14خرداد در دفاع مقدس

* بمباران روستاهاي مرزي ايران توسط جنگنده‏هاي رژيم بعث عراق (1358 ش)
اشاره:
روابط ايران و عراق كه از سال 1975 م (1354 ش) بر اساس مفاد قرارداد الجزاير متكي بود. پس از برپايي نظام جمهوري اسلامي ايران، بر اساس اصل وفاي به عهد ادامه يافت و دولت انقلابي ايران، مفاد آن را دقيقاً رعايت كرد. اما علي‏رغم اين پايبندي ايران، رژيم بعث عراق در چهاردهم خرداد 1358، روستاهاي مرزي ايران را توسط جنگنده‏هاي خود بمباران نمود. دولت ايران براي نشان دادن حُسن نيت خود، بدون اقدام متقابل و به منظور كاهش تشنج، استاندار آذربايجان غربي را جهت مذاكره با استاندار سليمانيه به عراق اعزام كرد. اما عراق در هفته‏هاي آينده نيز به اين اعمال ادامه داد تا اين كه جنگ خونين هشت ساله را در 31 شهريور 1359 به ايران تحميل نمود.
14 خرداد درگذر تاريخ
* مرگ «شيخ خزعل» فرمانرواي خوزستان در زمان رضاخان پهلوي (1315 ش)
اشاره:
شيخ خزعل خان ملقب به مُعِزُّ السَّلطَنه و سردار اقدس در حدود سال 1240 ش به دنيا آمد. وي در 1280 ش به جاي برادرش كه گويا به دست او از بين رفته بود، از طرف مظفرالدين شاه به حكمراني خرمشهر (مُحَمَّرِه) و نواحي اطراف تعيين گرديد. وي بر خلاف برادرش، مردي باهوش و سياستمدار بود و با ازدواج‏هاي متعددِ مصلحتي، توانست به صاحبان قدرت و مقامات درجه اول كشور در دربار نزديك شود. شيخ خزعل، كم كم نفوذ فراواني در منطقه خوزستان به دست آورد و مدت‏ها، فرمانروايي آن جا را به عهده داشت. او با برانداختن ساير رقيبان و مطيع ساختن آنها، چنان قدرت و امكاناتي به چنگ آورد كه خود را اميرِ عربستان ناميد و پس از صدور فرمان مشروطه كه اوضاع ايران آشفته بود، داعيه سلطنتِ خوزستان پيدا كرد. وي با برقراري روابط بسيار نزديك با انگليسي‏ها، موقعيت خود را در برابر دولت ايران تضمين شده مي‏ديد و در رديف شيوخ درجه اول خليج فارس به شمار مي‏رفت. اما با روي كار آمدن رضاخان ميرپنج و حمايت پنهاني انگليس از او، انگلستان از خزعل روي بر تافت و او را تنها گذاشت. خزعل كه وضعيت جديد را ديد، خوزستان را بدون كمترين مقاومت به سردار سپه واگذار كرد و از رضاخان عذرخواهي نمود. او خود را ناتوان‏تر از آن مي‏ديد كه بدون ياري انگليس از عهده رضاميرپنج برآيد، بنابراين پس از يكبار نافرماني، خود را تسليم نمود. در نهايت او و خاندان و سران قبيله او را به تهران فرستادند تا اين كه شيخ خزعل در چهاردهم خرداد 1315 ش در حدود 75 سالگي توسط عده‏اي ناشناس كه ظاهراً از مأموران امنيتي بودند خفه شد و درگذشت. شيخ خزعل مردي فوق‏العاده عياش و خوشگذران بود و تعداد همسرانش در حرمسرا از يكصد نفر تجاوز مي‏كرد. او در مكر و حيله نظير نداشت و در جاه‏طلبي از هيچ كاري فروگذار نمي‏كرد.
*ارتحال آيت‏الله «سيدجعفر شاهرودي» عالم و فقيه جليل (1352 ش)
اشاره:
آيت‏الله سيد جعفر شاهرودي در سال 1294ش (1333ق) در خاندان فضل و دانش به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات، براي ادامه تحصيل راهي مشهد و قم شد و از محضر حضرات آيات ميرزا جواد ملكي تبريزي و شيخ عبدالكريم حائري يزدي و ديگر استادان بهره جست. ايشان همچنين در نجف در درس آيات عظام: ميرزاي نائيني، آقا ضياءالدين عراقي و سيدابوالحسن اصفهاني استفاده نمود و به مقام اجتهاد رسيد. وي در سال 1324 ش به ايران بازگشت و ابتدا در شهر ري و سپس در تهران رحل اقامت افكند و به اقامه جماعت و خدمات ديني و نشر معارف اسلامي پرداخت. اين عالم سترگ سرانجام در چهاردهم خرداد 1352ش برابر با دوم جمادي‏الاول 1393 ق در 58 سالگي دعوت حق را اجابت كرد و جنازه‏اش را با تجليل به قم حمل كرده و در قبرستان شيخان مدفون گرديد. آيت‏الله سيدجعفر شاهرودي از جمله عالماني بود كه به زيور علم و حلم آراسته و داراي معنويت و صفاي قلب و تزكيه نفس و بر كنار از هواهاي نفساني بود.
* ارتحال جانسوز حضرت «امام خميني(ره)» بنيانگذار فقيد جمهوري اسلامي ايران (1368ش)
اشاره:
حضرت امام خميني(ره) در زادروز حضرت زهرا(س) در 20 جمادي‏الثاني 1320 ق برابر با اول مهر 1281 ش در خمين به دنيا آمدند. هنوز پنج ماه از تولد اين عزيز نگذشته بود كه پدرشان، سيدمصطفي، از علماي آن ديار به دست خوانين منطقه به شهادت رسيد. آن حضرت تحت تكفُّل مادر، عمه و برادر بزرگ خود، پس از تحصيل مقدمات در خمين راهي اراك گرديد و از محضر حاج شيخ عبدالكريم حائري استفاده برد. با مهاجرت استاد به قم، حضرت امام نيز به قم رفتند و به تكميل تحصيلات خود پرداختند. پس از ارتحال آيت‏الله بروجردي، زندگي سياسي امام، وارد مرحله جديدي شده و حوادث آينده، ايشان را به دشمن شماره يك رژيم پهلوي تبديل كرد. سخنراني‏هاي پرشور و افشاگري‏هاي كوبنده ايشان، رژيم را رسوا مي‏نمود تا اين كه در اعتراض به تصويب لايحه كاپيتولاسيون، سخنراني شديداللحني عليه رژيم ايراد فرمود و چند روز بعد از آن در آبان 1343 به تركيه و سپس عراق تبعيد شدند. اين تبعيد بيش از 14 سال به طول انجاميد. امام كه از خارج از كشور حوادث ايران را تعقيب مي‏نمودند و انقلاب را هدايت مي‏كردند، بر اثر پايداري مردم، سرانجام در 12 بهمن سال 57 وارد ايران شده و پس از چند روز، به رهبري ايشان، نظام شاهنشاهي ساقط شد. حوادث سال‏هاي پس از انقلاب اسلامي تا رحلت معظم‏له، فصل پرشوري در تاريخ حماسي جمهوري اسلامي ايران را تشكيل مي‏دهد. سرانجام رهبر كبير انقلاب اسلامي و بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران، پس از سال‏ها مبارزه در راه حق و متجلي ساختن اسلام حقيقي در ميان جوامع اسلامي و بشري و ستيز دائم با كفر و استكبار جهاني، در شامگاه روز سيزدهم خرداد سال 1368ش به ملكوت اعلي پيوست و جهان اسلام در ماتم بزرگ‏ترين، شجاع‏ترين و آگاه‏ترين مرجع و رهبر اسلامي، به سوگ نشست. خبر رحلت اين قائد عظيم الشأن در بامداد روز 14 خردادماه 1368 اعلام شد و قلب مالامال از عشق مردم به آن حضرت را به ماتمي جانكاه فرو برد.
*انتخاب آيت ‏الله «سيدعلي خامنه‏اي» به ولايت امر و امامت امت و رهبري انقلاب اسلامي توسط مجلس خبرگان (1368ش)
اشاره:
پس از ارتحال جانسوز رهبر كبير انقلاب اسلامي حضرت امام خميني(ره)، خبرگان ملت، طي اجلاس ويژه‏اي، تصميم تاريخي و تعيين كننده خود را درباره جانشيني حضرت امام و انتخاب رهبر جديد اتخاذ كردند و حضرت آيت‏الله خامنه‏اي را به اين سمت خطير برگزيدند. بينش روشن درباره اسلام و علوم اسلامي، قدرت استنباط در فقه و حقوق اسلامي، آگاهي و شناخت وسيع در مورد مسائل زمان و مقتضيات عصر حاضر و نيز شجاعت، تدبير و مديريت قوي در حضرت آيت‏الله خامنه‏اي، موجب اين انتخاب مجلس خبرگان بود. ايشان از مبارزان نخستين انقلاب از سال 42 و عضو شوراي انقلاب بوده و پس از پيروزي نهضت در شوراي عالي دفاع، حزب جمهوري اسلامي، امامت جمعه تهران، نمايندگي مجلس خبرگان و رياست جمهوري و... مسؤوليت داشتند. با اعلام خبر رهبري معظم له، دل‏هاي مسلمانان شاد و دشمنان اسلام و انقلاب مأيوس شدند.
*وفات فقيه بزرگوار و مجتهد عالي‏قدر آيت‏ الله شيخ «محمدباقر كمره‏اي»(1374ش)
اشاره:
آيت‏الله شيخ محمدباقر كمره‏اي خميني در سال 1281 ش (1320 ق) در كمره خمين متولد گرديد. وي پس از خواندن مقدمات نزد پدر، راهي اراك شد و پس از تاسيس حوزه علميه قم وارد اين شهر گرديد. ايشان از پرورش يافتگان حوزه درس آيات عظام شيخ عبدالكريم حائري يزدي در قم و سيدابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني، شيخ محمد حسين غروي اصفهاني، سيدعلي شهرستاني، شيخ مهدي خالصي و آقا ضياء عراقي در نجف بود و پس از سالياني، از استادان خود اجازه اجتهاد و روايت گرفت. آيت‏الله محمدباقر كمره‏اي علاوه بر تدريس و تأليف و ترجمه، به راهنمايي مردم پرداخته و در زندگي، بسيار زاهد و قانع بود و به نوافل يوميه، تهجد و شب زنده‏داري، رعايت مستحبات و بي‏اعتنايي به زخارف دنيا جديت مي‏نمود و دوبار پياده به زيارت خانه خدا شتافت. از ايشان بيش از پنجاه كتاب ارزشمند برجاي مانده است كه: ترجمه جلد چهاردهم بحارالانوار در ده جلد، تقريرات فقه و اصول استادان خود، الدين في طَورِ الاجتماع، مرواريد حكمت، حكمت قرآن و... از آن جمله‏اند. سال‏هاي پاياني عمر آيت‏الله كمره‏اي در شهر ري گذشت تا سرانجام اين عالم فرزانه در چهاردهم خرداد 1374 ش برابر با5 محرم‏الحرام 1416 ق در 93 سالگي بدرود حيات گفت و در صحن مطهر حضرت عبدالعظيم(ع) به خاك سپرده شد.
*رحلت عالم مجاهد و روحاني مبارز آيت ‏الله «صادق احسان بخش» امام جمعه رشت (1380 ش)
اشاره:
آيت‏الله شيخ صادق احسان بخش در سال 1309 ش (1349 ق) در يكي از روستاهاي توابع رشت به دنيا آمد. وي پس از فراگيري دروس مقدماتي، به تحصيل علوم حوزوي روي آورد و در سال 1327 راهي حوزه علميه قم گرديد. آيت‏الله احسان بخش پس از پشت سر گذاشتن دروس سطح در درس فقه و اصول آيات عظام سيد حسين بروجردي، لنگرودي و امام خميني(ره) حاضر شد و همزمان، از دانشگاه تهران به اخذ سه ليسانسِ الهيات، حقوق و علوم سياسي نائل آمد. وي در سال 1340 با همكاري جمعي از دوستان به كارهاي فرهنگي روي آورد و بسياري از جوانان مسلمان را با فرهنگ اسلامي آشنا و تربيت نمود. آيت‏الله احسان بخش در جريان نهضت اسلامي مردم ايران، به تبليغ مباني حضرت امام در مسجد و مدرسه خويش در رشت پرداخت و بر اثر فعاليت‏هاي ضد رژيم او، بارها به ساواك احضار و ممنوع المنبر و ممنوع الخروج شد. او پس از پيروزي انقلاب، نقش اساسي در حفظ امنيت و اداره شهر و كمك‏رساني به مردم را بر عهده داشت و به نمايندگي امام در استان گيلان و امامت جمعه رشت و نيز نمايندگي مردم استان گيلان در مجلس خبرگان رهبري انتخاب شد. آيت‏الله احسان‏بخش در سال 1361، مورد سوءقصد منافقين قرار گرفت و بر اثر جراحات سنگين آن، افتخار جانبازي هفتاد درصد را از آن خود كرد. او علاوه بر فعاليت‏هاي اجتماعي و انقلابي خويش به خدمات ديني همت گماشت و گروه بسياري از فضلا را پرورش داد. برخي از آثار چاپ شده ايشان عبارتند از: آثار الصادقين در حديث، خوارج و علل پيدايش آن در 3 جلد، نقش دين در خانواده در 2 جلد و تفسير سوره‏هاي مختلف قرآن. سرانجام اين عالم مجاهد و نستوه در 14 خرداد 1380ش برابر با 11 ربيع الاول 1422 ق در 71 سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييع باشكوه، در مصلاي امام خميني(ره) رشت به خاك سپرده شد.
*درگذشت مصطفی علیمدد دانشمند فرهیخته و چهره‌ ماندگار حسابداری ایران (1391ش)
اشاره:
استاد مصطفی علیمدد یکی از فعالان نام آشنا و خوش نام و با اخلاق حرفه حسابداری ایران بود که از آغاز بکار این حرفه در کشور نقش بسزایی در توسعه علمی و تثبیت جایگاه حسابداری و حسابرسی داشت و با درستکاری و صداقت و حرفه‌ایی عمل کردن، از چنان جایگاهی برخوردار بود که بی چون و چرا مورد قبول همه طیف های حسابداری بود. وي در آذرماه 1315 در تهران در خانواده ای متوسط متولد شد
* حضرت آیت الله حاج سید جعفر شاهرودی در سن 80 سالگی در تهران درگذشت(1352ش)
24 رجب در گذر تاريخ
*وفات دانشمند كبير «ابونصر فارابي» معروف به «معلم ثاني» (339 ق)
اشاره:
محمد بن طرخان، حكيم و فيلسوف شهير، معروف به ابونصر فارابي، در سال 260 ق در روستايى نزديك فاراب در خراسان قديم به دنيا آمد. فارابي از بزرگ‏ترين دانشمندان اسلامي قرن چهارم هجري بوده و به معلم ثاني، استاد الفلاسفه و مَلِكُ الحُكَما خوانده مي‏شود. وي پس از تحصيل مقدمات در فاراب، به بغداد رفته و زبان عربي، رياضيات و فنون حكمت را آموخت. فارابي با هوش سرشاري كه داشت، در تحصيل، دقتِ بسيار مي‏ورزيد و با وجود عدم بضاعت مالي، به سرعت در علوم پيشرفت كرد. وي همچنين در طب، منطق، موسيقي و زبانشناسي استاد كامل بود. فارابي در اثر تسلط بر زبان‏هاي متعدد، كتب يونان قديم را به عربي ترجمه كرد. آراءُ اهلِ المدينةِ الفاضِله، اِحصاءُالعلوم، القياس و ده‏ها اثر ديگر از تاليفات اوست. وي در 79 سالگي در دمشق وفات يافت ودر آن شهر به خاك سپرده شد.
*رحلت علامه ‏ي شهير و دانشمند كم نظير «سيدمحمدمهدي بحرالعلوم» (1212 ق)
اشاره:
سيّدمحمدمهدي فرزند سيد مرتضي طباطبايى بروجردي از نسل امام حسن مجتبي(ع) در سال 1155 ق در كربلا به دنيا آمد. پس از گذراندن دروس مقدمات و سطح، به درس خارج پدرش راه يافت و پس از پنج سال و در حالي كه جواني بيش نبود به اجتهاد رسيد. وي همچنين از اساتيد نجف و كربلا همچون وحيد بهبهاني، شيخ يوسف بحراني، ميرزا ابوالقاسم مدرس و... بهره جست و سرآمد روزگار گرديد. سيّد بحرالعلوم هفت سال در مشهد و دو سال در حجاز اقامت گزيد و در آن جا منشأ خدمات ارزنده‏اي گرديد و حتي باعث شيعه شدن امام جمعه‏ي مكه در سن هشتاد سالگي شد. در محضر اين عالم بزرگوار، عالمانِ فراواني پرورش يافتند كه شيخ جعفر كاشف الغطاء، ملااحمد نراقي، محمدباقر شفتي، سيدمحمدجواد عاملي و... از آن جمله مي‏باشند. همچنين الفوائدُ الرّجاليه، اُرجوزَةُ في الامامَه، لُؤلُؤالبحرين و... از جمله كتب ارزشمند اين فقيه بزرگ مي‏باشند. سيدبحرالعلوم كه به علت بيماري در منزل به مطالعه و تاليف مي‏پرداخت، سرانجام در 24 رجب (يا 24 ذيحجه) سال 1212 ق در 57 سالگي از دنيا رفت و در كنار مرقد شيخ طوسي در نجف اشرف مدفون شد.
* فتح قلعه‏‌ي خيبر
به دست تواناي «حضرت علي»(ع) (سال 7 ه - ق)
اشاره:
خيبَر، سرزمين حاصلخيزي در 32 فرسخي شمال مدينه، داراي هفت قلعه و بالغ بر بيست هزار سَكنه‏ي يهودي بود. يهوديان خيبر، همچون پايگاه دشمن در نقطه‏اي حساس در حكومت اسلامي، برضد اسلام عمل مي‏كردند. يهوديان فرصت‏طلب، علي‏رغم پيماني كه با مسلمانان داشتند، خيبر را كانون مبارزه با اسلام قرار داده و تا مي‏توانستند، مشركان را بر ضد اسلام مي‏شوراندند و كمك مي‏كردند. پيامبر اسلام(ص) تصميم گرفت اين آخرين كانون ضداسلامي دشمن در مدينه را نيز نابود كند و ريشه‏ي فتنه را درآوَرَد. پيامبر اكرم(ص) با هزار و ششصد نفر، با روش غافلگيرانه، خود را به قلعه‏هاي خيبَر رساندند. يهوديان به قلعه‏هاي خود پناه برده و قلعه‏ها را به روي خود بستند. مسلمانان قلعه‏ها را يكي پس از ديگري گشودند ولي فتح دو قلعه‏ي آخر ده روز به طول انجاميد. حضرت رسول اكرم(ص) پس از اين كه عده‏اي از اطرافيانش موفق به فتح آن دو قلعه نشدند، فرمود: فردا پرچم جنگ را به مردي مي‏دهم كه جنگجويى است كه فرار نمي‏كند، خدا و رسول خدا(ص) را دوست دارد، خدا و رسولش نيز او را دوست دارند و خداي تعالي خيبر را به دست او فتح مي‏كند. فردا حضرت علي(ع) حاضر گشت و حضرت رسول(ص) پرچم را به دست او سپرد. حضرت علي(ع) به سوي خيبر شتافت و پس از آن كه پهلوانان يهود را به هلاكت رساند قلعه‏ي خيبر را به دست مبارك خويش فتح كرد.
*درگذشت «عمربن عبدالعزيز»، خليفه ‏ي اموي(101 ق)
اشاره:
عمر بن عبدالعزيز را نيكوكار بني اميه مي‏دانند. وي چون به خلافت رسيد، سنت زشتي را كه معاويه در دشنام و لعن علي(ع) رايج كرده بود، پس از 60 سال منسوخ كرد. عمر بن عبدالعزيز لشكريان اسلام را از چپاول ممالك اطراف بازداشت و باغ فدك را به اولاد علي(ع) باز گردانيد. مرگ او را بر اثر زهر مروانيان گفته‏اند.