خبرگزاری مهر- ترس يك ويژگي طبيعي در انسان است و كاركردهاي مثبتي دارد، اما مي تواند در يك حالت غير طبيعي باشد و به نوعی "مرض" تبديل شود كه به آن "ترس هاي مرضي" مي گويند.ترس هاي مرضي نوعي وسواس هستند. علامت مشخصه آنها ترس از يك انديشه، يك شيء يا يك موقعيت معين است. در ميان انواع ترس هاي مرضي مي توان به چند مورد اشاره كرد: ترس از مكان هاي عمومي و باز، ترس ازمكانهاي بسته، ترس از سكته كردن، ترس از خجالت كشيدن، ترس از سرايت بيماري و بيمارشدن وغيره.
ترس مرضي واقعي، ترسي است كه كل زندگي فرد را تحت الشعاع قرار مي دهد و به صورت يك وسواس خاص در مي آيد و گاهي مانع هرنوع فعاليت طبيعي فرد مي شود.
روند شكل گيري ترس
ترس بعد از سه تا هشت ماهگي با ديدن غريبه ها شروع مي شود و در دو سالگي به مرور كاهش مي يابد. ترس و اضطراب كاملا با يكديگر ارتباط دارند و غالبا شخصي كه دچار اضطراب شود مي ترسد. اما تفاوت آن دو، اين است كه ترس، واكنشي است كم وبيش شناخته شده به محرك هاي تهديد آميز مثل ترس از حيوان، شخص، اشيا و يا مكان غريب، ولي اضطراب واكنشي است كه علل مشخصي ندارد.
علايم ترسو بودن كودك
- كودك ساكت و آرام است و به ندرت حرف مي زند، يعني خجالتي است.
- ناگهان با كوچكترين صدايي از جا مي پرد و هراسان مي شود و يا پشت سر مادر پنهان مي شود.
- براي انجام كاري از خود ثبات و پيشقدمي نشان نمي دهد.
- هيچ گاه ريسك نمي كند وهمواره به ديگران وابسته است.
- تندي تنفس، عرق كردن، حركات تكراري بدن، سر گيجه، سر درد، رنگ پريدگي نيز از علايم ديگر ترس هستند.
علل ترسو شدن كودك
- احتمالا والدين كودك را ترسانده باشند و يا خودشان ترسو باشند. ممكن است اين ترساندن با سخن گفتن نباشد، بلكه با حالت چهره مادر باشد، زيرا حالت عاطفي مادر در كودك تاثير دارد.
- ممكن است كودك در خانواده بيش از حد تنبيه شده باشد.
- از طرف مدرسه يا همبازي ها، تهديد شده باشد.
- به اندازه كافي از محبت برخوردار نشده باشد.
- حادثه غم انگيزي، مثل تصادف، مرگ نزديكان و طلاق والدين را ديده باشد.
- محروميت هاي اجتماعي، وضعيت هاي جديد و تغيير در محيط خانواده هم عوامل ديگري هستند.
- كار كردن با وسيله اي، بازي با حيواني يا اسباب بازي به كودك ياد داده نشده باشد.
راه هاي درمان ترس كودك
- به كودك توجه طبيعي ولي مهربانانه بكنيد.
- كارهايي كه مورد علاقه كودك است به او محول شود.
- با كودك صحبت شده و گفته شود كه بسياري از ترس ها خيالي هستند.
- كودك به نوشتن، شعر و يا نقاشي درباره ترس هايش تشویق شود.
- به خاطر نترسيدن از چيزي مورد تشويق قرار گيرد.
- کودکان را با كنترل خود با عوامل ترس مواجه کنید.
- گاهي به مدت كوتاه کودک در منزل تنها بگذاريد. ولي بگوييد چه وقت مي رويد و چه وقت بر مي گرديد و به قولتان عمل كنيد.
ترساندن كودك به هرنوعي كه باشد درست نيست، ترساندن كودك به معني دعوت آن به انجام كار مخفي است. مثلا والدين وقتي كه مي گويند: اگر اين كار را بكني تنبيه خواهي شد كودك مورد توجه قرار مي گيرد. البته تا حدودي ترس، طبيعي است با افزايش سن كاهش مي يابد. نحوه برخورد والدين، معلم وديگران، مثل تعريف داستان جن و ديو وغيره در ترسيدن خيالي كودك موثر است.
ترس از وسايل دفاعي موجود زنده در برابر خطر است. بنابراين مقدار متعادل و منطقي آن براي كودكان ضروري است. وقتي مادري كودك خردسالش را از خطر آتش آگاه مي كند بسيار طبيعي است كه كودك از آتش بترسد و خود را دور نگه دارد.