تربیت درست و هدفمند کودک توسط والدین با اینکه امری به ظاهر ساده و معمولی در روند زندگی تلقی می شود، اما بدون شک یک هنر و مهارت است که اصولی دقیق دارد و نیازمند دانش و آگاهی خاص خود است.به گزارش خبرگزاری مهر، مهمترین وظیفه والدین در قبال کودکان خود، تربيت درست و سالم آنهاست؛ مسئولیتی که اگر درست انجام شود نتایجی ارزشمند برای خانواده و جامعه خواهد داشت. تربیت درست اصول و قواعدی دارد که خیلی از والدین به آن واقف نیستند و روند تربیتی کودکان خود را آگاهانه پیش نمی برند که هم کودک را در مسیر نادرستی قرار می دهد و هم برای خود آنها سخت و گاهی طاقت فرسا است.
بر همین اساس، وقتي والدين از رفتار فرزندشان درمانده مي شوند و نمي توانند هيچ خصوصيت خوبي در فرزندشان بيابند با وجود آن كه به فرزندشان علاقه دارند آنچنان كنترل خود را از دست مي دهند كه به تدريج صفات مثبت بچه هايشان را نمي توانند ببينند. در نتيجه پرخاشگرتر و خشن ترمي شوند تا بتوانند قدرت را بالاخره به دست گيرند.
برخي از والدين هم به جاي اين كه پرخاشگري كنند، كم كم ازلحاظ عاطفي از فرزند خود دور مي شوند. هر دو نوع رفتار آنها منفي و حاكي از انعطاف ناپذيري است و واقعا به عصبي شدن مي انجامد.
كودكي كه هيچ گونه توجهي ازجانب والدين نمي بيند كم كم طوري رفتار مي كند كه توجه بيشتري را جلب كند، حتي اگر اين جلب توجه به كمك رفتار ناخوشايند و منفي باشد. "اين گفته قديمي كه توجه منفي بهتر از بي توجهي است" در مورد رفتار كودكان صادق است. پس براي از بين بردن رفتارهاي منفي كودكان و اصلاح رفتار خودمان به نكات ذيل توجه كنيم:
- توجه به جنبه هاي مثبت كودكان؛ اولين قدم در كار اصلاح رفتار، شناسايي خصوصيات خوب فرزندمان است.
- توجه و تشويق را به کار بگیریم؛ توجه نشان دادن صرفا توصيف كارهايي است كه كودك انجام مي دهد، يعني والدين با حرف زدن درباره ي مثلا بازي، نشان مي دهند كه كاملا به كودك توجه دارند وكودك نيز احساس مي كند كه والدينش در بازي او كاملا شركت دارند. دومين نوع كنش متقابل مثبت كه والدين مي توانند بياموزند اين است كه رفتار خوب را تشويق كنند. اين كار را مي توان با در آغوش كشيدن كودك، بوسيدن او يا نوازش و يا گفتن يك عبارت خوشايند انجام داد.
جملات كلي مثل "توپسر يا يك دختر خوبي هستي" در مورد آنچه كودك در همان موقع انجام داده مفيد است. در ساير موارد بهتر است دقيق تر باشيم مانند گفتن این جمله "متشكرم كه اسباب بازي هايت را جمع و جور كردي". جملات به خصوص از اين نظر مفيد است كه به وضوح به كودك مي آموزد كه والدين چه مي خواهند. براي هر دو مشخص مي شود كه رفتار خوب كدام است و بد كدام.
- آموزش بدهيم و رابطه مثبت برقراركنيم؛ وقتي رفتار مثبت از بچه ديديم به او بگوييم كه اين رفتارت خوب است. به وسيله توجه نشان دادن به رفتار مثبت فرزند خود، با او رابطه مثبتي برقرار كنيم .
- اهداف تغيير را تعيين كنيم؛ لازمه تعيين اهداف تغيير، برقراري ارتباط مثبت با فرزندان است. وقتي همه چيز به نظر بد برسند، والدين به سختي مي توانند برنامه ريزي كنند كه چه رفتاري را مي خواهند تغيير دهند. فرآيند تغيير رفتار دو حالت دارد. اگر والدين مي خواهند رفتاري در فرزندان متوقف شود در اين صورت بايد رفتاري ديگر جاي آن را بگيرد. اگر قرار است فرزندان دست از شكستن اسباب بازي هاي خود بردارند بايد معلوم شود كه به جاي آن چه كاري مي توانند بكنند؟ همين كه والدين در اين باره فكر مي كنند و دلشان مي خواهد فرزندانشان چه كارهايي را انجام دهند، نه اين كه چه كارهايي را انجام ندهند، کل جهت گيري آنان در مورد تربيت فرزندانشان تغيير مي كند.
- گاهي بي اعتنايي كنيم؛ مهارت ديگري كه مكمل توجه نشان دادن مثبت است، بي اعتنايي است. به كار بردن توجه مثبت با بي اعتنايي، روشي موثر و آرام براي كنترل رفتار هستند.
البته توصيه مي شود قبلا درباره علت بي اعتنايي با كودك صحبت كنيم، اگر به فرزندان هشدار داده نشود كه قرار است به جاي اينكه بر سرشان فرياد كشيده شود به آنان بي اعتنايي شود ميزان رفتار مشكل آفرين در آنان موقتا افزايش مي يابد.علت اين امر اين است كه هنوز نقش هاي جديد را نياموخته اند و هنوز مي كوشند تا به كمك روش هاي قبلي توجه والدين را به خود جلب كنند. لذا براي مدت كوتاهي به همان روش قبلي خود عمل مي كنند تا اينكه تشخيص دهند كه ديگر با اين روش نمي توانند توجه والدين را به خود جلب كنند.
براي اينكه بي اعتنايي به كودك ثمربخش باشد بايد والدين بياموزند كه براي مدت كوتاهي هيچ ارتباطي با كودك برقرار نكنند و خود را كاملا آرام و بي علاقه نشان دهند. روبرگرداندن از كودك و نگاه نكردن به او، دست نزدن و حرف نزدن با او، همه اينها ويژگي هاي بي اعتمادي به كودك است. همين كه كودك دست از بدرفتاري برداشت والدين مي توانند دوباره به او توجه نشان دهند. البته اين مراحل بايد كوتاه باشد و نبايد تمام روز ادامه يابد.