1 مرداد در دفاع مقدس

* آغاز عملیات قدس4 (1364ش)
اشاره:
از تيپ ‌۹ بدر در اين‌ منطقه، انگيزه‌های طرح‌ و اجرای عمليات‌ «قدس ‌۴» به‌‌‌‌‌‌‌وسیله نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گردید. طوفان، عوارض‌ خشک‌ و کوچک‌ بر سطح‌ درياچه‌ را کنار زد و درياچه‌ به‌ «اروندرود» متصل‌ شد. اين‌ درياچه‌ از چند طرف‌ به‌ چندين‌ آب‌‌‌‌‌‌‌راه‌ و روستا ختم‌ می‌‌‌‌‌‌‌شود و مساحتی در حدود يک‌‌‌‌‌‌‌صد کيلومتر مربع‌ را داراست‌ و آب‌ آن نیز‌ از رودخانه‌های واقع‌ در خاک‌ ايران‌ تأمين‌ می‌‌‌‌‌‌‌گردد. عمليات‌ قدس ‌۴ با چهار هدف‌ انهدام‌ نيروی پدافندی دشمن، آزادسازی ۱۵۰ کيلومتر مربع‌ از درياچه‌ و تسلط‌ بر بخشی ديگر از هورالهويزه، گرفتن‌ جای پا برای گسترش‌ عمليات‌ و در اختيار گرفتن‌ جناح‌ از دشمن‌ و نزديکی به‌ بخشی از خشکی‌‌‌‌‌‌‌های شرق‌ دجله‌ در منطقه‌ای به‌ گستردگی ۱۶۰ کيلومتر مربع‌ به‌ اجرا گذاشته‌ شد. اين‌ عمليات‌ را نيروی زمينی سپاه‌ پاسداران‌ و مجاهدان‌ و پناهندگان‌ عراقی که‌ در قالب‌ تيپ ۹ بدر گرد هم‌ آمده‌ بودند، صورت‌ دادند. حمله‌ در ساعت ‌۲۴ روز ۱ مردادماه‌ ۱۳۶۴ش با رمز «يا محمد رسول‌‌‌‌‌‌‌الله (ص)، الله‌ اکبر» در حالی آغاز شد که‌ هواپيماهای «پی.سی.۷» عراق‌ روزی يکی - دو بار سطح‌ منطقه‌ و درياچه‌ ام‌النعاج‌ را بمباران‌ ايذائي می‌‌‌‌‌‌‌کردند، اما دشمن‌ در زمان‌ عمليات‌ کاملاً‌ غافلگير گرديد به‌‌‌‌‌‌‌گونه‌ای‌‌‌‌‌‌‌که‌ بیسيم‌چی فرمانده‌ عراقی تسليم‌ نيروهای ايران‌ شد. دشمن‌ هم‌‌‌‌‌‌‌چنین پس‌ از سقوط‌ بخشی از مواضع‌ خود، اقدام‌ به‌ اجرای آتش‌ توپخانه‌ نمود و تردد نيروهای ايرانی را در منطقه‌ با مشکل‌ روبه‌‌‌‌‌‌‌رو ساخت، اما يک‌ عامل‌ ويژه‌ سبب‌ قطع‌ اين‌ گلوله‌‌‌‌‌‌‌باران‌ شد؛ به‌ اين‌ صورت‌ که‌ شماری از اسرای دشمن‌ به‌ تقاضای همکاری پاسخ‌ مثبت‌ داده‌ و به‌ پای بیسيم‌ آمدند و از پست‌ شنود با فرماندهی دشمن‌ در عقبه‌ تماس‌ گرفتند و تقاضای نيرو کردند که اگرچه با تقاضای آنان‌ به‌‌‌‌‌‌‌علت‌ عدم‌ تسلط‌ عراق‌ بر منطقه‌ عمليات‌ مخالفت‌ شد ولی در برابر تقاضای قطع‌ آتش‌ به‌ اين‌ بهانه‌ که‌ بر سر نيروهای خودمان (عراقی‌‌‌‌‌‌‌ها)‌ ريخته‌ می‌‌‌‌‌‌‌شود، موافقت‌ شد و لحظاتی بعد آتش‌ سنگين‌ دشمن‌ قطع‌ گرديد و به‌‌‌‌‌‌‌دنبال‌ آن‌ تردد نيروهای خودی از سر گرفته‌ شد. اين‌ عامل‌ در موفقيت‌ عمليات‌ قدس ۴‌ کمک‌ شايانی را در پی داشت. طی چهار روز عمليات، ۱ فروند چرخ‌‌‌‌‌‌‌بال، ۱۰ فروند قايق، چندين‌ قبضه‌ خمپاره‌انداز و چندين‌ پايگاه‌ شناور منهدم‌ و گردان ‌۲ از تيپ ‌۱۱۷ دشمن‌ متلاشی گرديد. شمار تلفات‌ دشمن‌ در اين‌ عمليات ‌۳۳۶ تن‌ کشته‌ و زخمی و اسير گزارش‌ شده‌ است. علاوه‌ بر آن ‌۵ فروند قايق، شماری دستگاه‌های مخابراتی و تعدادی سلاح‌ سبک‌ و مقداری مهمات‌ به‌ غنيمت‌ رزمندگان اسلام‌ درآمد. بزرگ‌‌‌‌‌‌‌ترين‌ دستاوردهای عمليات‌ قدس ‌۴، آزادسازی ۱۶۰ کيلومتر مربع‌ از منطقه‌ هورالهويزه‌ عراق، درياچه‌ ام‌النعاج‌ (بزرگ‌‌‌‌‌‌‌ترين‌ درياچه‌ منطقه‌ هور) و ۲۰ پاسگاه‌ آبی از دشمن‌ بود.
* عمليات لبيك يا خميني با رمز: فناي في الله در منطقه شرق كارون، توسط سپاه (1367 ش)
1 مرداد در گذر تاريخ
* انتشار نخستين شماره نشريه سينما و نمايشات (1309ش)
اشاره:
اولین نشریه سینمایی ایران همزمان با تولد اولین فیلم ایرانی به نام «آبی و رانی» در سال ۱۳۰۹ منتشر شد. این مجله « سینما و نمایشات» نام داشت. موسس آن علی وکیلی و سردبیر آن اسحق زنجانی بوده است.
* افتتاح تلفن بي‏سيم بين تهران و لندن (1327 ش)
* اعلام به رسميت شناختن رژيم غاصب اسرائيل توسط «محمدرضا پهلوي» در ايران (1339 ش)
اشاره:
در ايامي كه جنگ تبليغاتي بين ايران و چند كشور، از جمله شوروي و چين به دليل نزديكي بيش از حد شاه به آمريكا و واگذاري امتيازات گوناگون به ايالات متحده، به اوج خود رسيده بود، دولت منوچهر اقبال، نخست وزير وقت، براي ايجاد رابطه با دولت صهيونيستي اسرائيل مشغول مذاكره بود سرانجام دولت ايران، اسرائيل را به صورت شناسايي محدود و غير رسمي (دوفاكتور) به رسميت شناخت. ظاهراً بين دو دولت، سفيرمبادله نگرديد ولي هميشه يكي از ماموران وزارت خارجه به عنوان كاردار در اسرائيل اقامت داشت و نماينده دولت اسرائيل در ايران به عنوان وابسته اقتصادي، وظايف نماينده سياسي را انجام مي‏داد. به دنبال برقراري رابطه بين ايران و رژيم صهيونيستي، جمال عبدالناصر رييس جمهور مصر، نطق تندي عليه شاه ايراد نمود و از اينكه ايران، اسرائيل را به رسميت شناخته است، به شدت انتقاد كرد. اين نطق، در كشورهاي اسلامي مؤثر افتاد و دولت ايران با حملات سخت كشورهاي مسلمان روبرو گرديد، به طوري كه شاه ناچار شد به عنوان شيخ شلتوت، رييس دانشگاه اسلامي الازهر در قاهره، تلگرافي مخابره كند و به وي توضيح دهد كه دولت ايران، دولت اسرائيل را در سال 1330 به صورت محدود به رسميت شناخته و اين روزها اقدام تازه‏اي صورت نگرفته است. پس از ارتباط ايران و رژيم اسرائيل كه در پي فشار دولت آمريكا به عمل آمده بود، دولت مصر با ايران قطع رابطه كرد و ديپلمات‏هاي ايران را از قاهره اخراج نمود.
* درگذشت فقيه و عالم بزرگوار
«آخوند ملاعلي همداني» زعيم حوزه علميه همدان (1357 ش)
اشاره:
عالم وارسته، شيخ الفقها و المجتهدين آيت‏الله علي بن ابراهيم معصومي معروف به آخوند حاج ملاعلي همداني از مراجع بزرگ و مدرسين مبرّز، حوزه علميه قم و از مراجع همدان در سال 1273 ش (1312ق) در يكي از روستاهاي همدان متولد شد. پدرگراميش كه آثار نبوغ و استعداد را در او مشاهده كرده بود، آخوند را نزد يكي از علماي محترم محل برده و در آنجا، در مدت كوتاهي، قسمتي از فقه و اصول را فرا گرفت. وي در همدان به مدت چهار سال در رشته‏هاي كلام و فلسفه و فنون رياضي تحصيل نمود و سپس به تهران عزيمت كرد. آخوند همداني پس از كسب علم از استادان فن، در سال 1300 ش نزد آيت‏الله حاج شيخ عبدالكريم حائري مؤسس حوزه علميه قم رفت و در مدت 10 سال در شمار شاگردان ممتاز ايشان قرار گرفت و سطوح عالي را به اتمام رساند. ايشان همچنين در محضر ميرزا جوادآقا ملكي تبريزي و شيخ احمد قمي، به تكميل درس و تهذيب نفس اشتغال يافت و همزمان به تدريس سطح پرداخت. آخوند ملاعلي همداني در سال 1310 ش به دنبال درخواست اهالي متدين همدان و حسب الامر استادش حاج شيخ عبدالكريم حائري، به همدان بازگشت و حدود پنجاه سال رياست ديني آن شهر را برعهده داشت. آخوند همداني از استوانه‏هاي بزرگ دين و زهد و تقوا در همدان و منطقه غرب كشور بود. ايشان حوزه علميه همدان را ساماني مجدد بخشيد و پناهگاهي براي روحانيت متعهد آن منطقه در فضاي فساد آلود آن روزگار به شمار مي‏آمد. چنان‏كه به مرور زمان، كتابخانه بسيار با ارزشي را در همدان به وجود آورد كه در آن منطقه كم نظير بود. مجله پيك اسلام نيز توسط ايشان تاسيس شد و انتشار يافت. از اين فقيه سترگ آثار متعددي بر جاي مانده كه اربعين حديث، رساله‏اي در اجتهاد و تقليد، رساله در قاعده لاضرر و رساله‏اي در حبط و تكفير از آن جمله مي‏باشد. سرانجام اين عالم رباني و فقيه بزرگ در اول مرداد 1357 ش برابر با نيمه شعبان سال 1398 ق در 84 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و در همدان به خاك سپرده شد. در مراسم تشييع ايشان، يكي از كم سابقه‏ترين اجتماعات مردمي پديد آمد كه به تظاهرات سياسي و نمايش اعتراض مردم مسلمان در برابر رژيم حاكم تبديل شد. همچنين كنگره بزرگداشت بيستمين سالگرد ارتحال ايشان، در روزهاي سوم و چهارم مرداد 1377 ش با حضور نمايندگان مقام معظم رهبري و مراجع عظام و شخصيت‏هاي علمي و فرهنگي در همدان برگزار شد و از شخصيت فقهي، علمي و اجتماعي ايشان تجليل به عمل آمد.
* برای مبارزه با گرانفروشی یک ستاد تشکیل شد (1354ش)
این ستاد دارای اختیارات وسیعی مانند حبس و تبعید و جریمه می باشد. ستاد در وزارت بازرگانی
مستقر گردید.
14 رمضان در گذر تاريخ
* كشته شدن «مختار بن ابوعبيده ثَقَفي» رهبر قيام خونخواهي امام حسين(ع)
(67 ق)
اشاره:
مختار بن ابوعبيده ثقفي پس از هلاكت معاوية بن ابي‏سفيان، از جمله رهبران انقلابي كوفه بود كه از امام حسين(ع)
و نماينده‏اش حضرت مسلم بن عقيل(ع) حمايت نمود و در نتيجه، از سوي عبيدالله بن زياد عامل يزيد در كوفه، دستگير و زنداني شد. مختار در ايام قيام امام حسين(ع) هم‏چنان در زندان عبيدالله بن زياد به سر مي‏برد تا اين كه به وساطت شوهر خواهرش، عبدالله بن عمر در نزد يزيد بن معاويه، از زندان آزاد گرديد. پس از مرگ يزيد، جهت خون خواهي امام حسين(ع) در كوفه قيام نمود و جمع كثيري به او پيوسته و تمام قاتلان امام حسين(ع) و عناصر اصلي ضد امام حسين(ع) و اهل بيت را دستگير و به مكافات اعمالشان رساند. مختار ثقفي پس از 18 ماه حكومت در كوفه و نواحي آن، در چهاردهم رمضان سال 67 قمري در برابر لشكريان عبدالله بن زبير به فرماندهي مصعب بن زبير، متحمل شكست گشته و در اين نبرد به قتل رسيد.
* درگذشت «ابن مغازلي» محدث
و فقيه مسلمان(542 ق)
اشاره:
ابن مغازلي در سال 457 ق متولد شد و دوران تحصيلش در عراق، در محضر علما و مشايخ آن ديار سپري گرديد. ابن مغازلي در ميان علوم و معارف اسلامي، علاقه‏ي بسياري به حديث داشت. وي بخش عمده‏ي زندگي خود را در شهرهاي واسط و بغداد به نقل حديث گذراند و آثاري از پيشينيان خود را روايت كرد كه از آن جمله مي‏توان از مناقب نام بُرد. از اين محدث و فقيه مسلمان، رساله‏اي در حديث به جا مانده است كه به صورت خطي در كتابخانه‏ي دمشق نگهداري مي‏شود.
* رحلت «شمس الدين بهبهانی»
حكيم ايرانی(1248 ق)
اشاره:
شمس الدين بهبهاني از حكما و دانشمندان مشهور ايراني در قرن سيزدهم هجري قمري، در سنين جواني از محضر عالم برجسته‏اي چون، محقق بهبهاني بهره جست. وي فقيهي عالم و عارفي زاهد بود و بيشتر ايام عمر را به تحقيق و تاليف سپري كرد. شمس الدين بهبهاني شرح مفصلي بر معالم الاصول نگاشته و رساله هايي نيز در زمينه‏ي حكمت و اصول دين به رشته‏ي تحرير درآورده است.
* درگذشت «سيّدمحمد تقی ممتاز العُلماء»
عالم برجسته ‏ی شيعی در هندوستان
(1289 ق)
اشاره:
سيّدمحمدتقي‏بن حسين دلدار علي، معروف به «ممتاز العلماء» از بزرگ‏ترين علماي اماميه‏ي قرن سيزدهم هجري در هند است. كتابخانه‏ي او از بزرگ‏ترين و مهم‏ترين كتابخانه‏هاي هند به شمار مي‏رفت. از ايشان آثار ارزشمندي به جاي مانده است كه برخي از آن‏ها عبارتند از: ارشاد المؤمنين، حَديقَةُ الواعظين و ظهيرُ الشّيعه في احكام الشريعة.
وي در 78 سالگي در شهر لكهنوي هند وفات يافت
و در حسينيه‏ي خويش مدفون گرديد.
* فاجعه‏ي كشتار مسلمانان فلسطيني
در حرم حضرت ابراهيم(ع)
در شهر الخليل(1414 ق)
اشاره:
در اين روز، يك صهيونيست افراطي، نمازگزاران روزه‏دار فلسطيني را در حرم مطهر حضرت ابراهيم(ع) در شهر الخليل واقع در كرانه‏ي غربي رود اردن به رگبار مسلسل بست و 29 تن را شهيد و تعداد زيادي را مجروح كرد. اين ترور كه بار ديگر خصومت صهيونيست‏ها با مسلمانان را به اثبات رساند، واكنش تند جهان اسلام را به دنبال داشت به طوري كه مذاكرات سازش اعراب و اسرائيل را براي مدتي به حال تعليق درآورد. اين حمله‏ي وحشيانه باعث گسترش ناآرامي در سرزمين‏هاي اشغالي گرديد و مقابله با رژيم صهيونيستي را شدت بخشيد.
با توجه به اين واكنش‏ها، تل آويو، فرد تروريست را دستگير و محاكمه كرد، اما با ادعاي اين كه او ديوانه است و جنون دارد از مجازاتش سرباز زد.
23 جولاي در گذر تاريخ
* درگذشت «يوهان سباستين ژان باخ» موسيقي‏دان و آهنگ‏ساز شهير آلماني (1750م)
* وقوع نبرد معروف «ايزونزو» بين ايتاليا و اتريش در جريان جنگ جهاني اول (1915م)
* وقوع نبرد نيروهاي فرانسه و تونس در بندر «بِيْزرْتْ» در تونس (1961م)
* تأسيس سازمان همكاري منطقه‏اي براي عمران موسوم به آر - سي - دي (1964م)