درباره اثر ورزش در درمان افسردگي در سال‌هاي اخير مطالعات متعددي انجام شده است كه بيشتر آنها نشان داده‌اند، ورزش به بهبود افسردگي كمك مي‌كند.
اگرچه ساز و كار اصلي اثر درماني ورزش مشخص نيست، ولي به نظر مي‌رسد كه ترشح برخي مواد (مثل اندورفين، دوپامين، سروتونين و نوراپي‌نفرين) با ورزش كردن در بدن بيشتر مي‌شود و اين مساله به بهبود روحيه كمك مي‌كند.
همچنين ورزش كردن باعث مي‌شود توجه بيمار از نگراني‌ها و ساير مسايل ناراحت‌كننده به نكات ديگر جلب شود. به علاوه به بهبود اعتماد به نفس كمك مي‌كند. اين مسايل هم مي‌توانند به كاهش افسردگي بيانجامند.
اما اگر موثر بودن ورزش را بپذيريم، «ميزان» تاثير آن در كاهش افسردگي هم اهميت دارد.
آيا ورزش كردن مي‌تواند به اندازه روان‌درماني يا دارودرماني در بهبود افسردگي موثر باشد؟
در كوتاه‌مدت، بله. ولي درباره اثربخشي طولاني‌مدت ورزش براي درمان افسردگي مطالعات كافي انجام نشده است.
از طرف ديگر، متاسفانه اين درمان براي گروه زيادي از بيماران قابل اجرا نيست، زيرا نياز به انرژي، انگيزه و مداومت زياد دارد و باعث مي‌شود بسياري از بيماران افسرده اين درمان را نپذيرند، يا در ميانه درمان، آن را رها كنند.
اين درمان تقريبا براي هيچ يك از بيماران مبتلا به افسردگي شديد قابل اجرا نيست. تصور كنيد چگونه مي‌توان يك فرد افسرده را وادار كرد هفته‌اي پنج روز و هر روز به مدت نيم ساعت، ورزشي با شدت متوسط را انجام دهد.
بنابراين در حال حاضر از اين روش درماني فقط به عنوان يك درمان كمكي استفاده مي‌شود، نه يك درمان اصلي.
البته اين درست است كه در صورت اجرا، آثار درماني آن زودتر از دارودرماني ظاهر مي‌شود، زيرا دارو براي اثر كردن، نياز به چند هفته زمان دارد.
پس اگر بتوان فرد افسرده‌اي را كه تحت درمان با روش ديگري نيز هست ، به انجام ورزش، تشويق نمود، مي‌تواند مفيد باشد.

دكتر سيد وحيد شريعت - روان‌پزشك
عضو هيات علمي دانشگاه ايران