تحقيقات علني درباره نقش انگليس در جنگ عراق 3 آذر با اداي شهادت چند مقام سابق دولتي انگليس و يك مقام ارشد اطلاعاتي اين كشور آغاز شد.

به گزارش الجزيره، 3 مقام بلندپايه‌ سابق انگليس از وزارتخانه‌هاي خارجه و دفاع و همچنين رئيس كميته اطلاعات وقت اين كشور در سال 2000 روز گذشته به‌عنوان نخستين گروه درباره سياست دولت انگليس درباره بغداد توضيح دادند.

كميته‌اي 6 نفره به رياست سر جان چيلكات مسئوليت انجام اين تحقيقات را بر عهده دارد. رئيس اين كميته با آغاز تحقيقات اعلام كرد كه از انتشار يك گزارش كامل و دقيق درباره‌ تصميماتي كه باعث پيوستن انگليس به حمله‌ آمريكا به عراق در سال 2003 با وجود مخالفت‌هاي شديد داخلي و خارجي شد مطمئن است.

روز گذشته پيتر ريكتس، رئيس كميته‌ اطلاعاتي دولت انگليس در سال‌هاي 2000 و 2001، ويليام پاتي، رئيس دپارتمان خاورميانه وزارت خارجه در سال‌هاي 1999 تا 2002، سيمون وب، رئيس سياست‌هاي عملياتي در وزارت دفاع انگليس در سال‌هاي 1999 تا 2001 و مشاور سياسي وزارت دفاع در سال‌هاي 2001 تا 2004 و همچنين مايكل وود، مشاور حقوقي وزارت امور خارجه در سال‌هاي 1999 تا 2006 در نخستين جلسه اين تحقيقات اسناد و مدارك خود را ارائه كردند.

مقام‌هاي دولتي زيادي قرار است در طول اين تحقيقات كه نتايج آن تا پس از انتخابات سراسري اين كشور منتشر نخواهد شد در مقابل اعضاي اين كميته حاضر شوند اما توني‌بلر بدون شك مهم‌ترين شاهد اين جريان خواهد بود؛ فردي كه به‌عنوان نخست‌وزير وقت انگليس در سال 2003 اين كشور را وارد جنگ عراق كرد.

در اين تحقيقات همچنين قرار است به توجيه‌هاي مسئولان وقت درباره جنگ عراق از جمله اين ادعا كه صدام، ديكتاتور سابق عراق سلاح‌هاي كشتار جمعي در اختيار داشته، مورد بررسي قرار گيرد.

اعضاي اين كميته‌ تاكنون با اعضاي خانواده‌هاي حدود 179 سرباز انگليسي كشته شده در جريان جنگ 6 ساله در عراق ديدار كرده‌اند. هر چند سر جان چيلكات تاكيد كرده است كه در اين تحقيقات هيچ مقامي محاكمه نخواهد شد اما مخالفان جنگ اميدوار هستند اين تحقيقات منجر به سرافكندگي توني بلر شود و فريبكاري اين كشور را در جريان تداركات براي حمله به عراق افشا كند.

رئيس كميته تحقيقات درباره جنگ عراق روز گذشته اعلام كرد كه گزارش اين كميته، كامل و همه جانبه خواهد بود و ما از انتقاد از شخصيت‌هايي كه در اين زمينه حقيقتاً مقصر بوده‌اند پرهيز نخواهيم كرد.

وي گفت: اين كميته كاملاً مصمم است كه تاريخچه تمام و كمال دخالت نظامي انگليس در عراق را براساس تمامي اسناد و شواهدي كه به دست مي‌آورد، در گزارش نهايي خود، منصفانه و بي‌پرده درج كند و به اطلاع عموم برساند.

اين در حالي است كه تعيين اعضاي كميته اين تحقيقات از سوي گوردون براون، نخست‌وزير انگليس ابهامات زيادي را درباره صادقانه بودن اين تحقيقات به‌وجود آورده است.

بسياري اعتقاد دارند كه نتيجه اين تحقيقات زودتر از دهمين سالگرد اشغال عراق منتشر نخواهد شد. براون با استفاده از نتايج اين تحقيقات در تلاش است تا به نوعي از فشار افكار عمومي و انتقادهاي مخالفان فرار كند.

نخست‌وزير فعلي انگليس در زمان اين جنگ وزير خزانه‌داري بوده است. براون تاكنون توانسته تا حد زيادي از مسئوليت درباره جنگ عراق شانه خالي كند و تمام مسئوليت‌هاي اين جنگ را به گردن نخست‌وزير پيشين يعني توني بلر بيندازد.

روز گذشته روزنامه گاردين به نقل از منابع قضايي انگليس گزارش داد كه تصميم و اظهار نظر درباره قانوني بودن حمله به عراق اصولا فراتر از اختيارات اين كميته به حساب مي‌آيد و با عدم‌حضور وكلا و قضات در اين گروه نتايج اين تحقيقات بيشتر جنبه تشريفاتي پيدا مي‌كند.

تحقيقات طولاني مدت

نوامبر و دسامبر 2009: مقام‌هاي ارشد سابق دولت انگليس از جمله مسئولان اطلاعاتي، ديپلمات‌ها و گروهي از فرماندهان ارتش در مقابل كميته تحقيقات شهادت مي‌دهند.

ژانويه و فوريه 2010: توني بلر، گوردون براون و چند سياستمدار ديگر به احتمال زياد در مقابل اعضاي كميته حاضر مي‌شوند.

مارس 2010: تحقيقات براي برگزاري انتخابات سراسري متوقف مي‌شود.

جولاي و آگوست 2010: ازسرگيري كار كميته تحقيقات پس از انتخابات

اواخر سال 2010 يا اوايل سال 2011: به احتمال زياد نتايج اين تحقيقات در گزارش مفصلي اعلام خواهد شد.