28 خرداد در گذر تاريخ

* مرگ «آغامحمدخان قاجار» اولين پادشاه خونخوار قاجاريه در گرجستان (1176 ش)

* اولتيماتوم «محمدعلي شاه» به مجلس براي تبعيد چند تن از رهبران مشروطه (1287 ش)

* رحلت فقيه برجسته و عالم مجاهد آيت ‏الله «سيد احمد خسروشاهي» (1356 ش)
اشاره:
آيت ‏الله سيد احمد حسيني خسروشاهي در سال 1291 ش (1330 ق) در تبريز به دنيا آمد. پس از آن كه دروس مقدماتي علوم اسلامي را در زادگاه خود فراگرفت، در سال 1314 ش، پدرش به علت مخالفت با ماجراي كشف حجاب و ديگر اقدامات ضد ديني رضاخان پهلوي، به اتفاق عده‏اي از روحانيون مبارز تبريز، به سمنان و سپس به مشهد تبعيد شد. سيد احمد نيز به مشهد رفت و از محضر استاداني چون حضرات آيات: حاج آقا حسين قمي، ميرزا ابوالحسن انگجي و ميرزا محمد آيت‏الله زاده خراساني استفاده كرد. سپس بعد از اقامتي دو ساله در تبريز، راهي قم شد و در درس شيخ عبدالكريم حائري يزدي و استادان ديگر حوزه حضور مستمر يافت وي پس از سالياني به مدارج عالي علم و كمال و فقاهت دست يافت و خود نيز سال‏ها به تدريس فقه و اصول و كلام و اخلاق پرداخت. آيت‏الله خسروشاهي سپس به دعوت پدر به تبريز مراجعت نمود و تا آخر عمر، رسالت خود را در آن جا ادامه داد. اين فقيه بزرگوار در آغاز قيام امام خميني(ره) در سال 1342 ش، از جمله علماي مبارزي بود كه در تبريز به طرفداري از جنبش اسلامي امام پرداخت و در اين راه، بارها توسط عمّال پهلوي در تبريز، دستگير، زنداني و تبعيد شد. آيت‏الله سيد احمد خسروشاهي سرانجام در 28 خرداد 1356 ش برابر با 30 جمادي الثاني 1397 ق در 65 سالگي دارفاني را وداع گفت و برحسب وصيت در صحن مطهر امام رضا(ع) دفن گرديد. برخي از آثار علمي و قلمي ايشان بدين قرار است: رسالةُ في المواعظ، حاشيه بر كتاب تبصره علامه حلي و حاشيه برعروةُ الوثقي و... .
* درگذشت حسن مشحون، موسيقي شناس و نويسنده
(تولد 1285 شمسی)
* درگذشت «ابن انباري» فقيه و لغت شناس مسلمان(577 ق)
اشاره:
ابوالبركات، كمال الدين عبدالرحمن ابن محمد، مشهور به ابن انباري، تحصيلات خود را در مدرسه‏ي نظاميه‏ي بغداد به پايان رساند و به علّت كسب مدارج عالي در علوم فقهي و ادبي، در همان مدرسه به تدريس مشغول شد. ابن انباري پس از طي مراتب علمي، به استادي دست يافت و شيخ زمانه گرديد. آنگاه آثارش شهرت يافت و طلاب علم از هرسو به محضرش شتافتند. ابوالبركات در مقام استادي، نَفَسي گرم و مبارك داشت، چنان‏كه هر كس نزد وي شاگردي كرد، از مشاهير شد. ابن انباري مردي ديندار و پارسا و زاهدي مخلص و بي‏پيرايه بود. او از هياهوي نظاميه روي برتافت و در گوشه‏ي عُزلَت نشست. بيشتر اوقات ابن انباري صرف تأليف در علم نحو شده است. وي مي‏كوشيد قواعد و اصول فقهي و نحوي را به هم پيوند دهد. از همين رو، شيوه‏ي او در برداشت‏هاي نحوي، بيشتر به شيوه‏ي فقيهان شبيه است. از ابن انباري كتب و رساله‏هاي بسيار بر جاي مانده است كه كتاب اسرارُ العربيَّه شهرتي بيشتر دارد. مشحون؛ تهران: نشر سيمرغ، با همكاري نشر فاخته، 1373. هنر يكي از عوامل مهم ابراز احساسات و بيان زيبايي است كه بشر با الهام از طبيعت به آن دست يافت و از زماني كه توانست انفعالات دروني خود را به وسيله صدا نمايش دهد، و وزن را از صداهاي منظم و مختلف طبيعت به دست آورد، موسيقي را به وجود آورد. در ايران كه مهد هنرش ناميده اند، موسيقي نيز ريشه اي ديرينه دارد و غرض از نگارش اين كتاب، بيان سرگذشت موسيقي ايران در طول تاريخ و شمه اي از چگونگي آن، نيز شرح تحول، تغييرات، عوامل و حوادثي است كه در دورانهاي گوناگون در ترقي و تنزل و ركود اين فن مؤثر افتاده است. همچنين ذكر نام و شرح احوال و آثار بزرگاني كه با آشنايي عملي و نظري نسبت به موسيقي، با نوآوريها و تصرفات خود در توسعه و تكميل آن كوشيده اند از ديگر مواردي است كه مؤلف كتاب استفاده از مدارك موجود در ارائه آن كوشيده است. مرحوم حسن مشحون چندين سال از عمر خود را صرف تأليف اين كتاب كرد كه اجل مهلت نداد تا انجام آن را ببيند. پس از مرگ او، كتاب نشيب و فرازهاي بسياري را پيمود تا بالاخره به اهتمام خانم اميري فيروزكوهي به چاپ رسيد.
9 شعبان در گذر تاريخ
* درگذشت فقيه عالي قدر «قاضي ابوالقاسم ابن برّاج» (481 ق)
اشاره:
شيخ سعدالدين ابوالقاسم، عبدالعزيز بن نحرير بن عبدالعزيز بن برّاج طرابلسي معروف به قاضي در حدود سال 400 ق در مصر به دنيا آمد. تحصيلات خود را در زادگاه و سپس در بغداد ادامه داد تا اين كه يكي از فقهاي نامدار و معتبر شيعه در عصر خويش شد. ابن بَرّاج از علم وسيع و اطلاعات شايسته در زمينه‏ي فقه و علوم اسلامي برخوردار بوده و تاليفات فراواني در اين باره دارد. او از شاگردان خاص سيد مرتضي و شيخ طوسي بود و مورد توجه آنان قرارگرفت. شيخ ابوالقاسم بن بَرّاج بعدها نماينده‏ي شيخ طوسي در شام گرديد و يكي از مردان فقه و فقاهتِ معروف آن ديار شد. ابن برّاج در حدود سي سال در طرابلس منصب قضاوت داشته و به «قاضي» مشهور گشت. ابن برّاج از دانشمندان پرآوازه و معتبر شيعي است كه آراي او پيوسته مورد توجه‏ي فقيهان بزرگ بوده و غالباً به نظريات او، اشاره و استناد شده است. بسياري از فقيهان و محدّثانِ سده‏هاي بعد، در اجازه‏هايى كه به برخي از شاگردان خود داده‏اند، به شخصيت و آثار او اشاره كرده‏اند. قاضي، از نويسندگاني است كه نوشته‏هايى در فقه و كلام از خود به يادگار گذاشته است. نوشته‏هاي به جاي مانده از او، شامل مجموعه‏اي از فتواهاي فقهي است كه در آن‏جا، استدلال‏هاي فقهي و نقد نظرهاي ديگر فقيهان، بسيار كم به چشم مي‏خورد. جواهر الفقه، عِمادُ المُحتاج في مناسك الحاجّ و... از تاليفات اوست. سرانجام اين عالم رباني در حدود هشتادسالگي در طرابلس در لبنان بدرود حيات گفت.
18 ژوئن در گذر تاريخ
* پايان زندگي سياسي «ناپلئون» به دنبال شكست در جنگ تاريخي «واترلو» (1815م)

* اعلام جمهوري در كشور مصر (1953م)

* امضاي معاهده «سالت - 2» بين رهبران امريكا و شوروي سابق (1979م)

* مرگ «ماكسيم گوركي» اديب بزرگ و نويسنده شهير روسيه (1936م)

* استعفاي «نجم الدين اربكان» نخست وزير اسلام گراي تركيه (1997م)

* روز عشاء رباني يكي از مراسم مسيحيان

* درگذشت «روآلْدْ آمونْدسِن» دريانورد نروژي و كاشف قطب جنوب (1928م) (ر.ك: 9 اكتبر)