31 تير در گذر تاريخ
* رأي مثبت دادگاه «لاهه» نسبت به حقانيت ايران در اختلاف با انگليس (1331 ش)
اشاره:
پس از ملي شدن صنعت نفت ايران در آخر اسفند 1329، شركت نفتي انگليس كه طرف قرارداد شركت نفت ايران بود، به اين دليل كه متضرّر شده است خواهان ادامه همكاري با ايران گرديد. ولي چون نفت، ملي اعلام شده بود، شركت انگليسي به ديوان بين‏المللي دادگستري شكايت برد و خواهان احقاق حقوق خود بود. ايران، ديوان را براي رسيدگي به اين پرونده داراي صلاحيت نمي‏دانست زيرا مسأله بر سر دولت‏ها نبود، بلكه دو شركت با هم اختلاف داشتند. سرانجام رأي ديوان بر حقانيت ايران صادر شد و از انگلستان در امور نفتي ايران خلع يد شد.
* مرگ «احمد قوام» سياستمدار و نخست وزير دوره قاجار و پهلوي (1334ش)
اشاره:
احمد قوام، معروف به قوام السلطنه، از بزرگترين رجال و سياستمداران دوران معاصرايران در سال 1252 ش در تهران به دنيا آمد. وي از زمان سلطنت ناصرالدين شاه قاجار وارد امور ديواني شد و بعدها رئيس دفتر صدر اعظم گرديد. بعدها فرمانرواي خراسان و سيستان شد و پس از سيّدضياءالدين طباطبائي دوبار به صدارت رسيد. قوام پس از دوره دوم نخست‏وزيري ظاهراً به جرم توطئه‏اي عليه رضاخان وزير جنگ تحت تعقيب قرار گرفت و پس از مدتي زنداني شدن، راهي اروپا شد. او پس از چند سال به ايران بازگشت و در لاهيجان به كشاورزي پرداخت. قوام السلطنه از آن پس در كارهاي سياسي دخالت نكرد تا اينكه رضاخان پهلوي سقوط كرد. در اين هنگام قوام بار ديگر به نخست‏وزيري رسيد و در سال‏هاي 1324 و 1331 نيز در اين مقام بود. وي در سال 1324 جهت حل مسأله حضور نيروهاي روسي در ايران راهي مسكو شد و مذاكراتي انجام داد. در سال 1331 پس از اختلافي كه بين مصدق و شاه بروز كرد، شاه براي اينكه حريف قَدَري در مقابل مصدق بتراشد، سراغ قوام السلطنه رفت. قوام‏السلطنه جاه‏طلب كه در آن هنگام 80 سال از سنش مي‏گذشت با اكثريت ضعيفي از مجلس راي اعتماد گرفت. اما اين صدارت بيش از چهار روز دوام نياورد و با مقاومت و خروش ملت مسلمان ايران به رهبري آيت‏الله كاشاني، قوام در سي تير 1331، مجبور به استعفا شد. قوام پس از استعفا، مدتي در حالت اختفا مي‏زيست و احساس خطر مي‏كرد. مجلس حكم به مصادره اموال او داد و او كه بعد از اين جريان، كاملاً تاب و توان خود را از دست داده بود سرانجام در 31 تيرماه 1334 در 83 سالگي درگذشت. احمد قوام، روي هم، پنج بار به نخست وزيري رسيد و بيش از بيست بار به وزارت دست يافت. قوام ذاتاً مردي مستبد و قانون‏شكن و جاه طلب بود و از جنجال و سر و صدا لذت مي‏برد. از تملق لذت مي‏برد به همين دليل، اطرافيان او را هميشه افراد چاپلوس تشكيل مي‏دادند. او هم‏چنين از علوم زمان بهره داشت
و گاهي شعر هم مي‏سرود.
* تهاجم وسيع ارتش بعث عراق به خاك ايران پس از پذيرفتن قطعنامه 598 (1367ش)
اشاره:
برگزاري جلسه مشترك شوراي فرماندهي انقلاب عراق به رياست صدام در 30 تيرماه 1367 نشان مي‏داد كه دولت عراق درصدد اقدام مهمي است كه نشانه‏هاي آن با آغاز پيشروي نيروهاي ارتش عراق به خاك ايران آشكار شد. هدف اين پيشبرد و تهاجم، آزاد كردن باقي مانده سرزمين‏هاي عراق، انهدام نيروهاي ايران و به اسارت درآوردن تعداد بيشتري از نيروهاي ايراني براي ايجاد برابري با تعداد اسراي عراقي اعلام شد. بدين ترتيب، تنها سه روز پس از پذيرفتن قطعنامه 598 از سوي ايران، عراقي‏ها در روز 31 تيرماه 1367 در شرايطي كه وزير خارجه وقت ايران در حال مذاكره با دبير كل سازمان ملل بود، تهاجم خود را از دو محور كوشك و شلمچه در منطقه جنوب آغاز كردند و در سي كيلومتري شمالي خرمشهر مستقر شدند. در اين ميان پيام امام به سپاه باعث گسيل نيروهاي بسيجي به جبهه‏ها گرديد كه با كمترين امكانات در برابر يورش دشمن مقاومت كردندو طي چند روز درگيري با انهدام سنگيني كه به قواي عراقي تحميل شد، آنان را مجبور به عقب نشيني نمودند. اين تهاجم وحشيانه رژيم بعث عراق در حالي صورت مي‏گرفت كه با ادعاهاي دروغين صلح‏طلبي در طول جنگ، مظلوم نمايي مي‏كردند و ايران را متجاوز مي‏خوانند. اين حركت عراق علاوه بر اينكه ناتواني آنان را در برابر قوت اعتقاد و باور سپاه اسلام نمايان كرد، باعث رسوائي آنان در ميان افكار عمومي گرديد.
* از طرف وزارت کشور به استانداران و فرمانداران اختیارات جدیدی داده شد(1349ش)
* اولین قراداد بندری ایران و شوروی امضا شد(1350ش)
* حقوق گمرکی روغن نباتی خام بخشوده شد(1352ش)
13 رمضان در گذر تاريخ
* مرگ «حجاج بن يوسف ثقفي» حاكم خونخوار عراق بعد از مرضي سخت(95 ق)
اشاره:
حجاج بن يوسف ثقفي از ستم‏كاران تاريخ به شمار مي‏آيد و طي مدت بيست سال حكومت خويش، تلاش وافري در تحكيم و تثبيت حكومت مروانيان به عمل آورد. وي پس از كشتن عبدالله بن‏زبير و به منجنيق بستن خانه‏ي خدا و پايان دادن به حكومت آل‏زبير، علاوه بر حجاز، حكومت عراق و شرق عالم اسلام( تا مرزهاي هند و مغولستان) را نيز به دست آورد. غير از افرادي كه در جنگ‏ها به دست اين حكمران خونخوار كشته شدند، وي حكم قتل حدود صد و بيست هزار نفر را نيز در دوران حكومتش صادر كرد. حجاج بن يوسف، تلاش وافري در كشتن طرفداران امام علي(ع) و براندازي نام و نشان اهل‏بيت از خود نشان داد و در اين راه، از هيچ ظلم و تعدي فروگذار نكرد. حجاج سرانجام در حالي كه به دليل جناياتش دچار اختلال رواني و كابوس شده بود در 55 سالگي از دنيا رفت و جسد وي را مخفيانه در محلي كه مردم خشمگين متوجه‏ي آن نشوند، دفن كردند. در آن هنگام بيش از 50 هزار مرد و 30 هزار زن در زندان او به سر مي‏بردند كه بسياري از آنان برهنه بودند.
* درگذشت «شاه اسماعيل دوم صفوی»
(985 ق)
اشاره:
شاه اسماعيل دوم مردي عياش و خونخوار و سفيه بود و چون در جواني در هرات به دست معلمي سني مذهب تربيت يافته بود، بر آن شد كه چون به شاهي برسد، مذهب شيعه را براندازد و همين كار را كرد. وي پس از به دست گرفتن قدرت، تمام برادران خود را يكي پس از ديگري به قتل رسانيد و سپس به كشتار شاهزادگاني كه در اطراف پايتخت بودند، پرداخت. با اين حال، حكومت پرجور او، بيش از يك سال به طول نيانجاميد و بر اثر افراط در مصرف شراب و مسكرات و مواد افيون‏دار مُرد. مردم از مرگ اين پادشاه، بسيار شادمان شدند.
* وفات فقيه عارف «جهانگير خان قشقائي» عالم نامدار قرن چهاردهم هجري(1328ق)
اشاره:
ميرزا جهانگير خان قشقائى از دانشمندان بزرگ ايراني در اواسط قرن سيزدهم هجري، در ميان ايلات قشقائى به دنيا آمد. پس ازمدتي به فراگيري علوم اسلامي همت گماشت و به عالمي توانا تبديل شد. از آن پس، عمر خود را به تدريس علوم ديني صرف كرد و بسياري از بزرگان، از محضر او استفاده كردند. در طول حدود پنجاه سال كه در مدرسه‏ي صدر اصفهان و... به تدريس مي‏پرداخت شاگرداني از قبيل آيت‏الله شهيد سيّدحسن مدرس، آيت الله بروجردي، فاضل توني و وحيد دستگردي در حلقه‏ي درس او آموزش ديدند. ميرزا جهانگيرخان قشقائي با اين كه دروس حوزوي را تدريس مي‏كرد ولي به لباس محلي و سنتي خود مقيد بود و همواره از آن استفاده مي‏كرد. اين دانشمند بزرگ ايراني سرانجام در حدود 85 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.
* رحلت «آيت ‏الله سيّدعلي سيستاني» عالم و فقيه بزرگوار شيعه(1340 ق)
اشاره:
آيت الله سيّدعلي سيستاني پس از اتمام تحصيلات ديني در نجف، در سال 1318 ق به ايران آمد و در مسجد گوهرشاد مشهد، به ارشاد مردم، تدريس فقه، اصول فقه و اقامه‏ي نماز جمعه پرداخت. آيت الله سيستاني، فقيه، مجتهد و عالم بزرگ اسلامي در زمان نهضت مشروطه به دليل مبارزات ضد استبدادي، مدتي به زندان افتاد و سرانجام در سيزدهم رمضان 1340 ق دار فاني را
وداع گفت.
22 جولاي در گذر تاريخ
* درگذشت «يوهان سباستين ژان باخ» موسيقي‏دان و آهنگ‏ساز شهير آلماني (1750م)
* وقوع نبرد معروف «ايزونزو» بين ايتاليا و اتريش در جريان جنگ جهاني اول (1915م)
* وقوع نبرد نيروهاي فرانسه و تونس در بندر «بِيْزرْتْ» در تونس (1961م)
* تأسيس سازمان همكاري منطقه‏اي براي عمران موسوم به آر - سي - دي (1964م)