رویدادهای مهم11 در گذرتاريخ
شهادت شهيد علی حسين زاده (1364ش)
اشاره:
شهيد علي حسينزاده به سال ۱۳۳۴ هجری شمسی در اردکان قدم به عرصه حیات گذاشت. شهرستان اردکان، روزهاي کودکي و نوجواني او را به نظاره نشست و علي تحت تربيت عالمانه خانوادهاش پرورش يافت. شاید در سایه همین تربیت دینی - اسلامی بود که علی طی روزهای پرشور جواني، لبيکگوي فرمان بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران خمینی کبیر (ره) گشت و بهمنظور دفاع از مرزهاي ايران اسلامي، راهي خطوط مقدم جبهههای نبرد حق بر علیه باطل گشت. علي در میدانهای پرافتخار دفاع مقدس، مردانه جنگيد و خوش درخشید. شهيد علي حسينزاده سرانجام پس از نبردي دلیرانه در یازدهمین روز از مردادماه سال۱۳۶۴هجری شمسی در عمليات قدس ۵ و در سن۳۰سالگي از شراب طهور بهشتي سرمست شد و هورالهويزه به خون سرخش متبرک گشت. فرازی از وصيتنامه: ... از دانشآموزان تقاضا دارم سنگر مدرسه را حفظ کنيد زيرا شما اميدهاي آينده مملکت اسلامي هستيد. ... از شما امت بزرگوار ميخواهم که شهيدان عزيز را، اسيران و مفقودين عزيز را، جانبازان بزرگوار انقلاب را، آه و ناله سوز دل يتيمان شهدا و خانوادههاي معظمشان را هرگز از ياد نبريد و با اطاعت از فرامين الهي و روح خدا، خميني عزيز از اين انقلاب و از خونهاي پاک شهيدان حفاظت و حراست نمائيد. ... از آنجا که هدف بسيار بزرگ و مقدس است مسيري را که براي رسيّدن به هدف بايد طي کنيم نيز سخت و دشوار است و همچنان که تا به حال به ياري خدا تمامي مشکلات و مصائب را پشت سر گذاشتهايم. بايد سختيهاي آينده را متحمل شويم و براي تحمل بر ما آسان گردد بايد بکوشيم و از خدا بخواهيم تا ايمانمان کامل گردد... اينکه اين اگر ايمان کامل شد هيچ مانعي نميتواند انسان را از رسيّدن به هدف مقدس بازدارد.
شهادت آيت الله «شيخ فضل الله نوري» به دست ايادي وابسته به استعمار در تهران (1288 ش)
اشاره:
حاج شيخ فضل الله كجوري معروف به نوري فرزند ملاعباس در سوم دي ماه 1223شمسي برابر با دوم ذيحجه 1259قمري متولد گرديد. پس از تحصيلات مقدماتي، به عراق رفت و از محضر درس ميرزاي بزرگ شيرازي و ميرزا حبيب الله رشتي استفاده كرد. شيخ فضلالله در طي ساليان متمادي حضور در درس استادان زمان، به مجتهدي برجسته و فقيهي نامدار تبديل شد و پس از چندي در سال 1264 ق با اشاره ميرزاي شيرازي براي هدايت و پيشوائي جامعه ايران، راهي تهران گرديد. وي در تهران به اقامه جماعت و تأليف و تدريس علوم اسلامي و حوزوي پرداخت و بر اثر مهارت در فقه و اصول و ساير علوم اسلامي به زودي مورد استقبال طلاب و روحانيون قرار گرفت. در اين ميان فضلاي برجستهاي تربيت يافتند كه حاج شيخ عبدالكريم حائري يزدي، حاج آقا حسين قمي، ميرزا ابوالقاسم كبير قمي، علامه محمد قزويني و... از آن جملهاند. او در كنار فعاليتهاي علمي، به فعاليتهاي سياسي هم ميپرداخت و به شدت با تز جدائي دين از سياست مخالفت ورزيد.
شيخ در اوائل مشروطيت از پيشگامان و مجاهدان اين نهضت بود و دوشادوش سيّدعبدالله بهبهاني و سيّدمحمد طباطبائي به مبارزه پرداخت. شيخ فضلالله نوري در جريان تدوين قانون اساسي پيشنهادهائي به مجلس داد. ذكر مذهب جعفري به عنوان مذهب رسمي كشور و اصل نظارت فقها بر قوانين مجلس شوراي ملي از جمله اين پيشنهادها بود گر چه مورد مخالفت نمايندگان قرار گرفت ولي از هوشياري و شمِّ سياسي او حكايت داشت. وليكن پس از چندي پي برد كه دستهاي پليد و پنهاني به قصد پايمال كردن خونهاي ريخته شده در راه اين نهضت پيدا شدند و مشروطه را نه به معناي حكومتي كه مشروط به رعايت حدود و قوانين الهي باشد، بلكه به معناي رژيمي كه مردم در مقابل آن مشروط به سكوت باشند و قوانين غربي در آن به اجرا درآيد ميخواهند.
لذا مخالفت خويش را از مشروطه غيرمشروعه اعلام كرد و به تمام بلاد و ولايات تلگراف زد و مشروطه را حرام دانست. سرانجام جناح مقابل در يك دادگاه به ظاهر ملي او را محكوم به اعدام كردند. ايشان در برابر دعوت سفارت روس براي پناهندگي هرگز زير بار اين ذلت نرفت و شهادت در راه خدا را پذيرا شد. سرانجام شيخ فضل الله نوري را كه خود از بنيانگذاران نهضت مشروطه در ايران بود، در 11 مرداد 1288 شمسي برابر با سيزدهم رجب 1327 ق، مصادف با سالروز ولادت امام علي(ع) به چوبه دار كشيده و در ميدان توپخانه تهران به شهادت رساندند. پيكر شيخ در ابتدا پس از اهانتهاي فراواني كه به آن روا داشتند، توسط خانواده و دوستان در محل امني در تهران مدفون شد، اما پس از گذشت 18 ماه، جنازه شيخ را به طور مخفيانه و در حالي كه هنوز سالم
و تازه بود به قم منتقل كردند و در يكي از حجرههاي شمالي صحن حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاك سپردند.
انتقال امام خميني(ره) از پادگان عشرت آباد به داووديه (1342ش)
اشاره:
با دستگيري امام خميني(ره) و سركوب قيام پانزده خرداد 1342، امام را در ابتدا به باشگاه افسران بردند اما ساعاتي بعد به پادگان قصر و در چهارم تيرماه 42 به پادگان عشرتآباد منتقل نمودند. پس از مدتي و برقراري آرامش ظاهري، براي آنكه بهانه در زندان ماندن امام از مردم گرفته شود و خشمها فروكش كند و نيز امكان حضور دائمي امام در جامعه سلب گردد، رژيم پهلوي تصميم گرفت با انتقال امام از زندان، ضمن در حصر گذاشتن ايشان در محلي تحت اختيار ساواك، آن حضرت را دور از دسترس مردم قرار دهد. بر اين اساس، رئيس ساواك به ديدار آن حضرت رفت و ضمن اعلام خبر آزادي ايشان، از امام خواست تا در سياست دخالت نكنند.
پاسخ امام كوتاه و گويا بود. ايشان فرمودند: «ما در سياستي كه شمابه عنوان نيرنگ و دروغ و تزويرمعنا ميكنيد، از اول دخالت نداشتهايم.» در هر حال، در يازدهم مرداد 1342، حضرت امام پس از حدود 57 روز زندان، به منزلي در داووديه تهران منتقل شدند. اگرچه قصد رژيم از انجام اين عمل، كنترل بيشتر بر روي امام در نقطهاي خارج از زندان بود، اما مردم بلافاصله پس از اطلاع، بدون ترس و واهمه از تعقيب و دستگيري مأموران ساواك، سيل آسا روانه منزل امام شدند. يك روز پس از انتقال امام به داووديه، روزنامههاي كشور خبري را به دستور ساواك منتشر كردند تا در نظر مردم چنين وانمود كنند كه انتقال امام از زندان به محل جديد، به دليل تفاهمي بوده كه ميان ايشان و مقامات انتظامي به وجود آمده است. اما اين توطئه به زودي با انتشار اعلاميههائي توسط مراجع و علماء افشا گرديد و بطلان آن آشكار شد. حضرت امام خميني(ره) تا فروردين سال بعد به مدت هشت ماه در اين منزل سكونت داشتند و در 18 فروردين سال1343 آزاد شدند. حوادث بعدي سرانجام به نحوي
به وقوع پيوست كه زمينههاي اعتراض شديد آن حضرت
به كاپيتولاسيون را در آبان 1343 به وجود آورد و در نهايت، رژيم براي اينكه امام به كلي از كشور به دور باشد، ايشان را در 13 آبان 1343 به تركيه تبعيد كرد.
تنفيذ حكم رياست جمهوري شهيد «محمدعلي رجائي» از سوي امام خميني(ره) (1360 ش)
اشاره:
پس از عزل بنيصدر از مسند رياست جمهوري كه قبل از آن، حضرت امام، وي را از فرماندهي كل قوا بركنار كرده بودند، كشور در حالي مهياي دومين انتخابات رياست جمهوري گرديد كه اثر تلخي اين حادثه كه در نخستين سالهاي پيروزي براي نظام نوپاي اسلام روي داد در كام دوستان و ياران انقلاب و ملت شريف و انقلابي ايران باقي مانده بود. در اين ميان دومين انتخابات رياست جمهوري، زمينهاي فراهم آورد تا لياقت، كارداني و تعهد شهيد رجائي پس از آن دوران تلخِ حاكميت نفاق و ليبراليزم بر كشور، بيش از پيش آشكار گردد. با اصرار و تاكيد جناحهاي خط امام و معتقدان به ولايت، شهيد رجائي در اين انتخابات شركت نمود و با راي قاطع و خيرهكننده مردم شريف ايران كه نشانه محبوبيت وي به رغم دوران محدودِ نخست وزيريش بود، دومين رئيس جمهوري اسلامي ايران گرديد. شيريني خاطره مراسم تحليف و تنفيذ حكم او در حضور حضرت امام در يازدهم مرداد سال 1360 كه به هنگام دريافت حكم رياست جمهوري، در برابر مرشد و مراد خود، زانو به زمين زد، هيچ گاه از ذهن ملت شريف ايران محو نخواهد شد. شهيد رجائي در دوران كوتاه 29 روزه رياست جمهوري خود كه شهيد باهنر را به عنوان نخستوزير به مجلس معرفي و پس از تصويب مجلس در كنار خود داشت، با تشكيل كابينهاي انقلابي و جوان، در صدد برآمد مشكلات ناشي از شرايط جنگي، بحرانهاي اقتصادي، اشتغال، تورم و... كه بيشتر آنها به دليل مصروف شدن وقت مسؤولان در اختلاف با بنيصدر لاينحل مانده بود را مرتفع نمايند ولي شهادت او در هشتم شهريور همان سال، ملت ايران را از وجود اين شخصيت گرانقدر محروم ساخت و شهيد رجائي را به آرزوي ديرين خود رساند.
لشكركشي رژيم بعثي عراق به كشور كويت و اشغال كامل آن (1369 ش)
اشاره:
در يازدهم مرداد ماه 1369 ش برابر با دوم اوت 1990 م، عراق در يك يورش وسيع و ظرف چند ساعت، كشور كويت را به اشغال خود درآورد و پس از چندي اعلام كرد كه كويت استان نوزدهم عراق است. به اين ترتيب، نطفه يكي از مهمترين رخدادهاي تعئين كننده و تاثيرگذار در منطقه خاورميانه در چند دهه اخير بسته شد. پس از مدتي، با استمداد كويت از دولتها و مجامع جهاني، گروه متحد غرب به رهبري آمريكا، عمليات وسيعي را در 26 دي ماه سال 1369 عليه رژيم عراق انجام داده و پس از خارج ساختن كويت از دست عراق، اين كشور را آماج حملات خود قرار داده و خسارات فراواني به ويژه به مردم محروم عراق وارد آوردند. از آن پس تحريمهاي همه جانبه از طرف مجامع جهاني و قدرتهاي بزرگ عليه عراق آغاز شد و برعقبماندگي و فقر اين كشور افزود. اين تحريمها تا سقوط رژيم صدام در سال 1382 ادامه يافت.
رحلت عالم مجاهد و انديشمند فرزانه آيت الله «سيّد عبدالرضا حسيني شهرستاني» (1376 ش)
اشاره:
آيتالله حاج سيّدعبدالرضا حسيني شهرستاني در سال 1299 ش (1339 ق) در شهر مقدس كربلا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي و سطوح حوزه، درس خارج خود را در محضر آيات عظام: سيّد محمد هادي ميلاني، ميرزا مهدي شيرازي، سيّدعبدالحسين حجت و شيخ مرتضي آشتياني سپري كرد و مدارج ترقي علمي را پيمود. آيتالله شهرستاني علاوه بر تحصيل و تدريس، به اقامه جماعت در صحن حسيني(ع) و پاسخگوئي به مسائل ديني ميپرداخت و راهنمائي و ارشاد مردم را سرلوحه فعاليتهاي خويش قرار ميداد. وي در برابر نفوذ و تبليغات فكري و سياسي و ايجاد شبهات ديني از سوي حزب كمونيست و چپگرايان عراق، ايستادگي ميكرد و به منظور استحكام بنيانهاي فكري جوانان، با همكاري جمعي از انديشمندان شيعه مجله پاسخ به مسائل ديني را منتشر نمود. او در آن مجله با كمك ديگر انديشمندان، به صدها پرسش فكري و اعتقادي جامعه پاسخ ميداد و حوزه خوانندگان خود را به فراسوي مرزهاي عراق گسترانيد. دامنه نفوذ اين مجله، رژيم بعث را به واكنش واداشت. از اين رو پس از آزار فراوان و حبس فرزندش، او را از عراق بيرون كردند. از آنپس در سال 1350 ش به مشهد هجرت كرد و به امور ديني و مذهبي پرداخت. ايشان مؤسسات خيريه و عامالمنفعه متعددي را تأسيس كرد و كتب گوناگوني را به رشته تحرير درآورد كه المهدي الموعود، حاشيه بر قوانين، حاشيه بر معالم، نوروز در اسلام و... از آن جمله است. سرانجام آن عالم بزرگوار و خادم دين در 11 مرداد 1376 ش برابر با 27 ربيع الاول 1418 ق 77 سالگي در مشهد رحلت كرد و در صحن آزادي حرم امام رضا(ع) به خاك سپرده شد.
رویدادهای مهم 12 رمضان در گذرتاريخ
خروج مسلمانان از مدينه جهت شرکت در غزوه بدر (2ق)
اشاره:
هنگامي كه رسول خدا (ص) از شدت آزار و اذيت اهالي مكه، ناچار گرديد كه به مدينه منوره هجرت نمايد و پس از هجرت، نخستين نظام حكومتي اسلامي را در اين شهر برپا نمايد؛ دشمني اهالي مكه، بهويژه قريش و سران قبايل و طوايف اين شهر نسبت به آن حضرت و مسلمانان مدينه فزوني يافت و سرانجام تصميم به يورش نظامي به سوي مدينه گرفتند. سران قريش مانند عتبه، شيبه، وليد بن عتبه، ابوجهل، ابوالبختري و نوفل بن خويلد، رهبري سپاه كفر و شرك را بر عهده داشتند و تعداد افراد آنان، نهصد و پنجاه تن بود و هر روز ۱۰ يا ۹ شتر براي اطعام سپاهيان ميكشتند. پيامبر اكرم(ص) در روز دوازدهم ماه مبارك رمضان سال دوم هجري قمري با تعدادي از يارانش به سوي كاروان قريش به سرپرستي ابوسفيان، رهسپار شد و در ميان راه از تصميم قريش مبني بر هجوم آنان به سوي مدينه باخبر گرديد و به سوي آنان حركت كرد و زودتر از قريش به سرزمين بدر و چاههاي آن رسيّد و چاهها را به تصرف خويش درآورد. از آن سو، سپاه قريش نيز به بدر رسيّده و در برابر سپاهيان اسلام قرار گرفتند. تعداد مسلمانان، سيصد و سيزده تن؛ حدود يك سوم سپاهيان كفر و شرك بود. در آغاز، نبرد انفرادي و سپس درگيري گروهي به وقوع پيوست و سپاهيان اسلام با رهبري خردمندانه پيامبر (ص)، مشركان و كافران را با شكستي سخت روبهرو كرده و بزرگان و فرماندهان آنان را كشتند، عدهاي را زخمي و عده ديگري را اسير كردند و مابقي، به سوي مكه عقبنشيني كرده و پيام پيروزي اسلام و شكست خفتبار كفر و شرك را به اهالي مكه رسانيدند. در اين نبرد، دلاوريهاي حضرت علي (ع) و حمزه سيّدالشهداء بههمراه ساير فرماندهان بسيار چشمگير بود. تعداد كشتههاي مشركان در اين واقعه، بيش از هفتاد نفر بود كه اسامي برخي از آنها بدين قرار است: حنظله بن ابي سفيان، حارث بن حضرمي، عامر بن حضرمي، عمير بن أبي عمير، عبيده بن سعيد بن عاص، عاص بن سعيد، عقبه بن ابي معيط، عتبه بن ربيعه، وليد بن عتبه، شيبه بن ربيعه، عامر بن عبدالله، حارث بن عامر، حارث بن ربيعه، ابوالبختري، نوفل بن خويلد، نضر بن حارث، ابوجهل، عاص بن هشام، مسعود بن اميه، اميه بن خلف و علي بن اميه. گفتني است كه از ميان هفتاد و چهار كشته مشركان قريش، تعداد ۲۲ نفر به دست امام علي (ع) به هلاكت رسيّدند. اسيران آنان نيز بيش از هفتاد تن بودند كه اسامي برخي از آنان عبارت است از: وليد بن عتبه، عمرو بن ربيع، خالد بن وليد، هشام بن وليد، عكرمه بن ابي جهل، ابي بن ابي خلف و... كه تعداد دو نفر از آنان به دستور پيامبر اعدام و مابقي فديه داده و پس از مدتي آزاد شدند. بسياري از آيات سوره انفال و آياتي از سوره دخان، فرقان، حج، مؤمنون، قمر، اعراف، مزمل، اسراء، يونس، ابراهيم، مؤمنون، سجده و صافات درباره اين واقعه نازل گرديدهاند. تاريخ وقوع اين واقعه در روز هفدهم و به روايتي روز نوزدهم و به روايتي ديگر روز دهم ماه مبارک رمضان بوده است .
نزول كتاب مقدس انجيل بر حضرت عيسي بن مريم(ع)
اشاره:
انجيل، كلمهاي يوناني به معني مژده است و مسيحيان از اين جهت آن را مژده ميدانند كه به اعتقاد آنها، حضرت عيسي(ع) خود را فداي مردم كرد تا همهي مردم را از آتش دوزخ بخرد و اين كتبِ اناجيلِ آنها، مژدهي بهشت است. نام اين كتاب دوازده بار در قرآن مجيد ذكر شده است. قرآن، انجيل را كتاب خدا ميداند ولي آن انجيلي را كتاب آسماني ميخواند كه مشتمل بر احكام و تكاليف بشر باشد؛ زندگي او را تنظيم كند و سر و سامان بخشد، چنانكه شأن اديان الهي است. گويند: انجيلهاي كنوني نزد مسيحيان چهار است: انجيل مَرقُس كه از همهي اناجيل، قديمتر است و به احتمال قوي در شهر انطاكيه در حدود سالهاي 70 - 65 ميلادي به تحرير درآمده است. انجيلِ متي و لوقا پس از مَرقُس و انجيلِ يوحَنّا، شصت سال پس از مسيح يعني سال 93 ميلادي نوشته شده است. لازم به ذكر است كه مسيحيان در كنار اين چهار انجيل، به مجموعهاي ديگر از مكتوبات و رسالات اعتقاد دارند كه به مجموعهي آنها عهد جديد اطلاق مينمايند. به هر تقدير آنچه كه براي هدايت آدميان توسط حضرت عيسي(ع) آورده شده، از دسترس ما خارج است و آنچه كه به نام اناجيل در كتاب مقدس ديده ميشود، محصول تلاشِ مسيحيان و رسولان دورهي اول مسيحيت ميباشد.
انجام عقد اخوت ميان رسول خدا(ص) و حضرت علي(ع)(1 ق)
اشاره:
وقتي آيهي «اِنّما المؤمنونَ اِخوَةٌ»(حجرات، 10) نازل شد، پيامبر(ص) بين ياران خود از مهاجر و انصار عقد اخوت برقرار كرد و هر يك از مهاجران را با يكي از انصار برادر ساخت. آن حضرت همچنين در پايان، حضرت علي(ع) را به برادري خويش انتخاب نمود. حضرت علي(ع) هرگاه بر روي منبر مينشست ميفرمود: من بندهي خدا و برادر رسول خدا(ص) ميباشم و هر كه غير از من، چنين ادعائي كند دروغگو ميباشد.
درگذشت «ابن جوزي» متكلم، محدث و فقيه (597 ق)
اشاره:
ابوالفرج جمال الدين عبدالرحمن بن علي بن جوزي بغدادي معروف به ابن جوزي، فقيه، مفسّر، محدّث و واعظ است كه در طب، تاريخ، عرفان و اكثر فنون متداول نيز، متبحّر بوده است. در مجلس وعظ وي ازدحام جمعيت ايجاد ميشد و او را بسيار بديههگو و حاضر جواب گفتهاند. از كارهاي بيسابقهي ابن جوزي، بيان يك دوره تفسير قرآن بر روي منبر است. همچنين ابنجوزي در مجالسي كه خليفه حاضر بود به موعظهي وي ميپرداخت و هراسي به خود راه نميداد. تدريس، بخش مهمي از زندگي اجتماعي ابن جوزي را دربرميگرفت. وي استادي بزرگ و توانا بود و چنانكه خود ميگويد، در پنج مدرسه تدريس ميكرده است. ابن جوزي از سيزده سالگي به تأليف پرداخت و از آنجا كه تا پايان عمر از نوشتن باز نايستاد شمار آثارش را تا بيش از 380 كتاب و رساله ذكر كردهاند. اسبابُ النُّزول، روحُ الارواح، مولدُالنَّبي و النُطقُالمَفهوم و... از آن جملهاند. وفات ابنجوزي در 86 سالگي در بغداد واقع شد و در مقبرهي بابُ الحَرْب مدفون گرديد.
رحلت عالم و فقيه شاعر شيعه «محمدتقي مامقاني» معروف به «حجتالاسلام» (1312 ق)
اشاره:
ميرزا محمدتقي بن ملامحمد مامقاني تبريزي متخلص به نيّر و معروف به حجت الاسلام، از علما و دانشمندان آذربايجان و داراي قريحهي شعري لطيفي بود. وي در 1247 ق در تبريز به دنيا آمد و در 22 سالگي براي تحصيل علوم ديني راهي نجف گرديد. پس از استفاده از محضر اساتيد بزرگ آن شهر به تبريز بازگشت و به تأليف و تدريس همت گماشت. آتشكده در مراثي، ديوان غزليات، عِلمُ السّاعه و نُصرَةُالحَق از جمله تأليفات وي ميباشند. حجت الاسلام نيّر تبريزي در 57 سالگي در تبريز دار فاني را وداع گفت و بنا به وصيتش، در وادي السلام نجف اشرف مدفون گشت.
رویدادهای مهم روز اول آگوست در گذرتاريخ
* تولد «هرمان مِلْويل» داستاننويس و شاعر برجسته امريكائي (1819م)
* مرگ «شارل بودلر» شاعر و اديب فرانسوي (1867م)
* اعلان جنگ آلمان به روسيه در آغاز جنگ جهاني اول (1914م)
* انحلال فدراسيون عربي شامل كشورهاي عراق و اردن (1958م)
* روز ملي استقلال كشور افريقائي «بنين» از استعمار فرانسه (1960م)
* روز جهاني شير مادر