فوتونیك یا مهندسی نور عمدتا به تولید، نشر، انتقال، تعدیل، پردازش، سوییچینگ، تقویت، ردیابی و حس كردن نور اشاره می‌كند. مهندسی نور از سال 1339 كه لیزر اختراع شد و بعد از آن كه با ساخت فیبرنوری همراه بود، به عنوان یك شاخه علمی مجزا مطرح شد.

محققان فوتونیك از نور برای انجام كارهایی استفاده می‌كنند كه رابطه نزدیكی با الكترونیك دارد. برای مثال می‌توان به مخابرات و پردازش اطلاعات اشاره كرد.

با پیشرفت روزافزون تكنولوژی و كوچك‌ترشدن قطعات الكترونیكی انتظار می‌رود در آینده نه چندان دور عبور دادن جریان الكتریسیته از این قطعات با مشكل مواجه شود به طوری كه فقط با عبور یك الكترون جریان الكتریسیته برقرار می‌شود و باعبور بیش از یك الكترون جریان قطع خواهد شد.

محققان از فوتون به عنوان جایگزینی برای الكترون یاد می‌كنند. با به كارگیری فوتون ابــزارهای الكترونیكی كارایی خودرا از دست می‌دهند، پس باید ادواتی بسازیم كه جایگزین آنها در مدارها شود.

در زمان حاضر محققان شركت آی‌بی‌ام (IBM) به كشف مهمی در زمینه تكنولوژی مخابرات نوری دست یافته‌اند.

این تكنولوژی نانوفوتونیك سیلیكونی نامیده می‌شود كه از نور به جای سیگنال‌های الكتریكی برای انتقال داده‌ها در سیستم‌های محاسبه آینده استفاده می‌شود.

در نتیجه حجم زیادی از اطلاعات بسرعت بین تراشه كامپیوتر در سرورها، مراكز داده‌ای بزرگ و ابركامپیوترها از طریق پالس نوری انتقال می‌یابد.

برای اولین بار با استفاده از نانوفوتونیك‌های سیلیكونی می‌توان فر‌آیند مجتمع‌سازی اجزای نوری را در كنار مدارهای الكتریكی روی یك تراشه سیلیكونی مجزا انجام داد.

پردازشگرهای نوری نسبت به انواع سنتی خود هزینه كمتری دربر دارند. به جای مونتاژ چند قطعه كه با تكنولوژی نیمه‌رسانای تركیبی گرانقیمت ساخته می‌شوند، می‌توان فرستنده ـ گیرنده‌های مخابرات نوری تك‌تراشه‌ای ساخت كه با متراكم‌ سازی مدارهای نوری می‌تواند باعث انتقال و دریافت نرخ داده‌ای بالا و حل محدودیت‌های مربوط به ترافیك داده‌ای در اتصالات ‌شود.

منبع:gizmag
مترجم: نرگس عبداللهی