15 مرداد -28 رمضان 6 آگوست
15 مرداد دردفاع مقدس
* شهادت سرلشگر خلبان «عباس بابائي» معاون عملياتي نيروي هوائي ارتش (1366 ش)
اشاره:
سردار رشيد اسلام، سرلشكر خلبان، عباس بابائي، در سال 1329 ش در قزوين به دنيا آمد و در سال 1348 به دانشكده خلباني نيروي هوائي راه يافت. وي پس از گذراندن دوره آموزش مقدماتي، براي تكميل دوره به آمريكا رفت و دوره خود را در آمريكا با موفقيت سپري كرد. شهيد بابائي با دارا بودن تعهد و تخصص، در مرداد 1360 به فرماندهي پايگاه هشتم هوائي اصفهان رسيد. اين سردار رشيد اسلام، قسمت اعظم حضور خود را در پروازهاي عملياتي گذراند و سه هزار ساعت پرواز كرد. سرلشكر بابائي با روحيه شهادت‏طلبي به همراه شجاعت و ايثاري كه در طول سال‏هاي دفاع مقدس به نمايش گذاشت، صفحات نوين و زريني بر تاريخ نيروي هوائي افزود و تنها در دو سال آخر عمر، بيش از شصت مأموريت جنگي را با موفقيت كامل به انجام رساند. اين خلبان غيور ارتش اسلام سرانجام در پانزدهم مرداد 1366 ش برابر با عيد قربان، در يك عمليات برون مرزي به شهادت رسيد و در تشييعي با شكوه در گلزار شهداي قزوين به خاك سپرده شد. وي در هنگام شهادت، معاون عملياتي نيروي هوائي ارتش جمهوري اسلامي ايران بود.
* شهادت حجت ‏الاسلام «مصطفي ردّاني‏ پور» فرمانده قرارگاه فتح (1362ش)
اشاره:
شهيد مصطفي رداني‏پور در سال ۱۳۳۷ش در اصفهان قدم به عرصه حيات گذاشت. پدرش از راه كارگري و مادرش از طريق قالي‌بافي امرار معاش مي‌كردند و از عشق و محبت سرشاري نسبت به ائمه اطهار (ع) برخوردار بودند. سخت‌كوشي و تلاش، با زندگي مصطفي عجين شده بود به‌طوري‌كه در شش سالگي به مغازه كفاشي رفت و در ايام تحصيل نيز نيمي‌ از روز را به كار مشغول بود. هنگامي‌كه براي تحصيل به هنرستان رفت، نتوانست جو طاغوتي و فاسد آن زمان را تحمل نمايد، درنتيجه با مشورت يكي از علماء به كسب علوم ديني پرداخت. مصطفي سال اول طلبگي را در حوزه علميه اصفهان سپري كرد و پس از آن براي بهره‌مندي از محضر فضلا و بزرگان راهي قم شد و حدود شش سال در مدرسه حقاني به تحصيل خود ادامه داد. هم‌زمان با رشد قيام مردم، با تمام وجود در جهت ارشاد آنان وارد عمل شد و با استفاده از فرصت‌ها براي تبليغ به مناطق محروم كهگيلويه و بويراحمد و ياسوج سفر نمود و در سازمان‌دهي حركت خروشان مردم آن خطه تلاش بسيار كرد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي‌ و تشكيل سپاه پاسداران، مصطفي با عضويت در شوراي فرماندهي سپاه ياسوج، فعاليت‌هايش را در مسير ارائه خدمات فرهنگي به آن منطقه محروم، آغاز كرد. مقاومت در مقابل خوانين منطقه و مبارزه با كشت ترياك، نقش تعيين‌كننده‌اي در سرنوشت آينده مردم آنجا داشت. با آغاز حركات ضد انقلاب در كردستان، با وجود علاقه بسيار به درس و حوزه‌، دوباره آنجا را ترك گفته به كوه‌هاي كردستان عزيمت كرد و سپس براي دفاع از مرزهاي ميهن راهي جبهه دارخوين شد و سلاح بر دوش به تقويت روح و رشد معنوي رزمندگان پرداخت. حضورش در عمليات‌هاي والفجر ۱، والفجر ۲، محرم و... تأثير به‌سزائي در روحيه مقاومت و ايستادگي رزمندگان داشت. هم‌زمان با تشكيل تيپ امام حسين (ع)، به جانشيني فرماندهي آن انتخاب شد. وي قبل از آن نيز فرماندهي سپاه ياسوج، نمايندگي امام (ره) در سپاه کردستان، جانشين فرمانده لشکر ۱۴ امام حسين (ع)، فرماندهي قرارگاه فتح سپاه، فرمانده لشکر امام زمان (عج) را بر عهده گرفته بود. حجت‏الاسلام والمسلمين رداني‏پور ۲۵ ساله بود كه با همسر يكي از شهدا ازدواج كرد و دو هفته پس از ازدواجش يعني پانزدهم مرداد سال ۱۳۶۵ش در منطقه حاج‌عمران درحالي‌كه فرماندهي لشگر امام حسين (ع) را به عهده داشت، سلوك سرخ خود را به بي‌نهايت رساند.
* آغاز عمليات قدس ۵ (1364ش)
اشاره:
عمليات قدس ۵ در چنين روزي از سال ۱۳۶۴ هجري شمسي به مرحله اجرا درآمد. عمليات قدس ۵ با هدف تصرف پاسگاه «اليج» و تكميل اهداف عمليات قدس ۱ و ۲ آغاز شد که طي آن، گردان سوم تيپ ۷۰۱ كماندوئي حذيفه عراق در پاسگاه اليج، ۴۸ ساعت در مقابل نيروهاي ايراني مقاومت نمود. اين عمليات، در تاريخ ۱۵-۵-۱۳۶۴ش در ساعت ۲۳ با رمز «يا علي (ع) ادركني» در شرق «البوفيه» به اجرا درآمد. در يكي از محورها، تيراندازي دشمن مانع از پاك‌سازي منطقه تصرف شده گرديد كه پس از رفع مانع، عمليات ادامه يافت. در محور ديگري كه دشمن هوشيار شده بود، نيروهاي ايران به قصد فريب دشمن، تظاهر به پناهندگي كردند. در اين هنگام با سرعت عمل يكي از رزمندگان و مسلح شدن وي، درگيري آغاز شد و پاسگاه «اليج» به تصرف درآمد. عمليات قدس ۵ سرانجام با آزادسازي ۳۰ كيلومتر مربع از هور و به هلاكت رساندن ۵۱ نفر از عراقيان بعثي و به اسارت درآوردن ۱۸ نفر از سربازان بعث و به غنيمت گرفتن تعدادي سلاح ضد هوائي، تك‌لول و... به پايان رسيد.
* عمليات كوچك ثارالله در قصر شيرين توسط سپاه (1361 ش)
اشاره:
عمليات ثارالله در چنين روزي از سال ۱۳۶۱ هجري شمسي با همكاري ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي آغاز شد. عمليات ثارالله با هدف تصرف مناطقي از غرب كشور آغاز گرديد و با تصرف دو ارتفاع مهم قصر شيرين و به هلاكت رساندن ۲۰۰ تن از سربازان بعثي و منهدم ساختن يك تانك و ۳ خودرو به پايان رسيد، هم‌چنين جاده تداركاتي عراق در محور پيروزخان به تنگ بيشگان در زير ديد نيروهاي ايراني قرار گرفت.پس از عمليات رمضان و پي بردن فرماندهان ايران به تغيير شيوه استحكامات و خطوط پدافندي عراق، مي‌بايست تاكتيك مناسب و تازه‌اي براي ادامه نبرد با دشمن در پيش گرفته مي‌شد. عمليات محدود ثارالله در محور مياني قصر شيرين به اجرا درآمد. هدف، آزادسازي ارتفاعات مهم مشرف بر منطقه، تأمين كامل جاده قصر شيرين - سر پل ذهاب و تهديد جاده تداركاتي دشمن در محور پيروزخان به تنگه بشيرخان در خاك عراق بود. اين حمله در نيمه مردادماه ۱۳۶۱ش آغاز شد و طي آن دو ارتفاع مورد نظر آزاد و نيروهاي ايراني علاوه بر رسيدن به اين اهداف، ده‌ها دستگاه تانك و نفربر زرهي و شماري مهمات و سلاح سنگين و نيمه‌سنگين دشمن را منهدم و ۲۹۰ تن از آن‌ها را كشته و يا زخمي كردند. اين عمليات محدود و موفق با همكاري يگان‌هاي ارتش و سپاه به اجرا درآمد.
* پذيرش آتش‏بس پس از 15 روز كارشكني توسط عراق (1367 ش)
اشاره:
يك روز پس از گذشت پذيرش قطعنامه 598 توسط ايران اسلامي، رژيم جنگ افروز عراق با بمباران نيروگاه اتمي بوشهر، خوي تجاوزگري خود را بار ديگر آشكار كرد. در ادامه، در 31 تيرماه، ناگهان حمله گسترده خود را به خاك جمهوري اسلامي ايران آغازنمود و قصد داشت تا بار ديگر خرمشهر را اشغال كند. اما رزمندگان جان بركف، جانانه در مقابل دشمن متجاوز ايستادگي كرده و بعثيون را با دادن تلفات فراوان وادار به فرار كردند. سرانجام رژيم عراق با مشاهده قاطعيت مسئولان جمهوري اسلامي ايران در دفاع از حقوق خود، چاره‏اي جز تن دادن به اجراي قطعنامه 598 نديد و آن را در 15 مرداد 1367 پذيرفت.
15 مرداد درگذر تاريخ
* درگذشت پرویز شاپور ،
نویسنده ایرانی (1378ش)
اشاره:
وی ادیب، نویسنده، طنزپرداز معاصر. او خالق گونه ادبی جدیدی به نام کاریکلماتور در ایران است. متولد 5 اسفند 1302
* برگزاري اولين دوره
كنكور سراسري در كشور توسط
وزارت علوم(1348 ش)
اشاره:
تا قبل از سال 1348، دانش آموزاني كه دوره شش ساله تحصيلات متوسطه را پشت سر مي‏گذاشتند پس از موفقيت در آزمون ورود به دانشگاه‏ها، مي‏توانستند به تحصيل در دانشگاه اشتغال ورزند. با افزايش تعداد متقاضيان ورود به دوره‏هاي آموزش عالي، وزارت علوم تصميم گرفت طي آزموني كه به كنكور موسوم شد، داوطلباني را كه در اين آزمون موفقيت لازم را به دست آورند، براي ورود به دانشگاه، پذيرش نمايد. از اين رو اولين كنكور سراسري ورود به دانشگاه‏ها در پانزدهم مرداد 1348 با شركت حدود پنجاه هزار داوطلب انجام گرفت. اين تعداد در سال‏هاي بعد رو به فزوني نهاد به طوري كه در آزمون ورودي سال 1352 ،92هزار نفر شركت كردند و در سال 1355، تعداد شركت كنندگان از مرز 220 هزار تن گذشت. كنكور پس از پيروزي انقلاب نيز همراه با تحولاتي ادامه يافت و به ميزان رشد جمعيت جوان كشور، تقاضاي ورود به دانشگاه نيز افزايش يافت. چنانكه در كنكور سال 1382، يك ميليون و پانصد هزار نفر در پنج رشته علوم رياضي، علوم تجربي، علوم انساني، هنر و زبان‏هاي خارجي به رقابت پرداختند كه از لحاظ آماري در حدود 30 برابر نسبت به ابتدا افزايش داشته است. به طور معمول در هر نوبت كنكور 10 الي 15 درصد شركت كنندگان به دانشگاه راه مي‏يابند كه در طي سال‏هاي اخير، حضور دانشجويان دختر از مرز پنجاه درصد كل داوطلبان فراتر رفته و بيش از شصت درصد قبولي‏هاي دانشگاه را خانم‏ها تشكيل مي‏دهند.
* قتل «شاپور بختيار» آخرين
نخست ‏وزير دوران پهلوي (1370 ش)
اشاره:
شاپور بختيار، آخرين نخست‏وزير رژيم محمد رضا پهلوي، در سال 1293 به دنيا آمد. تحصيلات متوسطه بختيار در مدرسه فرانسوي بيروت سپري شد و در سال 1316 براي ادامه تحصيل راهي پاريس گرديد. دوران 8 ساله اقامت بختيار در پاريس، تاثيري عميق بر خلق وخوي او گذاشت. تاثيري كه توانست هويت فرانسوي را بر هويت ايراني او غلبه دهد، تا اين‏كه در سال 1318 ش با يك دختر فرانسوي ازدواج كرد. بختيار پس از دريافت دكتراي حقوق از دانشگاه سوربن، در 1324 بدون همسر و سه فرزندش به تهران بازگشت و به حضور شاه جوان راه يافت. از آن پس مدارج ترقي را در ادارات دولتي پيمود و با جبهه‏هاي سياسي متمايل به غرب، همكاري كرد. پس از كودتاي 28 مرداد، به جرم همكاري با حزب توده دستگير و 2/5 سال محبوس شد. بختيار در سال‏هاي دهه 1340 به پاس خدماتش در جبهه ملي دوم، از مراحم خاص دربار برخوردار گرديد و مديريت تعدادي از شركت‏هاي بنياد پهلوي را بر عهده گرفت. در حالي كه روند رو به رشد مخالفت مردم مسلمان با حكومت رژيم پهلوي هر روز شدت مي‏يافت، بختيار به عنوان آخرين تير تركش شاه، مقام نخست‏وزيري را عهده‏دار گرديد. اما او توانست اين سمت را تنها 37 روز حفظ كند. او در طول اين مدت كوشيد تا به كمك امپرياليسم آمريكا، رژيم در حال مرگ پهلوي را نجات دهد. وي در اين دوران كوتاه به طراحي توطئه‏هائي نيز مبادرت ورزيد كه طرح انفجار هواپيماي حامل حضرت امام خميني(ره) در مسير بازگشت به تهران از آن جمله بود. با سقوط رژيم پهلوي، شاپور بختيار، پس از يك دوره اختفا در تهران، با حمايت دست‏هاي مرموزي به خارج گريخت و عازم فرانسه شد. بختيار در فرانسه مورد حمايت كامل سرويس‏هاي اطلاعاتي غرب قرار گرفت و با تغذيه كلانِ مالي محافل صهيونيستي، نخستين فعاليت‏هاي توطئه‏گرايانه را عليه نظام نوپاي جمهوري اسلامي آغاز كرد. از مهم‏ترين اين توطئه‏ها، كودتاي نافرجام نوژه در تيرماه 1359 و طرح تجزيه خوزستان بود كه هر دو با شكست مواجه گرديد. شاپور بختيار نزديك به 12 سال به عمليات خيانت‏بار خود عليه آرمان‏هاي ملت و استقلال و تماميت ارضي جمهوري اسلامي ايران ادامه داد تا اينكه سرانجام در نيمه مرداد 1370 در 77 سالگي در ويلاي مسكونيش در حومه پاريس توسط افراد ناشناس به قتل رسيد.
28 رمضان درگذر تاريخ
* وفات سيّدمحمد شيرازی؛
سلطان‌‌‌‌‌‌‌ الواعظين (1391ق)
اشاره:
وى فرزند ارجمند حاج سيّدعلى‏اكبر (اشرف‌‌‌‌‌‌‌الواعظين) معروف به اكبرشاه مى‏باشد که در ماه ذى‏القعدةالحرام سال ۱۳۱۴ق در تهران متولد شده و در حجر والد ماجد تربيت كامل يافته و مقدمات اوليه را در مدرسه پامنار تهران خوانده و در سال ۱۳۲۶ق با والد مبرورش مشرف به عتبات عاليات شده و طي مدت دو سال در كربلا توقف و تحصيلات سطوح متوسطه را در نزد مرحوم فاضل مرندى و شهرستانى خاتمه داده است. سيّدمحمد شيرازي در خدمت پدر به كرمانشاه مراجعت و به وظائف تبليغاتى از طريق منبر مشغول گرديده و براى تكميل علم و كمال و انجام وظائف و افاضه و استفاضه مسافرت‌‌‌‌‌‌‌هاى بسيارى به بلاد اسلامى عراق و سوريه و فلسطين و اردن و مصر و هندوستان نموده و با طوائف بسيارى از يهود و نصارى و هنود و منحرفين از دين از قبيل بهائي‌‌‌‌‌‌‌ها و قادياني‌‌‌‌‌‌‌ها مناظرات دينى و مذهبى نموده كه مهم‏ترين آن‏ها دو مناظره‏ بزرگ وى در ۱۳۴۵ق است، يكى با برهمائيان در حضور قائد بزرگ هند گاندى در دهلى، و ديگرى با دو عالم بزرگ سنت و جماعت حافظ محمد رسيد و شيخ عبدالسلام در مدت ده شب و هر شب هشت ساعت، در شهر پيشاور پنجاب. جريان مناظره‏هاى سلطان‌‌‌‌‌‌‌الواعظين در تمام جرايد آن زمان هند درج گرديد. از آثار سيّدمحمد شيرازي؛ «شب‏هاى پيشاور» در يك‏هزار و پنجاه صفحه (حاوي گزارش مجلس مناظره‏اش در پيشاور)؛ «صد مقاله سلطانى»؛ «رديه بر يهود و نصارا»؛ «گروه رستگاران يا فرقه‏ ناجيه» (در دو مجلد) را مي‏توان نام برد. سلطان‏الواعظين در بيست و هشتم رمضان‏المبارک سال ۱۳۹۱ هجري قمري در تهران وفات نموده و جنازه‏اش با تجليل فراوان به شهر مقدس قم و با تشييع آبرومندى كه از طرف آيت‏الله العظمى مرعشى نجفى (رحمةالله‏عليه) از آن واعظ شهير به‏عمل آمد در مقبره ابوحسين مدفون گرديد. زمان درگذشت سلطان‏الواعظين بنا به روايتي ديگر، بيستم شعبان‏المعظم ۱۳۹۱ق اعلام گرديده است. نقل است که پس از فوت سلطان‏الواعظين؛ حجت‏الاسلام والمسلمين حائرى تهرانى، مرحوم ثقة‏الاسلام حاج سيّدجواد سه‏دهى را كه از منبري‌‌‌‌‌‌‌هاى برجسته تهران بوده در خواب مى‏بيند كه در باغ بسيار بزرگى با وضع بسيار خوشى است، مى‏پرسد: آقاى سه‏دهى چطورى؟ مى‏گويد: بسيار خوبم و از وقتى كه آقاى سلطان‏الواعظين آمده است به هركدام از ما يك درجه داده‏اند.
* درگذشت مالک دیلمی ، خوشنویس (941ق)
اشاره:
مولانا مالک دیلمی (۹۲۴-۹۶۹ ه‍.ق/۱۵۱۸-۱۵۶۲ م) از کاتبان و خوشنویسان اهل فیلواگوش قزوین در قرن دهم هجری است. او از خوشنویسان و نستعلیق ‌نویسان زبردست به‌شمار می‌آید که خطوط جلی و خفی (درشت و ریز) را با مهارت و به درستی می‌نوشت. کتیبه های عمارت چهل ستون از آثار اوست.
* درگذشت «ابو معشر بلخی» محدث و منجم(272 ق)
اشاره:
ابومعشر جعفر بن محمد بن عمر بلخي، حكيم و منجم، در ابتدا در بغداد از محدثين بزرگ بود و با فلسفه و حكمت و علوم عقلي مخالفت مي‏كرد ولي بعدها به اين علوم متمايل گرديد و به مدارج بالائى در آن‏ها دست يافت. ابومعشر در اثر همت عالي و تلاش خستگي‏ناپذير خود، در تمامي شعب حكمت، خصوصاً رياضيات، نجوم و هيئت داراي بصيرتي فوق العاده بود و استاد كل و سرآمد اهل فن به شمار مي‏رفت. ابومعشر تأليفات متعددي در نجوم و رياضي دارد از قبيل: اثبات علم النجوم، زيج الهَزارات، المَدخلُ الكبير و... . ابومعشر مشهورترين منجم مسلمان بود و اشتهار او تا قرن‏ها بعد نيز همچنان حفظ شد. بر اساس ديدگاه ابومعشر، همه‏ي معارف، منشأ الهي دارد و علم نجوم نيز از اين قاعده مستثني نيست. آثار ابومعشر از لحاظ در برداشتن بخش‏هائي از نوشته‏هاي كهن كه اصل آن‏ها از بين رفته، قابل توجه است.
6 آگوست درگذر تاريخ
* مرگ «بنجامين جانْسون» شاعر و نويسنده شهير انگليسي (1637م)
* درگذشت «دانْيِل فارِنْهايْتْ» رياضي دان و فيزيك دان آلماني و مخترع دماسنج (1736م)
(ر.ك: 27 مارس)
* تولد «كارْلْ ويلْهِلْمْ شِل» شيمي‏دان معروف سوئدي و كاشف كلر، منگنز و گليسيرين (1742م)
* روز ملي و استقلال «بوليوي» از استعمار اسپانيا (1825م)
* اعلام وجود آثار حيات در كره مريخ (1877م)
* تولد «الكساندر فلمينگ» طبيب برجسته اسكاتلندي و كاشف پني‏سيلين (1881م) (ر.ك: 11 مارس)
* مرگ «فرديناند شيلِّر» فيلسوف برجسته انگليسي (1937م)
* بمباران هسته‏اي شهر هيروشيماي ژاپن توسط آمريكا در جريان جنگ جهاني دوم (1945م)
* روز ملي و استقلال «جامائيكا» از استعمار انگلستان (1962م)
* امضاي «قانون داماتو» جهت تشديد تحريم اقتصادي آمريكا عليه ايران توسط «كلينتون» (1996م)