معارف و افکار امام هفتم(ع) و قاعده های اساسی برای ثبت قوانین و استنباط مباحث فقهی در رساله ای توسط آن حضرت آمده است. این رساله بنابر خواست خلیفه عبّاسی هارون الرشید نوشته شد. در این رساله دستورهای شریعت و مسایل اعتقادی که در قرآن کریم و سنّت وجود دارد، ثبت شده است.
در این باره خطاب به هشام بن حکم می فرماید:
ای هشام به درستی که خداوند عزوجل حجّتها را برای مردم به وسیله عقل ها کامل کرد، و به وسیله بیان، به آن ها عطای فراوان داد و آنان را بر ربوبیّتش به واسطه دلیل ها راهنمایی کرد. ای هشام، خداوند فرمود که عقل باید همراه علم باشد، چرا که وتلکَ الأمثالُ نَضرِبُها للنّاس و مَایعقِلُها إلاّ العالمون ؛و این مثل ها را برای مردم می زنیم و[لی] جز دانش وران آن ها را در نیابند.