسمت تقسیم شد و آن قسمت که مربوط به حفظ ارزش پول و تنظیم اعتبارات و حق انحصار انتشار اسکناس و پول فلزی می‏باشد به بانک مرکزی ایران واگذار گردید. همچنین قسمت عملیات تجاری و اداره کردن صندوق پس انداز و... مانند سابق به عهده بانک ملی ایران باقی ماند. این قانون از اول دی ماه 1339 ش به طور رسمی به اجرا درآمد.

*  تأسیس خبرگزاری رادیو و تلویزیون ایران (1350ش)
اشاره: در اول دی ماه 1350 ش، واحد مرکزی خبر با عنوان خبرگزاری رادیو و تلویزیون ملی ایران در چارچوب واحد اطلاعات و اخبار، کار خود را آغاز کرد. وظیفه این واحد، کسب خبر، تهیه عکس‏ها و تصاویر خبری از خبرگزاری‏های خارجی و دریافت خبر از سوی خبرنگاران داخلی در تهران و شهرستان‏ها و انتشار آن از طریق رادیو، تلویزیون و مطبوعات بود. این واحد از بخش‏های مختلفی از قبیل اخبار داخلی، اخبار شهرستان‏ها، اخبار خارجی و... تشکیل شده بود. اخبار دریافتی از داخل کشور و سراسر جهان، پس از ترجمه، تنظیم و بازبینی، برای کاربران داخل و خارج ارسال می‏شد. خبرگزاری رادیو و تلویزیون ایران که بعدها به واحد مرکزی خبر تغییر نام داد به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از خبرگزاری‏های مهم خاورمیانه و حتی قاره آسیا محسوب شده و هم اکنون در کشورهای فرانسه، انگلستان، آلمان، روسیه، مالزی، ژاپن، پاکستان، هند، تاجیکستان، آذربایجان، ترکمنستان، بوسنی، سوریه، لبنان و ترکیه و... دارای نمایندگی می‏باشد. هزینه‏های این خبرگزاری را دولت تهیه می‏کند اما واحد مرکزی خبر در اجرای وظایف، استقلال نسبی دارد.

* صدور پیام حضرت امام خمینی برای کمک به بازماندگان فجایع اسرائیل در لبنان. (1356ش)
اشاره: در این پیام آمده بود: ما باید به جبران خدمت آنها، به بازماندگان و عزیزان آنها خدمت کنیم، خدمتی محترمانه و شرافتمندانه..
* در دانشگاه تهران تظاهرات وسیعی علیه رژیم برپا شد و شعارهائی دارند.(1349ش)
* سیل مهیب در طبس صدخانه را ویران ساخت(1350ش)

* شهادت «مجتبی استَکی» نماینده شهرکرد در مجلس شورای اسلامی توسط منافقین کوردل (1360 ش)
اشاره: شهید مجتبی استَکی، در سال 1334 ش در شهرکرد به دنیا آمد. وی پس از گذراندن دروس دبیرستان وارد دانشگاه شد و از انیستیتو تکنولوژی اهواز فارغ التحصیل گردید. شهید استکی، پیش از انقلاب با تشکیل جلسات مذهبی به ارشاد مردم می‏پرداخت و به سازماندهی نیروهای انقلابی در جریان تظاهرات ضد رژیم اهتمام می‏ورزید. این شهید گرانقدر پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به عضویت کمیته انقلاب اسلامی و دادگاه انقلاب اسلامی درآمد و در مبارزه با طاغوت و فساد فعالیت نمود. شهید استکی که در ابتدا معلم دوره راهنمایی بود بعدها مسؤول آموزش و پرورش شهرستان فارسان در استان چهارمحال و بختیاری شد. این شهید گرانقدر انقلاب اسلامی سرانجام در حالی که از طرف مردم شهرکُرد به نمایندگی مجلس شورای اسلامی انتخاب شده بود در اول دی ماه 1360 در 26 سالگی توسط عوامل مزدور و منافق، در مشهد مقدس به شهادت رسید و در شهرکرد به خاک سپرده شد.

* 19 صفر در گذر تاریخ

* تولد «ابو معشر بلخی» منجم شهیر ایرانی (171 ق)
اشاره: ابومعشر بلخی به خاطر علاقه به ستاره‏شناسی به بغداد رفت و به تحصیل در این رشته پرداخت. وی از منابع مختلفی که به زبان‏های عربی، هندی، یونانی و سریانی نوشته شده بود، استفاده کردتا آن که مشهورترین منجم عصر خود شد. آثار علمی ابومعشر بلخی تا قرن‏ها پس از مرگش در جهان اسلام و غرب، معتبر بود. بر اساس دیدگاه ابومعشر، همه‏ی معارف، منشاء الهی دارد و نشانه‏های وحی خداوندی در هر علمی، به چشم می‏خورد. آثار ابومعشر به دلیل برداشتن بخش هایی از متون کهنی که اصل آن‏ها از بین رفته، قابل توجه است. از مهم‏ترین آثار به جای مانده از این منجم مسلمان، می‏توان به کتاب‏های اَلْمَدْخَلُ الکَبیر و اَلْمَوالیدُ الصَّغیرَةُ اشاره کرد.

* رحلت فقیه جلیل آیت اللَّه «سیدمرتضی لنگرودی» (1383 ق)
اشاره: آیت اللَّه حاج سیدمرتضی لنگرودی در سال 1306 ق در حومه‏ی لنگرود در شمال ایران به دنیا آمد و در جوانی برای ادامه‏ی تحصیل به قزوین رفت. او سپس در تهران از محضر آیت اللَّه تنکابنی علوم دینی و فقه را آموخت. ایشان در سال 1338 به نجف سفر کرد و سال‏ها از حوزه‏ی درس میرزای نایینی بهره‏مند شد، تا این که به درجه‏ی اجتهاد نایل آمد و در زمره‏ی مدرسین حوزه‏ی علمیه‏ی نجف قرار گرفت. آیت اللَّه لنگرودی، مدت‏ها در حوزه‏ی قم به تدریس اشتغال داشت و کتاب‏هایی را نیز به رشته‏ی تحریر درآورد. ایشان در 77 سالگی درگذشت.
* 22 دسامبر در گذر تاریخ

* درگذشت خانم «جورج اِلْیوُتْ» نویسنده معروف انگلیسی (1880م)
اشاره: ماری آن ایوانْسْ معروف به جورج الیوت، داستان‏سرای پرآوازه انگلیسی در 22 نوامبر 1819م در این کشور به دنیا آمد. وی در 16 سالگی مدرسه را رها کرد و به اداره خانه و املاک پدر پرداخت. او زبان‏های یونانی، لاتینی، آلمانی و ایتالیایى را فرا گرفت و به فرهنگ خویش وسعت بخشید. الیوت در جوانی بر اثر تزلزل مذهبی، از انجام فرایض دینی دست باز داشت و باورش را نسبت به مسیحیت از دست داد، با این حال، هرگز ریشه‏های عمیق اخلاقی در وجودش سستی نیافت. الیوت کار ادبی را با ترجمه کتاب زندگی مسیح(ع) در دهه 1840م آغاز کرد که در تیراژ زیادی به چاپ رسید. الیوت در برخی کارهای بعدی خود به این نکته تاکید می‏کرد که بشر به هنگام رنج بردن، تنها از راه‏های داشتن و بذل محبت و کمک به دیگران می‏تواند دردهای خود را تسکین بخشد. وی در داستان‏های خود، همدردی صمیمانه‏ای با مردم تیره‏روز ابراز می‏کند. زندگی، بحران‏های روحی و عذاب‏های وجدانی آنان را شرح می‏دهد و از راه واقع‏بینی و تحلیل دقیق خصوصیت‏های اخلاقی مردم شهرستان و طبقه‏هایى که با زبان و افکارشان از نزدیک آشناست در بیانی طنزآلود و پرجاذبه، به داستان‏نویسی در انگلستان غنای فراوان می‏بخشد. در واقع جورج الیوت را می‏توان راهگشای داستان‏نویسی جدید در انگلستان به شمار آورد. وی در نگارش داستان‏های خود، بیشتر از یک نویسنده، یک نقاد روشنگر و موشکاف بود و در زندگی خصوصی خود نیز، بیشتر از آنکه یک نویسنده به چشم بیاید، یک آموزگار بود. درباره آثار جورج الیوت، نقدهای فراوانی شده است و او را تنها کسی دانسته‏اند که مقامی پس از چارلْزْ دیکنزْ، نویسنده شهیر هم وطنش پیدا کرده و نفوذی غیرقابل انکار بر نویسندگان پس از خود نهاده است. از جورج الیوت آثار متعددی برجای مانده که مطالعه‏ای در زندگی شهرستان در 4 جلد، رامُله در 3 جلد، آسیای روی نهر در 3 جلد و آدام بید در 3 جلد از آن جمله‏اند. ماری آن اِیوانْسْ معروف به جورْج الیوت، سرانجام در 22 دسامبر 1880م در 61 سالگی درگذشت.

* پایان جنگ میان امپراتوری روم و کارتاژ (146 سال قبل از میلاد)
اشاره: کارتاژ از مهم‏ترین کوچ‏نشین‏های فینیقی بود که بنا به روایات قدیم، از سال 814 قبل از میلاد بنا شد. کارتاژها به دلیل دارا بودن موقعیت استراتژیک و قرار گرفتن در کنار دریا و در اختیار داشتن بندرهای خوب و مناطق حاصل‏خیز، به زودی شروع به پیشرفت نمودند. در آغاز، کارشان منحصر به تجارت بود اما در ادامه با تجهیز نیروی دریایى و ساخت کشتی، به توسعه قلمرو خود پرداختند و به تدریج در سیسیل، ساردنِی، سواحل شمالی افریقا و اسپانیا استقرار یافتند. روابط امپراتوری روم و کارتاژ در ابتدا دوستانه بود اما در پی جنگ کارتاژها با یکی از متحدان روم و تصرف سرزمین آن‏ها، جنگ بین رومی‏ها و کارتاژ آغاز شد. به طور کلی بین روم و کارتاژ، سه جنگ به وقوع پیوست که سومین و آخرین دوره جنگ‏های تاریخی و خونین میان آن دو در 22 دسامبر 146 ق.م، با پیروزی روم و اضمحلال حکومت کارتاژها به پایان رسید. جنگ‏های این دو امپراتوری به نام جنگ‏های پونیک معروف است و در اولین دوره آن‏ها، رومی‏ها و در دومین دوره، کارتاژها پیروز شده بودند و با پیروزی رومی‏ها، در جنگ سوم، امپراتوری کارتاژ عملاً متلاشی شد.

* وقوع زلزله بزرگ در جزیره سیسیل در دریای مدیترانه (1693م)
اشاره: در جریان زلزله بزرگ جزیره سیسیل واقع در جنوب ایتالیا در 22 دسامبر 1693م، سه شهر بزرگ این جزیره به کلی ویران شد و به شهرهای دیگر نیز خسارات فراوانی وارد آمد. این زلزله پرتلفات‏ترین زلزله در تاریخ ایتالیا محسوب می‏شود که در جریان آن، بیش از هشتاد هزار نفر از مردم این جزیره کشته شدند.

* خروج قوای مهاجم فرانسوی و انگلیسی از مصر پس از پایان جنگ سوئز (1956م)
اشاره:
پس از حمله رژیم صهیونیستی به شبه جزیره سینا، تهاجم هوایى مشترک فرانسه و انگلیس علیه مصر نیز در اوایل نوامبر سال 1956م آغاز شد که در نتیجه این حملات،‌ بسیاری از             تاسیسات بندری کانال   سوئز تخریب شد. دلیل اصلی این حملات که بعدها به جنگ کانال سوئز معروف گردید، اعلام ملی شدن این کانال توسط جمال عبدالناصر رئیس جمهور وقت مصر بود. تجاوز نیروهای انگلیس و فرانسه و اسرائیل به خاک مصر در سراسر جهان با نفرت و انزجار روبرو شد و حتی در خود فرانسه و انگلیس هم مخالفت‏های شدیدی را برانگیخت. نیروهای متجاوز سرانجام تحت فشار افکار عمومی جهان، به تصمیمات سازمان ملل متحد گردن نهاده و عملیات نظامی علیه مصر را متوقف ساختند. پس از آن، نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد از روز پانزدهم نوامبر 1956م در طول کانال سوئز مستقر شدند و عملیات تخلیه نیروهای متجاوز از خاک مصر، پنجاه روز پس از آغاز تهاجم آنان، تا روز 22 دسامبر 1956م پایان یافت.

* انتخاب «کورتْ والْدْهایْمْ» به عنوان چهارمین دبیر کل سازمان ملل متحد (1971م)
اشاره: کورْتْ والْد‌ْهایْمْ، چهارمین دبیر کل سازمان ملل متحد در 21 دسامبر 1918 م درجنوب اتریش به دنیا آمد. وی در دانشگاه ویِن تحصیل نمود و در سال 1945م به عنوان دیپلمات وارد وزارت خارجه اتریش شد. والدْهایْم از آن پس به ترتیب در پُست‏های سفیر اول اتریش در پاریس، ناظر در سازمان ملل، سفیر اتریش در کانادا، سفیر اتریش در سازمان ملل و وزیر امور خارجه اتریش خدمت کرد و از 22 دسامبر 1971 م، در سن 53 سالگی برای یک دوره پنج ساله به دبیر کلی سازمان ملل متحد منصوب شد. وی کار خود را در این پست از اول ژانویه 1972م آغاز کرد و در سال 1977م مجدداً در سمت خود ابقا گردید. در مورد والدهایم می‏توان گفت زمانی که والدهایم به عنوان دبیرکل سازمان ملل متحد انتخاب شد، صهیونیست‏ها همواره با تبلیغات علیه او کوشیدند تا چهره ضد صهیونیستی وی را مخدوش سازند. حمله نظامی سال 1982 نیروهای رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان با واکنش شدید والدهایم روبرو شد و کشتار صبرا و شتیلا و قتل‏عام آوارگان فلسطینی در این دو اردوگاه، به شدت از جانب والدهایم محکوم گردید. والدهایم با سخنان و موضع‏گیری‏های ضد صهیونیستی خود، اسرائیلی‏ها را اشغال‏گرانی معرفی کرد که با زور سرنیزه، خانه‏های فلسطینیان را غصب کرده‏اند. والدهایم در مقایسه با دبیرکل‏های پیشین سازمان ملل، از درایت سیاسی بیشتری برخوردار بود و در طول ده سال دبیر کلی سازمان ملل، نسبت به بحران‏های سیاسی جهان بیش از سایر رؤسای قبلی این سازمان به افکار عمومی مردم جهان توجه داشت. در زمان او، یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی بخش فلسطین برای نخستین بار در طول عمر سازمان ملل توانست در سال 1974م وارد جلسه مجمع عمومی این سازمان شود. به همین سبب صهیونیست‏ها در بهار 1986م تبلیغات فراوانی علیه والدهایم به راه انداختند تا مانع از موفقیت او در انتخابات ریاست جمهوری اتریش شوند. با این حال، علی رغم تبلیغات گسترده صهیونیست‏ها در سطح جهان، والدهایم به ریاست جمهوری اتریش رسید. پیروزی والدهایم در این انتخابات، یک شکست سیاسی بزرگ برای صهیونیسم جهانی و امریکا محسوب شد. او در دوران مسئولیت خود در اتریش، همچنان زیر هجوم تبلیغاتی گسترده قرار داشت، به گونه‏ای‏ی‏که حتی کشورهای اروپایى زیر فشار لابی صهیونیست‏ها، از دعوت کورت والدهایم به کشورهایشان خودداری می‏کردند. والدهایم در 27 ژانویه 1982م در مراسم باشکوهی، مدال صلح سازمان ملل را به پاس تلاش‏های مداومش در راه صلح و امنیت جهانی دریافت کرد. والدهایم در نهایت در انتخابات سال 1992م از رقیب انتخاباتی خود شکست خورد و پس از نزدیک به پنجاه سال، از فعالیت‏های سیاسی کناره‏گیری کرد.
* سقوط حکومت دیکتاتوری «نیکلای چائوشِسْکو» در کشور رومانی (1989م)

* روز استقلال کشور «جزایر مارشال» از ایالات متحده امریکا
(1990م)
اشاره: مجمعالجزایر مارشال در منطقه اقیانوسیه قرار دارد و مساحتی حدود یک میلیون کیلومتر مربع از آب‏های اقیانوس آرام را دربرگرفته است. این مجمع الجزایر به عنوان یک کشور، از دو رشته جزایر به نام‏های راتاک و رالیک تشکیل شده است. در قرن شانزدهم، دریانوردان اسپانیایى، این جزایر را کشف نمودند و استعمارگران اسپانیا بیش از سه قرن آن را در اختیار داشتند. از سال 1850 نفوذ آلمان نیز در این مناطق آغاز شد اما در جریان جنگ اول جهانی، جزایر مارشال به تصرف ژاپن درآمد. جامعه ملل نیز در سال 1920م قیمومیت این جزایر را به ژاپن واگذار نمود. جزایر مارشال در جنگ جهانی دوم، به تصرف نیروهای امریکا درآمد و سازمان ملل نیز قیمومیت امریکا را تأیید نمود. از سال 1965م تمایلات استقلال‏طلبانه در این جزایر رو به گسترش نهاد. در سال 1979م این کشور صاحبِ دولتی خود مختار گردید و در اولین روز ماه مه همان سال، قانون اساسی آن تصویب شد تا اینکه جزایر مارشال در 22 دسامبر 1990 به استقلال دست یافت. با این حال تعدادی از جزایر این کشور به علت انجام آزمایشات هسته‏ای، دفن زباله‏های هسته‏ای و انهدام گازهای سمّی در آن، غیرقابل سکونت گشته و بسیاری از ساکنان بومی آن دچار بیماری‏های گوناگون شده‏اند.

* انتقال قدرت به دولت موقت افغانستان پس از حمله امریکا به این کشور (2001م)
اشاره: پس از وقایع یازدهم سپتامبر 2001م در امریکا، تهاجم نظامی نیروهای امریکا و انگلیس به افغانستان شروع شد و بمباران هوایى شهرهای افغانستان و مراکز تسلیحاتی و آموزشی گروه طالبان و گروه القاعده در خاک این کشور آغاز گردید. در پی چندین هفته بمباران و موشک باران هواپیماهای امریکایى و انگلیسی، نیروی جبهه متحد شمال به سمت کابل پیشروی کرده و این شهر را آزاد کردند. از این پس گفتگوهایى تحت نظارت سازمان ملل و با حضور چهار گروه عمده افغان برای به دست گرفتن قدرت در افغانستان در شهر بن آلمان صورت گرفت تا این‏که دولت موقت این کشور در 22 دسامبر 2001م، به سرپرستی حامد کرزای زمام امور افغانستان را در دست گرفت. بعد از روی کار آمدن دولت موقت، ادامه حکومت کرزای، در همایش سران افغانستان، موسوم به لوی جرگه که در 13 ژوئن سال بعد برگزار گردید، مورد تأیید قرار گرفت. یکی از وظایف این دولت ایجاد امنیت و فراهم آوردن شرایط مناسب جهت برگزاری انتخابات و تعیین دولت رسمی اعلام گردید. اما ادامه حضور بیگانگان و به ویژه نیروهای اشغال‏گر امریکایی باعث شد تا مردم افغانستان، تحقق دموکراسی در این کشور را غیرممکن بدانند. چندی پس از آن، قانون اساسیِ افغانستان به تصویب رسید و در روز 9 اکتبر 2004م، انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در فضایی مبهم و به نفع کرزای صورت گرفت. (ر.ک: 8 اکتبر)

* آغاز  مذاکرات  صلح  روسیه  و  آلمان  در  جریان  جنگ  جهانی اول  (1917م)