* 18آذر-6 صفر-9 دسابر
* دفاع مقدس در گذر تاریخ

* شهادت محمدرضا محمدی دهنوی (1359ش)
اشاره:
شهید محمدرضا محمدی دهنوی در سال ۱۳۳۹ش در روستای «دهنو برخوار» در ۱۲ کیلومتری شهر اصفهان، دیده به جهان هستی گشود. محمدرضا، تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود سپری کرد و برای گذراندن دوران تحصیل در مقطع راهنمایی به شاهین‌شهر مهاجرت نمود. اما فقر مالی خانواده‌، محمدرضا را وادار به ترک تحصیل کرد و به شغل کارگری مشغول شد. پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و تشکیل سپاه پاسداران، محمدرضا به عضویت این نهاد مقدس درآمد و بعد از گذراندن دوره آموزشی، تحت عنوان مبلغ به جیرفت رفت و پس از مدتی، به کردستان اعزام شد. پس از اتمام دوره‌ مأموریت در کردستان، به جبهه‌ ذوالفقاری آبادان رفت. محمدرضا محمدی دهنوی بعد از چهل روز مبارزه با دشمن بعثی، بر اثر اصابت گلوله کالیبر ۵۰ به ناحیه سر در تاریخ هجدهم آذرماه سال ۱۳۵۹ هجری شمسی در سن بیست سالگی به لقاءالله پیوست و پیکر مطهرش در دست مزدوران بعثی قرار گرفت. شهید محمدرضا محمدی دهنوی از شهدای مفقودالجسد هشت سال دفاع مقدس است.

* 18 آذر در گذر تاریخ

* معرفی عراق به عنوان متجاوز از سوی سازمان ملل متحد (1370ش)
اشاره:
یازده سال پس از آغاز جنگ هشت ساله تحمیلی رژیم بعث عراق علیه ایران و سه سال پس از صدور قطعنامه 598 شورای امنیت و اتمام جنگ و با تلاش‏های پی‏گیر سیاسی مسؤولان نظام جمهوری اسلامی، حقانیت ایران در دفاع مشروع به اثبات جامعه جهانی رسید. خاویر پرز دکوئیار، دبیر کل وقت سازمان ملل متحد در 18 آذر 1370 طی یک گزارش رسمی به شورای امنیت اعلام کرد که عراق در 31 شهریور 1359 به ایران حمله کرده و متجاوز است. اعلام اینکه در جنگ تحمیلی، عراق آغازگر و مسؤول جنگ بوده است، یک پیروزی بزرگ سیاسی است. این دفاع و نبرد، در حالی ادامه و پایان یافت که جهانیان، بانی جنگ را می‏شناختند و حتی به کمک او شتافته بودند. آنان زمانی به خود آمدند که سلاح‏های ارسالی به عراق، علیه خودشان به کار گرفته شد و عراق، منطقه خلیج فارس را درگیر جنگی مهیب و عظیم کرد. متجاوز بودن عراق، گرچه بسیار دیر اعلام شد، اما از پیروزی‏های مهمی است که در تاریخ کشورمان به عنوان واقعه‏ای بزرگ ثبت شده است.

* رحلت آیت ‏اللَّه العظمی «سیدمحمد رضا گلپایگانی» زعیم عالیقدر حوزه علمیه قم (1372 ش)
اشاره:
آیت‏اللَّه العظمی سید محمدرضا موسوی گلپایگانی در سال 1277 ش (1316ق) در منطقه گوگد گلپایگان به دنیا آمد. وی پس از طی دروس مقدمات در زادگاه خود، راهی اراک گردید و در 21 سالگی وارد درس خارج فقه و اصول آیت‏اللَّه حائری یزدی شد. ایشان پس از هجرت به قم، در حلقه اصحاب خاص استاد قرار گرفت و پس از تاسیس حوزه علمیه قم و رحلت آیت‏اللَّه حائری یزدی تدریس خارج فقه و اصولِ خود را آغاز کرد. حاصل تدریس هفتاد ساله ایشان پرورش ده‏ها شاگرد مجتهد و عالم می‏باشد که هر کدام استوانه مهمی در حوزه علمیه محسوب می‏شوند. حضرات آیات: مرتضی حائری یزدی، شهید مرتضی مطهری، شهید محمدعلی قاضی طباطبایی، شهید سیداسداللَّه مدنی، شهید دکتر محمد مفتح، شهید دکتر سیدمحمدحسینی بهشتی، علی مشکینی، ناصر مکارم شیرازی، جعفر سبحانی، لطف اللَّه گلپایگانی، حسن حسن‏زاده آملی، احمد جنّتی، علی‏پناه اشتهاردی، رضا استادی و علی احمدی میانِجی و ده‏ها عالم فاضل از جمله شاگردان آن مرجع بزرگ دینی می‏باشند. آیت‏اللَّه گلپایگانی دارای نگاشته‏ها و تقریرات فراوانی می‏باشد و در دوران سی و دو ساله مرجعیت، یکی از ارکان فقاهت بوده و به ضرورت، در تمام ابواب فقه، فتوا داده است. کتاب الحج، کتاب القضاء و حاشیه بر عروة الوثقی و... از جمله تالیفات آن فقیه بزرگوار به شمار می‏روند. ایشان همچنین در جریان انقلاب اسلامی و پس از آن، همواره حمایت خود را از قیام و رهبری آن اعلام می‏کرد. آیت‏اللَّه گلپایگانی سرانجام پس از عمری خدمت و تدریس و تألیف، در هجدهم آذرماه 1372 ش برابر با 24 جمادی‏الثانی 1414 ق در سن 95 سالگی دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی با شکوه، در مسجد بالاسرِ حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.

* آغاز هشتمین کنفرانس سران کشورهای اسلامی در تهران (1376ش)
اشاره:
هشتمین اجلاس سران کشورهای اسلامی در تهران با شرکت قریب به اتفاق سران کشورهای اسلامی و مقامات عالی رتبه پنجاه و پنج کشور مسلمان در هجدهم آذرماه 1376 و با سخنان مهم مقام معظم رهبری آغاز شد. حضرت آیت‏اللَّه خامنه‏ای در این سخنان با تکیه بر سه محور عمده اسلام، امت اسلامی و سازمان کنفرانس اسلامی و با اشاره به وضعیت موجود ملل مسلمان و کشورهای اسلامی در دنیای امروز و تصویر و دورنمای آن، بر ضرورت شناسایی و شناساندن اسلام، پیشینه و دورنمای امت اسلامی و ظرفیت، قدرت و وظایف سازمان کنفرانس اسلامی تاکید کردند. ایشان همچنین پیشنهادهای تشکیل بازار مشترک اسلامی، تشکیل پارلمان مشترک اسلامی، تشکیل دیوان داوری اسلامی و تلاش برای عضویت دایم دنیای اسلام در شورای امنیت سازمان ملل تا زمانی که حق وتو به قوت خود باقی است را به سران کشورهای اسلامی ارایه نمودند. هشتمین اجلاس سران کشورهای اسلامی در حالی در تهران برگزار شد که جهان اسلام با مشکلات عدیده‏ای از قبیل: فرایند به اصطلاح صلح خاورمیانه و حمایت بی‏چون و چرای آمریکا از رژیم صهیونیستی، ادامه برادرکشی و جنگ در افغانستان و نیز بحران جامو و کشمیر، بوسنی و هرزه‏گوین و... روبرو بود. در پایان اجلاس سه روزه کنفرانس اسلامی در بیستم آذر 1376، اعضای سازمان متعهد شدند که با تروریسم مقابله کنند و برای بازپس‏گیری قدس و مسجدالاقصی و حق ملی مردم فلسطین و بازگشتن به سرزمینشان و ایجاد کشور مستقل فلسطین با حاکمیت قدس شریف به عنوان پایتخت، تلاش کنند. از دیگر نتایج این اجلاس می‏توان به اتحاد رهبران جهان اسلام علیه رژیم صهیونیستی و محکوم کردن جنایات آنان اشاره کرد. اجلاس تهران از موفق‏ترین نشست سران کشورهای اسلامی بود که بازتاب گسترده‏ای در رسانه‏های کشورهای غربی و آمریکا داشت. در این اجلاس، جمهوری اسلامی ایران، ریاست کنفرانس اسلامی را تا سه سال برعهده گرفت.

* 6 صفر در گذر تاریخ

* «قطب الدین شیرازی» فیلسوف ایرانی (634 ق)
اشاره:
قطب الدین محمود شیرازی، فیلسوف، منجم و پزشک مشهور ایرانی، در شیراز زاده شد. وی ابتدا به تحصیل طب پرداخت و بعد از مرگ پدر به جای وی در یکی از بیمارستان‏های شیراز به طبابت مشغول شد. قطب الدین شیرازی پس از تاسیس رصدخانه‏ی مراغه، سالیان زیادی در محضر خواجه نصیرالدین طوسی به سر بُرد و از دانش آن استاد برجسته، بهره‏مند گردید و علم نجوم را آموخت. قطب‏الدین در مدت عمر خود سفرهای بسیار کرد و در شهرها و کشورهای مختلف با علمای متعدد و برجسته‏ای مباحثه نمود و برتجربیات و اندوخته‏های علمی خود افزود. از جمله آثار قطب الدین شیرازی می‏توان به کتاب‏های جامِعُ الاصول و نهایَةُالاِدراک اشاره کرد. وی در 710 ق درگذشت.

* قتل «میرزا آقاخان کرمانی» از همکاران سیدجمال الدین اسدآبادی (1314 ق)
اشاره:
میرزا عبدالحسین خان معروف به میرزا آقاخان کرمانی فرزند میرزا عبدالرحیم بردسیری در سال 1270 ق در کرمان متولد شد. در ابتدا علوم ریاضی و طبیعی و حکمت الهی را فرا گرفت سپس از کرمان به اصفهان رفت و پس از مدتی راهی تهران شد. از آنجا به استانبول عزیمت کرد و در روزنامه‏ی اختر به خدمت مشغول شد. میرزا در آن جا با سیدجمال الدین اسدآبادی همکاری می‏کرد. او به جرم شرکت داشتن در شورش ارامنه مجبور به ترک استانبول شد و در سال 1314 به امر محمد علی میرزا به قتل رسید. از تالیفات او: خطابه‏ها و منشأت که به صورت رمان و اشعار می‏باشد، تاریخ نثری موسوم به آینه‏ی سِکَندری و تاریخ نظمی موسوم به نامه‏ی باستان. میرزا آقاخان کرمانی اعتقاد به اتحاد دول اسلامی داشت و اجرای قانون اسلامی را خواهان بود. وی عقیده داشت که فقط به وسیله‏ی قوانین اسلامی می‏توان ریشه‏ی استبداد را از بیخ و بن درآورد و در زایل کردن رسوم ظالمانه‏ی شاهنشاهی به پیش رفت.

* 9 دسابر در گذر تاریخ

* تولد «کارل شیل» شیمی‏دان برجسته سوئدی و از بنیان‏گذاران شیمی جدید (1742م)
اشاره:
کارْلْ ویلهم شیل، شیمی‏دان سوئدی در 9 دسامبر1742م در سوئد به دنیا آمد و با پشتکار و علاقه بسیار به تحصیل ادامه داد. شیل که در عصر شکوفایى علم شیمی می‏زیست، پس از پنج سال تلاش و مطالعه پی‏گیر در اکتبر 1772م موفق به کشف گاز «کُلر» شد که یکی از عناصر مهم شیمیایى است و موارد استفاده بسیاری در صنعت دارد. وی هم‏چنین در سال 1774م موفق به کشف اکسیژن شد و نام آن را «هوای آتشین» نهاد اما این عنصر در همان سال توسط لاوازیه دانشمند فرانسوی کشف شده و اکسیژنْ نام گرفت. این محقق سوئدی هم‏چنین منگنز و گلیسیرین را کشف کرد. کارل شیل سرانجام در 21می سال 1786م در 44 سالگی درگذشت.

* سوزانیدن «ژان کالْوِن» احیاگر مذهبی در اروپا (1564م)
اشاره: ژانْ کالْوِنْ، در 21 ژانویه 1509م در فرانسه به دنیا آمد و پس از طی تحصیلات خود در رشته‏های حقوق و الهیات، بر اثر یک تحول درونی ناگهانی، همه توجه خود را به آیین پروتِسْتان معطوف کرد. اما چون در آن زمانْ پروتستان‏ها تحت تعقیب و آزار بودند، وی از سال 1534م در سن 25 سالگی عازم ژنو در سوئیس شد و آن شهر را مرکز پروتستان قرارداد و از 23 ژوئن 1526م، قیام مذهبی خود را آغاز کرد. وی می‏خواست زندگی روزمره را بر اساس مذهب قرار دهد و ژنو را به صورت کشوری کامل که حکومتش در دست اولیای دین باشد، درآوَرَد. هرچند کالْوِن مردی حسابگر و استدلالی بود، با این حال، سخت‏گیری‏های او نسبت به مردم در پذیرش آیین جدید، باعث ایجاد شورش و اخراج او از شهر گردید، ولی در غیاب او، ژنو به سختی دستخوش آشفتگی سیاسی و مذهبی شد. از این رو، مردم بار دیگر او را به ژنو دعوت کردند و کالون به سازمان دادن به قوانین شهر، ایجاد مدارس، رایزنی در مسائل سیاسی، توسعه داد و ستد و موعظه مشغول شد. از این زمان بود که وی، فرقه کالْوِنیسْتْ را بنیان گذارد و نظر خود را در کتاب مبانی دین مسیح(ع)، منتشر کرد. با این حال، نظریات وی با بعضی مطالب بنیادین آیین کاتولیک منافات دارد، به طوری که قدرت پاپ را انکار می‏کند و بر خلاف کاتولیک‏ها که پاک شدن از گناه به وسیله اعمال خیر و ایمان را میسر می‏دانند، کالون تنها ایمان به حقانیت عیسی(ع) را مدّنظر قرار می‏دهد. کالوِن معتقد بود که کتاب مقدس یگانه منبع قانون الهی است و بر انسان است که آن را تعبیر کند و مبنای نظام اجتماع قرار دهد. مذهب کالون، حاکمیت مطلق اراده الهی را تاکید می‏کند. کالون بر این عقیده بود که رستگاری مخصوص برگزیدگان خدا است و هیچ عمل انسانی نمی‏تواند او را به رستگاری نائل سازد چرا که رستگاران را خدا انتخاب می‏کند و کسانی را هم که نباید رستگار شوند، او انتخاب می‏کند. بنابراین برای هر فرد آدمی، از پیش مقدر شده است که رستگار است یا خیر، و او هر کاری انجام دهد نمی‏تواند در این وضع تغییری بدهد. این اصلِ عقیدتی کالون، مورد سوء استفاده فراوان قرار گرفته است و دست مدعیان رستگاری را در انجام هر نوع گناه در خفا، بازگذاشته است. اصول و عقاید فرقه کالونیست‏ها که جزو دسته پروتستان‏ها محسوب می‏شوند، دارای روح دموکراتیک و مخالف با کلیه مراسم و آداب مذهبی معمول در مذهب کاتولیک است. ژان کالون سرانجام در نهم دسامبر 1564م بر اثر مخالفت با کلیسا محکوم به مرگ شد و در 55 سالگی زنده زنده در آتش سوزانیده شد.

* تولد «کلود بِرتولِه»، شیمی‏دان برجسته فرانسوی (1748م)
اشاره: کنت کلود لویى بِرتوله، شیمی‏دان فرانسوی در نهم دسامبر 1748م در فرانسه به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود موفق به اخذ دکترای طب شد و پس از آن به مطالعه و تحقیق در علم شیمی پرداخت. برتوله تحقیقاتی درباره کُلُر انجام داد و زمانی که مشاور یک کارخانه لباس‏شویى بود، به طرز استفاده از کُلر برای رنگ‏زدایى پی برد. او هم‏چنین آزمایش‏هایى درباره آمونیاک انجام داد و برای اولین بار به ترکیب واقعی آن پی برد. با این حالْ، بزرگ‏ترین خدمت او به دانش شیمی، نظریه‏ای است که در سال 1803م درباره فعل و انفعالات شیمیایى عرضه کرد که خود طلیعه قانون تأثیر جِرم بود. هر چند این نظریه در آن زمان مورد توجه قرار نگرفت اما پس از پیدایش دانش شیمی فیزیک در قرن بعد بود که مفاهیم نظریه برتوله در شیمی راه یافت و اهمیتی فوق‏العاده کسب کرد. برتوله بر اساس این نظریه اعتقاد داشت که نوع محصولات هر فعل و انفعال، بسته به اجرام نسبی موادی که در آن دخالت دارند تغییر می‏کند. او هم‏چنین در باب حرارت و ماهیت آن نیز تحقیقاتی به انجام رساند. کلود برتوله سرانجام در ششم نوامبر 1822م در 74 سالگی درگذشت.

* تولد «کلود بِرتولِه»، شیمی‏دان برجسته فرانسوی (1748م)
اشاره: کنت کلود لویى بِرتوله، شیمی‏دان فرانسوی در نهم دسامبر 1748م در فرانسه به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود موفق به اخذ دکترای طب شد و پس از آن به مطالعه و تحقیق در علم شیمی پرداخت. برتوله تحقیقاتی درباره کُلُر انجام داد و زمانی که مشاور یک کارخانه لباس‏شویى بود، به طرز استفاده از کُلر برای رنگ‏زدایى پی برد. او هم‏چنین آزمایش‏هایى درباره آمونیاک انجام داد و برای اولین بار به ترکیب واقعی آن پی برد. با این حالْ، بزرگ‏ترین خدمت او به دانش شیمی، نظریه‏ای است که در سال 1803م درباره فعل و انفعالات شیمیایى عرضه کرد که خود طلیعه قانون تأثیر جِرم بود. هر چند این نظریه در آن زمان مورد توجه قرار نگرفت اما پس از پیدایش دانش شیمی فیزیک در قرن بعد بود که مفاهیم نظریه برتوله در شیمی راه یافت و اهمیتی فوق‏العاده کسب کرد. برتوله بر اساس این نظریه اعتقاد داشت که نوع محصولات هر فعل و انفعال، بسته به اجرام نسبی موادی که در آن دخالت دارند تغییر می‏کند. او هم‏چنین در باب حرارت و ماهیت آن نیز تحقیقاتی به انجام رساند. کلود برتوله سرانجام در ششم نوامبر 1822م در 74 سالگی درگذشت.

* تولد «پیوتر کروپوتکین» فیلسوف آنارشیست روسی (1842م)
اشاره: پیوتر آلکسیویچ کروپوتْکین، نظریه‏پرداز آنارشیست روسی در 9 دسامبر 1842م در مسکو به دنیا آمد. وی که در دامن اشرافیت پرورش یافته بود، بر اثر تحول روحی به مقام خویش پشت پا زد و برای زندگی به میان بی‏نوایان رفت. کروپوتکین در 25 سالگی به نهضت آنارشیسم فلسفی پیوست و از مفسران و مروجان این اندیشه گردید؛ اندیشه و مرامی که آنارشیسم را به عنوانِ مذهبِ بشارت صلح و نه مذهبِ توسل به زور تبلیغ می‏کرد. او ابتدا برای بیان آزادانه افکار خود به اروپا رفت و کوشید اتحادیه‏ای از تمام ملل و اقوام تشکیل دهد، اما چون آن را آرمانی تحقق‏ناپذیر یافت، به انتشار عقاید خویش مشغول شد. وی در مطالعات فلسفی خود به این نتیجه رسید که همه مردم طبیعتاً خوب هستند و تنها مداخله دولت‏ها آنها را به فساد می‏کشاند. بنابراین ملغی‏سازی حکومت با روشن ساختن اذهان از راه تعلیم و تربیت، وظیفه‏ای همگانی است. به نظر او، در یک جامعه واقعاً متمدن، احتیاجی به حکومت نیست و اختلاف از طریق حکمیّت قابل حل است. آرزوهای آدمی با قوانین طبیعت سازگاری دارد و محبت، اصل همه مفاهیم اخلاقی است. کروپوتکین همه آدمیان را برابر و مساوی می‏دانست و آن را تعلیم دین عنوان می‏کرد که علم هم آن را اثبات کرده است. بدون مساوات، عدالت وجود ندارد و بدون عدالت، صلحی وجود نخواهد داشت. وی معتقد بود اگر مزایای طبقاتی و توزیع غیرعادلانه ثروت از بین برود، عدالت برقرار می‏شود و در نتیجه نیازی به وجود دولت نیست. او نظم جدیدی را به جهانیان عرضه می‏نمود که از میان آشوب و بحران، زاده می‏شد. براساس این مکتب که به آنارشیسم شهرت یافت، گردش نظام در جامعه آزاد و خالی از زور بهتر خواهد بود و آن چه دولت به زور انجام می‏دهد، گروه‏های داوطلب بهتر انجام خواهند داد. از دیدگاه دیگر می‏توان گفت آنارشیست‏ها در نظم جدید خود، خواهان نظامی بودند که بر اثر همکاری آزادانه پدید آمده باشد اما در مورد این که این جامعه آزاد چگونه به دست می‏آید و پایه‏های آن بر اساس چه روابط و ضوابطی نهاده می‏شود، هم رأی نیستند. کروپوتکین گرچه به دلیل ارائه این افکار، در زمان تزار دستگیر شد و هم‏زمان با انقلاب بلشویکی آزاد گردید، اما میان رهبران کمونیست و تزارهای روس تفاوتی مشاهده ننمود که این مسئله باعث رنجوری و گوشه‏نشینی وی شد. از کروپوتکین آثاری هم‏چون علم اخلاق و کمک دوجانبه برجای مانده است. وی سرانجام در 8 فوریه 1921م در 79 سالگی درگذشت.

* اشغال سرزمین فلسطین در جنگ جهانی اول توسط نیروهای انگلیسی (1917م)
اشاره: در جریان جنگ جهانی اول، نیروهای انگلیس، سربازان عثمانی را در فلسطین شکست دادند و در 9 دسامبر 1917م، بیت‏المقدس را به تصرف خود در آوردند. این شهر اگرچه از لحاظ استراتژیک در جریان جنگ، اهمیت چندانی نداشت اما سقوط آن، ضربه‏ای سخت بر عثمانی وارد ساخت. انگلیسی‏ها تا اکتبر سال بعد که پیمان متارکه جنگ و سپس قرارداد صلح میان دو طرف امضا شد، بسیاری از سرزمین‏های خاورمیانه را نیز تصرف کردند. تصرف فلسطین، توسط نظامیان انگلیس، از آن جهت مهم بود که، گام دیگری جهت تحقق مفاد اعلامیه بالفور، وزیر امور خارجه انگلیس تلقی می‏شد که یک ماه قبل از آن صادر شده بود. بالفور در این اعلامیه، وعده ایجاد یک دولت یهودی توسط صهیونیست‏ها در فلسطین را داده بود و تسلط انگلیس بر این سرزمین، زمینه عملی شدن این وعده را برای صهیونیست‏ها، فراهم‏تر کرد. از آن پس، سیل یهودیان از سراسر جهان به این منطقه سرازیر شدندو طی سی سال پس از آن، این امر تحت نظارت انگلستان که قیمومیت فلسطین را بر عهده داشت صورت گرفت. با نزدیک شدن زمان اعلام موجودیت رژیم صهیونیستی، دولت انگلیس تا روز سیزدهم مه 1948م نیروهای خود را از آن سرزمین خارج کرد و فردای آن روز، دولت غاصب اسرائیل اعلام موجودیت نمود. (ر.ک: 13 می)
* تولد «ژوزف مارْکوارْتْ» خاورشناس برجسته آلمانی (1930م)
اشاره:
ژوزف مارکوارْتْ خاورشناس آلمانی در 9 دسامبر 1864م به دنیا آمد و تحصیلات خود را در رشته‏های خاورشناسی، زبان‏شناسیِ کلاسیک و شرقی و زبان‏های عیسوی تکمیل نمود. وی پس از آن به عنوان استاد زبان‏شناسی ایرانی و ارمنی، در تاریخ و ادبیات و جغرافیای شرق و به ویژه ایران و ارمنستان تحقیق کرد و در موضوعات متعددی به فعالیت علمی پرداخت. زبان‏شناسی، تاریخ‏شناسی، جغرافی‏دانی، کتیبه‏شناسی، خواندن خطوط قدیمی و نژادشناسی در مباحث باستانی هند، اروپایى، آسیای میانه، افریقا و ایران و هم‏چنین آشنایى با زبان‏های محلی و سامی نمونه‏ای از توانایى علمی مارکوارْتْ، بود. هم‏چنین بخشی از آثار او نشان دهنده علاقه وی به ایران و آشنایی او با تاریخ شرق می‏باشد. کتاب‏هایی چون ایران شهر از نظر جغرافیایی، تتبعات درباره تاریخ ایران و شهرستان‏های ایران و... از جمله آثار اوست. ژوزف مارکوارت سرانجام در چهارم فوریه 1930م در 66 سالگی درگذشت.
* آغاز انتفاضه مردم ستم‏دیده فلسطین (1987م)
اشاره:
کشتار تعدادی از جوانان فلسطینی در هشتم دسامبر 1987م توسط نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی، موجب خشم و نفرت مردم فلسطین شد و فردای آن روز، مراسم تشییع جنازه آنان در نوار غزّه، آغازی بر انتفاضه مردم ستم‏دیده فلسطین گردید. گسترش این اعتراضات به سایر اراضی اشغالی سال 1967م سبب شد تا این قیام‏ها که به انتفاضه موسوم گردید، همچنان ادامه یابد و ارتش اسرائیل در سرکوب آن ناتوان مانَد. در این خیزش‏ها که تمام اقشار فلسطینی به ویژه جوانان و نوجوانان مشارکت گسترده‏ای داشتند، برای مقابله با نیروهای سرکوب‏گر صهیونیستی، تنها از سنگ استفاده می‏شد و به همین جهت این انتفاضه به انقلاب سنگ، معروف گردید. در جریان انتفاضه و در اثر رویارویى روزانه مردم و واکنش وحشیانه نیروهای اسرائیلی، روز به روز بر حقانیت فلسطینیان در افکار عمومی جهانیان افزوده می‏شد و بر عکس، رژیم صهیونیستی به انزوای بیشتری دچار می‏گردید. در خلال اولین ماه‏های سال 1988م، بسیاری از فلسطینیان ساکن در مناطق اشغالیِ قبل از سال 1967م، در اعتصابات و تظاهراتی که توسط رهبری متحد قیام مردمی در سرزمین‏های اشغالی اعلام می‏شد شرکت می‏کردند و این اولین نمونه از اعتراضات سیاسی مشترک در دو سوی مناطق اشغالی بود. ادامه انتفاضه فلسطین دست‏آوردهایی چون محکومیت جهان رژیم صهیونیستی، شکست طرح‏های ذلت‏بار سازش با متجاوزان، ایجاد وحدت میان گروه‏ها و طبقات مختلف مردم فلسطین، شکست دستگاه‏ها و سازمان‏های امنیتی و نظامی اسرائیل و ایجاد بحران و رکود اقتصادی در سرزمین‏های اشغالی را به دنبال آورد.

* تولد کرک داگلاس بازیگر آمریکایی 1916 م

* درگذشت «گوسْتاوْ لوبون» مستشرق و نویسنده معروف فرانسوی (1931م)

* تأسیس «کاخ کِرمْلین» در مسکو، مرکز سیاست روسیه (1840م)

* مرگ «ساموئل ریچارْدْسون» نویسنده و داستان‏سرای معروف انگلیسی (1761م)