استاد دانشگاه نورث آمبریای انگلستان معتقد است: فرهنگ مدرن غرب با تأکیدی که بر پیشرفت مادی داشت به استعمار سایر کشورها روی آورد.

به گزارش خبرنگار مهر، عصر روشنگری یا عصر خرد که نمود آنرا در قرون 17 و 18 و 19 میلادی در غرب شاهد هستیم واکنش فرهنگ غربی به قرون وسطی تلقی می شود. از اینرو برخی معتقد هستند جنبش روشنگری جنبشی سکولار است.

برخی متفکران چون هابرماس اعتقاد دارند که همه در روشنگری سهم داشته‌اند. بر این اساس این پرسش مطرح است که فرهنگهای غیر غربی و البته شاید نه همه آنها در آماده‌سازی بسترهای فکری چنین جنبشی چه نقشی داشته‌اند.



پروفسور استوارت سیم استاد دانشگاه نورث آمبریا در نیوکاسل انگلستان در خصوص این موضوع که آیا می توان برای فرهنگهای غیر غربی در روشنگری قرن 17 نقشی قائل شد؛ مطابق آنچه هابرماس می‌گوید که همه در روشنگری نقش داشته‌اند به خبرنگار مهر گفت: روشنگری اصطلاحی است که به ویژگی های مختلفی از جامعه مدرن غرب اشاره می کند.


وی تصریح کرد: این اصطلاح دربردارنده ایده‌ها و مفاهیمی چون سکولاریسم و باور و اعتقاد به کمال پذیری انسان دارد.


وی یادآور شد: این اصطلاح همچنین نظم جامعه سنتی که در اروپا شکل گرفته بود را رد می‌کند. این نظم مبتنی بر نظام سلسله‌مراتبی شدید و حاد بود و به این جهت در ادبیات روشنگری از آن به عنوان رژیم قدیم یاد می شود.


استاد دانشگاه نورث آمبریا در نیوکاسل انگلستان تصریح کرد: در این نظام سلسله مراتبی پادشاه از یک سو و کلیسا از سوی دیگر اعمال قدرت شدیدی بر مردم داشتند. بر این اساس مردم در چنین نظام سیاسی حرف چندانی برای گفتن نداشتند.


مؤلف "دیکشنری لیوتار" تأکید کرد: فرهنگ مدرن غرب با تأکیدی که بر پیشرفت مادی داشت آنقدر قدرتمند شد که به استعمار سایر کشورها روی آورد. این فرهنگ با تعریف مادی‌ای که از پیشرفت داشت به استعمار بخش وسیعی از جهان روی آورد.


وی تأکید کرد: یکی از کارهای فرهنگ مدرن این بود که سبک زندگی خود را به فرهنگهای دیگر معرفی می کرد و اینگونه به نظر می رسید که این سبک زندگی دارای مشتریانی نیز هست.


استوارت سیم یادآور شد: اینکه باور و اعتقاد به توسعه داشته باشیم خود نوعی پیشرفت است. اما باور و روش توسعه مدرن غربی در جوامع و فرهنگهای مختلف دارای ابعاد منفی و هزینه‌هایی نیز بوده است.


این فیلسوف انگلیسی در ادامه افزود: تأکید بر پیشرفت مادی به بهای نادیده انگاشتن سنتهای گذشته آثار خسارت‌باری بر بسیاری از جوامع به ویژه در جهان اسلام داشته است.


مؤلف "دیکشنری لیوتار" تأکید کرد: برای بسیاری از جوامع در جهان اسلام تعهد به روشنگری به معنای این است که سنتها و میراث گذشته خود را نادیده بگیرند. آنچه باعث چالش می شود ایجاد موازنه میان سنت و مدرنیسم است.


این فیلسوف انگلیسی در پایان یادآور شد: ایجاد و برقراری این موازنه و توازن میان این دو کاری سخت و دشوار برای این جوامع به شمار می رود.