پس از حوادث عجیب و تلخ یکشنبه سیاه در مجلس شورای اسلامی، که با حواشی سیاسی زیادی روبرو بود و در افکار عمومی داخلی و رسانه های خارجی بازتاب بسیار داشت، همه منتظر رهنمودها و واکنش رهبر معظم انقلاب بودند. در نظام جمهوری اسلامی ، نقش بی بدیل و ارزشمند رهبری در موارد اختلاف و ناهماهنگی قوا بیشتر از همیشه آشکار می گردد. در واقع بر مبنای مدل سیاسی مردمسالاری دینی در شرایط ناهماهنگی میان مسوولان در سطوح عالی ، وظیفه ایجاد آرامش، توازن و تعادل در نظام سیاسی بر عهده رهبری است. به نظر می رسد پس از حوادث اخیر مجلس و رویارویی روسای دو قوه ، نظام سیاسی در مقابل این عوامل نامتعادل کننده، نیاز به ایجاد توازن در عالی ترین سطوح داشت که سخنرانی دیروز رهبر معظم انقلاب اعلام رسمی مواضع نظام در این باره است و می بایست از سوی نیروهای سیاسی کشور به عنوان فصل الخطاب مد نظر قرار گیرد. با توجه به اهمیت این موضوع مهم ترین فرازها و نکات اصلی تکیه رهبر معظم انقلاب می بایست از سوی نیروهای انقلاب مورد تحلیل محتوا قرار گرفته و اجرا گردد. ما در این نوشتار به مهمترین نکات مد نظر ایشان خواهیم پرداخت:
1-امنیت روانی مهم ترین نیاز عمومی
اعتماد به مسوولین و نمایندگان منتخب یکی از مهم ترین مسائلی است که توسعه و ثبات کشور را تامین می نماید. در مباحث امروز علوم اجتماعی "سرمایه اجتماعی" به عنوان اعتماد عمومی میان مردم و نظام سیاسی و باورمندی به نهاد ها و فرایند ها یکی از مهمترین شاخصه های ثبات سیاسی است. ایجاد تنش های شدید آن هم در سطوح بالای حاکمیت و با هدف بی اعتباری طرف مقابل از عوامل جدی بر کاهش سرمایه اجتماعی و ایجاد بحران در امنیت روانی شهروندان است. لذا در این راستا مقام معظم رهبری فرمودند:
قضیه‌اى در مجلس پیش آمد؛ قضیه‌ى بدى بود، قضیه‌ى نامناسبى بود؛ هم ملت را ناراحت كرد، هم نخبگان را ناراحت كرد. بنده‌ى حقیر هم از دو جهت ناراحت شدم: هم خودم در مقابل این قضایا احساس تأثر میكنم؛ هم به خاطر ناراحتى مردم، انسان احساس تأثر میكند.... یكى از حقوق اساسى مهم مردم این است كه در آرامش روانى و در امنیت روانى زندگى كنند
2- انتقاد از طرح اتهامات نا بجا از سوی آقای احمدی نژاد
رهبر معظم انقلاب اسلامی در یکی از اصلی ترین فرازهای سخنرانی روز گذشته فرمودند:
خب، رئیس یك قوه به استناد یك اتهامِ ثابت نشده و مطرح نشده‌اى در دادگاه، دو قوه‌ى دیگر را متهم كرد؛ این كار بدى بود، این كار نامناسبى بود؛ اینجور كارها، هم خلاف شرع است، هم خلاف قانون است، هم خلاف اخلاق است، هم تضییع حقوق اساسى مردم است.
شاید اوج حواشی یکشنبه سیاه و تنش های سیاسی ایجاد شده با سخنان آقای احمدی نژاد و پخش فیلم مربوط به برادر آقای لاریجانی در مجلس و خواندن مکالمات منتسب به وی از سوی آقای احمدی نژاد ایجاد شد. در واقع رهبر معظم انقلاب از چند منظر اقدام انجام شده را نادرست دانستند.
قضیه‌اى در مجلس پیش آمد؛ قضیه‌ى بدى بود، قضیه‌ى نامناسبى بود؛ هم ملت را ناراحت كرد، هم نخبگان را ناراحت كرد. بنده‌ى حقیر هم از دو جهت ناراحت شدم: هم خودم در مقابل این قضایا احساس تأثر میكنم؛ هم به خاطر ناراحتى مردم، انسان احساس تأثر میكند.... یكى از حقوق اساسى مهم مردم این است كه در آرامش روانى و در امنیت روانى زندگى كنند
الف. وجود اتهام به بستگان یک مسوول لزوما به معنای خطای آن مسوول نیست
متاسفانه در فضای سیاسی ایران عادت بسیاری نادرستی رایج شده است که با طرح اتهام به بستگان یک فرد(فرزند، برادر و...) زمینه تخطئه خود آن فرد را فراهم می آورند. رهبر معظم انقلاب در گذشته نسبت به این آسیب تذکر داده بودند و این بار نیز با توجه به وقایع مجلس فرمودند:
اگر یك فردى متهم به فساد است، نمیشود به خاطر او انسان دیگران را متهم كند.... به استناد متهم كردن یك نفر، انسان بیاید دیگران را، مجلس را، قوه‌ى قضائیه را متهم كند؛ این كار درست نیست، این كار غلط است
ب.ایراد اتهام به معنای اثبات جرم نیست.
یکی از بداخلاقی های رایج در سیاست ایران این است که با صرف اعلام برخی اتهامات و فضاسازی های روانی بدون طی شدن مراحل قضایی نسبتهایی به افراد زده می شود. در واقع مساله اصلی این است که باید اتهامات به دادگاه فرستاده شود نه این که بر مبنای مصالح سیاسی فقط با هیاهو پررنگ شود.لذا رهبر انقلاب این اقدام را نادرست دانسته و فرمودند:
در كشور امنیت اخلاقى برقرار باشد. اگر یك فردى متهم به فساد است، نمیشود به خاطر او انسان دیگران را متهم كند؛ حتّى اگر ثابت هم میشد، چه برسد به اینكه ثابت نشده است، دادگاهى نرفته، محاكمه‌اى نشده.
3-استیضاح مجلس نیز تنش آفرین و نادرست بود
رهبری در نظام سیاسی مردمسالاری دینی نقش توازن بخش و متعادل کننده دارد و از نگاه بخشی و جناحی پرهیز دارد. لذا ایرادات عملکرد قوه مقننه نیز می بایست در ایجاد زمینه های یکشنبه سیاه باید گوشزد شود.
آن طرف قضیه هم، اصل این استیضاحى كه در مجلس انجام گرفت، غلط بود. خب، استیضاح باید یك فایده‌اى داشته باشد. چند ماه به پایان كار دولت، استیضاح یك وزیر، آن هم باز با یك علت و دلیلى كه مربوط به خود آن وزیر نیست، چه معنى دارد؟ چرا؟ این هم غلط بود
الف-استیضاح عملی تنش ساز بود.
رهبری انقلاب در ماههای آخر دولت دهم با توجه به شرایط خاص بین المللی و ویژگیهای خاص مسوولین این دولت، بارها از مجلس خواسته بودند از اقدامات تنش ساز و تحریک کننده خودداری کند. رهبری معظم انقلاب در ماجرای سوال دوم از رییس جمهور به صراحت از مجلس خواسته بودند که سوال متوقف شود. به نظر می رسد نمایندگان مجلس متاسفانه این مصلحت بینی و پند رهبری را جدی نگرفته و با استیضاح وزیری که عملا نقشی در ادامه ریاست مرتضوی بر تامین اجتماعی نداشت زمینه جدی تنش را فراهم آوردند. در این راستا بود که رهبر انقلاب فرمودند:
آن طرف قضیه هم، اصل این استیضاحى كه در مجلس انجام گرفت، غلط بود. خب، استیضاح باید یك فایده‌اى داشته باشد. چند ماه به پایان كار دولت، استیضاح یك وزیر، آن هم باز با یك علت و دلیلى كه مربوط به خود آن وزیر نیست، چه معنى دارد؟ چرا؟ این هم غلط بود
ب-تذکر به رییس مجلس
همانگونه که می دانید اتهامات طرح شده از سوی رییس قوه مجریه با واکنش و پاسخ رییس قوه مقننه روبرو شد. اما همین پاسخ هم از سوی رهبر انقلاب به خاطر ویژگی تنش زایی مورد نکوهش قرار گرفت:
دفاعى هم كه رئیس محترم قوه از خودش كرد، آن هم یك قدرى زیاده‌روى بود؛ لزومى نداشت.
البته هم چنان که مشاهد می شود از نگاه رهبر انقلاب واکنش رییس قوه مقننه زیاده روی بوده و لزومی نداشته است. اما تاکید معظم له بر واژه هایی چون خلاف اخلاق، خلاف شرع و خلاف قانون در اینجا وجود ندارد
4-مبارزه با فساد در عمل و نه شعار
نکته مهم دیگرمورد اشاره رهبر معظم انقلاب لزوم توجه عملی به مبارزه با مفاسد اقتصادی است. قوه قضاییه، مجلس و دولت باید متحدانه با این امر مبارزه کنند و این مشکل ساختاری ضد توسعه را حل و فصل نمایند. توقع رهبری انقلاب این است که بعد از سالها شعار و بیان لفظی عملا دستگاهها به مبارزه بی امان با فساد پرداخته و بیلان کار خود را ارائه دهند. در واقع رهبر معظم انقلاب انتظار دارند به جای طرح اتهامات سیاسی و اثبات نشده در جهت تخریب رقیب سیاسی مسوولان به مبارزه جدی و عملی با فساد اقدام کنند. لذا ایشان فرمودند:
چند سال قبل از این، بنده درباره‌ى فساد اقتصادى، به رۆساى قوا نامه دادم. خب، با فساد اقتصادى مبارزه كنید. به زبان گفتن كه مطلب تمام نمیشود؛ عملاً با فساد مبارزه كنید. هى بگوئیم مبارزه با فساد اقتصادى. خب، كو؟ در عمل چه كار شد؟ چه كار كردید؟ اینهاست كه انسان را متأثر می كند
5- رسیدگی به اقتصاد به جای تنش سیاسی
در روزهای اخیر وضعیت اقتصادی کشور در شرایط خطیری قرار دارد. کاهش ارزش پول ملی، تورم فزاینده و تحریمهای بین المللی چالشهای جدی را روبروی اقتصاد کشور ما بوجود آورده است. در شرایطی که این تنشهای سیاسی تفرقه آفرین موجبات التهاب بیشتر بازار و سردرگمی صاحبان صنایع، تجار، کشاورزان و مصرف کنندگان را فراهم می آورد، تدبیر و حکمت حکم می کند که به نیازهای واقعی کشور پرداخته شود. لذا رهبر معظم انقلاب فرمودند:
. امروز مسئولان باید همه‌ى تلاششان را بكنند براى اینكه گره‌هاى اقتصادى را باز كنند، مشكلات را برطرف كنند. بنده سه چهار سال قبل از این، در صحبت اول سال صریحاً به مردم و به مسئولین گفتم كه نقشه‌ى دشمنان ملت ایران از حالا به بعد، بیش از همه، نقشه‌ى اقتصادى است. خب، مى‌بینید كه همین جور شد. هم دولت، هم مجلس، همه‌ى نیرویشان را، همه‌ى فكر و ذكرشان را متمركز كنند بر روى سیاستهاى درست اقتصادى