براساس آيات و روايات، عده‌ای از مردم بايد دين‌شناس و قرآن‌شناس شوند و در مرحله ثانی نيز به چراغ هدايتی بدل شوند كه با متخلق شدن به آموزه‌های قرآنی و انذار ديگران، جنبه تبليغی و ترويجی اين آموزه‌ها را نيز بروز دهند.

حجت‌الاسلام و المسلمين علی نصيری، مدير مؤسسه معارف وحی و خرد، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، با اشاره به مفهوم جامعه قرآنی، اظهار كرد: ما می‌توانيم جامعه قرآنی را مجموعه‌ای سامان‌يافته از اساتيد طراز اول، يعنی مفسران و صاحب‌نظران طراز اول مباحث قرآنی تا نخبگان قرآنی، فرهيختگان، پژوهشگران عرصه قرآن، دانشگاهيان و طلابی تعريف كنيم كه به مطالعات قرآنی روی آورده و علاقه‌مند هستند و جامعه نيز به نحوی آن‌ها را در طيف‌ها و سطوح مختلف به عنوان جامعه قرآنی می‌شناسد. همچنين قاريان قرآن، حافظان قرآن، مدرسان و معلمان قرآن، مراكز و مؤسساتی كه به صورت كلان و خرد در حوزه قرآن فعال هستند، از تشكيلاتی مانند مركز توسعه و ترويج فعاليت‌های قرآنی گرفته تا دارالقرآن‌هايی كه در سازمان تبليغات و دانشگاه‌ها و ارتش و ... وجود دارد، نيز می‌تواند در اين تعريف گنجانده شود.

نصيری افزود: جامعه قرآنی می‌تواند همه اين طيف عظيم و گسترده را از سطوح عالی كه توليد فكر و انديشه دارند و كارهای پژوهشی انجام می‌دهند تا كارهايی كه در فضای آموزشی يا فضای ترويجی و تبليغی انجام می‌گيرد، در بر بگيرد.



كسی می‌تواند مدعی باشد كه به عنوان جزئی از جامعه قرآنی، در انجام وظيفه‌ای كه قرآن به او محول كرده است، موفق است كه اولاً سطح آگاهی و دانش و فكر او در حوزه قرآن، در يك سطح قابل قبول باشد و ثانياً اين كه به آن چه قرآن می‌گويد به عنوان هدايت و تربيت و تهذيب خود پايبند باشد


اين محقق و پژوهشگر با اشاره به اين‌كه جامعه قرآنی بايد هدف خود را از قرآن الهام بگيرد، اظهار كرد: جامعه‌ای كه به دنبال نشر و معرفی قرآن در جامعه است، بايد هدف و مسير و نحوه عملكرد خود را از قرآن دريافت كند.

نصيری با بيان اين كه قرآن بالاترين هدف خود را هدايت اعلام كرده است، اظهار كرد: بالاترين آرمانی كه قرآن دنبال می‌كند بحث هدايت و تربيت است كه با تعابير مختلف مانند تزكيه، تهذيب، رشد و تعالی مردم و به عبارت ساده‌تر زمينه‌سازی برای تعالی معنوی و دنيايی ما؛ يعنی چه در ابعاد مادی، چه در ابعاد اخلاقی و رفتاری و چه در ابعاد نظری، در همه اين حوزه‌ها، تربيت، هدف اساسی و بنيادی است كه قرآن تعقيب می‌كند.

وی از دو خط و عنصر اساسی مشخص شده به وسيله قرآن در جهت هدايتگری جامعه ياد كرد و با اشاره به آيه 122 سوره توبه كه می‌فرمايد «فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّينِ وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ؛ پس چرا از هر فرقه‌‏اى از آنان دسته‌‏اى كوچ نمی‌كنند تا [دسته‏‌اى بمانند و] در دين آگاهى پيدا كنند و قوم خود را وقتى به سوى آنان بازگشتند بيم دهند باشد كه آنان [از كيفر الهى] بترسند»، گفت: عده‌ای مردم بايد بروند و مطالعات دينی ياد بگيرند و دين‌شناس شوند و انذار كنند. بنابراين اولاً بايد افرادی فرهيخته و آگاه و متضلع شوند و دانش و انديشه‌شان فربه شود و به عبارتی، اگر فعلاً محدوده دين را در حوزه قرآن مد نظر قرار دهيم، قرآن‌شناس شوند و ديگر هم اين كه می‌فرمايد انذار كنند و به اين آموزه‌ها متخلق شوند.

نصيری همچنين با اشاره به روايتی از امام حسن مجتبی(ع) كه فرموده‌اند «كونوا اوعية العلم و مصابيح الهدى» اظهار كرد: در تعابير روايات اين گونه آمده است كه شما ظرف‌های دانش و چراغ هدايت شويد؛ اولا بايد دانش پيدا كنيد و در مرحله ثانی هم چراغ هدايت شويد. بر اين اساس عده‌ای از مردم بايد دين‌شناس و قرآن‌شناس شوند و در مرحله ثانی نيز به چراغ هدايتی بدل شوند كه با متخلق شدن به آموزه‌های قرآنی و انذار ديگران، جنبه تبليغی و ترويجی اين آموزه‌ها را نيز بروز دهند.

مدير مؤسسه معارف وحی و خرد در ادامه تأكيد كرد: كسی می‌تواند مدعی باشد كه به عنوان جزئی از جامعه قرآنی، در انجام وظيفه‌ای كه قرآن به او محول كرده است، موفق است كه اولاً سطح آگاهی و دانش و فكر او در حوزه قرآن، در يك سطح قابل قبول باشد و هر چه اين آگاهی و دانش بيشتر باشد، بهتر و عالی‌تر و تأثيرگذارتر خواهد بود و ثانياً اين كه به آن چه قرآن می‌گويد به عنوان هدايت و تربيت و تهذيب خود پايبند باشد و اين موارد در زندگی و در نشست و برخاست او و در روحش كاملاً آشكار باشد. اين دو اصل اساسی است كه قرآن و روايات بر آن تأكيد كرده‌اند.