قتل "ميرزا محمدتقي خان اميركبير" در كاشان به دستور "ناصرالدين شاه قاجار" (1230ش)

ميرزا تقي خان اميركبير در حدود سال 1187 ش در روستاي هزاوه در اراك به دنيا آمد. وي پس از طي مراحل پيشرفت و ترقّي علمي و سياسي به صدر اعظمي حكومت ناصرالدين شاه قاجار برگزيده شد و در طول چهار سال صدراعظمي خويش خدمات شايسته و فراواني به ملت و حكومت نمود. اصلاح امور مالي، سر و سامان دادن به وضع ارتش، تلاش در رواج خودكفائي ملي، گسترش فعاليت‏هاي علمي و تأسيس مؤسسات آموزشي (مانند دارالفنون تهران) مبارزه با عقايد و انحرافات مذهبي، بي‏اعتنايي به خواسته‏ها و تهديدات قدرت‏هاي خارجي و قطع ايادي و جاسوسان استعماري، از جمله فعاليت‏ها و تلاش‏هاي پيگير او در اين ايام بود. در اين حال، درباريان به ويژه مادر ناصرالدين شاه كه منافع خود را در خطر مي‏ديدند شاه را تحريك كرده كه اميركبير را از صدر اعظمي خلع نمايد. سرانجام با جوّسازي و شايعه‏پراكني دولت‏هاي استعماري و ايادي داخلي آنان عليه اميركبير، ناصرالدين شاه وي را از صدارت خلع كرده و فقط عنوان فرمانده كل قشون را براي او باقي گذاشت. چند روز بعد او را به حكومت كاشان منصوب كرد و اميركبير را به طرف كاشان حركت دادند كه در حقيقت او را تبعيد نمودند. آنگاه تمام عناصر مخالف داخلي و خارجي كه در زمان صدارت اميركبير در كمين نشسته بودند، از ترس تغيير نظر شاه و عفو اميركبير، دست به دست هم دادند و حكم قتل او را از شاه گرفتند. سرانجام اين صدراعظم لايق و با كفايت، در روز جمعه 18 دي ماه 1230 ش برابر با 18 ربيع الاول 1268 ق در 43 سالگي به قتل رسيد و بدنش را در كربلا به خاك سپردند.