اين سخن به گزاف نيست اگر بگوييم معرفت و شناخت فاطمه(س) آن گونه که شأن و منزلت اوست براي آحاد بشر دور از مقام عصمت غير ممکن است و بازگزاف نيست اگر گفته شود، کسي ميتواند فاطمه(ع) را بشناسد که بتواند علي(ع) را با آن همه عظمت و بزرگي بشناسد و بديهي است که شناخت حقيقي و کامل اميرالمؤمنين علي(ع) فقط و فقط از عهده معصوم(ع) بر ميآيد و بس.
بنابراين شناخت کامل و حقيقي فاطمه(س) نيز فقط و فقط از عهده و توان معصوم(ع) بر ميآيد بس.
سرّ مطلب با اين گفتار روشن ميشود که در روايات متواتره و صحيح از جميع فرق اسلامي القابي از زبان پيغمبر اکرم(ص) براي اميرالمؤمنين(ع) نقل شده است.
يکي از آن القاب همين لقب اميرالمؤمنين است، ديگري امام المتقين، سوي سيد الاوصياء و دهها لقب ديگر. و چه بسيار ميفرمود: عليٌّ مع القرآن و القرآن مع العَلي، عليٌّ مَعَ الحقّ مع العلي.
از اين بيانات و تعابير پيامبر اکرم(ص) شأن والاي اميرالمؤمنين در پيشگاه خدا و رسولش به خوبي به دست ميآيد. اما امام صادق(ع) ميفرمايند: «اگر اميرمؤمنان علي(ع) نبود، براي فاطمه(س) تا روز قيامت در سراسر زمين کفو و همتايي نبود.»[30] بيت الاحزان - محدّث قمي - ص 21.
تمام عظمت و بزرگي همه و همه يکجا در وجود اميرالمؤمنين علي(ع) جمع شده است و علي با اين همه عظمت همتا و کفو فاطمه(س) است که اگر علي(ع) نميبود فاطمه(س) همتايي نميداشت. بنابراين اصولاً زندگاني فاطمه(س) را بايد در کنار اميرالمؤمنان علي(ع) مشاهده کرد، چرا که علي و فاطمه را تنها وصلت ازدواج به هم پيوند نداده است بلکه آن دو در ايمان خويش به هم پيوستهاند؛ آنان دو تن نيستند بلکه دو بعد عنصري يک ايمانند، دو دست يک پيکره جهادند، دو فرزند يک فضيلتند، دو سوي يک کعبهاند، دوروي يک خورشيدند، همچون دو بخش کلمه «توحيد» بيانگر يک وحدتند؛ صلابت حق در رخسار علي(ع) ميدرخشد و عطوفت خدا در چهره فاطمه(س) لبخند ميزند...
علي(ع) جلال خداست و فاطمه(س) جمال او، علي(ع) سطوت الهي است و فاطمه(س) رحمت آن؛ علي(ع) پدر مؤمنان است و فاطمه(س) مادر مهربان آنان، علي را با فاطمه بايد ديد و فاطمه را با علي، فاطمه(س) پيراهن علي(ع) است و علي رداي فاطمه است، امامت شهسواري است که عصمت همسر اوست، عصمت مليکهاي است که امامت شوهر اوست... پيامبر عظيم(ص) در دو تنديس قدسي جلوهگر است: قاطعيّت او در علي(ع) و رحمت او در فاطمه(س)؛ فاطمه را با علي بايد شناخت، عقاب آسمان معرفت که همبال با شهبازي چون علي(ع) در اوجهاي نور پرواز ميکند و کدام فضيلت برتر از اين ميتوان تصوّر کرد که انساني همبال امير مؤمنان علي(ع) در اوجهايي که آن بزرگ زير بال دارد پرواز نمايد، امام راستين علم و شرف که سزاوار خويش، فرموده است: «يَنهدرُ عَنّي السَّيْلُ و لا يَرْقَي اليَّ الطَّيُر...»[31] نهج البلاغه - خطبه شقشقيه.
من آن کوهسار بلندم که سيل علم و معرفت از دامانم سرازير است و پرندهاي به سوي اوجهاي من توان پرواز ندارد، و تنها فاطمه(س) است که همبال علي(ع) در عقابگاه قلّههاي زندگي او پرواز کرده است.
سراسر زندگي پر نور فاطمه(س) همچون همسرش اميرمؤمنان(ع) به زهد و تقوي و عبادت و انجام وظايف الهي سپري شده است؛ و اينک در متن روايات و تاريخ، فرازهايي از زندگي پر نور او را به روايت همسر بزرگوارش بررسي ميکنيم.
رفتار حضرت زهرا(س) با شوهر در عاليترين مرحله صفا و مهرباني بود، نه تنها هرگز خاطر شوهر را نرنجانيد، بلکه ياور مهربان و نوازشگر دلسوز براي شوهر بود، و در همه صحنههاي زندگي، همدم و همدرد و شريک زندگي علي(ع) بود، براي روشن شدن اين مطلب به نمونههايي اشاره ميکنيم:
1- پيامبر(ص) روزي نزد دخترش فاطمه(س) آمد و ضمن احوالپرسي، پرسيد: «شوهرت را چگونه يافتي؟» فاطمه(س) در پاسخ گفت: «اور ا بهترين شوهر يافتم» پيامبر(ص) فرمودند: «دخترم! شوهرت، نيکو همسري است، در هيچ کاري از دستور او سرپيچي نکن».[32] کشف الغمّه، ج 1، ص 491.
2- امير مؤمنان علي(ع) در سخني در شأن حضرت زهرا(س) فرمود:
سوگند به خدا من زهرا(س) را تا آن هنگام که خداوند او را به سوي خود برد، خشمگين نکردم، در هيچ کاري موجب ناخشنودي او نشدم، او نيز مرا خشمگين نکرد و هيچگاه موجب ناخشنودي من نشد.[33] کشف الغمّه، ج 1، ص 492.
3- پيوند مقدّس همسري زهرا(س) و علي(ع) به قدري با صفا و پر مهر بود، و وجود زهرا(س) به قدري براي حضرت علي(ع) مايه آرامش و خشنودي بود که علي(ع) در سخني ميفرمايد: «من به چهره زهرا نگاه ميکردم، همين نگاه، هرگونه غم و اندوه را از من برطرف مينمود».[34] کشف الغمّه، ج 1، ص 492.
4- فاطمه(س) در ياري علي(ع) و همکاري با او در رنجها و دشواريها و غمها به قدري کوشا بود، که وقتي پيامبر(ص) از علي(ع) پرسيد: «زهرا(س) را چگونه همسري يافتي؟» علي(ع) بيدرنگ در پاسخ گفت: او را در راستاي اطاعات خداوند، ياوري نيکو يافتم.[35] بحار الانوار - ج 43، ص 117.
حضرت علي(علیه السلام) در مورد خانه داري همسرش ميفرمايد:
فاطمه(س) با اينکه از محبوبترين افراد نزد رسول خدا(ص) بود، آنقدر با مشک آب کشيد و حمل کرد که اثر بند مشک در سينهاش نمايان شد، و آنقدر خانه را جارو کرد که لباسهايش غبار آلود شد، و آنقدر زير ديگ آتش افروخت که رنگ لباسش تغيير کرد، زحمات طاقت فرساي او به جايي رسيد که به او گفتم: نزد پدرت برو و تقاضاي کنيز کن، تا در کارها تو را کمک کند، او نزد پدر رفت، چند نفر از جوانان را در محضر پدر ديد، چيزي نگفت و بازگشت، روز بعد صبح شخص رسول خدا(ص) به خانه ما آمد و به فاطمه(س) فرمود: «ديروز نزد من آمدي، چه حاجتي داشتي؟» فاطمه(س) از روي شرم چيزي نگفت، ترسيدم پيامبر(ص) برخيزد و برود، عرض کردم: «اي رسول خدا! فاطمه آنقدر آسيا را گردانده که دست هايش آبله نموده، و آنقدر خانه را جارو کرده که لباسش غبار آلود شده، و آنقدر آتش زير ديگ گذارده، که رنگ لباسش دگرگون شده، به او گفتم: اگر نزد پدر بروي و کنيزي را براي کمک، کني بجا است.» پيامبر(ص) فرمود: چيزي را به شما بياموزم که بهتر از خدمتکار است، آنگاه گفتن ذکر 33 مرتبه «اَلْحَمْدُللَّهِ» و 33 بار «سُبحان اللَّه» و 34 بار «اللَّهُ اکَبر» هنگام خواب را به ما آموخت، فاطمه(س) 3 بار فرمود: «از خدا و رسولش خشنود شدم.»[36] بيت الاحزان - ص 43