4شهريور - 18شوال - 26 آگوست
4

شهریور در دفاع مقدس


* صدور قطعنامه 620 شوراي امنيت عليه كاربرد سلاح شيميايي توسط عراق (1367 ش)
اشاره: 
با بمباران شيميايي مناطق مسكوني و غيرنظامي ايران توسط رژيم عراق و شكايت ايران، هيئت كارشناسي سازمان ملل به منطقه اعزام شد و كاربرد اين سلاح‏ها توسط كارشناسان سازمان ملل مورد تأييد قرار گرفت. از اين رو، شوراي امنيت، بر اساس گزارش‏هاي هيئت‏هاي كارشناسي اعزامي، در تاريخ چهارم شهريور 1367 ش (26 اوت 1988 م)، قطعنامه 620 را صادر نمود. قطعنامه 620 جداي از نقايص اساسي، مهم‏ترين سندي است كه شوراي امنيت در طي هشت سال استفاده مكرر عراق از سلاح‏هاي شيميايي عليه افراد غيرنظامي و نظامي ايران صادر كرده است. در اين قطعنامه، شورا براي اولين بار، كاربرد سلاح‏هاي شيميايي را به طور تلويحي، نتيجه عدم پيشرفت مذاكرات درباره خلع سلاح شيميايي دانست و مذاكرات جاري در كنفرانس خلع سلاح در مورد ممنوعيت كامل و مؤثر توسعه، توليد و انباركردن سلاح شيميايي و نيز نابودي آنها را مدّ نظر قرار داد. همچنين در اين قطعنامه تأكيد شده است كه وصول خبر در زمينه كاربرد سلاح شيميايي منجر به تحقيقات كارشناسي خواهد شد و اقدام مؤثر صورت خواهد گرفت.


 4شهريوردر گذر تاريخ


* تولد مرتضي مميز ، گرافیست برتر ایران (1315ش)
* افتتاح راه آهن سراسری ايران (1317 ش)
اشاره:
اولين راه آهن ايران در حدود سال 1267 ش بين تهران و شهر ري به طول هشت كيلومتر توسط يك شركت بلژيكي احداث شد. در ساليان بعد نيز در نقاطي از كشور خطوط آهن نصب گرديد. اما اين ميزان راه آهن پاسخ گوي نيازهاي كشور پهناوري همچون ايران نبود. تا اين كه ساختمان راه آهن سراسري ايران در 23 مهر سال 1306 ش آغاز گرديد و در سوم شهريور سال 1317 به بهره‏برداري رسيد. 
طول راه آهن سراسري ايران در سال 1317 ش، 
1392 كيلومتر بود كه بندر امام خميني(ره) (شاهپور سابق) را در جنوب از طريق اهواز، دزفول، اراك، قم، تهران، گرمسار، فيروزكوه، قائم‏شهر و بهشهر به بندر تركمن در شمال متصل مي‏كرد. طول خطوط آهن كشور در مرداد 1367 در حدود ده هزار كيلومتر بوده است.
* ترور مبارز متعهد «مهدی عراقي» و فرزندش «حسام»، توسط گروه منحرف فرقان (1358ش)
اشاره:
محمد مهدي حاج ابراهيم عراقي در سال 1309 در تهران به دنيا آمد. وي از مسلمانان مبارز و متعهدي بود كه در شهريور 1320 در كنار فدائيان اسلام قرار گرفت و در همان سال‏ها به زندان افتاد و دو بار تبعيد شد. وي همچنين در جريان نهضت ملي شدن نفت به رهبري آيت‏الله كاشاني نيز حضوري فعال داشت. او در سال 1344 به اتفاق فدائيان اسلام در طرح اعدام انقلابي حسنعلي منصور نخست وزير پهلوي، شركت جست و محكوم به حبس ابد گرديد. عراقي، در ماه‏هاي قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، پس از 13 سال از زندان آزاد شد و در خط انقلاب قرار گرفت. وي سپس راهي فرانسه گرديد و پس از ديدار با امام، به همراه پرواز آن حضرت، به تهران آمد. از آن پس به رياست زندان قصر منصوب شد. سرانجام او كه همچون سربازي فداكار در خدمت امام بود از كينه منافقان در امان نماند و در 49 سالگي به همراه فرزندش حسام توسط گروهك فرقان به شهادت رسيد و در جوار حضرت معصومه مدفون شد. امام خميني(ره) در پيام شهادت ايشان فرمودند: «عراقي بايد شهيد مي‏شد، مرگ در رختخواب براي او كوچك بود».
* درگذشت «مهدی اخوان ثالث» شاعر معاصر (1369 ش)
اشاره:
مهدي اخوان ثالث كه «م.اميد» تخلص مي‏نمود در سال 1307 در مشهد به دنيا آمد. از 16 سالگي به شاعري پرداخت و بر اثر تشويق استادش، شوق بيشتري به شعر پيدا كرد. نخستين شعر او درباره توحيد و يكتائي خدا بود كه همان نيز باعث راهيابي او به انجمن ادبي مشهد گرديد. از 1327 ساكن تهران شد و به دبيري در مدارس پرداخت. و در اواخر عمر خود به عنوان استاد زبان و ادبيات فارسي در دانشگاه‏هاي تهران تدريس مي‏كرد. ارغنون، آخر شاهنامه، برگزيده شعرها و حريم سايه‏هاي سبز از جمله آثار اوست. مهدي اخوان ثالث سرانجام در 62 سالگي در تهران درگذشت و پيكرش در جوار آرامگاه حكيم ابوالقاسم فردوسي در طوس 
به خاك سپرده شد.


18 شوال در گذر تاريخ


* رحلت فقيه بزرگ شيعه «محمد بن احمد بن ادريس حلّي» (598 ق)
اشاره:
فخرالدين ابوعبدالله محمدبن احمدبن ادريس حلّي در سال 543 قمري در شهر حلّه در عراق ديده به جهان گشود. ابن ادريس از كودكي به فراگيري قرآن و علوم ديني پرداخت به طوري كه در جواني، فقيهي متبحر و عالمي برجسته شد. او معتقد بودكه تفكر و شناخت براي انتخاب راه درست، وظيفه‏ي هر انساني است و هر كس كه از اين نعمت يعني شناخت و تفكر، استفاده نكند، به نعمت‏هاي خداوند كفر ورزيده است. به همين جهت، علما و دانشمندان معاصر و متأخر ابن ادريس حلي، وي را به خاطر داشتن شجاعت علمي و تحرك بخشيدن به فقه اسلامي و تشويق به انديشه‏ي آزاد ستوده‏اند. تا يكصد سال پس از درگذشت شيخ طوسي، تمامي مسندنشينانِ فقاهتِ شيعه، خوشه‏چينان آراء شيخ و در حقيقت، فقط منعكس كنندگانِ نظرات او بودند تا جائى كه مي‏توان گفت باب اجتهاد تا حدودي مسدود شده بود. در چنين وضعي، ابن‏ادريس پاي از دايره‏ي تقليد بيرون نهاد و به احياي اجتهاد و اظهار نظر آزاد پرداخت. ابن‏ادريس داراي آثار گرانبهاي چندي است كه معروف‏ترين آن‏ها كتابِ «السرائر» از كتب بديع فقهي مي‏باشد كه ارزش و اعتبار آن، پس از قرن‏ها به قوَّت خود باقي است. اين كتاب علاوه بر اهميَّت فقهي، به علت دارا بودنِ گزيده‏اي از احاديث، ارزش حديثي قابل توجهي دارد. اين عالم بزرگ مسلمان سرانجام در 18 شوال سال 598 قمري در 55 سالگي دار فاني را وداع گفت.
* تولد «ميرزا حسين نوری» عالم و فقيه شهير مسلمان(1254 ق)
اشاره:
ميرزا حسين نوري، عالم وفقيه مشهور مسلمان در شهر نور از شهرهاي شمالي ايران در استان مازندران به دنياآمد. ميرزاي نوري پس از پايان تحصيلات مقدماتي در محضر عالمان بزرگي همچون حضرات آيات: ملامحمدعلي محلاتي، شيخ عبدالرحيم بروجردي، شيخ العراقين عبدالحسين تهراني، ميرزاي بزرگ شيرازي، شيخ مرتضي انصاري، ملاشيخ علي خليلي، سيّدمهدي قزويني و... حاضر شد و به جايگاه رفيعي در علم دست يافت. وي پس از طي مدارج عالي علمي، سعي و كوشش خود را در جهت كسب حديث و جمع‏آوري آن متمركز كرد. ميرزا حسين نوري به تدريج يكي از محدثين تواناي اسلام شد و از آن پس به تاليف كتبِ ارزشمند پرداخت. اخبار حفظ القرآن و شاخه‏ي طوبي از جمله آثار ميرزاي نوري مي‏باشند. همچنين ده‏ها عالم فاضل در محضر اين محدث بزرگوار حاضر شده كه حضرات آيات شيخ آقابزرگ تهراني، شيخ عباس قمي، محمدحسين كاشف الغطاء، سيّدعبدالحسين شرف الدين عاملي، شيخ فضل الله نوري، شيخ محمدتقي بافقي، ميرزا جواد ملكي تبريزي و... از آن جمله‏اند. سرانجام اين عالم بزرگوار در سال 1320 ق در 66 سالگي رخ در نقاب خاك كشيد و در حرم امام علي(ع) مدفون گرديد.
* ولادت شيخ حسين بحرانی،عالم نام ‏آشنای مسلمان(1302ق)
اشاره: 
شيخ حسين بحراني قطيفي از نوادگان شيخ احمد آل بحراني، هجدهم شوال سال ۱۳۰۲ هجري قمري در نجف اشرف قدم به عرصه حيات گذاشت. شيخ حسين مدتها همراه پدر خود در قديح زندگي مي‎كرد؛ از اين‏رو به قديحي نيز مشهور است. شيخ حسين بحراني قطيفي در قديح كتابخانه‎اي تأسيس كرد و آثار متعددي به نظم و نثر به رشته تحرير درآورد. از جمله آثار و تأليفات شيخ حسين بحراني قطيفي مي‏توان به «رياض المدح و الرثاء لسادات النجبا»، «نزهة الناظر»، «تصريح القلوب»، منظومه‎هايي در امامت و ديوان اشعاري در رثاي ائمه اطهار عليهم‏السلام اشاره داشت. شيخ حسين بحراني قطيفي پيرامون اهميت كتاب «تحفالعقول»، در رساله اخلاق و سلوك خود، ضمن سخنانش ميگويد: «خوشحالم كه در اين باب، حديث عجيب و وافي و شافي از كتاب «تحف‏العقول»، تأليف «ابن شعبه حراني» نقل ميكنم. او از قدماي اصحاب ماست كه شيخ مفيد از او روايت نقل كرده و روزگار مانندش را نياورده است.» از جمله آثار شيخ حسين بحراني، ميتوان «رياض المدح و الرثاء لسادات النجبا»، «نزهة الناظر»، «تصريح القلوب»، منظومه‎هايي در امامت و ديوان اشعاري در رثاي ائمه اطهار (ع) اشاره داشت.


26 آگوست در گذر تاريخ


* استفاده از سلاح «توپ» براي اولين بار در جنگ بين انگلستان و فرانسه (1346م)
* درگذشت «آنتوان فان ليونهوك» دانشمند هلندی و مخترع ميكروسكوپ (1723م)
* تولد «آنْتوان لاوازيه» شيمي‏دان معروف فرانسوي (1723م)
* تصويب اعلاميه حقوق بشر و شهروند در جريان انقلاب كبير فرانسه (1789م)
* تولد «ژول رومَن» اديب و نويسنده معروف فرانسوی (1885م)
* قتل‏عام خونين ارامنه در امپراتوری عثماني به فرمان امپراتور آن كشور (1896م)
* مرگ «ويليام جِيمز» فيلسوف و روانشناس برجسته آمريكائي (1910م)