تهديداتی كه از جوانب مختلف وجود دارد، بهترين فرصت را برای ارائه معارف عميق اسلامی فراهم كرده كه در صورت ارائه درست آن، جريان معنويت، با تشنگی روزافزونش، به دامن معارف عميق اسلامی خواهد پيوست.

حجت‌الاسلام و المسلمين احمدحسين شريفی، عضو هيئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره)، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، با اشاره به اين مطلب كه هدف غايی عرفان حقيقی، خدايی شدن انسان و قرب الهی است، گفت: عرفان نبايد ضديتی با عقل و منطق داشته باشد و بايد در چارچوب هدايت‌های دينی و شرعی تعريف شود.

خالی بودن معنويت جديد از اركان و مؤلفه‌های دينی/ عدم دلالت واژه «معنويت» بر معارف اسلامی

نويسنده كتاب «درآمدی بر عرفان حقيقی و عرفان‌های كاذب» با ابراز نارضايتی از رواج واژه «معنويت» در ادبيات جامعه، اظهار كرد: واژه «معنويت» كه چند دهه است به ادبيات ما راه يافته، ترجمه spirituality و در واقع يك اصطلاح غربی است كه بر هر آن چيزی اطلاق می‌شود كه سه مؤلفه شادی‌آوری، آرامش‌بخشی و اميدزايی را داشته باشد، چه در آن از اعتقاد به خدا يا نبوت و يا معاد سخن گفته شود يا نه. بنابراين چنان عقايد دينی‌ای از اركان و مؤلفه‌های معنويت جديد به حساب نمی‌آيد.



آيات و روايات را در هر جايی در سخنرانی‌هايمان می‌آوريم و بيان می‌كنيم و كمتر به بسته‌بندی اين‌ها و جلوه‌های جذابی كه می‌توانند برای مخاطبان داشته باشند می‌انديشيم و كمتر برای سلايق مختلف، آن را در مدل‌های مختلف، همچون طلا كه به شكل‌های مختلف درآورده می‌شود و تنها آن را به يك مدل ارائه نمی‌كنند، درمی‌آوريم


حجت‌الاسلام شريفی درباره تعريف اسلامی از معنويت، بيان كرد: ما معنويت را هر آن چيزی می‌دانيم كه انسان را خدايی كند و تعريفی كه عرفای ما داده‌اند، اين بوده است: «التخلق باخلاق الله قولاً فعلاً علماً و حالاً»؛ يعنی تخلق به اخلاق الهی در گفتار، رفتار، انديشه و حالات انسان. در اين معنا از معنويت و عرفان، مقصود اين است كه انسان با حركت در مسير خدا، سعه وجودی پيدا كند و به كمال وجودی انسانی و جايگاه خليفةاللهی نائل شود، چنانكه به تعبير روايات كار خدايی كند.

عضو هيئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) اضافه كرد: در انديشه اسلامی ما به چنين چيزی عرفان صحيح و درست می‌گوييم كه البته ضابطه‌مند است و هر راه و مسلكی نمی‌تواند شما را به اين نقطه برساند و حتماً بايد براساس عمل به دستورات شرع باشد.

تهديدها و بهترين فرصت

وی با اشاره به گسترش معنويت‌های نوظهور و عرفان‌های كاذب گفت: اين جريان‌ها، به هر حال، برای هويت دينی و اعتقادی و اخلاقی ما تهديد هستند، اما تهديد چيزی است كه هميشه وجود دارد و شياطين همواره مشغول تهديدآفرينی و از بين بردن فرصت‌ها هستند و از طرف ديگر كار ما هم بايد اين باشد كه اين تهديدها به فرصت تبديل شود.

حجت‌الاسلام شريفی افزود: در اين شرايط و عليرغم اينكه يك هجوم همه جانبه به معنويت و دين و اخلاقيات و ابعاد عرفانی و والای اسلامی صورت گرفته است، بهترين فرصت برای ارائه و تبليغ و تبيين ارزش‌های اسلامی در اين حوزه‌ها نيز پديد آمده است. در حال حاضر ما گوش‌های شنوای بسياری داريم كه برای شنيدن حقايق عرفانی اسلام آماده‌اند، در حالی كه چنين چيزی قبلاً وجود نداشت و حتی در حوزه‌های علميه نيز عرفان چندان مورد توجه نبود و چندان نمی‌توانستيم از عرفان اسلامی و از اين لايه معرفتی معارف اسلامی سخن بگوييم، اما تهديد مخالفان و تهديداتی كه از جانب عرفان‌های كاذب و نوظهور صورت گرفته است، بهترين فرصت را برای ارائه اين معارف فراهم كرده است.



ما معنويت را هر آن چيزی می‌دانيم كه انسان را خدايی كند و تعريفی كه عرفای ما داده‌اند اين بوده است «التخلق باخلاق الله قولاً فعلاً علماً و حالاً» يعنی تخلق به اخلاق الهی در گفتار، رفتار، انديشه و حالات انسان


نويسنده كتاب «آئين زندگی» ادامه داد: اگر بخواهيم نيمه پر ليوان را ببينيم، بايد گفت كاری كه عرفان‌های كاذب كرده‌اند، اين بوده است كه يك تشنگی را در كل دنيا و از جمله در كشور ما نسبت به مسائل ماورايی و معنوی احساس كرده‌اند و می‌خواهند تشنگان را سيراب كنند، اما چون آبی در اختيار ندارند، خواسته يا ناخواسته، آگاهانه يا ناآگاهانه مردم را به دنبال سراب برده‌اند و از اين رو، آنان را تشنه‌تر كرده‌اند. در اين جاست كه اگر آب واقعی درست ارائه و معرفی شود، جريان معنويت به دامن معارف عميق اسلامی خواهد پيوست و بنده اين را كاملاً احساس می‌كنم كه اين‌گونه، چنين چيزی در حال روی دادن است، ولو اين كه زمان‌بر باشد.

معارف معنوی بايستی در يك بسته‌بندی مناسب ارائه شود

وی با تأكيد بر اينكه اين معارف بايد در يك بسته‌بندی مناسب ارائه شود، خاطرنشان كرد: خود قرآن و خدای متعال نيز برای القا و بيان معارف به بشريت، آن را در بهترين بسته‌بندی ارائه می‌كند. البته صورت نبايد خلاف محتوا باشد، اما آن محتوای زيبا و راستين را ما بايد بتوانيم در يك صورت زيبا و جذاب ارائه كنيم و اين كاری است كه خود خدای متعال كرده و آن محتوای عميق و راستين را در بهترين بسته‌بندی، در اوج فصاحت و بلاغتی بی‌نظير در قالب قرآن، ارائه داده است.

حجت‌الاسلام شريفی با ارائه مثالی در اين باره گفت: ما گاهی اگر بخواهيم خاك طلا يا سنگ طلا را بياوريم و در مغازه‌ای قرار دهيم، چند مشتری خواهيم داشت؟ اما اگر همين سنگ و خاك طلا را حتی با پائين آوردن عيار آن، با چيزهايی كه سنخيتی با طلا دارند، در قالب‌های زيبا ارائه كنيد، مشتری به سمت همان طلا جذب می‌شود، در حالی كه وقتی اصل سنگ طلا را عرضه می‌كنيد؛ يعنی همان كاری كه متأسفانه ما فقط همين را می‌توانيم انجام دهيم، ممكن است مشتری هم داشته باشد، اما عده محدود و معدودی خواهند بود.

وی افزود: آيات و روايات را در هر جايی در سخنرانی‌هايمان می‌آوريم و بيان می‌كنيم و كمتر به بسته‌بندی اين‌ها و جلوه‌های جذابی كه می‌توانند برای مخاطبان داشته باشند، می‌انديشيم و كمتر برای سلايق مختلف، آن را در مدل‌های مختلف، همچون طلا كه به شكل‌های مختلف درآورده می‌شود و تنها آن را به يك مدل ارائه نمی‌كنند، درمی‌آوريم. بنابراين اگر يك طلافروش می‌خواهد بيشترين مشتری‌ها را به سمت همان طلای واقعی يا الماس واقعی جذب كند، بايد بتواند در قالب‌های مختلف، متناسب با سلايق و ذائقه‌ها و اميال مختلف، ارائه دهد، مبادا كه مشتريان او به سمت بدليجات بروند.