1 اسفند در دفاع مقدس
* شهادت شهید اسماعیل قنواتی (1362ش)
اشاره:
سال ۱۳۴۵ش در ماهشهر، تداعی‌گر تولد شیرمردی از سلاله تاریخ است، شهیدی که نامش را اسماعیل نهادند: شهید اسماعیل قنواتی. اسماعیل پس از سپری کردن دوران کودکی و نوجوانی، به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل اعزام و پس از مجاهدت بسیار درحالی‌که مسئولیت پشتیبانی را بر عهده داشت، در حین رساندن مهمات به نیرو‌ها در تاریخ یکم اسفندماه سال ۱۳۶۲ هجری شمسی در منطقه شیب نیسان بر اثر اصابت ترکش گلوله به ناحیه گردن اسماعیل‌وار و عاشقانه، به سیدالشهدا (ع) اقتدا نمود و ذبیح‌الله گشت... مادر شهید قنواتی قبل از شهادت، او در خواب می‌بیند که فرزندش را در اتومبیل سپاه گذاشتند و پارچه سفیدی روی او کشیده‌اند و او مطمئن می‌گردد که فرزندش شهید خواهد گردید و دقیقاً بعد از این خواب همان‌گونه که ذکر شد، اسماعیل به شهادت رسید... مادر شهید می‌گوید: «فرزندم از این‌که قرار بود راهی جبهه شود بسیار خوشحال بود و برای رفتن به جبهه شور و شوق زیادی داشت و نماز و روزه و رفتن به مسجد را هیچ‌گاه ترک نمی‌کرد و همیشه می‌گفت: من باید در راه خدا شهید بشوم. بار‌ها ایشان به من می‌گفتند که برای من دعا کنید تا شهید شوم و شما نیز باید افتخار کنید که مادر یک شهید هستید.»... اخلاق شهید قنواتی نسبت به خانواده و دیگران بسیار پسندیده بود و به مسائل مذهبی اهمیت بسیار می‌داد. هم‌رزمان شهید می‌گفتند: «هرگاه که اسماعیل از منزل به جبهه می‌آمد، هر چیزی را که با خود آورده بود در بین جمعیت تقسیم می‌کرد تا همه استفاده کنند.»... مادر شهید می‌افزاید: «حاضرم پنج فرزند دیگرم را در راه اسلام هدیه کنم.»... بعد از شهادت اسماعیل قنواتی بنا بر درخواست شهید، خانواده‌اش دوچرخه‌ او را می‌فروشند و مبلغ آن را به‌همراه پولی که شهید در گوشه‌ای از مغازه گذاشته بود، برای کمک به جبهه تقدیم می‌کنند... مادر شهید درمورد دوران پس از شهادت فرزندش می‌گوید: «هرگاه که بر روی آرامگاه فرزندم می‌رفتم خیلی گریه می‌کردم تا این‌که یک شب خواب دیدم دور قبر او را با پارچه‌ای سیاه پوشانده‌اند از اسماعیل سؤال کردم چرا این‌گونه است؟ ایشان پاسخ دادند: به‌دلیل این‌که شما پیشانی خود را با پارچه‌ای سیاه بسته‌اید. گفتم که چرا دست‌هایت تاول زده است؟ گفت‌: به‌خاطر اشک‌هایی است که شما می‌ریزید. بعد از این خواب پیشانی‌بند سیاه را باز کردم و دیگر گریه نکردم. مدتی بعد دوباره فرزندم را در خواب دیدم اما این‌بار دست‌های او تاول‌زده نبود.»... برادر شهید در خاطره‌ای از شهید می‌گوید: «زمانی ‌که خبر شهادت برادرم را شنیدم به‌همراه همسرم به منزلمان رفتیم. هنگامی ‌که وارد منزل شدیم دیدیم که همه فامیل و اهالی خانواده در حال عزاداری هستند. با دیدن این صحنه همسرم که دخترخاله‌ شهید می‌شد از شدت ناراحتی در حیاط به روی زمین افتاد و تا‌‌ او را به بیمارستان رساندیم وی جان سپرده بود. همسرم را به دستور امام جمعه ماهشهر و استان در قطعه شهدا به خاک سپردیم.»... برادر شهید می‌افزاید: «سفارش ایشان قبل از شهادت این بود که من شهید می‌شوم اما نمی‌میرم و تا ابد زنده‌ام بنابراین نباید برای من و دیگر شهیدان ناراحت شوید زیرا که ما راه دیگر شهدا را ادامه داده‌ایم و امیدوارم که شما برادران راه مرا ادامه دهید.»
* شهادت حجت‏الاسلام شيخ «فضل‏ اللَّه محلاتي»
در حمله جنگنده عراقي به هواپيماي حامل ايشان (1364 ش)
اشاره:
حجت‏الاسلام شيخ فضل‏اللَّه محلاتي در سال 1309ش در محلات به دنيا آمد. پس از تحصيلات مقدماتي، از محضر استاداني همچون آيات عظام: محمدتقي خوانساري، علامه طباطبايي و امام‏خميني كسب‏فيض كرد. حجت الاسلام محلاتي از سال 1326 فعاليت‏هاي سياسي و مبارزاتي خود را بر ضد رژيم شاه آغاز كرد و پس از كودتاي 28 مرداد 1332 دستگير و تبعيد شد. وي با آغاز نهضت‏اسلامي، فعاليت‏هاي خود را افزايش داد و تا پيروزي انقلاب در اين مسير ثابت قدم بود. پس از پيروزي انقلاب به نمايندگي از مردم محلات و دليجان به اولين دوره مجلس شوراي اسلامي راه يافت و در همان زمان به عنوان نماينده امام در سپاه پاسداران منصوب گرديد. وي سرانجام در اول اسفند 1364، در حالي كه به همراه جمعي از فرماندهان‏نظامي‏جنگ، مسؤولان كشوري و نيز تعدادي از نمايندگان مجلس از تهران عازم اهواز بود، هواپيماي حامل آنها مورد تهاجم دو جنگنده‏عراقي قرارگرفت و در نزديكي اهواز سقوط كرد. پيكر پاك شهيد محلاتي پس از تشييعي با شكوه در حرم حضرت معصومه به‏خاك سپرده شد.
1 اسفند در گذر تاريخ
* امضاي عهدنامه تركمنچاي بين «فتحعلي شاه قاجار» و «پاسكويچ» روسي (1206ش)
اشاره:
در زمان فتحعلي شاه، دو دوره جنگ بين ايران و روسيه درگرفت كه هر دو جنگ باشكست ايران به پايان رسيد. پس از شكست دوم، اول اسفند 1206 ش (5 شعبان 1243 ق، 21 فوريه 1828 م) عهدنامه‏اي بين ايران و روس در قريه تركمانچاي به امضا رسيد كه به مراتب از قرارداد گلستان شوم‏تر بود. به موجب اين معاهده، ولايات ايروان و نخجوان به روسيه واگذار شد و مرزها معين گرديد. علاوه بر غرامتي كه ايران پرداخت كرد، حق كشتيراني در درياي خزر مجدداً براي روس‏ها تأييد شد. به علاوه، اتباع روسيه در ايران از حقوق كاپيتولاسيون و مصونيت قضايي برخوردار شدند. اين امر، حقِّ اجراي مجازات نسبت به اتباع روس را هم كه در ايران مرتكب جرم مي‏شدند از دولت ايران گرفت و بعدها كم كم به جايي رسيد كه تقريباً اختيار محاكمه از دست دولت ايران سلب شد و استقلال قضايي كشور محدود گرديد. دولت روسيه در برابر آن همه منافع، تنها وليعهدي عباس ميرزا و رساندن او را به تخت سلطنت تأييد كرد.
* تأسيس مدرسه عالي تلويزيون و سينما(1348ش)
اشاره:
در پی تاسیس و آغاز به كار تلویزیون در كشور و گستردگی فعالیت سازمان رادیو و تلویزیون نیاز به ایجاد موسسه‌ای كه نیروی انسانی موردنیاز این سازمان را تامین و تربیت كند، احساس شد. بعد از فراهم آمدن مقدمات كار در سال ۱۳۴۸ موسسه‌ای به نام «مدرسه عالی تلویزیون و سینما» تشكیل شد كه دانش‌آموختگان آن به فعالیت در سازمان رادیو و تلویزیون و حوزه سینما مشغول شدند. این موسسه كار خود را با یك دوره كوتاه مدت یك ساله آغاز كرد.
* انتخاب اولين گروه از فقهاي شوراي نگهبان توسط حضرت امام خميني(ره) (1358ش)
اشاره:
وظيفه اصلي شوراي نگهبان، بررسي عدم مغايرت مصوبات مجلس با احكام اسلام و قانون اساسي است. اعضاي اين شورا مركب از دو گروه شش نفري از فقها و حقوقدانان مي‏باشد. فقها را رهبر انقلاب تعيين مي‏كند و حقوقدان‏ها توسط رييس قوه قضاييه به مجلس معرفي و سپس با آراي نمايندگان، انتخاب مي‏شوند. همچنين بر اساس قانون اساسي، نظارت بر انتخابات مختلف همچون انتخابات خبرگان رهبري، رياست جمهوري، مجلس شوراي اسلامي و هرگونه همه‏پرسي بر عهده شوراي نگهبان است.
* عمليات كوچك امام علي(ع)، در تنگه چزابه، به طور مشترك (1360ش)

* درگذشت عالم و نويسنده توانا حجت‏الاسلام «مصطفي زماني» (1369ش)
اشاره:
استاد زماني نوري در سال 1313ش در نجف آباد اصفهان متولد شد و در خانواده‏اي اهل فضل و تقوي، پرورش يافت. وي در 17 سالگي در زادگاه خود دروس ابتدايي را همراه با كسب و كار آموخت و پس از آن، براي ادامه تحصيل راهي قم گرديد. وي پس از طي سطوح عالي حوزوي، در درس خارج فقه و اصول آيت‏اللَّه بروجردي و امام خميني و فلسفه و تفسير علامه طباطبايي شركت كرد و خود را براي مبارزه‏اي علمي و عملي آماده ساخت و با سلاح قلم دست به فعاليت فرهنگي زد. وي پس از چندي با همكاري تعدادي از فضلاي حوزه، فعاليت‏هاي خود را پيرامون هدايت فرهنگي و سياسي نسل جوان قرار داد. استاد زماني در طي سال‏هاي مبارزه فرهنگي خويش، براي ترويج انديشه‏هاي بلند حضرت امام، تلاش مي‏كرد كه در اين راه متحمل يك سال حبس نيز شد. ايشان با احساس مسئوليت بالايي كه نسبت به جوانان احساس مي‏كرد توانست كتب بسياري را به ويژه براي نسل جوان منتشر كند و ارتباطات مكاتبه‏اي و حضوري زيادي با جوانان برقرار نمايد. آثار اين نويسنده سترگ در شش بخش داستان‏هاي اسلامي و معارف دين، امام علي(ع) و نهج‏البلاغه، جهان اسلام، مسائل نوجوانان و جوانان، مسائل زناشويي و ازدواج و كتب علمي قرار مي‏گيرند كه در حدود نود جلد را تشكيل مي‏دهند. اين عالم رباني سرانجام در اول اسفند 1369ش (5 شعبان 1411ق) در 58 سالگي دار فاني را وداع گفت و در حرم حضرت معصومه به خاك سپرده شد.
* روز روحانيت و دفاع مقدس
اشاره:
در اول اسفند 1364، حجت الاسلام محلاتي نماينده امام در سپاه، به همراه 8 تن از نمايندگان مجلس و مسؤولين ديگر عازم جبهه‏هاي جنگ بودند كه هواپيماي حامل آنها مورد حمله دو فروند جنگنده عراقي قرار گرفت و در نزديكي اهواز سقوط كرد و كليه سرنشينان آن كه نزديك به 50 نفر بودند به شهادت رسيدند. از آنجا كه اين گروه عازم جبهه‏هاي نبرد حق عليه باطل بودند و در جمع آنان، تعداد زيادي از علما و روحانيان مبارز به درجه رفيع شهادت نائل آمدند، اين روز به روز روحانيت و دفاع مقدس نامگذاري گرديد تا همه ساله از مجاهدت اين پاسداران اسلام و انقلاب، قدرداني شود.
* ارزش دلار در مقابل ریال سقوط کرد(1353ش)
اشاره:
و در نتیجه از بهای تمام ارزها کاسته شد. سقوط دلار هر سال10 میلیارد ریال برای واردات سود عاید ایران می کند
* شاه طی مصاحبه ای اعلام کرد، در صورت لزوم برای تصرف جزایر ابوموسی و تنب به زور متوسل
می شویم(1349ش)
* برف سنگین تهران کمر درختان را شکست و ارتباط تلفی را قطع نمود(1350ش)
* بعلت بارندگی شدید در گیلان رودخانه ها طغیان کردند و خسارات زیادی به کشاورزی وارد شد(1352ش)
8 ربیع الثانی در گذر تاريخ
* ولادت باسعادت حضرت امام حسن عسكري(ع) در سامرا(232 ق)
اشاره:
دوران امامت امام حسن عسكري(ع) دوراني حساس و متفاوت بود. امام از جواني تحت نظر خلفاي جورِ عباسي قرار داشت تا جايى كه از پانزده سالگي و در زمان حيات پدر بزرگوار خويش نيز به زندان برده شد. آن امام همام، به مقتضاي زمان، رسالت خويش را به انجام مي‏رساند و كار امامت را به پيش مي‏برد. همچنين وظيفه‏ي سنگينِ آماده ساختن شيعيان براي امامت و غيبَت امام زمان، نيز بر عهده‏ي آن حضرت بود. يكي از مهم‏ترين كارهاي امام حسن عسكري، همانند پدر و اجداد طاهرينَش، تربيت شاگرد و حفظ فقه تشيُّع و انديشه‏ي ناب اسلام در برابر دشمنان و مخالفان بود تا آن جا كه بيش از 260 نفر را از شاگردان آن امام نام برده‏اند. امام حسن عسكري(ع) در كنار كارهاي علمي، مجموعه‏اي از تفسير، روايات، معارف اسلامي و عقايد را نيز تأليف نمود كه تفسير و مواعظِ قصار از آن جمله‏اند.
* آغاز حملات شاه عباس صفوي براي تصرف آذربايجان از دست دولت عثماني(1011ق)
* تولد حكيم بزرگ سيد مرتضي كشميري(1268 ق)
اشاره:
سيدمرتضي كشميري نزد دايى و والد بزرگوارش به كسب علوم ديني پرداخت و در سنين نوجواني به درجات علمي نايل گرديد. در سال 1284 قمري همراه دايي خويش به عتبات عاليات عزيمت نمود. وي در آنجا از حوزه‏ي درس علامه سيدمحمد عباس تستري، آخوند ملامحمد اردكاني، ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي و ميرزا محمد حسن شيرازي بهره برد و به مقام عالي علمي رسيد. سيد داراي شخصيت عرفاني و داراي كرامات عجيبي بوده است.
* پايان محاصره ‏ي شهر تبريز در جريان نهضت مشروطيت(1327 ق)
* رحلت عالم رباني
«شيخ ‏الشريعه‏ي ‏اصفهاني» مدرس بزرگ حوزه‏ ي علميه ‏ي نجف(1339 ق)
اشاره:
ملافتح‏اللَّه اصفهاني معروف به شيخ الشريعه در دوازدهم ربيع‏الاول سال 1266 ق در اصفهان به دنيا آمد. پس از فراگيري مقدمات در اصفهان و مشهد، در سال 1295 ق راهي نجف اشرف گرديد و از محضر عالمانِ گرانقدري همچون ملااحمد سبزواري، محمد حسين كاظميني و ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي استفاده برد. از شاگردان او مي‏توان آيات عظام: محمد تقي خوانساري، عبدالكريم حائري يزدي، محمدحسين بروجردي، سيد ابوالقاسم خويى، سيد شهاب‏الدين مرعشي نجفي، سيد محسن حكيم و محمد علي شاه آبادي را نام برد. شيخ الشريعه با توجه به اقتضائات زمان وارد ميدان عمل مي‏شد و در امور سياسي متعددي دخالت مستقيم داشت. ايشان يكي از رهبران اصلي نهضت اسلامي مردم عراق عليه استعمار انگلستان در سال 1920 م بود. شيخ الشريعه، براي ارتقاء سطح علمي طلاب، كتابخانه‏ي مهمي ايجاد كرد كه دانش‏پژوهان از آن استفاده‏مي‏كردند. اين عالم رباني در 73 سالگي بدرود حيات گفت و در حرم امام علي(ع) به خاك سپرده شد.

19 فوریه در گذر تاريخ
* تولد «نيكلا كوپرنيك» منجم و رياضي‏دان معروف لهستاني (1473م)
* مرگ «دِنگ ‏شيائو پينْگ» سياست‏مدار برجسته و رهبر پيشين چين (1997م)
* مرگ «كنوت هامسون» نويسنده بزرگ نروژي (1952م)
* تولد»آندره برتون» شاعر و اديب برجسته فرانسوي (1896م) (ر.ك: 28 سپتامبر)
* درگذشت آندره ژید ، نویسنده فرانسوی (1951م)